چقدر به فرزندتان اعتماد مي كنيد؟

آيا آن قدر از دست فرزندتان عصباني هستيد كه احساس مي كنيد هرگز نمي توانيد بار ديگر به او اعتماد كنيد؟ آيا او خودروي شما را درب و داغان كرده، از مدرسه چيزي دزديده و يا عمل خشونت آميزي از وي سرزده است؟
ممكن است شما از دست فرزندتان رنجيده خاطر شده باشيد و از خود بپرسيد: «آيا مي توانم بار ديگر به او اعتماد كنم؟»
كاملا طبيعي است كه در صورت بي مسئوليتي فرزندتان اعتماد شما نسبت به او از دست برود. درست است كه احتمالا اولين واكنش شما خشم خواهدبود ولي يادتان باشد موضوع را شخصي نكنيد.
به جاي سلب اعتماد از فرزندتان، به او مسئوليت پذيري را بياموزيد، با برداشتن 6 گام زير مي توانيد به هدف خود دست يابيد:
1- واكنش خشمگينانه اي از خود نشان ندهيد.
اين مسئله اهميت زيادي دارد. احساسات خود را كنترل كنيد. در غيراين صورت فرزندتان نمي آموزد كه چگونه در آينده تصميمات بهتري بگيرد. يادتان باشد كه با او درگير «جنگ قدرت» نشويد. البته كنترل احساسات گاهي بسيار دشوار است و براي اين كار بايد بازيگر خوبي باشيد!
2- قبل از انجام هركاري برنامه ريزي كنيد
اگر متوجه شديد كه فرزندتان از اعتماد شما سوءاستفاده كرده بلافاصله واكنش نشان ندهيد و قبل از هركاري برنامه ريزي كنيد. عمل شتابزده شما هيچ سودي براي فرزندتان نخواهدداشت.
3- از فرزندتان بخواهيد حقايق را بر روي كاغذ بياورد.
اگر فرزندتان كار اشتباهي مرتكب شده از او بخواهيد در اين مورد فكر كند. به عنوان مثال او مي تواند درباره اتفاقي كه افتاده مطلب بنويسد. با اين كار هم موضوع روشن مي شود و هم فرزند شما مسئوليت پذيري را يادمي گيرد.
4- نقش يك «كارآگاه» را بازي كنيد
شما مي توانيد مانند يك كارآگاه عمل كرده و حقايق را دركنار هم قرار دهيد. درضمن شما مي توانيد در مورد حادثه پيش آمده با ساير والدين حرف بزنيد. تاحدامكان حادثه را روشن كنيد.
5- به سخنان فرزندتان گوش دهيد
پس از روشن شدن حقيقت با فرزندتان حرف بزنيد و به سخنان وي گوش دهيد. از فرزندتان بخواهيد بگويد كه در آن زمان به چه مسئله اي فكر كرده است.
اگر فرزندتان دوستان خود را سرزنش كرد به وي بگوييد: «به نظر مي رسد تو براي كاري كه خودت مرتكب شده اي ديگران را مقصر مي داني»
¤ هيچ كس را سرزنش و تحقير نكنيد
اگر متوجه شديد فرزندتان به دردسر افتاده به سرزنش ديگران و يا كوچك شمردن مشكل نپردازيد. درغير اين صورت او فرد مسئوليت پذيري بار نمي آيد و براي حل مشكلات آينده آمادگي نخواهدداشت.
يك مثال
آقاي «الف» مي گويد: «يك شب پسرم و تعدادي از دوستانش درخيابان چند لامپ را شكستند. پسر من توانست فرار كند ولي تعدادي از دوستانش دستگير شدند. دو روز بعد او به شدت احساس گناه كرد و موضوع را با مادرش در ميان گذاشت. هرچند كار سختي بود ولي ما تصميم گرفتيم عمل شتابزده اي انجام ندهيم. من و همسرم از فرزندمان خواستيم ماجرا را بر روي كاغذ بياورد و زماني كه او مشغول اين كار بود ما با ساير والدين تماس گرفتيم. پس از روشن شدن موضوع، از فرزندمان خواستيم مسئوليت اقدام را بپذيرد و ماجرا را براي پليس گزارش دهد.
بدين ترتيب او عواقب اقدام خود را ديد و يك درس مهم ياد گرفت.
فعاليت هاي خطرناك
اگر فرزندتان را در حين ارتكاب به عمل خطرناك غافلگير كرديد بايد جريمه هاي مناسبي براي او درنظر بگيريد.
به عنوان مثال شما مي توانيد براي مدتي او را از تلفن همراه محروم كنيد.
شما با اين كار در واقع بخشي از آزادي را از او بگيريد و اين، مجازات شديدي است.
ولي يادتان باشد نبايد به فكر شرمنده كردن فرزندتان باشيد. زيرا اين كار موثر نخواهدبود. نبايد با فرزندتان وارد مشاجره شويد، بلكه بايد كاري كنيد كه به قبح اقدام خود پي ببرد. به فرزندتان بگوييد: «من فكر مي كردم كه تو مي تواني از آزادي خود به درستي استفاده كني ولي اين حادثه نشان داد كه اشتباه مي كردم. اكنون بايد براي جلب اعتماد من تلاش كني.»
به واكنش فرزند خود توجه كنيد. آيا او از كرده خود پشيمان شده است؟ در صورتي كه فرزندتان رفتار مسئولانه اي داشت بخشي از آزادي ها را به او برگردانيد، البته يادتان باشد اين كار را گام به گام انجام دهيد. براي هر مرحله زماني را در نظر بگيريد. فرزند شما بايد قدم به قدم اعتمادتان را جلب كند. او بايد عواقب رفتارش را بپذيرد و از اشتباهات خود درس بگيرد.
