(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


یکشنبه 20 فروردین 1391- شماره 20177

ضرورت برنامه ريزي در زندگي با شروع سال جديد ( بخش پاياني)
كليد گنج فرصت و انتخاب در اختيار انسان



ضرورت برنامه ريزي در زندگي با شروع سال جديد ( بخش پاياني)
كليد گنج فرصت و انتخاب در اختيار انسان

صديقه توانا
بهار تكرار هزاران باره رستاخيز و داستان زيستن و زندگي دوباره طبيعت است، بهار يك خبر براي آدم هاست. براي از خود رستن و به «او» پيوستن. بهار تذكره اي براي بهتر ديدن و ناب تر انديشيدن است.
سالي ديگر با همه خوبي ها و بدي ها، زشتي ها و زيبايي ها، اميدها و نااميدي ها سپري شد. اكنون بايد از خود پرسيد كه سال گذشته چه كار مفيدي براي خود و خانواده و حتي جامعه انجام داديم و شايد جا دارد در كنار زيبايي طبيعت درسال جديد با يك برنامه ريزي دقيق و مناسب به يكديگر جهت تقويت توانايي ها و استعدادها كمك كنيم و مهارت هاي اجتماعي را گسترش دهيم، همچنين درسال جديد مي توانيم با تعيين هدف و با يك برنامه ريزي مدون به پيشرفت هايي در زندگي فردي و اجتماعي نائل آييم.
كارشناسان مسائل اجتماعي معتقدند آغاز سال نو بهترين زمان براي برنامه ريزي يك سال زندگي است. برنامه ريزي براي فعاليت هاي سالانه مي تواند افق هاي روشن تري را پيش رو قرار دهد. بسياري برنامه ريزي را سخت و دست نيافتني مي دانند اما نگرش كاربردي نظري و علمي به برنامه ريزي در زندگي مي تواند انگيزه هاي انسان را براي دستيابي به اهداف دو چندان كند.
امروزه ملت ها بدون برنامه و افق هاي روشن، تماشاگر و مصرف كننده باقي مي مانند از جهتي نيز داشتن برنامه در تسهيل زندگي و تفكيك امور ضروري، متوسط و معمولي بسيار كارساز و راهگشا است.
برنامه ريزي صحيح و دقيق امتيازات متعددي به همراه دارد كه از جمله شامل ايجاد اعتماد و ايمان، تسهيل ارتباطات، جلب همكاري و تعهد، ايجاد همبستگي بين عوامل مختلف و جلوگيري از كارهاي متفرقه و جزيره اي، عامل استمرار تلاش مضاعف و مهم تر از همه جهت دهنده به سمت خلاقيت و درنهايت عامل يادگيري و آموزش مستمر برنامه است.
پاولي ويلسون نويسنده انگليسي در كتاب «برنامه ريزي و فرصتها» مي نويسد: «اگر نكات مورد بحث خود را منظم و مرتب كنيد و برنامه هايتان را جهت دهيد و به ديگران اجازه ندهيد شما را آشفته يا وقت شما را به بطالت بكشانند وقت بيشتري براي آرام بودن مي يابيد. آرام بودن و شاد زيستن با ريسك كردن منافاتي ندارد. در بحث فرصتها عقيده براين است كه آغاز راه و تصميم و نقطه شروع بسيار مهم و تعيين كننده است.
آندرو متيوس هم مي نويسد: «اين شما هستيد كه انتخاب مي كنيد و لازمه شادزيستن جست وجوي زيبايي ها و خوبي هاست كه در آغاز هر برنامه اي فراوانند.»
كانتراكيس مي گويد: «قلم و رنگ در اختيار شماست. بهشت را نقاشي كنيد و بعد وارد آن شويد.
