گالیا توانگر
بعد از ظهر شلوغی است و همه هول زودتر رسیدن به خانه را دارند.
راننده “ون” که جوان کم طاقتی است،خوش ندارد چند دقیقه ای را پشت ترافیک معطل بماند
و به فکر در رویی است. عرض خیابان پیروزی - خیابانی در منطقه شرق تهران- کم ودر
بعضی قسمت ها پیاده راه آن قدرعریض است که به عبور یک خودرو “ون” هم قد می دهد.
با حرکت مارپیچی ماشین را می اندازد توی پیاده راه و دستش را روی بوق می‌گذارد.
خانمی که از خرید بازار روز در آن حوالی باز می گردد،یکمرتبه از ترس تصادف جیغی می
کشد.با آن همه پلاستیک میوه و تره باری که در دست دارد به سمت باغچه حاشیه پیاده رو
رانده شده،پایش می لغزد و داخل باغچه می افتد!
سرعت “ون” به قدری زیاد است که در
اولین دست انداز پیاده رو به نحو وحشتناکی بالا و پایین می رود، به طوری که سر برخی
مسافران به پشت صندلی جلویی برخورد می کند.در همین حین کودکی به دنبال بادکنکش جلوی
“ون” در پیاده رومی دود. ماشین با شدت ترمز می گیرد و ثانیه ای بعد اگر چه مادر بچه
به موقع او را از حادثه ای تلخ می رهاند، اما در گیری فیزیکی سختی بین راننده و
مسافرین در می گیرد که باعث قرق پیاده رو و نیز ایجاد ترافیکی سنگین در میانه
خیابان پیروزی می شود.
یکی از دلایل شایع نقض قوانین تردداین است که هنوزضرورت
حرکت وسایل نقلیه ونیز عابر پیاده هریک به طور جداگانه در مسیرهایی که برای عبورشان
مشخص شده ،جانیفتاده است.عابرین به خود اجازه می دهند ازهرنقطه ای از عرض خیابان
عبور کنند و وسایل نقلیه نیز متقابلا حقوق عابرین پیاده را نادیده گرفته و به
پیاده‌روها بدون هیچ شرمندگی ورود پیدا می کنند.
جامعه شناسان معتقدند تا از
طریق آموزش و فرهنگ سازی احترام بین عابر پیاده و خودرو برقرار نشود، هیچ قانونی
نمی تواند مشکلات تردد را حل و فصل کند.
گنجاندن مکانیزم تشویق و توبیخ عابرین
پیاده در دل قانون
ضرغام صادقی نماینده مردم شیراز ،عضو هیئت رئیسه مجلس شورای
اسلامی ویکی از اعضای کمیسیون اجتماعی در گفت و گو با گزارشگرکیهان بر مقوله آموزش
و فرهنگ سازی بویژه از سنین کودکی در محیط های آموزشی جهت ارتقای سطح فرهنگ تردد
تاکید داشته ومی گوید:«برای نهادینه کردن قوانین تردد در جامعه خانواده ها،جامعه و
مسئولین دخیلند.اگر عابری از پل عابر پیاده عبور نکند و در مسیر تردد دچار تصادفی
شود که معلول شدنش تا سال ها بعد گریبان خانواده او را بگیرد،کسی جز والدین مقصر
نیستند که فرزند خود را مشتاق به تبعیت از قوانین تربیت نکرده اند.»
وی ادامه می
دهد:«نهادهای اجتماعی در جامعه نظیر مدارس،دانشگاه ها و نیز رسانه ها موظفند از
کودکی تا سنین سالمندی قوانین تردد را به آنها آموزش داده و آحاد جامعه را نسبت به
رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی حساس سازند.»
وی در مورد نقش مسئولین در ارتقای
فرهنگ تردد توضیح می دهد :«مسئولین ضمن اینکه خود باید نمونه والگویی برای پایبندی
صد درصدی به قوانین باشند،مجریان قوانین تردد می توانند ازمکانیزم های تشویق و
توبیخ شهروندان بهره بگیرند.باید طوری در جامعه جا انداخت که افراد مطیع قوانین
افرادی محبوب و افراد ناقض قوانین افرادی منفور جلوه داده شوند.به هر حال بروز
خصیصه قانون گرایی بیش از این که ریشه در مسائل ژنتیکی و شخصیتی فرد داشته
باشد،مرهون نحوه تربیت او در خانواده و جامعه اش است.»