تجسس
بسياري از والدين پس از خلاف فرزندشان تا مدتها به او اعتماد نمي كنند. حتي امكان دارد آنها فرزندشان را كنترل كرده و تمام شب در انتظار آمدن او بيدار بمانند. اين والدين نگران خطاي مجدد فرزندشان هستند و اين فكر آنها را از درون مي خورد.
توصيه ما اين است كه به فرزندتان اجازه دهيد براي جلب اعتماد شما تلاش كند و همواره نيمه پر ليوان را ببينيد. البته اين كار آسان نيست ولي تأثيرات مثبت زيادي دارد.
آيا مي توانيد بار ديگر به فرزندتان اعتماد كنيد؟
گاهي فرزندان از خود مي پرسند: «آيا هرگز مي توانم كاملا به فرزند خود اعتماد كنم؟» جواب اين است: «خير! تا زماني كه فرزند شما دوران نوجواني را سپري مي كند نمي توانيد صددرصد به او اعتماد كنيد.
نوجوانان مدام از مرزها عبور مي كنند و شما هميشه در جريان تمام ماجراهاي فرزندتان قرار نمي گيريد.
اگر فرزندتان درگير يك ماجراي خطرناك شده برخورد احساسي نداشته باشيد. فراموش نكنيد كه شما دوست فرزند خود نيستيد بلكه يك مربي و مشاور محسوب مي شويد و بايد به او ياد دهيد كه چگونه فرزند مسئوليت پذيري باشد.
درمشورت با ديگران ترديدي به خود راه ندهيد. تربيت فرزند، دشوارترين كارهاست، پس مراقب سلامتي خودتان باشيد. جاي هيچ گونه نگراني نيست. اگر شما به وظيفه خود به درستي عمل كنيد فرزندتان نيز تبديل به فردي مسئوليت پذير خواهدشد.
آذر شايان

جواناني بدون خلاقيت

سزاوار
برخي از جوان هايي كه دوره كودكي يا نوجواني را با راحت طلبي زياد گذرانده اند اكنون پرتوقع، خودخواه و كم تحمل اند و در نخستين گام حق ديگران را به راحتي ضايع مي كنند.
اين نوع افراد پس از ورود به تمام عرصه هاي اجتماعي به تضييع حقوق ديگران پرداخته و باترويج رفتارهاي خاص، لطمات سنگين بر جامعه وارد مي كنند. اينها نسل خيلي عجيب و غريبي نيستند. اينها نتيجه تربيت غلط برخي والدين اند كه هم اينك نخستين فرآورده هاي آزمايشي اش را دوروبرمان مي بينيم.
اگرچه برخي اين نوع تربيت را لزوماً عنوان پديده اي نامطمئن نمي شناسند اما اين شيوه تعامل در خانواده را نشانه ارزش نهادن به نسل نو مي دانند و آن را ارج مي نهند.
درواقع تربيت در خانواده هاي اين چنيني به دليل اين كه خواسته هاي فرزندان مدنظر قرار مي گيرد، روحيه اطاعت از قانون و احترام به مقررات اجتماعي و رعايت آداب اخلاقي به حداقل ممكن تنزل پيدا مي كند. به عبارت ديگر فرزندان اين خانواده ها به هنجارهاي اجتماعي و فرهنگي و اصول و ارزش هاي اخلاقي چندان توجه ندارند.
ارتباط صميمانه در خانواده
بدون ترديد، خانواده و چگونگي روابط ميان اعضاي آن و طرز ارتباط والدين با فرزندان، در شكل گيري شخصيت و رشد اجتماعي عاطفي و عقلاني جوانشان نقش و اهميت زيادي دارد. محيط خانه نخستين و بادوام ترين عامل در رشد شخصيت افراد يك خانواده است.
در خانواده اي كه ارتباط متقابل ميان اعضايش برقرار باشد، جوان به رشد و خلاقيت بسياري دست پيدا مي كند. اين درحالي است كه در برخي خانواده ها فرزندان حاكم خانواده هستند و به اصطلاح پرورش ناتمام در چنين خانواده هايي حكمفرماست.
اين رفتار والدين موجب تربيت فرزندان پرتوقع، خودخواه و كم تحمل شده است. اين افراد با تضييع حقوق ديگران در عرصه هاي مختلف اجتماعي و ترويج رفتارهاي خاص، لطماتي را به جامعه وارد مي كنند. از اثرات تخريبي ضايع شدن حقوق ساير نتيجه نظام تربيتي اين سبكي نيز تربيت فرزندان لوس و هيجان طلب است كه به اعضاي خانواده به ويژه پدر و مادر است. راحتي حقوق ديگران را در محيط هاي گوناگون جمعي تخريب با تضييع مي كنند. چراكه مي خواهند هركس و همه چيز به ميل آنان باشد.
دروازه ورود به جامعه
«اليسا راكفار» روانشناس مؤسسه گيبسون در شيكاگو در اين باره مي گويد: شيوه هاي فرزندپروري و الگوهايي كه خانواده ها براي تربيت فرزندانشان اتخاذ مي كنند، در جامعه بسيار متفاوت است. رابطه اعضاي يك خانواده ممكن است به صورت انضباطي، هرج و مرج و آزادي در خانه باشد.
در اين خانواده ها، فقط يك نفر تصميم مي گيرد در چنين خانواده هايي معمولاً يك نفر بر تمام اعمال و رفتار ديگران حاكم است. هدف را تعيين مي كند و راه نشان مي دهد و همه بايد مطابق و دلخواه ميل او رفتار كنند.
قانون و مقررات عجيب و البته شديد از يك طرف باعث نابود شدن و از ميان رفتن روحيه خلاقيت و مانع بروز و ظهور استعداد جوانان مي شود. از سوي ديگر، اعضاي خانواده را از شكوفايي استعدادهايشان بازمي دارد.