انتخابها و فرصت ها در اختيار انسان
اساسا ما انسانها مجموعه اي از انتخاب ها و فرصت ها هستيم و برنده يا بازنده بودن ما را مي توان از نحوه تعامل با فرصت ها و انتخاب ها تشخيص داد. گاه يك انتخاب درست يا مغتنم شمردن فرصتها ما را صدها گام به جلو مي برد و گاه غفلت و بي برنامگي و عدم گزينش صحيح ما را از مسير اصلي رشد و تعالي دور مي سازد.
فرشته محيطي، كارشناس علوم تربيتي در گفت وگو با گزارشگر كيهان با بيان مقدمه فوق و تاكيد برداشتن برنامه ريزي در زندگي خاطرنشان مي كند: «موضوع ديگري كه در اين زمينه بايد مورد توجه قرار گيرد، كوششي است كه عنايت به آن در تكوين شخصيت خصوصا دوران جواني عامل مهمي به شمار مي آيد. حركت در بزرگراه نظم و نظم پذيري به علاوه استفاده از فرصت ها از اصول مهم فرصت ساختن است.»
وي اضافه مي كند: «آدمي محصول فرصت ها و مجموعه اي از انتخاب ها است، بنابراين ايشان بايد درپي سه چيز باشد، راهي براي يافتن آينده، راهي براي شناختن آينده و راهي براي برنامه ريزي آينده از همين روست كه سقراط مي گويد:«خود را بشناس چرا كه زندگي ارزشيابي نشده ارزش زيستن ندارد.»
خانم محيطي اضافه مي كند: «برنامه ريزي وقتي سودمند است كه هدف انسان مشخص باشد و براي بهره گيري بايد دانست كه به راستي مقصد كجاست و برنامه ريزي و بهره گيري از فرصت ها چيست، فتح قله هاي موفقيت چگونه حاصل مي شود و در حقيقت درك نياز به شناسايي هدف نخستين شرط موفقيت است و رويكرد نو به برنامه ريزي بالنده مي تواند نقش ايمان و هدفمندي را در برنامه ريزي آشكار سازد.»
از اين كارشناس درخصوص كاربرد برنامه در زندگي و نكاتي كه در اين خصوص بايد مورد توجه قرار گيرد سؤال مي كنم كه در پاسخم مي گويد: «برنامه» حامي و پشتيبان لحظات شماست، تقدم و تأخر فعاليت ها با «برنامه» از «گفتن ها»خارج مي شود و به «عمل» مي رسد و با زدودن ابهامات زواياي روشن به شما هديه مي گردد. اگر برنامه ريزي جزو زندگي ما باشد و به عادت با آن الفت گيريم، به طرق مختلف استعدادهاي خويش را شكوفا مي سازيم و لحظات مبهم را به صحنه هاي روشن فعاليت، تلاش، شكوفايي و رشد و بهره وري روزافزون مي كشانيم.»
وي اضافه مي كند: «در قالب برنامه، طرح، ايده، محافظت از وقت، تقسيم لحظات زندگي، چشم انداز دور نسبت به وضع موجود، افق بلند را ديدن و فراسو نگريستن فراهم مي آيد، در حقيقت فرصت ها مساوي با برنامه ريزي است و به تعبير ديگر برنامه ريزي بين نجات دادن و ذخيره سازي وقت قرار دارد. به همين دليل است كه مي گويند احياي فرصت نوعي دگرگوني مثبت در زندگي است. لذا وقتي كه براي ايجاد دگرگوني هاي مثبت در حيات خويش آماده شويم، تمام آنچه را كه به ياري آنها نيازمنديم به سوي خودمان مي كشانيم.»
با برنامه ريزي درست 42 قالب زمان را
احيا مي كنيم
بد نيست بدانيم كه اگر روزانه 10دقيقه وقت خود را تلف كنيم، در سال حدود 60 ساعت وقت تلف كرده ايم حال تصور كنيد كه بدون برنامه ريزي چقدر سالانه عمر و وقت خود را بيهوده هدر داده ايم!
