تلفن گوياي مبارزه با مواد مخدر راه اندازي شد؛ برخوردهاي فصلي و مقطعي با جرائم اجتماعي

روح الله امين آبادي
1-هفته گذشته رسانه ها از راه اندازي تلفن گوياي مبارزه با مواد مخدر خبر دادند.
اين تلفن گويا در راستاي همكاري مردم در ارتباط با دستگيري معتادان و قاچاقچيان مواد مخدر راه اندازي شده است.
2-گشت و گذار در خيابان هاي شهر تهران و سوال از مردم به خوبي نشان مي دهد كه مشكل مواد مخدر و قاچاق اين مواد افيوني با اعلام شماره تلفن گويا حل نخواهد شد.
مردم مي گويند شكايات شفاهي آنان و حتي تماس هايي كه با پليس 110 گرفته مي شود در برخي موارد- اگر نگوييم بيشتر مواقع- كارساز نيست چه برسد تلفن گويا!
خيابان جيحون را مردم مي شناسند، گفت وگو با اهالي و كسبه اين خيابان نكات بسياري را روشن مي سازد. مردم در گفت وگو با نگارنده به اين نكته اشاره مي كنند كه ديگر به حضور فروشندگان مواد مخدر در اين خيابان عادت كرده اند.
حسين فروشنده مواد غذايي در اين خيابان مي گويد در برخي موارد تعداد فروشندگان مواد مخدر در صدمتر از تعداد انگشتان دو دست فراتر مي رود.
هنگامي كه مشغول صحبت با حسين هستم يكي از اهالي محل كه براي خريد مايحتاج خانه به سوپر ماركت مراجعه كرده بود گفت هر از گاهي درگيري بين فروشندگان و خريداران مواد مخدر به جاهاي باريك نيز مي كشد و چون هم خريدار و هم فروشنده هر دو مرتكب جرم شده اند هيچ شكايتي به محكمه نمي برند.
از او پرسيدم پس چرا با نيروي انتظامي تماس نمي گيريد با پوزخندي گفت خيلي ها تماس گرفتند و اتفاقي نيفتاد.
3-چندي پيش براي تهيه خبر از دستگيري تعداد زيادي از فروشندگان سي دي هاي مبتذل به محل نگه داري اين عده رفته بودم، ماموري با اشاره به يكي از بازداشت شده ها مي گفت شايد دهمين بار است كه به همين جرم دستگير شده است!
سي دي هاي مبتذل مثالي است تا بدانيم در باقي موارد نيز با اين مشكلات مواجه هستيم.
رضا كه در خيابان جيحون دكه روزنامه فروشي دارد مي گويد بارها شده كه فروشندگان مواد مخدر و سي دي هاي مبتذل را معرفي كرده ايم ولي باز شاهد آن هستيم كه اين اشخاص روبه روي محل كار ما و جلوي چشم مردمي كه هر روز در اين محل رفت و آمد مي كنند به كارهاي خود ادامه مي دهند!
رضا مي گويد: دستگيري مجرمان به خودي خود مشكلات را حل نمي كند چرا كه اگر اين اشخاص مجازات نشوند جري تر خواهند شد. وي ادامه داد: مردم با ديدن آزادي كساني كه ديروز آنان را به پليس معرفي كرده اند دچار دلسردي شده و ديگر كاري به كار فروشندگان و خريداران مواد مخدر ندارند.
كوتاه سخن اين كه مقطعي بودن برخوردها و نيز تناسب نداشتن جرم با مجازات مشكلاتي است كه مبارزه با فروشندگان مواد مخدر و قاچاقچيان كلان را تهديد مي كند و بايد فكري به حال اين معضل كرد.
4-به خبري كه در آغاز اين نوشتار به آن اشاره شد برگرديم. سخن اينجا است كه تلفن گوياي مبارزه با مواد مخدر چه تفاوتي با پليس 110 مي تواند داشته باشد كه نيروي انتظامي ضرورت راه اندازي آن را احساس كرده است.
به نظر مي رسد اين تلفن در خوشبينانه ترين حالت نقش يك صندوق شكايات در يك اداره را بازي مي كند و تجربه به خوبي نشان داده است كه مشكلات هرگز با نصب اين صندوق ها در ادارات حل نمي شود.
مردم تا زماني كه احساس كنند به شكايات شفاهي و حضوري آنان رسيدگي نمي شود و معتادان و فروشندگان مواد مخدر هر روز بيشتر از ديروز مشغول انجام كارهاي روزانه خود هستند به راه اندازي يك شماره واكنش مثبتي نشان نخواهند داد.

كاوشي در ارتباط هاي بي ضابطه دختران و پسران جواني را قرباني دوستي ها و عشق هاي دروغين نكنيم

نوجواني دوره اي مهم و شايد سرنوشت ساز در زندگي هر فرد است. نوجوان در اين مقطع سني، تحولات سريعي را از جنبه هاي جسمي و يا روحي و رواني تجربه مي كند. او در مرز بين كودكي و بزرگسالي قرار دارد. از اينرو با تعارضات متعددي ميان اين دو دنيا يعني كودكي و بزرگسالي روبروست. نوجوان به دنبال يافتن خود و هويت واقعي خويش است و از هر فرصتي براي اثبات شخصيت و ابراز قابليتهايش استفاده مي كند. نوجواني دوره رهايي از وابستگي هاي خانوادگي و ورود به صحنه اجتماع است. روان شناسان مي گويند در اين دوران، نوجوان از نظر وابستگي عاطفي، از خانواده جدا مي شود و به تدريج استقلال را تجربه مي كند. نوجوان بر رفتارها و احساسات خود كمتر تمركز دارد. همين امر موجب مي شود كه در اين سنين، انجام كارهاي آني و نسنجيده از سوي او افزايش يابد.