در وضعيت اشتباهي كه يك نفر قانون را مشخص مي كند، خانواده از حالت اجتماعي شدن خارج مي شود و ديگر كاركرد اجتماعي خود را ندارد.
اين مدل خانواده ها باعث سركوب روحيه همكاري فرزندان با ديگران مي شود. در چنين خانواده هايي، هيچ گونه قانون و قاعده خاص براي برخورد افراد با يكديگر وجود ندارد و افراد داراي آزادي مطلق هستند بنابراين هر كاري دوست داشته باشند، انجام مي دهند.
همه اعضاء و افراد خانواده به تناسب موقعيت و امكانات حق دخالت در اداره امور خانه و خانواده را دارند. الگوي آزادي در خانواده از ديگر روابط تعريف شده افراد در خانه است. اين افراد هرچه دوست داشته باشند انجام مي دهند بي آنكه تشويق و يا تنبيه شوند. بيشتر در چنين خانواده هايي فرزندسالاري حاكم است و خواسته ها و تمايلات فرزندان محور اصلي و خط دهنده فعاليت اعضاي خانواده، حتي والدين است.
آماده نكردن جوانان براي ورود به جامعه باعث اخلال در رشد اجتماعي وي مي شود. جوان نمي داند حقوق اجتماعي به چه معناست و تنها به فكر احقاق خواسته هاي بجا و نابجاي خود است.
همچنين سازگاري اجتماعي او كم مي شود و اين جوانان معمولا سست عنصر و بي اراده مي شوند.
از آنجا كه در خانواده هاي اين چنيني، بايد خواسته هاي فرزندان تامين شود، روحيه اطاعت از قانون و احترام به مقررات اجتماعي و رعايت آداب اخلاقي به حداقل ممكن تنزل پيدا مي كند. به عبارت ديگر، جوانان اين خانواده ها به هنجارهاي اجتماعي و فرهنگي و اصول و ارزش هاي اخلاقي چندان توجهي ندارند.
چه بايد كرد؟
راه حل براي برطرف كردن اين مشكلات اين است كه بايد مهارت هاي زندگي و مسائل تربيتي را به صورت علمي به خانواده ها و كودكان آموزش دهند.
«اليسا راكفار» مهم ترين ارتباط ميان والدين و فرزندان را داشتن قوانين و ارتباطات ويژه در مسائل قانوني كه به كودك مي دهند خانه مي داند و مي گويد: خانواده به همراه فرزندان خود بايد براي حركت و رشد اجتماعي قوانين و مقررات ويژه اي را تنظيم و از آن پيروي كند. در واقع خانواده هايي كه قوانين محكم و مناسبي را با تاييد فرزندان در خانه حاكم مي كنند، در جامعه نيز قانون گرا هستند و داراي رشد و شخصيت بالايي اند.
مسائل اقتصادي امروزه تاثير بسيار زيادي بر نوع تربيت و رفتار جوانان دارد. آسان شدن اهداف اجتماعي با حداقل تلاش و كمترين بهره مندي از دانايي ها و توانايي هاي فكري باعث شده تا خانواده ها در اين طبقه به سهولت و سرعت خواهان دستيابي به تمام مظاهر زندگي اجتماعي باشند.
در اين تعامل و در اين طبقه پدران و مادران ازترس به هم خوردن شرايط مطلوب موجود مي كوشند خواسته هاي طبيعي و غيرطبيعي فرزندان را جامه عمل بپوشانند و تسليم نوعي از باج خواهي هاي فرزندان شوند.
گاهي وقت ها فرزندان با درك نقطه هاي ضعف والدين دامنه و گستره خواسته هاي خود را افزايش مي دهند.
گسترش اين نوع تربيت باعث شده است طول دوره نوجواني و جواني افزايش يابد. در واقع، افراد هيچ گونه مسئوليت فردي و اجتماعي در قبال خانواده و جامعه از خود بروز و ظهور ندهند و همه چيز و همه كس را در خدمت خود بخواهند.
طلبكارانه بزرگ مي شوند
شرايط اجتماعي، وضعيت خانوادگي و تربيتي، اكنون بسيار پيچيده شده است.
بازي هاي رايانه اي منجر به اين گشته است كه فرزندان در خانواده ها حرف اول را بزنند. جوانان در چنين خانواده هايي به صورت طلبكارانه بزرگ مي شوند و هر اقدامي كه پدر و مادر براي آنها انجام مي دهند، وظيفه شان است.
حرمت به والدين و رعايت حقوق آنها در اين خانواده ها از بين رفته است و هيچ كس حق انتقاد از اين فرزندان را ندارد. تمام مشكلاتي كه در خانواده هاي فرزندسالار به وجود مي آيد، به دليل تربيت غلط كودكان در خانه است.
توجه بيش از اندازه به خواسته هاي نوجوانان و حركت در جهت خواسته هاي آنها، منجر به پرخاشگر شدن آنها شده است. با اين همه، بايد به جوانانمان بياموزيم كه بسياري از رفتارهايشان نتايج مثبت ندارد و بايد بدانند كه تمام رفتارهايشان مورد قبول والدين نيست. چرا كه اگر اصول و قوانين اجتماعي به گونه اي صحيح به كودك آموخته شود، هميشه در جامعه با افراد قانون محور برخورد خواهيم كرد.

مراقبت از همسر معلول

استرس ناشي از مراقبت از همسر معلول تمام اعضاي خانواده را تحت تأثير قرار مي دهد.
به هر حال آنها از نظر فيزيكي و رواني نيازهايي دارند كه بايد برآورده شود. بهترين راه اين است كه خودتان را براي مراقبت از همسرتان كاملا آماده كنيد.