با يك برنامه ريزي درست و تقسيم فرصتها در طول 24 ساعت شبانه روز به برنامه هاي صبح تا ظهر، بعدازظهر و شب مي توانيم از تمام اوقات خود به نحو مطلوب بهره برداري كنيم.
طبق محاسباتي كه در خصوص عدم استفاده درست از زمان و برنامه ريزي فرصتها صورت گرفته اين نتيجه حاصل شده است كه در هر هفته ما مي توانيم 42قالب زمان را احيا كنيم و فعاليت هاي خود را در قالب آن تعريف نماييم و اگر اين قالب ها يك ساعتي باشند، باز هم در هر شبانه روز 18 ساعت از 24ساعت آزاد خواهد ماند. يعني با احتساب اينكه 2ساعت صبح، 2ساعت عصر و 2ساعت شب را براي فعاليت هاي علمي، پژوهشي، تاليفي و مطالعه و... خارج كرده باشيم، باقيمانده هر روز 18 ساعت و در هفته 126ساعت آزاد خواهد ماند.
بنابراين مي بينيم كه در هفته چقدر ما زمان را قرباني كرده ايم و اين يعني ذبح زمان و نابودي فرصت ها! و به راستي سرمايه عمر آسان به كف نيامده است كه آسان از دست برود و برنامه ريزي كمك مي كند كه به فعاليت هاي خويش نظام يافته بنگريم و اين نكته را مدنظر داشته باشيم كه زمان در عصر ما، ساعتها، روزها و هفته ها نيست، بلكه زمان با دقيقه و ثانيه و لحظه مورد بحث و بررسي قرار گرفته و فعاليت ها در قالب آن تعريف مي شوند.
ابوالفضل رضايي يك پزشك عمومي است كه مخاطب سوژه ام قرار مي گيرد و نقطه نظرش را در مورد ارزش برنامه ريزي و اهميت زمان در زندگي اين طور بيان مي كند. «بايد در امروز فرداها را ديد و ماههاي بعد را به تصوير كشيد و حتي از الان كه سال جديد را آغاز كرده ايم بايد سال آينده را در قالب زمان حال به تماشا بنشينيم.»
وي با اشاره به اينكه بعد از شهادت دكتر بهشتي وقتي اطرافيان به تقويم ايشان مراجعه كردند فهميدند كه او برنامه ريزي خود را تا 6ماه آينده ترسيم كرده بود تصريح مي كند: «براي بسياري از كاستي هاي اجتماعي و خانوادگي آن گونه كه براي امور عمراني، تكنولوژي و حتي دانش پروري هزينه مي شود، سرمايه گذاري كلان صورت نگرفته يا حداقل داراي وسعت و عمق نبوده است و اين موارد شامل برنامه هاي كلان و خانواده مي شود. بنابراين ضروري است مسئولان ذي ربط ضرورت برنامه ريزي در زندگي را به خانواده گوشزد نمايند و برنامه هاي خاصي در اين زمينه انديشيده و بيانديشند.»
زندگي هدفمند در راستاي برنامه ريزي
وقت در حقيقت همان عمر انساني است كه لحظات و دقايق آن به صورت هاي مختلف سپري مي شود. عمر و بهتر بهره گرفتن از آن تنها سرمايه اي است كه در اختيار انسان قرار گرفته و آنچه ارزش واقعي يك انسان كامل را تعيين مي كند، صرف به موقع اين سرمايه مهم است.
علي رضا بياتي جامعه شناس در گفت وگو با گزارشگر كيهان مي گويد: «همين لحظات و دقايق زودگذر ارزشمند است كه سرنوشت انسان را تعيين مي سازند وقت همان عمر انسان است كه نه برگشت پذير است و نه چيزي جانشين آن مي شود، آدمي كه براساس هرچه پيش آيد، وقت مي گذراند، تصور مبهم و گنگي از هدفش در ذهن دارد و حتي ممكن است كاملا هدفش را گم كند. ولي وقت شناسي و طراح خوب وقت جنبه هاي مختلفي از راههاي رسيدن به هدف را در نظر مي گيرد.
