پريسا جلالي
با مستثني كردن 11 كشور از اعمال تحريم نفتي غرب عليه ايران از جمله بلژيك، انگليس، جمهوري چك، فرانسه، آلمان، يونان، ايتاليا، هلند، لهستان و اسپانيا مي توان مطمئن شد كه آخرين تير تحريم عليه ايران كه كاخ سفيدنشينان از آن به عنوان فلج كننده ترين تحريم ها ياد مي كردند به سنگ خورد در حالي كه سران غربي انتظار داشتند ايران از اهدافش كوتاه بيايد. اما عملا اين اتفاق نيفتاد و ايران قوي تر از گذشته به كارش ادامه خواهد داد اگرچه رسيدن به اين هدف دشواري هاي خاص خودش را هم داشته است.
همزمان با تلاش كنگره آمريكا براي تصويب تحريم بانك مركزي ايران، ديويد كوهن معاون وزير خزانه داري امريكا، همان نفر شماره يك پي گيري كننده تحريم ها عليه ايران در آمريكا تاكيد كرد كه اين تحريم موجب مجازات متحدان مان خواهد شد.
براي تصويب تحريم نفت ايران نيز همين نگاه در ميان كارشناسان وجود داشت و برخي معتقد بودند اعمال اين تحريم ها فقط به ضرر متحدان اروپايي و آسيايي امريكا خواهد بود به طوري كه قيمت نفت بالاتر مي رود و حتي اگر ايران، نفت را به قيمت پايين تري به متحدانش مانند چين بفروشد، ضرر نكرده است.
البته اين پيش فرض هم حاكم بود كه رفتار ايران از الگوي فشار پيروي نمي كند و در نهايت منجر به شكست و باخت براي آمريكا و متحدانش خواهد شد.
مواجهه با مردم؛ اشتباهي ديگر
در دو شماره گزارش پيشين به برخي علل ناكارآمدي تحريم ها اشاره شد كه برخي از دلايل را از زبان ديگر كارشناسان در اين گزارش بررسي كرده ايم.
محمدافكانه، كارشناس سياسي در اين رابطه معتقد است: تاثيرات مستقيم و غيرمستقيم تحريم ها بر اقتصاد كشورمان اين است كه بسيار زود اقتصاد ايران راه اصلي خود را پيدا مي كند و مصداق اين ادعايم همان جمله معروف امام راحل است كه فرمودند: اين تحريم ها براي ما نعمت است و باعث مي شود روز به روز اقتصاد و صنعت ما روي پاي خود بايستد و موج خودباوري در ميان مردم، سرعت استقلال ايران را ممكن كند.
وي در گفت وگو با گزارشگر كيهان ادامه مي دهد: سران غربي با تحريم و تحت فشار قرار دادن مردم ايران خود را در مقابله با ملت ما قرار داده اند در صورتي كه تبليغات ظاهريشان اين است بر مسئولان فشار مي آورند اما در حقيقت رودرروي مردم قرار گرفته اند و پاسخ هاي مردمي هم خواهند گرفت.
در اين مورد مي توان به شرايط جنگ تحميلي اشاره كرد. اگرچه ايران داراي ساماندهي نظامي خاصي نبود اما با شكل گيري نيروهاي مردمي سپاه و بسيج موفقيت از آن مردم شد. در عرصه سياسي هم همين طور است. وقتي فشارهاي سياسي وارد مي كنند تا مانع از حمايت مردم از دولت شوند طبيعتا مردم را پرشورتر از قبل حامي نظام مي بينند.
وي در اصل مهم ترين عامل ناكارآمدي تحريم ها را ولايت مداري و همراهي مديران و مسئولان با مردم مي داند.
افكانه با مهم دانستن روابط ايران با ديگر كشورها كه منجر به دور زدن تحريم ها از سوي اين دولت ها و شكست پي در پي غرب شده است، مي گويد: «غرب سال ها به دنبال ايجاد دهكده جهاني است تا فضايي را در ابعاد سياسي و اقتصادي تشكيل دهد كه فشار بر كشورهاي تحت سلطه بيشتر و اقتصاد كشورها وابسته به هم شود تا بيشترين سود را ببرند.
اين كارشناس سياسي ادامه مي دهد:«در عمل اين اتفاق افتاده و كشورها براي خط توليد اوليه به هم وابسته اند و براي بقا نياز به تعامل دارند. از اين رو بايد به پيمان هاي اقتصادي و سياسي وفادار باشند و تا جايي كه تحريم ايران به اين كشورها لطمه وارد نكند ادامه مي دهند اما وقتي منافع خود را به خاطر پيمان هايي كه با آمريكا يا ديگر كشورها دارند در خطر مي بينند مجبورند در تحريم عليه ايران شريك شوند.»
دور زدن تحريم ها، شكست از درون
دور زدن ها اغلب به خاطر همين وابستگي هاست. براي حفظ ظاهر حتي معاهده را امضا مي كنند اما در عمل تحريم ها را دور مي زنند. اين هم نوعي شكست براي سران آمريكايي و دول غربي محسوب مي شود.