- تغييرات پيش آمده را بپذيريد و از گله و شكايت دست برداريد. هرگز خودتان را بابت حادثه اي كه روي داده ملامت نكنيد.
مراقب سلامتي خودتان باشيد. البته اين كار گاهي بسيار سخت است. درواقع اگر مراقبت كننده به فكر تفريح خود باشد مردم او را «خودخواه» قلمداد مي كنند، ولي اين مسئله حقيقت ندارد.
اگر به سلامتي خود اهميت بدهيد بهتر مي توانيد مراقب همسرتان باشيد. خوب بخوريد، ورزش كنيد، خوب بخوابيد و به طور منظم نزد پزشك برويد. در ضمن شما مي توانيد هرازگاهي آرايش موي خود را تغيير دهيد، يك پيراهن جديد بخريد، گاهي در پارك قدم بزنيد و از همه مهمتر به قرآن و دعا گوش دهيد و در مفاهيم آنها تعمق كنيد .
- در كمك گرفتن از ديگران ترديد نكنيد و استراحت را از ياد نبريد.
- از تمام كساني كه به فكرتان مي رسد كمك بگيريد. تا حد امكان نكات منفي را در زندگي خود حذف كنيد حتي اگر به مفهوم قطع رابطه با دوستان بدبين باشد.
بايد افرادي را كه حضورشان به شما نيرو مي دهد در اطراف خود نگه داريد و انرژي و وقت تان را صرف افراد ديگر نكنيد.
- و نكته آخر اينكه، عاقلانه تصميم گيري كنيد. در بيشتر مواقع مشاوران خانواده مي توانند شما را در تاريك ترين لحظات زندگي ياري كنند. اگر همسر معلول شما در مقابل مشاور احساس راحتي نمي كند مشاور ديگري انتخاب كنيد.
مطمئنا همسرتان گاهي از كمك گرفتن ابا دارد. در اين صورت براي حل مشكلات خودتان از مشاور كمك بگيريد. در ضمن فرزندتان را نيز نزد مشاور ببريد.
يادتان باشد رفتار كودكان بازتاب دهنده جو حاكم بر خانواده است. در صورتي كه فرزندتان قوانين را زير پا گذاشت با ملايمت ولي قاطعانه رفتار كنيد تا او در «جهان ناشناخته ها» احساس امنيت كند.

غذاهاي مديترانه اي

تعادل در هر رژيم غذايي بسيار مهم است با اين وجود استفاده از زيتون، ادويه زياد و حرارت زياد به ترتيب شاخصه رژيم هاي غذايي مديترانه اي، هندي و چيني است كه در اين بين رژيم غذايي مديترانه اي از همه سالم تر و مناسب تر است.
استفاده از زيتون و روغن زيتون راز سلامتي رژيم غذايي مديترانه اي است. استفاده فراوان از اين ماده شاخصه اصلي رژيم غذايي مديترانه ايست، علاوه بر اين استفاده از انواع سبزيجات و ميوه ها و سپس حبوبات به عنوان منابع پروتئيني منجر به كاهش جذب كلسترول در متقاضيان اين نوع از رژيم غذايي مي شود.
مصرف سبزي ها نيز در رژيم غذايي مديترانه اي جايگاه بسيار مهمي را ايفا مي كند به طوري كه با دارا بودن فيبر زياد معده را پر مي كند، همچنين ويتامين ها و رنگدانه هاي موجود در برگ سبزي ها، براي جلوگيري و كاهش خطر ابتلا به سكته هاي قلبي بسيار مفيد است.
غذاهايي كه بسيار سرخ شده و به عنوان غذاي برشته مصرف مي شود به تيرگي گراييده و خطر تشكيل مواد سرطان زا را افزايش مي دهد، همچنين حرارت زياد در هنگام طبخ مواد غذايي كه به وضوح در رژيم هاي غذايي چيني ديده مي شود، منجر به از بين رفتن ويتامين ها و پروتئين ها در مواد مي شود.
مصرف بيش از اندازه ادويه ها نادرست است اصولاً در پخت مواد غذايي استفاده از ادويه ها تا اندازه اي مناسب است و مصرف بيش از حد آنها براي سلامتي بدن بسيار نامناسب است به طوري كه استفاده از غذاهاي هندي كه فلفل در آنها نقش اصلي را ايفا مي كند، در كودكان بيش فعالي را به دنبال دارد. علاوه بر اين استفاده زياد از برخي از ادويه ها، خطر تشكيل مواد سرطان زا را به همراه دارد.
استفاده از زودپز وسيله اي مناسب براي پخت مواد غذايي است. هرچه زمان پخت مواد غذايي كوتاه تر باشد، تخريب مواد غذايي نيز كمتر است به اين منظور ديگ زودپز با بالا بردن فشار و دما، زمان پخت را كوتاه كرده و تخريب كم ويتامين ها را درپي خواهد داشت.
آب پز كردن مواد غذايي نيز بهترين روش جهت استفاده از آنها است به شرطي كه آب طبخ غذاها دور ريخته نشده و مصرف شود. علاوه بر اين در كباب كردن مواد غذايي، باتوجه به زمان پخت كوتاه، سموم ميكروبي غذا از بين نمي رود و اين شرايط در گوشت ها خطر مسموميت را به دنبال دارد.

شنبليله

شنبليله داراي خواص اثر تقويتي، ملين، اشتهاآور، خلط آور ضدتب، محرك جريان شير و كاهنده قند خون است همچنين اين گياه حاوي مقادير زيادي آهن، فسفر و ويتامين D است.
شنبليله داراي مواد فسفره، آهن و ازته است و تقويت كننده لوزالمعده نيز است همچنين دستگاه هاضمه را به كار مي اندازد و لاغري هاي مفرط را از بين مي برد.