اين جامعه شناس در ادامه اظهاراتش تصريح مي كند: «سودمند كردن وقت به اين معناست كه از تمام امكانات موجودي كه در اختيار داريم، بهترين آن را انتخاب كرده و آن را در زمان مشخص به نيكوترين نحو به كار اندازيم.»
وي با اشاره به اينكه انتخاب امور مهم زندگي و برنامه ريزي براي آنها غالبا كار مشكلي است، مي گويد: «اين كارها نياز به فكر و انديشه دقيق و قدرت تصميم گيري دارد و همچنين نيازمند آگاهي به اين امر است كه چه معيار و محكي را براي انتخاب كارهاي مقدم تر خود در نظر مي گيريم.
به نظر اين جامعه شناس بسياري از مردم فقط از آن جهت در برنامه ريزي دچار اشكال مي شوند كه آن را در ذهن و خيال خود تنظيم مي كنند، در حالي كه وي معتقد است، مردم به روشني نياز دارند كه بيشتر به ا هميت برنامه ريزي شان آگاهشان كند و آن را جدي تر در نظر بگيرند چرا كه به اعتقاد وي تجربيات نشان داده بهتر است به جاي آنكه در ذهن و خيال خود برنامه ريزي كنيم آن را به قلم آورده و در كاغذي بنويسيم و طبق آن كارها را پيش ببريم.»
يك برنامه ريزي خوب چگونه
به نتيجه مي رسد؟
وقتي يك برنامه ريزي خوب به نتيجه مي رسد كه مديريت صحيحي داشته باشد حال اينكه واقعا مديريت زمان چه تاثيري در برنامه ريزي هاي روزمره دارد سوالي است كه ابوالفضل محمدي عضو هيئت علمي دانشگاه امام حسين(ع) در رشته مديريت به آن پاسخ مي دهد.
وي در اين خصوص به گزارشگر كيهان مي گويد: «زمان يكي از قابليت هايي است كه در اختيار ما قرار دارد و از نظر اهميت منحصر به فرد است، برنامه ريزي عاملي مهم براي زمان است. از اين رو برنامه ريزي يك فرايندي است كه شامل تعيين هدف و يكي از راههاي رسيدن به آن مي باشد.»
وي مي گويد: «وقتي مناسب ترين راه را انتخاب مي كنيم تا به هدف برسيم لذا هر يك از اين فعاليتها زمان خاص خود را مي طلبد، در برنامه ريزي هدف راه رسيدن و نوع كار و زمان براي هر امري مشخص مي شود، حال اگر اهداف درست انتخاب شود و در اولويت بندي اين اهداف مهم ترين هدف مدنظر قرار گرفته باشد، وقت خود را در راه رسيدن به مهمترين هدف مي گذاريم.»
اين عضو هيئت علمي دانشگاه امام حسين مي گويد: «هر فعاليتي از نظر منطقي تراكم خاص و منطقي دارد، اگر كسي برنامه ريزي كند كارهايي كه بايد انجام دهد مشخص شده و در زمان مشخص خود آن را انجام خواهد داد و البته اجراي آن هم نياز به برنامه ريزي دارد، لذا هر فرد بايد زمان را به نوعي مديريت كند كه به عنوان منابع و اطلاعاتي كه براي انجام آن كار در اختيار دارد، از آن به درستي استفاده كند.»
دكتر محمدي مي گويد: «برنامه ريزي عاملي براي مديريت زمان است و موفقيت وقتي در زندگي فردي و اجتماعي حاصل مي شود كه افراد نقش ها و كارهاي خود را به تناسب زمان خاص و منابعي كه در اختيار دارند به انجام برسانند.»
گزارش روز

 

(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14