مدتهاست وقوع روزانه تعداد قابل توجهي انواع جرايم تجاوز به عنف عليه دختران و زنان جوان، مسئولان انتظامي را نسبت به آگاه سازي اين قشر از جامعه هوشيارتر كرده است. جرايمي كه در پي غفلت قرباني و يا به نوعي سهولت اغفال وي از سوي مجرم رخ مي دهد و آثار جسمي و روحي زيادي براي او و خانواده اش در پي دارد.
امروزه گسترش برقراري ارتباطات ميان دختران و پسران جوان با توجه به آداب و رسوم و فرهنگ سنتي جامعه ايراني منجر شده تا افرادي در پوشش دوستي هاي خياباني با تاكيد بر پنهان ماندن اين روابط، نقشه مجرمانه خود را عملي كرده و قرباني را در برابر كار انجام شده قرار دهند.
آمار تكان دهنده است. 40 درصد تعرض به بانوان در قالب دوستي هاي خياباني و اغلب به بهانه شناخت قبل از ازدواج صورت مي گيرد.
با اين كه جرم در حال حاضر به عنوان يك جرم جنايي مورد پيگيري قرار مي گيرد اما قربانيان تجاوز به عنف براي فاش نشدن ماجرا و از ترس آبرو حاضر نيستند پرونده اي در اين خصوص تشكيل دهند كه از اين رو هم دسترسي به آمار دقيق با دشواري مواجه مي شود و هم مجرمان با كمال وقاحت و جسارت به چنين جرائمي ادامه مي دهند و امنيت جامعه را به خطر مي اندازند.
وقوع اين قبيل حوادث در حالي است كه نقش قرباني را نمي توان انكار كرد؛ زيرا براساس بررسي هاي صورت گرفته در بسياري موارد، فرد خود زمينه ارتكاب جرم را براي طرف مقابل ايجاد مي كند. مجرمان به بهانه دوستي هاي خياباني، قربانيان را به بهانه ازدواج و شناخت اوليه ابتدا اغفال كرده و سپس نقشه شيطاني خود را عملي مي كنند.
يك مقام انتظامي در خصوص دوستي هاي خياباني و آسيب هاي اجتماعي معتقد است: در حال حاضر پرونده هاي متعددي با موضوع روابط خياباني پيش روي كارآگاهان قرار دارد كه در اغلب آنها دختران و زنان جوان قرباني تبهكاران و شيطان صفتان شده اند.
اين خسارت ها براي آقايان در قالب مالباختگي و براي خانم ها به صورت تعرض و آزار و اذيت به عنف بوده است. بنابراين مي توان با صراحت اعلام كرد كه اغلب آسيب ها در روابط خياباني و اينترنتي متوجه خانم ها بويژه دختران است، چرا كه اين روابط معمولا به بهانه آشنايي قبل از ازدواج صورت مي گيرد. آمار نيز نشان مي دهد كه 70 درصد زناني كه مورد سوءاستفاده قرار گرفته اند به بهانه ايجاد رابطه براي آشنايي قبل از ازدواج در دام هاي شيطاني گرفتار شده اند. تأسف بارتر آن كه اغلب اين افراد دختران نوجوان و جوان هستند.
زنان و بخصوص دختران معمولا هنگام برقراري روابط خياباني يا اينترنتي پنهانكاري مي كنند و خانواده هايشان را در جريان دوستي ها و رفت و آمدهايشان نمي گذارند. حال آن كه پليس همواره بر اين نكته تاكيد داشته كه جوانان و نوجوانان نبايد به اشخاص غريبه اعتماد بي جا كنند و در ذهن خود دوستي هاي خياباني و اينترنتي را مبنا و زمينه اي محكم براي تشكيل خانواده قرار دهند؛ چرا كه اگر جواني به واقع قصد ازدواج دارد و در پي تشكيل خانواده است، نيازي به پنهانكاري ندارد.
حال آنكه اگر هر گونه رابطه و تداوم آن زير نظر خانواده ها و با كسب مشاوره از افراد صلاحيت دار انجام شود، قطعاً تبعات ناخوشايند آن برطرف خواهد شد.
براساس گزارشهاي رسيده از پرونده هاي تجاوز به عنف، اغلب دختران جوان به دنبال دوستي هاي پنهان و دور از چشم خانواده، بعضا تحت تأثير قرصهاي موسوم به اكس و يا به بهانه ديدار با خانواده طرف مقابل و يا به قصد تفريح در جاده هاي خارج از شهر به مناطق متروكه و خالي از سكنه رفته و در همان جا از سوي يك يا چند نفر مورد تعرض قرار مي گيرند. معمولا يافتن ردپايي از مجرمان به دليل آنكه اغلب داراي هويتهاي جعلي هستند بسيار سخت است، و بررسي آمار جرايم اتفاق افتاده در اين حوزه بر لزوم توجه و دقت بسيار زياد نوجوانان و جوانان در نوع برقراري اين گونه روابط تأكيد دارد.
پرونده هاي بررسي شده در پليس آگاهي نشان مي دهد كه مقدمات جرم عليه قرباني را رفتارهاي وي فراهم كرده است، يعني يك دختر جوان از ماهها قبل با مجرم بر مبناي دوستي هاي خياباني يا آشنايي قبل از ازدواج، به دور از چشم خانواده ارتباط داشته است.