شنبليله به طور كلي شفادهنده بيماري هاي روحي و جسمي است و در قديم شنبليله براي مداواي بيماري قند به كار مي رفته است.
¤ شنبليله به ديابتي ها كمك مي كند.
بذر شنبليله براي درمان ديابت مفيد است. مصرف اين سبزي موجب كاهش قند خون مي شود و به ديابتي ها كمك مي كند.
شنبليله موجب تسكين علائم ديابت مانند پرنوشي و پرادراري مي شود همچنين شنبليله ملين، اشتهاآور، خلط آور، ضد تب و محرك افزايش شير است.
دانه هاي شنبليله كه مهم ترين قسمت دارويي اين گياه است با باز كردن مجاري عروق خون، از بروز سكته قلبي پيشگيري مي كند.
شنبليله يكي از سبزي هايي است كه از ارزش غذايي بالايي برخوردار است.
¤ شنبليله كاهنده كلسترول خون است.
شنبليله خواص زيادي دارد كه مي توان به كاهنده قند خون، قابض، نرم كننده سينه، مقوي معده، قاعده آور، ادرارآور و افزايش دهنده شير مادر اشاره كرد.
از ديگر خواص شنبليله مي توان به پايين آورنده كلسترول خون، تقويت قواي جنسي و خلط آور اشاره كرد و استفاده زياد از شنبليله مي تواند سمي باشد و زنان باردار نبايد از آن استفاده كنند.

نگاهي به جديدترين روش هاي درمان سرطان سينه
هميشه راهي هست

سرطان سينه يك بيماري قابل درمان است و برخلاف تصور مردم، اگر اين بيماري در مراحل اوليه تشخيص داده شود، با انجام جراحي به موقع و درمان هاي كمكي مي توان اين بيماري را كنترل و خطر عود آن را تا حد قابل توجهي كاهش داد.
سرطان سينه، شايع ترين سرطان در زنان و اولين علت مرگ ناشي از سرطان در زنان ميان سال است. اين بدخيمي، 37درصد سرطان هاي خانم ها را تشكيل داده و مسئول 20درصد از مرگ هاي وابسته به سرطان مي باشد. آمار و شواهد حاكي از افزايش مداوم شيوع اين سرطان از اواسط دهه1950 هستند.
در مراحلي كه بيماري پيشرفت كرده باشد نبايد بيمار و خانواده وي تصور كنند كه راهي براي درمان و جود ندارد؛ زيرا در هر مرحله از بيماري درمان هايي با اهداف متفاوت وجود دارد، به طور مثال اگر بيماري در مرحله اوليه تشخيص داده شود هدف ريشه كني بيماري است ولي در مراحلي كه بيماري به قسمت هاي مختلف بدن سرايت كرده باشد افزايش طول عمر بيمار و بهبود كيفيت زندگي فرد هدف اصلي درمان است.
دانشمندان ابتدا تصور مي كردند كه سرطان پستان قبل از انتشار به نقاط دورتر بدن به بافتهاي مجاور و گره هاي لنفي زير بغل انتشار مي يابد اما اكنون آنان معتقند كه سلولهاي سرطاني در همان مراحل اوليه استقرار بيماري نيز مي توانند منتشر شوند.
انواعي از درمان هاي كمكي
درمان كمكي (Adjuant therapy) اقدامي است تكميلي كه علاوه بر درمان اوليه به بيمار داده شده و هدف از آن نابودسازي سلولهاي انتشار يافته است هر چند كه ممكن است روشهاي آزمايشگاهي و راديولوژيكي قادر به تشخيص اين سلولها نباشند.
درمان اوليه سرطان سينه شامل برداشتن توده (Iumpectomy) پرتو درماني و برداشتن سينه (modified radical mastectomy) مي باشد. توده برداري (Iumpectomy) عبارتست از برداشتن توده سرطاني سينه و مقادير كمي از بافتهاي اطراف آن. معمولا اكثر گره هاي لنفاوي زير بغل نيز برداشته مي شوند. متعاقب توده برداري. پرتو درماني سينه انجام مي شود.
از آنجايي كه هدف اصلي از درمان كمكي نابود كردن سلولهاي سرطاني منتشر شده است. درمان معمولا فراگير است. يعني استفاده از داروهايي كه از طريق جريان خون در تمام بدن سير كرده و به سلولهاي سرطاني در هر نقطه از بدن مي رسد و آنها را تحت تأثير قرار مي دهد. درمان كمكي سرطان شامل شيمي درماني يا هورمون درماني (هر كدام به تنهايي و يا تركيبي از هر دو) مي باشد.
و در نهايت استفاده از داروهايي است كه سلولهاي سرطاني را مي كشند. تحقيقات نشان داده است كه استفاده از شيمي درماني كمكي در مراحل اوليه سرطان به پيشگيري از عود سرطان اوليه كمك مي كند. شيمي درماني كمكي معمولا تركيبي از چندين داروي ضدسرطان است. كه مشخص شده از به كارگيري تنها يك داروي ضدسرطان مؤثرتر است.
اين روش سلولهاي سرطاني را از هورمون استروژن كه برخي سلولهاي سرطاني براي رشد به آن نياز دارند محروم مي كند. در اكثر موارد هورمون درماني كمكي با استفاده از داروي تاموكسي فن (Tamoxifen) انجام مي شود. مطالعات نشان داده است. هنگاميكه «تاموكسي فن» به عنوان داروي كمكي در مراحل اوليه سرطان تجويز مي شود. به پيشگيري از عود سرطان اوليه و همچنين پيشگيري از ايجاد سرطانهاي جديد در سينه ديگر كمك شاياني مي كند.
