آسيب شناسي كالاي غيراستاندارد در سبد مصرف خانوار (بخش پاياني)
كالاي استانداردم آرزوست!

پريسا جلالي
حمايت از توليد و مصرف داخلي نيازمند ممنوعيت ورود كالاهاي غير كيفي و فاقد استاندارد به كشور است. اين اقدام انجام گرفته از سوي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي كشور نه تنها زمينه ورود به بازارهاي جهاني را فراهم مي كند بلكه باعث افزايش كيفيت كالاهاي توليدي نيز خواهد شد .چرا كه به اين باور رسيده ايم براي رسيدن به پيشرفت همه جانبه و پايدار راهي جز استاندارد سازي كالاها و خدمات وجود ندارد و البته راه درازي بر جلب اعتماد مصرف كنندگان كالا و خدمات در پيش است.
با توجه به مسووليت هايي كه برعهده سازمان استاندارد نهاده شده بايد دستگاه هاي ذي ربط با حمايت هاي همه جانبه اين سازمان را ياري كنند تا با تلاش مضاعف و برنامه ريزي هاي جديد بتواند به تعهدات خود به نحو شايسته عمل كند .
اما آيا اين همكاري به نحو احسن انجام مي شود و آيا روزي رسيده تا با اعتماد به توليدات، بازرسان سازمان استاندارد مجبور نباشند به طور دائمي نظارت و بررسي بر روند توليد داشته باشند؟
به حتم تا رسيدن به چنين آرزويي راه درازي در پيش است چرا كه بنا به اذعان رييس سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران اين تعداد بازرس و مامور وجود ندارد تا روزانه نظارت كاملي بر روند استاندارد كالاها داشته باشند .
اگرچه نظارت محدود بر صنعت لوازم و التحرير يا احتمال غيراستاندارد بودن برخي كالاها مانند لوازم آرايشي و بهداشتي و مصرف آنها مي تواند در دراز مدت عواقبي داشته باشد اما صنعت غذا و دارو، لوازم برقي و خانگي، مصالح ساختماني، خودروها و هواپيماها مباحث متفاوتي اند كه به تعويق انداختن استاندارد آنها ضررهاي جبران ناپذيري تا مرگ را به دنبال خواهد داشت .
از اين رو طي بررسي هايي كه اين روزها به بهانه تهيه گزارش از روند استاندارد سازي كالاها داشتيم شاهد تلاش بي وقفه بازرسان و همچنين همه تلاشگران سازمان استاندارد به منظور نظارت بر كالاهاي توليدي بوديم اما گويا هنوز تا اعتماد كامل به همه كالاهاي توليدي راه درازي در پيش است .
با وجود نظارت كامل سازمان استاندارد بر روند توليد خودرو و توقف شماره گذاري پيكان وانت، هنوز خط توليد اين خودرو فعال است و هواپيماهايي كه شنيده شده چهار سال بيش از توان پرواز مشغول جابه جايي مسافران هستند.
خدمات غيراستاندارد
از 11 شهربازي فعال در استان تهران فقط هفت شهربازي توانسته اند شرايط استاندارد را بگيرند و چهار شهربازي ديگر كم كم به شرايط استاندارد نزديك مي شوند اما همچنان فعال هستند و مي توانند خطرساز باشند .
زخم ناشي از حادثه اي كه طي دو ماه اخير در يكي از شهربازي هاي شهر قم به وقوع پيوست هنوز التيام نيافته است. دو جواني كه به علت
سهل انگاري در ترن هوايي اين شهربازي از قطار به بيرون پرت شدند و منجر به كشته شدن يكي و زخمي شدن ديگري شد.
اتفاقي كه سال گذشته بارها در قصرهاي بادي در شهربازي ها شاهدش بوديم و زخمي هاي زيادي برجا گذاشت.
برق گرفتگي ناشي از سهل انگاري مسئولان يكي از پارك هاي شهر شاهرود در نصب پست برق كه منجر به زخمي و شوك طولاني مدت ناشي از برق گرفتگي نازنين 4 ساله شد حتي با گذشت چندين ماه زمان و هزينه هاي سرسام آور دارو و درمان هم نتوانسته اين كودك را به شرايط طبيعي زندگي بازگرداند.
سهل انگاري و غفلت فقط متوجه شهربازي ها نيست. چه بسيار رستوران هايي كه فاقد شرايط مناسب براي پذيرايي از مشتريان هستند و هتل هايي كه متناسب با دريافت مبلغ گزاف امكانات مناسبي ارايه نمي كنند.
روح الله مددي يكي از كارمندان بانك كه چند روزي براي انجام كار اداري به تهران آمده و از امكانات يكي از هتل هاي مركز شهر استفاده مي كند، معتقد است: متناسب با مبلغ گزافي كه بابت سه شب اقامت در هتل پرداخت كرده ام خدمات دريافت نمي كنم.