متأسفانه در فرهنگ ايرانيان، آسيب هاي اجتماعي، تربيتي و رواني چنين دوستي هايي بيشتر متوجه دختران است و مرد ايراني بدون هيچ گونه محدوديتي، تجربه هاي متنوع اين دوستي ها را پشت سر مي گذارد. اما دختر ايراني، اگر يك نمونه چنين دوستي با جنس مخالف را تجربه كند، تا پايان عمر، شأن و حرمت خويش را از ديدگاه خانواده و جامعه از دست مي دهد و برچسب ناشايست بودن را با خود حمل مي كند و آثار سوء اين تجربه منفي پس از ازدواج هم به نوعي در زندگي اش نمايان مي شود.
غرايز دوران بلوغ
به گفته روانشناسان بيداري غرايز و شدت حالات هيجاني در دوران نوجواني باعث گرايش دختران و پسران به دوستي با جنس مخالف مي شود. در اين دوران داشتن دوست، اعتماد به خود را تأييد و تقويت و نيازهاي عاطفي و احساسي را تا حدي تأمين مي كند؛ در صورتي كه پيوند دوستي گسسته شود، شخص نسبت به ارزش هاي وجودي خود دچار شك و ترديد مي شود.
بعضي از پسران، داشتن دوست دختر را نوعي محبوبيت، قدرت اجتماعي و موفقيت براي خود به حساب مي آورند و متقابلا برخي دختران ارتباط با پسران را نوعي جذابيت براي خود تلقي مي كنند. متأسفانه اكثر قريب به اتفاق اين دختران تصور مي كنند كه اين دوستي ها به ازدواج منتهي مي شوند.
پسران نسبت به جنبه غريزي تخيلات خود غافل باقي نمي مانند، اما دختران در اين دوستي ها معمولا به دنبال عشق آرماني و رمانتيك هستند. آنها اين عشق را آسماني و پاك مي دانند و خيانت در آن را گناهي بخشش ناپذير مي شمارند. با اين توصيف، دوستي هاي دختر و پسر ايراني كمي شباهت به دوستي موش و گربه دارد.
متأسفانه اين دوستي ها بدون شناخت واقعي جنس مخالف و براساس هيجانات و احساسات سطحي و زودگذر شكل مي گيرد. دختران جوان باور نمي كنند كه چنين پسراني معمولا تنوع طلب هستند و پس از مدتي كوتاه، سراغ طعمه اي ديگر مي روند و همه وعده هاي به ظاهر عاشقانه را فراموش مي كنند.
استاد مطهري مي گويد: «(اين نوع روابط) هيجان ها و التهاب هاي جنسي را فزوني مي بخشد... با توجه به اين كه روح بشر فوق العاده تحريك پذير است. اشتباه است كه گمان كنيم تحريك پذيري روح بشر محدود به حد خاصي است و از آن پس آرام مي گيرد. هيچ فردي از تصاحب زيبارويان و هيچ زني از متوجه كردن مردان و تصاحب قلب آنان و بالاخره هيچ دلي از هوس (و رفاقت هاي هوس آلود) سير نمي شود. تقاضاي نامحدود خواه ناخواه انجام ناشدني است و هميشه مقرون به نوعي احساس محروميت و دست نيافتن به آرزوها و به نوبه خود منجر به اختلالات روحي و بيماري هاي رواني مي گردد كه امروزه در دنياي غرب بسيار به چشم مي خورد.» هرگونه ارتباط و دوستي دختر و پسر تا زماني كه نامحرم هستند از ديدگاه شرع ممنوع است.
از مراجع عظام پرسيده شده است كه «نامه نگاري با نامحرم و طرح مسائل عشقي يا شهواني در نامه و... چه حكمي دارد؟
فرموده اند: جايز نيست و از هر كاري كه موجب مفسده است اجتناب شود. اين گونه روابط خلاف تقوا و ايمان و معنويت را نابود مي كند. علي(ع) فرمود: «لايجتمع الشهوه و الحكمه ؛ شهوت و حكمت با هم جمع نمي شوند و در جاي ديگر تصريح كرد كه «قرين الشهوه مريض النفس معلول العقل؛ كسي كه با شهوت همراه شود جان و عقلش بيمار مي شود».
استاد مطهري مي نويسد: «جواني كه از ديدن رويي زيبا و مويي مجعد به خود مي لرزد و از لمس دستي ظريف به خود مي پيچد، بايد بداند جز جريان مادي جواني در كار نيست. اين گونه عشق ها به سرعت مي آيد و به سرعت مي رود، قابل اعتماد و توصيه نيست، خطرناك و فضيلت كش است تنها با كمك عفاف و تقوا و تسليم نشدن در برابر آن است كه آدمي سود مي برد.
عوامل برقراري ارتباط هاي خياباني
به گفته كارشناسان اجتماعي ارتباط هاي مخفي و پنهاني بدترين شكل اين روابط محسوب مي شود و بايد راه هاي منطقي ديگري را جامعه پيش روي نوجوانان «دختر و پسر» در حد لزوم قرار داد. نتيجه حاصل از روابط پنهاني، عوارض و تبعات منفي بي شماري است كه متأسفانه گريبانگير دختران و پسراني مي شود كه خواسته يا ناخواسته خود را در معرض اينگونه رابطه ها قرار داده اند و دقيقاً منطبق با تجربيات تلخي است كه پس از مدتي كوتاه يا طولاني به دست آورده اند.
در جامعه كنوني ما هر روز شاهد نابساماني ها و آشفتگي هاي رواني فراواني هستيم كه دختران و پسران پس از ايجاد رابطه با جنس مخالف خود به آن دچار مي شوند.