اگر چه اين بخش بيشتر به درمان كمكي فراگير «systemic« مي پردازد اما گاهي پرتودرماني موضعي نيز به عنوان درمان كمكي مورد استفاده قرار مي گيرد. پرتو درماني هنگامي به عنوان درمان تكميلي بحساب مي آيد كه قبل يا بعد از سينه برداري (mastectomy) انجام شود. هدف از اين اقدام از بين بردن سلولهاي سرطاني است كه به بافتهاي مجاور نظير ديواره قفسه سينه يا گره هاي لنفي انتشار يافته اند. هنگامي پرتو درماني درمان اصلي و نه كمكي محسوب مي شود كه متعاقب عمل جراحي breast sparing انجام شود.
شاخصهايي از توده ها نيز هستند كه به پيش بيني پزشك در احتمال بهبودي بيماري كمك مي كند پزشكان هنگامي كه مشغول تصميم گيري در مورد بيماراني هستند كه ممكن است در درمان كمكي نفع ببرند. اين عوامل را در نظر مي گيرند. برخي از اين عوامل كه معمولا در طرح ريزي شيوه درمان سرطان مورد استفاده قرار مي گيرند. عبارتند از:
¤درجه بندي بافت شناسي: اين واژه اشاره به اين مطلب دارد كه سلولهاي سرطاني در زير ميكروسكوپ تا چه اندازه شبيه سلولهاي طبيعي هستند سرطانهايي كه حاوي سلولهاي بسيار شبيه به سلول و ساختار طبيعي هستند اصطلاحا خوب تمايز يافته (differeniated- well) ناميده مي شوند. در مقابل سرطانهايي كه سلولهاي آن شباهت كمي به سلول و ساختار طبيعي سينه دارد «تمايز نيافته» (differentiated poorly) ناميده مي شوند. و بالاخره سرطانهايي كه حالتي بينابين دو مورد قبلي دارند. «كمي تمايز يافته» (differentiated moderately) ناميده مي شوند. در اكثر موارد سرطان تهاجمي سينه بيماران مبتلا به انواع خوب تمايز يافته بهتري دارند.
فعاليت ژن سرطان زا (Oncogene): فعاليت اين ژن (كه باعث رشد غيرطبيعي سلول مي شود) منجر به غيرطبيعي شدن سلولها يا تبديل آنها به سلولهاي طبيعي سرطاني مي گردد. بيماران مبتلا به سرطانهايي كه حاوي اين ژن بنام HER-2/neu
(ژن erbB-2 هم ناميده مي شود) هستند بيشتر در معرض خطر عود بيماري قرار دارند. برخي مطالعات ارتباط بين اين ژن و مقاومت در برابر برخي داروهاي ضدسرطان را مطرح كرده است ولي به هر حال نياز به تحقيق بيشتر در اين زمينه احساس مي شود.
معمولا درمان كمكي طي 6هفته بعد از عمل جراحي آغاز مي-شود. اگر درمان كمكي ديرتر از اين زمان آغاز شود پزشكان نمي توانند بفهمند كه درمان كمكي تا چه اندازه در كاهش شانس عود بيماري مؤثر مي-باشد.
درماني براي اكثر بيماران
شيمي درماني از طريق دهان و يا تزريق داخل رگ به بيمار داده مي شود. در هر دو مورد دارو نهايتاً وارد جريان خون شده و به تمام بدن مي رسد. شيمي درماني به صورت ادواري براي بيمار تجويز مي شود يعني دوره هاي درمان و متعاقب آن دوره هاي استراحت و تكرار مجدد اين دوره. اكثر بيماران درمان را به صورت سرپايي در بيمارستان و يا مطب پزشك دريافت مي كنند. شيمي درماني كمكي معمولا 3تا 6ماه به طول مي انجامد.
در هورمون درماني كمكي تاموكسي فن از طريق دهان به بيمار داده مي شود. «تاموكسي فن» وارد گردش خون شده و به تمام نقاط بدن مي رسد، اكثر خانمها اين دارو را هر روز براي مدت 5سال دريافت مي كنند، تحقيقات نشان داده است كه تجويز تاموكسي-فن براي مدت بيش از 5سال مؤثرتر از مصرف 5ساله آن نخواهد بود.
عوارض جانبي داروهاي شيمي درماني در درجه اول به نوع داروي مصرفي توسط بيمار بستگي دارد. البته در هر روش درماني عوارض جانبي از فردي تا فرد ديگر متفاوت است، عموما داروهاي ضدسرطان روي سلول هايي كه درحال تقسيم سلولي سريع هستند اثر مي گذارند. اين حالت شامل سلول هاي خوني كه وظيفه مبارزه با عفونتها، ايجاد انعقادخود و حمل اكسيژن به بافتهاي بدن را دارند، نيز مي شود.
وقتي سلول هاي خوني تحت تاثير داروهاي ضدسرطان قرار مي گيرند، بيمار بيشتر مستعد گرفتن عفونت شده، براحتي دچار خونريزي و كبودي مي شود و حتي ممكن است نيروي كمتري در طي درمان و كمي بعداز آن داشته باشد. سلول هاي فوليكول مو و نيز سلول هاي دستگاه گوارش هم بسرعت تقسيم مي شوند.
در نتيجه بيماراني كه شيمي درماني دريافت مي كنند ممكن است موهايشان را از دست داده و عوارض ديگري نظير از بين رفتن اشتها، تهوع و استفراغ، اسهال و يا زخمهايي دهاني در آن مشاهده شود. پزشكان براي كنترل تهوع و استفراغ ايجاد شده از شيمي درماني اقدام به تجويز داروهاي مناسب مي نمايند، همچنين پايش بيمار (monitoring) براي پيشگيري يا درمان ساير عوارض شيمي درماني انجام مي شود و اگر مشكل ادامه پيدا كرد حتي ممكن است دوز دارو و يا پروتكل درماني را تغيير داد.
