نگاهي به درس ها و عبرت هاي فصل چهاررنگ پاييز (بخش پاياني)
قطار برگ ها در ايستگاه خاطرات زندگي

حسن آقايي
خاطره هاي مسرت بخش از دوران كودكي تا بزرگسالي را مي شود گنجينه اي از عمر و زندگي هر انسان دانست. هرازگاه و به بهانه اي مرور كنيم رخدادهاي لذت بخش در هر مقطع سن و زمان به يقين احساس خوش در وجودمان جوش مي زند، روحيه مان بيشتر باز مي شود و حضور و اعتماد به نفس و رضايتمندي خاطرمان از ثقل بار زندگي و كش وقوس هاي روزمره مي كاهند.
خاطرات قشنگ و روح نواز نيز مي توانند همدم تنهايي شده و دقايقي تصاوير زيباي خاطره اي منظر نگاه، آرامش روان و حتي اشتياق انگيز براي سفر خوش ديگر يا مطالعه بيشتر، روابط مناسب تر با سايرين و توسعه فكر و زندگي بهتر را عميق تر كرده و اميدها را قوام و اراده انسان را مستحكم كنند.
در آخرين شماره اين سري گزارش، بيشتر به بيان خاطره هاي افراد مختلف در پاييز پرداخته و در گفت وگو با پزشك متخصص بيماري عفوني درباره امراض پاييزي، علايم و چگونگي پيشگيري و درمان را نيز مي خوانيم.
بهترين خاطره يك پزشك
شروع گفت وگويم با «دكتر شكرالله محمدي» پرسش خاطره اي در پاييز است. وي نخست از آن مي گويد كه پاييز فصل بازگشايي مدرسه ها و بوي مهر مي دهد، فصلي كه شايد خيلي دوستش داشته باشند. علي اي حال فصل خزان هم است كه شاخص خودش را دارد. او سپس تفاوت پاييز را با بهار مطرح مي كند به اين نحو كه تغيير حيات بهار شايد ملموس نباشد و از پاييز مجزا باشد ليكن تغيير زندگي را در فصل پاييز احساس مي كنيم.
اين پزشك متخصص بيماري هاي عفوني درخصوص خاطره اي در پاييز، چنين مي گويد: «شايد بهترين خاطره من كلاس اول ابتدايي در كاشان بود. معلم آقاي برزي بود و در قيد حيات است و گاه حال شان را مي پرسم. او خيلي برخورد جالبي با بچه ها در روز اول داشت به طوري كه بچه ها از مدرسه نترسند. ولي بچه هاي امروز از مدرسه نمي ترسند.
جدال 4 شبانه روز با توفان دريا
كاپيتان «محمدرضا ابراهيمي» 36 سال روي گستره دريا سكاندار كشتي بوده و هنوز با 40 سال سابقه كار، تجربه حرفه اي خود را ادامه مي دهد. از وي مي خواهم خاطره اي پاييزي از سال هاي فعاليت دريايي اش راتعريف كند كه اين روايت را مي خوانيم:
در يك روز پاييزي با 25 نفر پرسنل براي كشف نفت در درياي خزر عازم سفر تحقيقاتي مي شود. پيشتر وضعيت آب و هوا خوب و مناسب گزارش شده است اما كاپيتان اطمينان زياد به وضع ايمني موتور كشتي ندارد. با اين حال، كشتي به سمت مقصد حركت مي كند. مسافتي كه طي مي شود، دور از انتظار، توفان شبانه خلوت دريا را درمي نوردد. تلاطم كوه سان امواج آب همه سرنشينان به ويژه كاپيتان را نگران آسيب و غرق شدن كشتي كرده و به چاره انديشي رهايي از گرداب توفان مي افتند. تدبير كاپيتان در آن شب بي قراري بر اين مي شود: راهكاري براي خروج از توفان. او ناچار مي شود با تغيير و دور كردن مسير و با رعايت نامناسب بودن وضعيت موتور كشتي، پس ازچهار شبانه روز بيداري همه پرسنل كه دريا آرام شده است كشتي را از خطر هراسناك كوران توفان و غرق شدن برهاند و به مقصد برساند.
خاطره پيشاهنگي
خاطره يك دبير بازنشسته، خلاصه اي برآمده از فعاليت هاي آموزشي، تجارب دانش آموزان براي زندگي و ارايه خدمات به مردم همزمان با بازگشايي مدارس و فصل پاييز در سازمان پيشاهنگي سال هاي دور است.