علي جمشيدي، دبير تشكيلات اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانشجويان مستقل هم با اين عقيده موافق است و مي گويد: در كنار عزم جدي جوانان ايراني براي رسيدن به خودكفايي نكته دوم بحث، اهميت ايران در منطقه و جهان است. به هر حال ايران سطح نفوذي در ميان كشورهاي خاورميانه و جهان پيدا كرده است. حتي كشورهاي آمريكاي لاتين كه از كشورهاي مستكبر جدا شده اند روابط خوبي با ما دارند و ديگر روابط ايران به چند كشور محدود خلاصه نمي شود كه با تحريم، ديگر توان صادرات و واردات نداشته باشيم. ايران داراي نفت مرغوبي است كه كشورهاي جهان به خاطر عدم امكان تصفيه نفت و انطباق پالايشگاه هايشان با نفت ديگر كشورها قادر نيستند در تحريم ها شركت كنند.
شاهديم تحريم هايي عليه ايران به اجرا درآمد اما برخي زير بار نرفتند كه نشانه وابستگي آنها به نفت ايران است و در كوتاه مدت نمي توانند تغييري در صنعت شان ايجاد كنند.
كشورهاي واردكننده نفت از ايران به روابط با ايران وابسته اند چون اگر تحريم كنند اقدامات متقابلي از سوي ايران خواهند ديد شبيه آلترناتيوهايي كه ايران براي بستن تنگه هرمز مطرح كرد.
از اين رو علي جمشيدي معتقد است ايران برگه هاي برنده اي در سطح جهان دارد كه مي تواند موثر واقع شود. چون نهضت جهاني اسلام هم در مقابل جبهه استكبار شكل گرفته و فشار آوردن به ايران به عنوان اصلي ترين طلايه دار جبهه بيداري اسلامي شرايط را براي مواجهه بين المللي براي صهيونيست ها و آمريكا بي اثر مي كند.
وي ادامه مي دهد: «مسلما مقابله با ايراني كه طي 30 سال گذشته به سلاح ايمان مجهز شده و آمادگي شرايط سخت تر از جنگ تحميلي را دارد به اتكاي ملت ايران بسيار دشوار است و نه تنها تحريم ها بلكه همه فشارهاي سياسي و اقتصادي غرب بي نتيجه خواهد بود.»
ولايت مداري و دشمن شناسي
«رهبران جهان در برابر تحريم به دست پاچگي مي افتند اما برخلاف آن ها رهبران ايران بادرايت و تيزبيني راه و مسير صحيح را در برخورد با تحريم ها باز مي كنند.»
حجت الاسلام والمسلمين محمد حسن نيك فال محقق و نويسنده با بيان اين عبارات، شرط مهم ناكارآمدي تحريم ها را مديريت و تدبير رهبري مي داند.
وي مي گويد: نامگذاري سال91 به عنوان سال توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني نشانه تدبير و درايت رهبر فرزانه انقلاب است و ولايت مداري و اطاعت پذيري ملت ايران نيز در بازگشايي بن بست تحريم ها گام اساسي است و عمل به فرامين آن بزرگوار عدم توفيق غرب در فشارهاي اقتصادي را آسان كرده است.»
وي ديگر شرط لازم را دشمن شناسي مردم مي داند و تصريح مي كند:« تحريم ها زماني جواب گو و براقتصاد كشور تأثيرگذار است كه مردم آگاهي لازم را نداشته باشند اما مردم ايران خوب مي دانند كه اولا تحريم كننده، دشمن شماره يك نظام است و دوم اين كه تحريم ها براي ايجاد فشار در جهت پيشرفت اقتصادي است بنابراين ملت ايران ضمن عدم همراهي با بيگانگان در پي حل معضل به صورت داخلي و با حمايت از دولت هستند.»
جوانان فعال؛ دولت هوشيار
همان طور كه اشاره شد جوانان ايراني در راستاي ولايت پذيري و تلاش پرشور متخصصين سعي در توليد موارد تحريمي را داشته اند و طبق پيش بيني امام راحل در اين راه موفقيت خود را به اثبات رساندند.
در كنار اين موارد صبر و شكيبايي ملت ايران را بايد افزود.
حجت الاسلام والمسلمين محمدحسن نيك فال محقق مي گويد: مردم ايران با درك شرايط و موقعيت حساس كنوني با صبر بر آثار تحريم ها شكيبايي داشته و با دولت همراهي داشته اند.
مطرح شد كه توفيق نيافتن غرب دلايل مادي نيز دارد. در ضمن وضع استراتژيك ايران در منطقه را نمي توان منكر شد. كشور ما در انفعالات منطقه اي به عنوان يك قدرت برتر حرف اول را در صادرات و واردات مي زند. دولت هاي شرق و غرب مجبورند براي ارتباط با يكديگر از قلمرو حكومتي ايران استفاده كنند.
زيرساخت هاي كشورهاي غربي هم بر مبناي بسترهاي طبيعي و ملي ايران طراحي شده است. چون با توجه به تسلط غرب بر منابع ايران در دوران ننگين گذشته، تمام زيرساخت هاي اين كشورها بر مبناي توليدات نفتي و پتروشيمي ايران ساخته شده كه براي تبديل آن به هزينه زيادي نياز است.»