جوانان به دنبال جامعه آرماني و تازه اي هستند كه در آن آزادتر در روابط اجتماعي باشند، گرچه فروپاشي برخي از سنت ها در فرآيند توسعه ضروري است، اما زياده روي در اين راه موجب سردرگمي، بلاتكليفي و گاهي بريدگي فرهنگي مي شود. برخي از جوانان خيلي زود متوجه اين خطر مي شوند و بلافاصله به فكر چاره مي افتند و در نتيجه از ارزش ها و معنويت ها فاصله نمي گيرند، ولي متأسفانه عده اي غرق در ورطه بي قيدي، رفاه طلبي و لذت جويي مي شوند و ناچار در دام خودپرستي افراطي گرفتار مي شوند و راه افسار گسيختگي و بي بند و باري را در پيش مي گيرند.
زماني كه خانواده و جامعه نقش اساسي خود را جهت ياري دادن به نسل جوان براي يافتن هويت سالم، مثبت، پويا و سازنده به خوبي ايفا نكنند، نسل جوان با آشفتگي هويت و خلاء وجودي مواجه مي شود و براي كاهش اضطراب و رهايي از بحران هويت و سرگشتگي، به اين دوستي ها تن مي دهد. جوان در تصور و توهم خويش، از طريق دوستي با جنس مخالف مي خواهد به آرامش برسد.
ناتواني خانواده و جامعه در پاسخگويي صحيح و به موقع به نيازهاي اساسي نسل جوان عامل ديگري جهت شكل گيري دوستي هاي خياباني است. امنيت، احترام، محبت و مورد توجه قرار گرفتن از جمله نيازهاي رواني انسان است كه متأسفانه به دليل سرگرم شدن خانواده ها و جوامع به فراهم ساختن امكانات اقتصادي، اين دو نهاد انسان ساز از هنر عشق ورزيدن و احترام گذاردن به نوجوانان محروم مي شوند.
عامل ديگر، فقر فرهنگي و نشناختن هويت واقعي جنس مخالف است؛ شايد اين عامل محصول نشناختن قدر خويشتن توسط دختران جوان باشد. دختران اگر به قداست، ارزش، اهميت و كرامت خويش واقف شوند و در مورد جنس مخالف، رفتاري توام با متانت و بزرگ منشي و بي اعتنايي داشته باشند و به سادگي در برابر خواسته هاي جنس مخالف تسليم نشوند، فرصتي براي انحراف به وجود نمي آيد.
به گفته رئيس مجتمع قضايي خانواده «برخي از دختران و پسران جوان با اين انگيزه به سوي دوستي هاي متقابل كشيده مي شوند كه فكر مي كنند اگر در زندگي نسل گذشته (والدين آنها) اختلافاتي بروز كرده و تنش هايي وجود داشته ناشي از عدم شناخت آنان بوده و اگر آنها قبل از ازدواج با همسر آينده خود رابطه داشته باشند، مي توانند جلوي بروز چنين مشكلاتي را بگيرند و به خوشبختي برسند.
دختران و پسراني كه بر اثر يك عشق زودگذر يا يك هوس خيالي، در كوچه و خيابان با يكديگر به اصطلاح دوست مي شوند، نمي دانند كه سرانجام عشق آنها شكست و جدايي است، زيرا احساسات و غرايز بر اين گونه آشنايي ها و ازدواج ها حاكم است، نه عقل و منطق و شناخت واقعي، حتي در دوستي هايي هم كه هر دو طرف با نيت و هدف ازدواج پاي در اين راه مي گذارند كمتر ديده شده كه به سرانجام خوبي برسند. اين دختران و پسران با همه مخالفت هايي كه به طور معمول از سوي والدين شان ابراز مي شود، زندگي مشترك را آغاز مي كنند، ولي غافل از اين واقعيت هستند كه زير يك سقف زندگي كردن و با هم بودن اصل مهم زندگي نيست.»
رجايي ادامه مي دهد: «براي ساختن زندگي پرازمهر و محبت و تربيت فرزنداني سالم، پذيرفتن واقعيات زندگي و اين كه بتوان با آنها كنار آمد، از زندگي زير يك سقف و در كنار هم بودن مهم تر است. اين قبيل همسران بعد از گذشت مدتي كوتاه از زندگي و فروكش كردن تب و تاب عشق هاي ظاهري، تازه با حقايق زندگي روبه رو مي شوند و هر كدام از آنها چهره واقعي خود را نشان مي دهند. تمام آن مسائلي كه در روزهاي دوستي براي آنان قابل تحمل بود و شايد هيچ كدام از آن موارد اصلاً جلوه اي برايشان نداشته به يكباره مهم مي شوند و تازه درمي يابند كه نمي توانند با فردي كه داراي چنين رفتاري است زندگي كنند.
به گفته مشاوران خانواده در اين گونه روابط فقط دخترها نيستند كه متحمل ضرر و خسارت هاي جبران ناپذيري مي شوند، پسرها نيز به نوبه خود زيان هاي عاطفي، روحي و گاه جسمي مشابهي را متحمل مي شوند. از آنجا كه چنين مواقعي به دخترها بيشتر صدمه وارد مي شود. از اين رو دختران جوان بايد قدرت نه گفتن را در خود تقويت كنند و به اين گونه دوستي ها يا عشق هاي سراب گونه و بي اساس پاسخ منفي دهند. فريب حرف هاي عاشقانه، ظاهر آراسته يا پيام هاي احساسي را نخورند تا با احساساتشان بازي نشود.