وي در ادامه به خبرنگار سرويس گزارش كيهان مي گويد: هتل محل اقامتم سه ستاره است در صورتي كه هتل هاي با ستاره كمتر در شهر خودمان شرايط بهتري دارند و نمي دانم اين ستاره ها را چه سازماني به اين هتل ها مي دهد كه به اين شكل مهمان نوازي مي كنند؟
مددي اضافه مي كند: هواپيمايي كه با آن به تهران آمدم به علت نقص فني نيم ساعت تاخير داشت و حتي عذرخواهي هم نكردند اما اگر مسافري پنج دقيقه تاخيرداشته باشد كل بليط او سوخت مي شود و بايد هزينه بالايي بپردازد تا بليط تهيه كند.
بيماران برخي بيمارستان ها هم از ارايه خدمات نامناسب گلايه مند هستند. ستاره گرگاني كه از شهرستان به تهران آمده و فرزند خردسالش را در يكي از بيمارستان هاي شهر تهران بستري كرده است از جمله افرادي است كه خدمات رساني بيمارستان ها را استاندارد نمي داند.
وي در گفت و گو با گزارشگر كيهان مي گويد: پرستاران بخش رسيدگي نمي كنند و براي بيماران همراه مي خواهند تا كارهاي مربوط به بيمار را خودشان انجام ندهند. مثلا به ما ياد داده اند هر وقت سرم تمام شد ست آن را ببنديم در صورتي كه خودشان هم بايد مراجعه كنند تا وضعيت بيمار را چك كنند و يا يكي از قرص ها را گذاشته اند و گفتند هر 12 ساعت اين دارو را به بچه ات بده!
اگرچه گلايه هاي بيماران و همراهان آنها از خدمات بيمارستاني زياد است اما همزمان با روز جهاني استاندارد رييس اين سازمان از استاندارد شدن خدمات پرستاري خبر داد و گفت كه اميد است چنين مشكلاتي ديگر دامنگير بيماران نباشد.
مشتريان اعتماد كنند
اما بي اعتمادي مشتريان به توليدكنندگان و نارضايتي مردم از خدمات دهندگاني كه در بخش هاي دولتي و خصوصي مشغول به ايفاي وظيفه اند گويا مسري شده و به ديگر بخش ها هم سرايت كرده است. به طوري كه اين بار نه فقط مصرف كننده بلكه صداي فروشندگان را هم درآورده است. فروشندگاني كه ديگر دل خوشي از شغل شان ندارند و حسابي از بي كيفيت بودن كالاها ناراضي اند و از اين كه مشتري ها اعتماد نمي كنند نگرانند.
يكي از فروشندگان با گلايه از مشترياني كه به حرف هاي فروشنده ها اعتماد نمي كنند مي گويد: از ابتدا توصيه مي كنيم كه مشتريان كالاي بهتر را ببرند اما برخي درآمد كم دارند و نمي توانند بخرند. بعضي هم به حرف هاي ما اعتماد نمي كنند اما بعد از چند روز كالا را مي آورند و جنس بهتر را مي برند.
اما يكي از مشتريان حاضر در همين فروشگاه كه خود را يك معلم بازنشسته معرفي مي كند، علت بي اعتمادي مردم به برخي فروشنده ها را پورسانت هايي كه توليدكنندگان براي فروشنده اجناس شان در نظر مي گيرند عنوان مي كند .
وي به خبرنگار سرويس گزارش كيهان مي گويد: شنيده ام هر كالايي كه يك فروشگاه بفروشد به ازاي آن پورسانت
مي گيرد. خب طبيعي است فروشنده كالايي را بيشتر تبليغ مي كند و دوست دارد بفروشد كه علاوه بر سود، پورسانت بيشتري بگيرد. همين دليل خوبي است تا مصرف كننده به راهنمايي فروشنده توجه نكند و به دنبال كالايي باشد كه كيفيت بالايي داشته باشد .
خانم زهرا ميثاقيان ديگر مشتري حاضر در اين بازار است كه براي تهيه لوازم خانگي غذا ساز آمده و با نرخ هاي متفاوتي مواجه شده است .
وي نيز در مواجهه با اين سوال كه چرا مشتريان چندان به راهنمايي فروشنده ها توجه ندارند، مي گويد: وقتي كالايي را تهيه مي كنيم كه فروشنده حسابي براي كيفيت و استاندارد بودنش تبليغ كرده اما بعد از دو ماه خراب شده چگونه مي شود به صحبت هايشان اعتماد كرد؟
خانم ميثاقيان تاكيد مي كند: اينكه براي تهيه يك كالا مجبوريم چندين مغازه و فروشگاه را بگرديم و چندين روز وقت صرف كنيم تا جنس خوبي پيدا كنيم براي مصرف كننده
مقرون به صرفه نيست و من خودم ترجيح مي دهم براي تهيه يك كالا به يك مغازه بروم و همان جا فورا كالا را تهيه كنم اما مشكل اين است كه چندان نمي شود اعتماد كرد .