نيك فال ادامه مي دهد: «برخورد دولت مردان ايران از موضع اقتدار و زيرسايه ولايت نه تنها در برابر تحريم اقتدار ايران را به نمايش گذاشت بلكه قدرت غرب را در منطقه كاهش داد. از اين رو هوشياري دولت مردان مي تواند عامل موفقيت باشد.»
جنگ رسانه ها
جنگ رواني يكي از ميدان هاي مهم و حربه هاي تأثيرگذار در تمام دوران بوده و يكي از مهم ترين تلاش هاي دشمن جنگ رواني و تبليغاتي عليه نظام است. دشمنان سعي مي كنند با اين ابزار به اهداف خود دست يابند.
عليرضا رضايي كارشناس مطبوعات دفتر نماينده حوزه علميه قم در هيئت نظارت بر مطبوعات هوشياري دولت مردان و اهميت اجراي قوانين را دوچندان مي داند.
وي در گفت وگو با گزارشگر كيهان ضمن تأكيد بر رفع نقص ها مي گويد: برخي رسانه ها بيش از پيش همسو با تحريم ها و فشارهاي غرب حركت مي كنند و دائم با القاي ياس و نااميدي تلاش مي كنند تحريم ها را بزرگ جلوه دهند. تيتر درشت روزنامه هاي وابسته داخلي با شعار اين كه تحريم هاي نفتي به ضرر ايران است و يا درآمد سرانه كاهش مي يابد و غيره مصداق اين ادعاست. اما روزنامه هاي همسو با سياست هاي نظام به نوعي در پيشبرد اهداف نظام كمك مي كنند و بر مواضع رهبري تأكيد دارند.
وي با اشاره به بيانات رهبر معظم انقلاب تأكيد مي كند: «كشور ما در موقعيتي قرار دارد كه مي تواند روي نفت سرمايه گذاري كند و اگر نفت دست غرب بود براي قطره قطره اش خون ما را مي گرفتند و حالا نشريات از اين زاويه كار مي كنند. رسانه ها مي توانند روحيه ما را تقويت كنند اما آنها كه موفقيت كشورهاي غربي را در موضوع تحريم ها القا مي كنند قصد دارند در روحيه مردم تأثير بگذارند. چيزي كه براي دولت و مسئولان ما مهم است اين كه روحيه اميد بين مردم شكل بگيرد و تقويت شود و رهبري هم تأكيد داشته اند اما روزنامه هاي همسو با غرب اين مسايل را در نظر نمي گيرند.
رضايي هدف دولت هاي متخاصم را در استفاده از رسانه ها براي بزرگنمايي تحريم ها القاي ضعف در بين نيروهاي تأثيرگذار و شاخص و القاي نااميدي در جامعه مي داند.»
وي تأكيد مي كند: ما اين موارد را در تاريخ هم داشته ايم مانند آنچه كه در زمان امام حسن(ع) اتفاق افتاد و قضايايي را رقم زد كه موجب ناخشنودي ايشان و در نهايت منجر به صلح شد.
يكي از اهداف جنگ رواني در دست گرفتن افكار عمومي جامعه و ايجاد فرار زودهنگام از سايه در اذهان جامعه است.
اين كارشناس رسانه مي گويد:« اين موضوع است كه غرب با طرح مسائل مختلف آن را در نظام اسلامي مان دنبال مي كند تا جامعه را در دست بگيرد و آن را هدايت كند. چرا كه اگر يأس و نااميدي در ايستادگي جامعه قالب شود كشور دچار چالش خواهد شد. متأسفانه برخي از روزنامه هاي كشور خواسته يا ناخواسته همسو با منافع غرب قلم مي زنند و بلندگوي تبليغاتي عناصر بيگانه شده اند. اين رسانه ها دائما از موضع ضعف صحبت مي كنند و در ابعاد مختلف و حوزه هاي گوناگون به خصوص در مسائل اقتصادي با شيوه هاي مختلف وارد شده و جنگ رواني آنها را دنبال مي كنند گويي سرباز تبليغات چي آنها هستند.»
وي با تأكيد بر ضرورت برخورد با اين رسانه ها مي گويد: «بايد مطابق قانون رفتار كرد. نشرياتي كه خط قرمز را رد مي كنند همان طور كه رهبر انقلاب فرمودند كه ما مي دانيم نشرياتي هستند كه خط قرمزها را رد مي كنند و مواضع شان كاملا مشخص است نظام با آنها دارد راه مي آيد. اميدواريم كه قانون و رسالت مطبوعاتي بيشتر مورد توجه مطبوعات قرار بگيرند و ضمانت هاي اجرايي دستگاه هاي مربوطه اقدامات بجا و بهتري را اتخاذ كنند چرا كه در برخي موارد مي بينيم قانون با تساهل با آنها رفتار مي كند بنابراين بايد روي اجراي قانون هم بيشتر تأكيد داشته باشيم.»
گزارش روز