چه بايد كرد؟
امروزه آشنايي دختران و پسران از چت هاي اينترنتي، مهماني هاي خصوصي، پارك، خيابان و حتي دانشگاه آغاز شده و پدر و مادر با ناديده گرفتن، يا بي توجهي به موضوع در نهايت در مقابل عمل انجام شده اي قرار مي گيرند كه در بهترين حالت آن، اصرار دختر يا پسر به ازدواج با فردي فاقد شرايط لازم است.
اين گونه دوستي ها در يك نگاه و معمولا در مكان هاي عمومي مثل خيابان ها و پارك ها شروع مي شود و افراد در اين موارد هيچ گونه شناختي نسبت به يكديگر ندارند. البته در تمامي ازدواج ها با زمينه دوستي ها، طلاق صورت نمي گيرد و بعضي از آنها هم زندگي بادوام و موفقي دارند.
به گفته دكتر رنجبر، روانشناس، خانواده ها با نظارت بر ارتباطات فرزندانشان بخصوص دختران جوان و شناخت بيشتر از آنها مي توانند تا حد قابل توجهي از آسيب هاي احتمالي جلوگيري كنند.
از طرفي دختران جوان بايد هوشيار باشند كه دوستي هاي خياباني و روابط پنهان كه بعضا از طريق اينترنت، چت، ارسال پيام هاي كوتاه از طريق تلفن همراه آغاز مي شود، خود شروعي براي ارتكاب جرم است؛ زيرا مروري بر پرونده هاي موجود در آگاهي نشان مي دهد، خطاهاي رفتاري، افراد را در دام شكارچيان مجرم گرفتار مي كند.
پيش از هر چيز بايد خانواده ها به نقش حياتي خودشان در برابر فرزندان آگاه شوند تا بتوانند الگوهاي صحيح رفتاري را به فرزندان ارائه دهند و هويتي سالم و پويا به آنها هديه كنند. والدين بايد به نيازهاي عاطفي و روحي فرزندان و شيوه هاي صحيح پاسخگويي به اين نيازها واقف شوند.
كلام آخر اينكه نوجواني كه شخصيتش در خانواده گرامي داشته مي شود و عضو موثر خانواده به شمار مي آيد، رواني آرام و دروني مطمئن دارد. او با باور داشتن خود، در خويش احساس حقارت و كمبود نمي كند. اينگونه نوجوانان مي كوشند كه مورد تحقير و سرزنش ديگران قرار نگيرند و كرامت خويش را با انجام رفتارهاي نامناسب از دست ندهند.
امام علي(ع) در اين مورد جمله زيبايي دارد و مي فرمايد: «كسي كه شرافت معنوي و كرامت نفس خود را باور دارد، خويشتن را با ارتكاب گناه، خوار و حقير نمي كند.»

سناريوي تكراري دستفروشان مترو پاياني ندارد

چشمان نگرانش مدام اين سو و آن سو را مي نگرد به هر ايستگاه كه مي رسد جعبه اش را زير صندلي هاي قطار پنهان مي كند و خود در ميان جمعيت گم مي شود؛ درهاي قطار كه بسته مي شود دوباره جعبه اش را باز و شروع به دستفروشي مي كند.
متروي تهران سالهاست كه با معضلي به نام دستفروشي مواجه است و ارائه راه حل هاي متعدد و البته سلبي نيز نتوانسته اين معضل قديمي را برطرف كند؛ اين روزها با تشديد يافتن برخورد ماموران با دستفروشان مترو نه تنها از تعداد آنها كاسته نشده بلكه مسافران را نيز با اين قشر هم صدا و همراه كرده است.
چند روز پيش، برخورد نامناسب ماموران مترو در ايستگاه سعدي با يكي از زنان دستفروش موجب نارضايتي و بوجودآمدن تنش در قطار مترو شد.
اين خانم دستفروش كه در حال فروش زيورآلات خود بود با مشاهده پليس در حال پنهان كردن خود از ديد مامورها بود كه مامور حاضر در ايستگاه با كشيدن وسايلش او را به بيرون از قطار كشاند و همين موضوع موجب ناراحتي مسافران از نوع برخورد با اين خانم و داغ شدن بازار بحث و گفت وگو در اين رابطه شد.
يكي از شهروندان حاضر در واگن در اين خصوص گفت: در اينكه كار اين افراد غيرقانوني است و چهره بزرگ ترين سيستم حمل و نقلي درون شهري را مخدوش و نازيبا مي كنند شكي نيست. اما به طور حتم اين معضل راه حلي غير از راه حل هاي اين چنيني دارد.
وي ادامه داد: برخورد مأموران با اين گونه افراد نه تنها زيبنده نيست بلكه نتيجه عكس دارد و موجب خروج اين معضل از حيطه عقلاني شده و احساس ترحم و دلسوزي مسافران را برمي انگيزاند.
افضلي يكي ديگر از شهروندان تهراني كه خود را كارمند معرفي كرد نيز گفت: اين دستفروشان اغلب نان آوران خانه هستند و هزينه خانواده خود را از اين طريق تامين مي كنند.
وي افزود: اگرچه گاهي حضور آنها و رفت و آمدها و تبليغاتشان براي فروش محصول موجب دلخوري و شكايت مسافران مي شود اما اگر جايي در همين قطارها براي آنها تعبيه شود اين مشكل تا حدي رفع خواهد شد.
معصومه يكي از دستفروشاني كه در حال فروختن دونات و لواشك است، گفت: تمام تن و بدن ما از اين نوع برخوردها مي لرزد، مگر ما چه كار كرده ايم كه اين طور با ما برخورد مي شود؟ ما فقط آنچه را كه خانم ها نياز دارند به قيمتي مناسبت تر مي فروشيم، دزدي كه نكرده ايم!