وي در پاسخ به ميزان توجهش به آرم استاندارد در اجناسي كه خريداري مي كند، مي گويد: مارك برخي از اجناس خودش نشانه استاندارد بودن كالا است و چندان به داشتن آرم استاندارد آن توجه نمي كنم. چون برخي از شركت هاي توليدكننده مارك واسم شان را خراب نمي كنند و هميشه دوست دارند مشتريان بيشتري جذب كنند .
وي ادامه مي دهد: بعضي از كالاها آرم استاندارد دارند اما آن قدر كيفيت پاييني دارند كه ترجيح مي دهم بيشتر به تجربه افرادي كه از آن كالا استفاده كرده اند، توجه كنم. طبق تجربه ام بايد براي شناخت كيفيت كالا از خانواده هايي كه از آن جنس استفاده مي كنند تحقيق كرد .
تدوين 19 هزار عنوان استاندارد
نارضايتي مصرف كنندگان از كالاها و خودروها و هواپيماها، شكايات آنها از ارايه خدمات نامناسب در بخش هاي پرستاري و نمايندگي ها و هتل ها و رستوران ها و غيره به خصوص در بخش خدمات همه گلايه هايي است كه مسير گزارش مان را به اتاق رييس سازمان استاندارد مي برد.
نظام الدين برزگري رييس سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران پذيراي سوالاتمان است و با اشاره به اينكه سازمان جهاني استاندارد تاكنون 18 هزار و 350 عنوان استاندارد بين المللي را تدوين كرده است، مي گويد: تاكنون در ايران بيش از 19 هزار عنوان استاندارد ملي با همكاري بخش خصوصي و دانشگاهي تدوين شده است كه اين امر نشان از توجه جدي مسئولان به مقوله استانداردسازي است .
معاون وزير صنعت، معدن و تجارت در ادامه به بخش استاندارد سازي خدمات اشاره و تاكيد مي كند: استانداردسازي در حال حاضر شامل دو بخش اجباري در مورد كالاها و بخش اختياري در بخش خدمات است. البته بخش هايي را مثل هتل ها و يا خدمات پرستاري ساماندهي كرده ايم.
تدوين استانداردهاي جامعه در حوزه هاي مختلفي نظير استاندارد كالا ، خدمات و مصرف انرژي و استانداردهاي كارخانه اي، مديريت واردات صورت گرفته كه اين استانداردها به عنوان نمونه گروهي از جانب كشور ما در اختيار ساير كشورهاي در حال توسعه قرار مي گيرد.
رئيس سازمان استاندارد اظهار مي كند: تعداد استانداردهاي ملي تدوين شده در كشور بيش از 19 هزار عنوان و تعداد كميته هاي فني در كشور 70 عدد است و همچنين اينكه عضويت در 164 كميته فني را دارد.
وي با بيان اينكه هم اكنون علاوه بر استانداردهاي مربوط به كالا و صنعت هاي جديدي مربوط به حوزه هاي مختلف نظير خدمات صنايع دستي، پيام ارتباط راهداري و فناوري اطلاعات در كشور تدوين مي شود، ادامه مي دهد: در 6 ماهه گذشته 118 عنوان استاندارد خدمات در كشور تدوين شده است. همچنين استاندارد خدمات پرستاري و مهندسي ترافيك و علائم راهنمايي ورانندگي از استانداردهاي جديد اين سازمان است.
تصويب آيين نامه جديد
هم اكنون رعايت استانداردهاي كالا الزامي است و بقيه استانداردها اختياري است اما تلاش مي شود به منظور ارتقاي بهره وري در زمينه هاي مختلف اين استانداردها هم الزامي شود.
اما در مورد بحث ارتقاي كيفي توليدات، رييس سازمان استاندارد مي گويد: با تاكيد مقام معظم رهبري و لزوم استفاده از كالاهاي داخلي به جاي اقلام وارداتي بحث ارتقاي كيفي توليدات داخلي اهميت دو چنداني پيدا كرده است. بدين منظور هم اكنون به دنبال تصويب آئين نامه اي هستيم كه مطابق آن مسئول كنترل كيفيت در كارخانه ها در قبال اجناس توليدي خود مكلف شده و اگر مصرف كننده از كيفيت كالايي شاكي باشد توليد كننده آن بايد پاسخگو باشد.
با چنين تدابيري اميد است روند
استاندارد سازي كالاها و خدمات شتاب بيشتري به خود بگيرد ضمن اينكه آرم استاندارد تعبير واقعي از شرايط امن براي اعتماد به محصول و خدمت رساني باشد.
گزارش روز