علاوه بر اين پزشكان به خانمهايي كه بدليل تعداد كم سلول هاي خوني، استعداد بيشتري در ابتلا به عفونت دارند، توصيه مي كنند از مكان هاي شلوغ و يا افراد بيمار و سرماخورده پرهيز كنند.
عوارض جانبي ناشي از داروهاي شيمي درماني عموما كوتاه مدت است و معمولا در دوره هاي استراحت و يا كمي بعداز خاتمه درمان فروكش مي كنند.
پزشكان، بيماراني را كه «تاموكسي فن» مي گيرند بدقت از نظر بروز عوارض جانبي تحت نظر قرار مي دهند، خانم هايي كه اين دارو به آنها داده مي شود خصوصا اگر همراه با آن شيمي درماني هم دريافت مي كنند بيشتر در معرض خطر ايجاد لخته در رگها مي باشند. خطر ايجاد لخته با «تاموكسي فن» مشابه خطر ايجاد آن در درمان جايگزين با استروژن مي باشد. همچنين تاموكسي فن احتمال بروز خونريزي هاي مغزي را افزايش مي دهد.
بيماراني كه «تاموكسي فن» مي گيرند حتما بايد از نظر معاينات منظم، مرتب به پزشك خود مراجعه كنند و در صورت وجود درد لگني و هرگونه خونريزي غيرطبيعي، تحت معاينه دقيق قرار بگيرند مطالعات دقيق نشان داده است كه منافع درمان كمكي در افزايش شانس بيمار براي بقاء بيشتر از خطرات ناشي از عوارض آن است. اما هنوز هم اين مسئله مهم است كه خانم هاي بيمار در مورد درماني كه مي گيرند يا عوارض جانبي داروها توسط پزشك و يا مراكز مراقبت سلامتي آگاه شوند.
روش هاي نوين درماني
پزشكان و دانشمندان درحال انجام تحقيقاتي هستند كه آزمون هاي باليني (clinical trials) ناميده شده و هدف از آن يافتن شيوه هاي موثرتر درمان سرطان سينه است. دراين مطالعات، محققين دو يا تعداد بيشتري از گروه هاي بيماران را كه درمان هاي مختلف دريافت مي كنند با هم مقايسه مي نمايند، اين پژوهشها مي تواند نشان دهد كه آيا روش هاي نوين درماني در مقايسه با روش هاي استاندارد موثرتر هستند يا خير؟ علاوه بر اين پزشكان در اين مطالعات به مقايسه بروز عوارض جانبي در گروه هاي مختلف مي پردازند.
بيماراني كه دراين آزمون ها شركت مي كنند از اولين فرصت براي بهره بردن از روش هاي جديد درمان استفاده كرده و علاوه بر اين به ارتقاي دانش پزشكي كمك مي كنند.
سرطان سينه يك بيماري وخيم و كشنده است كه در صورت عدم درمان مناسب مبتلايان را به كام مرگ خواهد كشيد.زنان بيشتر از هر سرطاني از سرطان سينه مي ميرند و از هر 9 وزن كانادايي يك نفر در طول زندگي دچار سرطان سينه مي شود. در اسكاتلند سرطان سينه دومين علت شايع مرگ در زنان مي باشد.
مطالعه هاي معتبر نشان مي دهند چنانچه CBE (خودآزمايي) به دقت آموزش داده شود و نظارت با كفايتي را به دنبال داشته باشد مي تواند به عنوان يك تست غربالگري بسيار ارزشمند محسوب شود. دراين زمينه مطالعه Screeting Study)2 National Breast NBSS كانادا نشان داد در دو گروه مورد مطالعه كه يك گروه روش CBE و در گروه ديگر روش ماموگرافي به همراه CBE براي غربالگري به كار گرفته شد، اضافه كردن ماموگرافي تاثيري در كاهش مرگ ومير نداشته است. در مطالعه هاي مختلف، ميزان حساسيت C.B.E بين 63-24 درصد و ويژگي آن 95-5/96 درصد گزارش شده است.
جراحي هاي همراه با حفظ سينه، پاك كردن غدد لنفاوي نگهبان به جاي برداشتن همه غدد لنفاوي زير بغل كه در گذشته انجام مي شد و با ورم شديد لنفاوي همراه بود و همچنين درمان هاي هورموني مانند درمان با «هرسپتين»، جديدترين روش هاي درماني سرطان سينه هستند.
استفاده از اين روش نوين تصويربرداري به همراه روش هاي قديمي تشخيص سرطان سينه، تا 164 درصد تشخيص توده هاي كوچك را بهبود مي بخشد.
با اين روش مي توان توده هاي يك سانتي متري يا كوچك تر را در زنان تشخيص داد.
به علاوه اين روش تشخيصي در زنان جوان قابل استفاده است، به عبارتي سن تشخيص تا 5 سال كمتر مي شود.
دكتر «چارلي كدري» از بيمارستان «رويال هلس» در انگليس در مدت سه سال نزديك به 28هزار غربالگري سرطان سينه را انجام داد.
از اين تعداد 19 هزار غربالگري با استفاده از سامانه ماموگرافي به كمك رايانه انجام شد.
تشخيص سرطان سينه با اين روش جديد تا 16درصد و تشخيص توده هاي سرطاني كوچك تر از يك سانتي متر تا 164 درصد بيش تر شد.
علاوه بر سرطان هاي كوچك، تشخيص سرطان هاي مهاجم، 116 درصد و سرطان در مرحله اول 72 درصد افزايش داشت.
توده هاي سرطاني تهاجمي چنانچه در مراحل اوليه تشخيص داده نشود، به ويژه در زنان جوان كشنده است.