وي افزود: مي گويند كار شما غيرقانوني است! خوب بيايند يك كار قانوني به ما بدهند تا ديگر برخلاف قانون كار نكنيم.
معصومه با بيان اينكه از صبح تا شب با ساكهاي سنگين از اين قطار به آن قطار مي روم اضافه كرد: شب ها گاهي از درد پا خوابم نمي برد ولي چه كار كنم شكم 3 بچه كه پدر هم بالاي سرشان نيست را چگونه سير كنم؟
وي ادامه داد: خيلي ها به ما كه مي رسند مي گويند خوب برويد كميته امداد يا بهزيستي و تحت پوشش طرح حمايت از زنان سرپرست خانوار قرار بگيريد اما هيچ كس نمي پرسد كه هزينه هاي زندگي با صد يا صد و پنجاه درمي آيد يا نه؟
شغل خانگي راه حلي در مقابل دستفروشي
مجيد نصيرپور، نايب رئيس كميسيون مجلس شوراي اسلامي در خصوص زنان دستفروش و سرپرست خانواري كه در مترو با هدف امرار معاش فعاليت مي كنند به خبرنگار فارس مي گويد: هدف از تصويب مشاغل خانگي در كميسيون اجتماعي مجلس هدايت و ساماندهي زنان سرپرست خانوار بوده است.
وي با بيان اينكه بهزيستي متولي اصلي رسيدگي به وضعيت زنان سرپرست خانوار است مي افزايد: بهزيستي و كميته امداد امام خميني(ره) بايد نسبت به ساير دستگاه ها فعاليت بيشتري براي حل مشكل زنان سرپرست خانوار داشته باشند.
هادي مقدسي، عضو ديگر كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي نيز در اين خصوص به خبرنگار فارس مي گويد: زنان بي سرپرست يا بد سرپرست براساس قانون بايد تحت پوشش كميته امداد امام خميني(ره) و بهزيستي قرار گيرند و اينكه آنها اقدام به دستفروشي در مترو با هدف امرار معاش كنند كار درستي نيست و بايد با آن برخورد شود.
وي با بيان اينكه هم اكنون از مشاغل خانگي حمايت مي شود مي افزايد: افراد حتي اگر چادرنشين هم باشند وزارت كار از شغل خانگي آنها حمايت مي كند و به آنها اعتبار و تسهيلات مي دهد.
مقدسي توجيه دستفروشي در مترو براي امرار معاش را توجيهي غلط مي داند و اضافه مي كند: برخي از اين دستفروشان اتباع بيگانه اي هستند كه با سهل انگاري مسئولان وارد كشور شده و چهره نظام ما را اين چنين مخدوش مي كنند كه البته بايد با آنها برخورد جدي صورت گرفته و از فعاليت آنها جلوگيري شود.
وي اضافه مي كند: زنان دستفروش مترو يا بايد به مشاغل خانگي روي بياورند يا تحت پوشش حمايتي قرار بگيرند اگر هم از اتباع بيگانه هستند از كشور خارج شوند.
حقيقت اين است؛ نمي خواهند دست به كار آبرومندانه بزنند
مقدسي با تأكيد بر اينكه وزارت كار از مشاغل خانگي حمايت مي كند، مي گويد: با وجود ارائه اين راهكارها مشخص است كه اين افراد نمي خواهند دست به كار آبرومندانه بزنند كه اگر بخواهند با تحمل كمي سختي، شغل آبرومندانه و درآمدزايي به دست آورند.
وي ادامه مي دهد: از وظايف وزارت كار ا ست كه مشاغل خانگي را تقويت كرده و از آنها حمايت كند.
سازمان ها حمايتي كند عمل كرده اند
عضو كميسيون اجتماعي مجلس اضافه مي كند: سازمان هاي حمايتي در اين خصوص كند عمل كرده اند و بايد شتاب بيشتري بگيرند.
وي به وظايف شهرداري و وزارت كشور اشاره و بيان مي كند: بايد معابر و اماكن شهر از حضور دستفروشان و متكديان خالي شود.
لايه هاي پنهان دستفروشي در مترو
معضل دستفروشي در مترو و روي آوردن روزافزون زنان به اين شغل موضوع تك بعدي و ساده نيست كه بتوان با ارائه يك راهكار ساده به آن براي هميشه خاتمه داد. بلكه اين معضل داراي لايه هاي پنهاني است كه بايد به آنها با دقت پرداخت. به عنوان مثال بسياري معتقدند كه در بين دستفروشان مترو مي توان افرادي را پيدا كرد كه پيش از اين مغازه داشته اند و حالا با روي آوردن به اين شغل بدون پرداخت اجاره مغازه و ماليات درآمدي بالاتر از سابق كسب مي كنند.
مردم از حضور دستفروشان در مترو شكايت دارند
ربيعي، مديرعامل شركت بهره برداري متروي تهران مي گويد كه روزانه چندين مورد شكايت كتبي، شفاهي، تلفني و حتي از طريق پست الكترونيك از سوي شهروندان دريافت مي كنيم كه وجود دستفروشان را موجب مزاحمت دانسته و خواهان اخراج اين افراد از مترو هستند.
وي ادامه مي دهد: مأموران در صورت مشاهده دستفروشان با آنها برخورد مي كنند و اميدواريم شهروندان در اين زمينه پليس را ياري كنند.
ربيعي با تأكيد بر اينكه دستفروشي و تكدي گري در مترو ممنوع است اظهار مي كند: مهم ترين راهكار ريشه كني دستفروشي و تكدي گري در مترو خريد نكردن از آنهاست چرا كه درآمدزا بودن دستفروشي موجب افزايش روزافزون آنها مي شود.