«يدالله بهار» در اين ارتباط اظهار مي دارد آن زمان به عنوان معلم در اردوگاه منظريه شميران در امر آموزش هاي بهداشتي و مردمي، مهرورزي، تجربه آموزي زندگي اردويي و دسته جمعي، آشنايي با مراسم و فرهنگ هاي بومي استان ها و خصوصا در كمك رساني به حادثه ديدگان و مصدومان حوادث، فعاليت هاي خاطره ساز فرهنگي و معنوي داشته است. او مي گويد: «در اين نوع فعاليت هاي خدمت رساني به مردم بسيار جاوداني و آشناي جامعه بوده و نيز در دفتر خاطرات زندگي، ثبت است. حالا فصل پاييز يادآور آن دوره خدمات مفيد و سازنده براي طول زندگي دست اندركاران است كه همزمان با آغاز فعاليت هاي آموزشي و سايل جديد تحصيلي و تلاش در جهت كسب علم و دانش، در اذهان تداعي مي شود.»
همه مراسم شادي در پاييز
اين ناشر و كتاب فروش آن قدر علاقه به پاييز دارد كه تحولات شاخص نشاط انگيز زندگي اش را در فصل سوم سال انجام داده و اتفاق يافته است. به عبارت ديگر، پاييز
خوش قدم ترين هاي فصل سال او است. «غلامرضا آستركي» به استناد تاريخ باستاني ايران و اين كه مهر، اول روز ايرانيان بوده است، مي گويد پاييز فصل انجام كارهاي شاد از جمله مراسم عروسي و پيوند زندگي مشترك در زندگي اش بوده است. «پاييز بود كه من همسرم را انتخاب كردم و مهر ماه دو سال بعد خداوند فرزندي دختر نصيبم كرد.» او سعي كرده ديگر مراسم شادي هاي زندگي اش در پاييز برگزار شود، در عين حال اما نمي دانسته در پاييز هستي احساس سالخوردگي مي كند: «اينك به واقع امر دريافتم همان طور كه طبيعت فصل پاييز دارد، عمر انسان هم يك فصل پاييز دارد. همچنين اين باور را دارم كه ريختن برگ ها براي دوره بيداري ديگر بار درختان باعث نيروي آنها مي شود. جوانان هم بعد از پدر مي گويند ما بايد اراده كرده و بايستيم و نيروبخش زندگي خود و خانواده باشيم.» اين كتاب فروش، جمله پاياني نظرات شان اين است: «گلايه اي دارم؛ اجتماع چرا توجه لازم و وافر به كتاب و مطالعه نمي كند؟»
پرواز خاطرات در پاييز
«رئيسي» مسئول چاپخانه رايانه اي كتاب، خاطره اش از پاييز رويايي از بازگشت به دوران مدرسه و شور و شعف هاي كودكي است. او در مورد از دست دادن فرصت تعطيلات تابستاني مدرسه مي گويد كه پدرش او را در تعطيلات تابستان به دكانش مي برده و به گفته خود شيطنت هاي بچگانه اش جمع شده و همواره در پاييز پروبال باز كرده و به حسرت خاطر مي آورد. به همين فكر مي گويد: «به لحاظ آن خاطره هاي دوره مدرسه است كه در نظرم لذت پاييز به اندازه لذت از بهار مي باشد.»
پاييز و راز پنهان درون
از «علي فتحي» كه چند كتاب داستان و فيلمنامه به چاپ رسانده است خواستم تعريف خودرا از پاييز بيان كند و قطعه شعري اگر درباره پاييز دارد بخواند، او در فرصت كوتاهي كه داشت چند بيت ارايه كرد. اما بنا به شيوه و رسم كار گزارش نويسي نمي شود ابيات پيوسته به كار برده شود. بنابراين خلاصه اي از مفاهيم و معناي اشعار تا حد توانايي به نثر آورده مي شود شايد مقبول وي نيز واقع شود:
«همه مي گويند فصل بهار آغاز زندگاني است و زمستان فصل ممات و اما پاييز زيبايي آفرين و موسم روياي برگ ريزان است كه از زيبايي رنگ هايش، مرغكان را به شور و شوق مي آورد.» و... و... با تمامي وصف از اين دوران دلپذير و رنگين، ليكن رازي در درون پنهان مانده است.