با اين روش مي توان حتي زنان جوان را با توده هاي سفت تر و متراكم به راحتي ماموگرافي كرد. دراين زنان سرطان هم سريع تر رشد مي كند و هم تشخيص آن در بافت هاي متراكم سينه سخت تر است.از سوي ديگر محققان معتقدند كه با استفاده از آزمايش خون جديد مي توانند با سرعت بيشتري گسترش سرطان در بدن بيمار و موفقيت در درمان آن را پيگيري كنند.
«ادوين والمر» از دانشگاه «كنتاكي» آمريكا و مركز سرطان «هايسن» در توضيح اينكه چه كساني از اين اكتشاف نفع بيشتري خواهند برد، مي گويد: اين امر مي تواند بيشتر براي بيماران مبتلا به سرطان روده بزرگ، كليه، ريه و مهم تر از همه سرطان سينه مفيد باشد.
در واقع، با درك سريع تر از ميزان تاثير داروي ضدسرطان تجويز شده براي يك بيمار سرطاني، درمان وي موثرتر و با تفاوتي اساسي خواهد بود.
شركت دارويي «جانسون و جانسون» كه در حال بررسي و گسترش تحقيقات در اين زمينه است، اعلام كرد كه در پنج سال آينده اين آزمايش در دسترس همگان خواهد بود.
درمان به روش ژاپني
دانشمندان ژاپني هم روش جديدي براي درمان سرطان سينه كشف كردند كه در طي آن پزشكان مي توانند بدون نياز به جراحي و با استفاده از فريز كردن تومورهاي سرطاني، آن ها را از بين ببرند.با استفاده از اين روش دانشمندان توانستند سرطان سينه را در 13 بيمار با موفقيت درمان كنند.
در اين روش سوزن كوچكي با استفاده از تصويربرداري به درون تومورها فرستاده مي شود و دماي آن ها را به زير 30 درجه سانتي گراد مي رساند. به اين ترتيب مي تواند با فريز كردن تومورها آن ها را از بين برده و ديگر نيازي به انجام جراحي براي خارج كردن آن ها وجود نخواهد داشت.
تلاش هاي قبلي دانشمندان در درمان بيماران با اين روش كه از آن به عنوان سرمادرماني ياد مي شود چندان موفقيت آميز نبوده اند كه دليل اصلي آن نيز اين بود كه دانشمندان نتوانستند محوطه اطراف تومورها را به اندازه كافي سرد كنند.البته از روش قبلي سرمادرماني براي درمان تومورها استفاده شده بود، اما اين كار فقط در حين جراحي باز صورت گرفته بود. اما در روش جديد فقط شكاف هاي كوچكي روي پوست ايجاد مي شود و مي توان با كمترين جراحت ممكن بهترين نتيجه را گرفت.محققان دانشگاه توكيو اعلام كردند: در اين روش هيچ تومور سرطاني در بدن باقي نمي ماند و بعد از سه سال نيز هيچ نشانه اي از بازگشت سرطان به اين بيماران گزارش نشده است.
اين تحقيقات توسط تيمي از دانشكده پزشكي دانشگاه توكيو انجام شده و در كنفرانس سالانه سرطان سينه درانگليس نتايج آن ارائه شده است.
دكتر نانيكو گادشي در اين باره گفت: استفاده از سرمادرماني روش جديدي براي درمان سرطان سينه خواهد بود، البته تحقيقات بيشتري بايد در اين زمينه انجام شود.
پزشكان معتقدند هنوز هم استفاده از جراحي براي درمان سرطان موثرترين روش است، اما استفاده از تكنيك هاي جديد مانند سرمادرماني مي تواند براي زناني مورد استفاده قرار گيرد كه نمي توانند جراحي كنند يا نمي خواهند زير تيغ جراحي قرار بگيرند.
سرطان سينه شايع ترين نوع سرطان در بريتانيا است به طوري كه سالانه بيش از 45 هزار نفر به اين بيماري مبتلا مي شوند.
نزديك به 80درصد بيماران بعد از تشخيص حداقل به مدت سه سال زنده مي مانند، اما شانس بهبودي آن ها بستگي به مرحله اي دارد كه سرطان شناسايي مي شود.
ورزش دشمن سرطان
زناني كه فعاليت فيزيكي زيادي دارند و ورزش مي كنند در صورت ابتلا به سرطان سينه با احتمال بيشتري بهبود مي يابند. اين تحقيق كه روي بيش از 15هزار زن انجام گرفته نشان مي دهد انجام فعاليت هاي ايروبيك در سطح متوسط تا زياد احتمال مرگ را تا سه برابر بين اين افراد كاهش مي دهد.
متخصصان انجام فعاليت هايي مانند پياده روي را به مدت 150 دقيقه در هفته براي دستيابي به سطح متوسط از فعاليت توصيه مي كنند و بهتر است كه اين فعاليت ها پنج روز در هفته و روزي 30 دقيقه انجام شود.
براي بهبود وضعيت و دستيابي به سطح بالاي فعاليت 300دقيقه پياده روي و يا 150 دقيقه فعاليت هاي شديدتري مانند دويدن و يا شركت در كلاس هاي ايروبيك در هفته توصيه مي شود.
علاوه بر اين در تحقيقات انجام گرفته مشخص شده است در زناني كه سطح فعاليت بالايي دارند شاخص توده بدني كمتر و سطح كلسترول و فشار خون پائين تر بوده و كمتر به بيماري هاي مزمني نظير ديابت و يا بيماري هاي قلبي و عروقي مبتلا مي شوند.
سالانه تعداد زيادي زن بر اثر ابتلا به سرطان سينه جان خود را از دست مي دهند، اين در حالي است كه با تغيير شيوه زندگي و انجام فعاليت هاي منظم فيزيكي مي توان اين احتمال را تا حد قابل توجهي كاهش داد.