وي اضافه مي كند: هم اكنون در تمامي ايستگاه هاي مترو، پليس مستقر شده است اما شناسايي اين افراد كه به صورت مسافر عادي وارد خطوط مي شوند كار آساني نيست.
راهي ديگر بايد يافت
به گزارش فارس به هر حال اقدام هايي كه در چند سال اخير براي ريشه كن كردن معضل دستفروشي در مترو انجام شده نشان مي دهد كه چندان مثمرثمر نبوده و بايد به راه حل ديگري انديشيد تا اين مشكل هر چه سريع تر برطرف شود.

رطوبت تخت جمشيد را فرا گرفت

نفوذ آب باران در قسمتهاي مختلف تخت جمشيد و ايجاد رطوبتهاي شديد در بنا باعث شده كه هر ساله سنگهاي دو هزار و 500 ساله اين بنا متلاشي شوند.
عدم اجراي راهكارهاي مناسب براي هدايت آب باران در تخت جمشيد باعث شده كه هر ساله با شروع بارندگي ها، محوطه هاي مختلف اين بنا به آب انبارهاي بزرگي تبديل شوند كه در نهايت منجر به متلاشي شدن سنگهاي تاريخي تخت جمشيد بشود.
اين امر باعث شده كه كارشناسان بر اين نكته تاكيد كنند كه به رغم اينكه تا به حال اقداماتي براي دفع رطوبت و جلوگيري تخريب بنا صورت پذيرفته اما خطر بزرگي بر اثر نفوذ رطوبت در صفه تخت جمشيد، اين بناي با ارزش را تهديد مي كند كه به مرور زمان و با گذشت سالهاي متمادي و نفوذ رطوبت در سنگها و پي بناهاي موجود روند اضمحلال سريع تر مي شود.
يك كارشناس ميراث فرهنگي در خصوص وضعيت آب باران و ايجاد رطوبت در بناي تاريخي تخت جمشيد در گفت وگو با خبرنگار مهر به تشريح روند ايجاد اين رطوبت و گلسنگها در اين بنا پرداخت.
اين كارشناس گفت: بارش باران در منطقه تخت جمشيد زياد است و آب در سطح حياط ها، داخل كاخ ها و در خيابانها و جاي جاي اين صفه كه حدود 125 هزار مترمربع است جمع مي شود و چون اين بناها شيب بندي مناسبي ندارند و انشعابهاي فرعي راه آب در اين بناها ايجاد نشده، آب باران در مناطق پست جمع مي شود و به دليل اينكه پي بناها در اكثر نقاط صفه از خاك و شن و سنگهاي دوريز پر شده به راحتي آب در آنها نفوذ كرده و به آب انبارهاي زيرزميني تبديل مي شود.
وي ادامه داد: اين آب انبارها در تمام طول سال به خاطر اينكه راه خروجي ندارند، ماندگار هستند و از راههاي مختلفي در سنگهاي ديواره ها و بناهاي موجود نفوذ مي كنند و معمولا اثرات رطوبت در تمام صفه در فصلهاي مختلف حتي تابستان قابل مشاهده است.
اين كارشناس ادامه داد: آب گردآمده از باران كه از قسمت شمال شرقي صفه از كوه رحمت به پايين سرازير مي شود نيز به آب انبارهاي زيرزميني اضافه مي شود، مقدار كمي از اين آبها بخار و مقداري نيز از طريق كانالهاي آب روهاي زيرزميني به تازگي به بيرون صفه هدايت مي شوند. اما قسمت اعظمي از آبها در پي بناها نفوذ كرده و در تمام طول سال اثرات مستقيمي بر سنگهاي دو هزار و 500 ساله تخت جمشيد مي گذارند.
وي با بيان اينكه در بعضي قسمتهاي تخت جمشيد در ديوارهاي اصلي صفه شاهد رطوبت زيادي هستيم، افزود: آب روهاي اصلي صفه در تمام طول سال رطوبت خاصي دارند و چنان بخار آب در آنها وجود دارد كه نفس را تنگ مي كند به طوري كه ديوارهاي اين آب روها هميشه خيس هستند و فقط قسمتهايي از اين آبروها كه در سطح بالاتري از صفه قرار مي گيرند، رطوبت كمتري در آنها وجود دارد.
شنهاي ريخته شده در محوطه باعث نفوذ آب مي شود
اين كارشناس اضافه كرد: شن و سنگ ريزه هايي كه در محوطه صفه تخت جمشيد ريخته شده تا از گل آلود شدن آثار جلوگيري كند و عبور و مرور بازديدگنندگان در فصل زمستان راحت تر باشد يكي از عاملهاي مهم جمع شدن آب و نفوذ در پي صفه به شمار مي روند و اگر انشعابهاي كوچكي از آب روها هم در سطح صفه تخت جمشيد ساخته شود تا آب باران را جمع آوري كند، اگر در پوشهاي مناسبي نداشته باشد به وسيله اين شنها پر مي شوند و راه جريان آب را مي گيرند.
وي ادامه داد: ديوارهاي خشتي مجموعه تخت جمشيد هم كه در كنار آثار سنگي قرار دارند باعث نفوذ سريع تر رطوبت از پايين به اين آثار مي شوند و اضمحلال سنگها را سريع تر و تكميل تر مي كنند.
اين كارشناس گفت: در بناي خزانه و قسمت جنوب شرقي كاخ حرمسرا كه هيچ گونه راه خروج آب وجود ندارد، چه در سطح و چه در پي بنا همچون آب انباري بزرگ است چنانكه در طول سال شاهد متلاشي شدن اين آثار سنگي هستيم.