«محمد كيوان زاده» كارشناس ارشد روان شناسي، درخصوص رويدادهاي طبيعي جوي و زماني پاييز و تأثيرات روحي اين فصل در انسان و نيز توصيه هاي پيرامون چگونگي جلوگيري از افسردگي در بخش دوم گزارش (روز گذشته) مطالبي بيان كرد.
تا زانو در برگ هاي خشك
وي در ادامه آن صحبت ها خاطره اي از پاييز تعريف مي كند كه از دوران مدرسه تا اكنون تكرار مي كند و از آن لذت مي برد:
«در حقيقت فصل پاييز و شروع مهرماه آغاز جنب وجوش و تحرك است چراكه با آغاز اين فصل و باز شدن مدارس حتي افرادي كه ساليان سال از پايان تحصيلات شان گذشته به ياد آن دوران افتاده و خاطرات آن را تجديد مي كنند. من در دوران كودكي در محله اي از تهران زندگي مي كردم كه سرشار از درختان تنومند بود و در پاييز در مسير مدرسه روي انبوه برگ هاي ريخته شده روي زمين تا زانو فرو مي رفتم. هميشه در مدرسه آرزو مي كردم زودتر زنگ مرخصي زده شود تا مسير مدرسه- خانه را با قدم هاي بلند روي برگ ها طي كنم و به صداي خش خش آن ها زير پايم گوش دهم چرا كه واقعاً لذت مي بردم. اكنون نيز هرگاه در فصل پاييز و روي برگ ها قدم مي زنم خاطرات آن دوران به زيبايي و خشنودي تداعي مي شود.»
از دوران كودكي و نوجواني از زبان بزرگترها مي شنيديم و هنوز، كه هر فصل سال يك نوع حساسيت و ويروس هاي ناخوشي شايع مي كنند وسرماخوردگي پيشگام و رايج ترين آنهاست و كودكان نسبت به بزرگسالان بيشتر در معرض چنين بيماري ها هستند... پاييز يكي از چهار فصل است كه همپاي خود انواع امراض ويروسي و ميكروبي وارد هوا و زندگي بدن انسان مي كند.
پاييز؛ شيوع بيماري ها
علايم و درمان
در ادامه گفت وگو با «دكتر شكرالله محمدي» متخصص بيماري هاي عفوني، مي پرسم بيماري ها در فصل پاييز چيست و چگونگي درمان و توصيه هاي پزشكي جهت پيشگيري و مصونيت كدامند؟
وي پاسخ مي دهد: «در پاييز شايع ترين بيماري ها سرماخوردگي در حيطه بيماري مشمول عفوني است. سرما خوردگي ويروسي است كه بيمار مبتلا براي بهبود خود به استراحت، خوردن مايعات و مراجعه به پزشك براي دريافت داروي رفع سرماخوردگي، نياز دارد. مبتلايان اين بيماري نبايد خودسرانه آنتي بيوتيك مصرف كنند. علامت بيماري سرماخوردگي تب، سرفه، آب ريزش بيني، عطسه، سردرد، احساس ضعف، بي حالي و خستگي است. اگر بيماران رعايت بهبودي نكنند عوارض آن ممكن است اضافه به سرماخوردگي شود كه شامل سينوزيت حاد، عفونت ريه و حتي عفونت خون است.»
پيشگيري آنفلوآنزا در پاييز
«دكتر محمدي» مي افزايد: «بيماري ديگر در فصل پاييز كه قابل پيشگيري و واكسيناسيون مي باشد آنفلوآنزا است كه در حقيقت بيماري شبيه سرما خوردگي مي باشد ولي علامت آن شديدتر است. براي پيشگيري از آنفلوآنزاهاي فصلي كه بيشتر در پاييز شايع است بايستي از واكسن آنفلوآنزايي كه در گروه هاي پرخطر است تجويز شود...» مي پرسم: گروه هاي پرخطر كدامند؟ وي پاسخ مي دهد: «گروه هاي پرخطر شامل افراد مسن بالاي 65سال سن، و كساني كه دچار بيماري هايي مثل سرطان و نقص ايمني و كساني كه مبتلا به بيماري هاي خاص هستند مي باشند. منظور از بيماري هاي خاص: هموفيلي، خوني و تنفسي مزمن است. اين افراد بيشتر در معرض آنفلوآنزا هستند كه بايد واكسن دريافت كنند.»
گزارش روز