وي با اشاره به اينكه هر سال تعداد زيادي از اين آثار متلاشي مي شود و از زمان خاكبرداري اين بناها تاكنون هيچگونه راهكاري براي خارج كردن به موقع اين آبها صورت نگرفته، عنوان كرد: مسئله مهم رطوبت است، رطوبتي كه با خود آلايندهاي شيميايي مختلفي دارد، رطوبتي كه آمدنش سفير اضمحلال فساد تدريجي و متلاشي شدن سنگهاي بجا مانده از تمدن بزرگ ايران است.
اين كارشناس بيان كرد: راه حل هايي براي حفاظت از بناها در مقابل رطوبت در تخت جمشيد اجرا شده مانند سايبان فلزي بر روي پلكان شرقي كاخ آپادانا و پلكان شمالي كاخ شورا، ايجاد كانال هواكش پشت پلكان شرقي كاخ آپادانا، ايجاد سايبان فلزي بر روي نقش برجسته بار عام در بناي خزانه و ايجاد كانال هوا در پشت اين اثر، لايروبي آبروهاي اصلي صفه تخت جمشيد در سالهاي 1381 و 1384 كه البته هنوز راه اصلي خروجي اين آب روها باز شده و... كه در دست اقدام قرارگرفته است.
وي خاطر نشان كرد: در پي بررسي هاي مكرر بر روي صفه تخت جمشيد راهكارهايي كه براي جلوگيري و كم كردن اثرات رطوبت در آثار تاريخي مذكور مي توان به كار گرفت در چند بخش مي توان مورد توجه قرار داد كه شامل ايجاد انشعاب هاي كوچك آبروهاي سطحي در محوطه هايي كه پست تر هستند به صورتي كه آب جمع آوري شده را به كانال هاي اصلي آبروهاي زيرزميني هدايت كنند، شيب بندي محوطه هاي بناها به صورتي كه آب به داخل انشعاب هاي فرعي آبروها جمع شود، باز كردن و لايروبي راه اصلي خروجي آبروهاي زيرزميني تخت جمشيد به خارج از صفه، ايجاد راه آب مناسب جهت خروج آبهاي جمع شده در بناي خزانه و كاخ دروازه ملل و قسمت جنوبي شرقي بناي حرمسرا و ديگر قسمتهاي آبگير صفه كه تا به حال هيچ گونه اقدامي براي خروج آبهاي اين قسمتها نشده، جداسازي و ايجاد درزهايي بين ديوارهاي خشتي و سنگي بناها به طريقي كه هيچ گونه ارتباطي با يكديگر نداشته باشند و... البته اين روشها بسيار دشوار ولي ثمربخش است.
اين كارشناس ميراث فرهنگي عنوان كرد: در تخت جمشيد گروهي متشكل از چهارنفر كارشناس در رشته هاي مرمت، زمين شناس و كارشناس گروه حفاظت و مرمت را تشكيل مي دهند اما متاسفانه از زماني كه اين كارشناسان وارد فاز اجرايي كار شده اند آثار تاريخي تخت جمشيد بيشتر در معرض خطر قرار گرفته زيرا اين كارشناسان صرفا دروس تئوري را ياد گرفته اند و وقتي آنها را به كار مي بندند متاسفانه نتيجه خوبي نمي دهد و اين امر در موضوعاتي نظير شكسته شدن سنگ جان پناه كاخ سه دروازه كه به تعداد قطعات زيادي تبديل شد و با چسب سنگ به هم وصل شد را مي توان مشاهده كرد.
وي با اشاره به اينكه متاسفانه هنوز روش هاي متداول و بين المللي در تخت جمشيد مورد استفاده قرار نمي گيرد، ادامه داد: با از بين بردن و يا كم كردن رطوبت در آثار تاريخي تخت جمشيد مي توان اقدام بزرگي در جهت رفع اضمحلال اين آثار برداشت به گونه اي كه به جرات مي توان گفت اگر اين امر صورت پذيرد، ريشه نابودي اين آثار را خشكانده ايم.
اين كارشناس بيان كرد: مي توان گفت رطوبت منبع ايجاد گلسنگ است از اين رو بايد به صورت خاص به اين امر توجه كرد و رطوبت را خشكاند چرا كه تمام عوامل خاص و عموم فسادهاي تدريجي در سنگ هاي تاريخي تخت جمشيد از رطوبت نشات مي گيرد.
به گزارش مهر وي تصريح كرد: درست است كه تمام اين اتفاقات كه در تخت جمشيد بر روي سنگ هاي تاريخي بي مانند رخ مي دهد اثرات ناشي از هوازدگي است اما عامل مهم آن نيز بي تجربگي يا به بيان بهتر كمبود اطلاعات لازم توسط كارشناسان امر در گروه حفاظت و مرمت بنياد پژوهشي پارسه پاسارگاد و مديريت داخلي اين آثار به شمار مي رود كه مانع مي شود بهترين مرمتكاران كه هر كدام بين 18تا 10 سال سابقه كار در جاي جاي ايران اسلامي را دارند، وارد كار شده و از مسائلي چون دفع رطوبت آبهاي سطحي كه باعث يخ بر شدن، تورق سطوح سنگهايي كه هر كدام نقوش برجسته هاي بي نظيري دارند، شوره زدن و جدا شدن لايه سطحي سنگ، تغيير رنگ سطوح بر اثر رشد انواع مختلف گلسنگ بر اثر رطوبت و چندين و چند عامل مهم ديگر را پيشگيري كنند.