این عضو کمیسیون اجتماعی
مجلس در ادامه می گوید:«گاه تشویق شهروندان نمونه و معرفی آنها به عنوان الگوهای
شهروندی در حد کلامی هم می تواند از صد تا برگه جریمه در جلو گیری از نقض قوانین
تردد کارآمد تر باشد.»
وی گام بعدی ارتقای فرهنگ ترددواحقاق حقوق عابرین پیاده
را گنجاندن موارد تشویقی و نیز توبیخی -جریمه- عابرین پیاده و راکبین در دل قوانین
عنوان کرده ومی گوید:«متاسفانه هنوز هم که هنوز است قانون برخورد با عابرین متخلف
به طور سفت و سخت اجرا نمی شود در حالی که پیاده ها و سواره ها هر دو باید در برابر
قوانین یکسان باشند.»
نماینده مردم شیراز به صراحت عنوان می‌کند:«در باب احقاق
حق عابرین پیاده و اجرای قوانین تردد نیازمند تلاش های جدی تری هستیم که ممکن است
فرهنگ سازی در این زمینه نیاز به سال ها جهاد داشته باشد.مطمئنا یک شبه فرهنگ
نهادینه نخواهد شد. چنانچه همین الان با جدیت وارد عمل شویم شاید یک نسل جلو
بیفتیم.»
قداست خط عابر را زنده کنیم
محسن اسکندری روانشناس بر این باور است
که با بهره گیری از مکانیزم های تشویقی و توبیخی و نیز اعمال قدرتمندانه آن می
توانیم شاهد جهش های بی نظیری در ارتقای کیفیت تردد باشیم.
وی در گفت و گو با
گزارشگر کیهان به خاطره چند روز پیش خود در حین رانندگی اشاره کرده و می گوید:«چند
روز قبل وقتی با خودرو شخصی ام از کرج به سمت تهران رانندگی می کردم،سرعتم را در
حین زرد شدن چراغ کم کردم تا درست در لحظه قرمز شدن چراغ پشت خط عابر پیاده متوقف
شوم.اما در کمال تعجب خودرو پشت سری ام با حرکتی خطرناک از من پیشی گرفت تا درست در
مرز چراغ زرد و قرمز خودش را به آن سوی خط عابر پیاده برساند! اگر کمی عقب نکشیده
بودم و راه نمی دادم حتما با ماشین من تصادف سختی می کرد.
این گونه تخلفات آشکار
گواه این است که متاسفانه قداست خط عابر پیاده از بین رفته و برخی اساسا معنای این
خط کشی را فراموش کرده اند!»
وی با اشاره به اینکه در سایر کشورها با اعمال
مکانیزم های قانونمند تشویقی و توبیخی سعی می کنند جلو تخلفات شهروندان قانون گریز
را گرفته و فرهنگ تردد را بهبود بخشند،می‌گوید:«الان هر فردی از جامعه ما به کمک کد
ملی اش می تواند به راحتی شناسایی شده مورد جریمه یا تشویق قرار بگیرد. افراد-
راکبین و عابرین پیاده- چنانچه دائما مرتکب تخلف در تردد شوند باید جریمه شده و از
طریق ثبت کد ملی شان از برخی سرویس های اجتماعی تا مدتی محروم شوند. برعکس اگر در
نقاط جریمه خیز شهروندانی بر تبعیت از قانون اصرار دارند مورد تشویق معنوی قرار
گرفته و به عنوان شهروند نمونه به جامعه خود معرفی شوند.»
وی در پاسخ به این
سوال که اغلب قانون گریزان جامعه چه تیپ شخصیتی دارند،می‌گوید:«عده ای در جامعه
دانسته نقض قوانین می کنند. برای مثال برخی از جوانان را می بینید که درست در زیر
پل عابر پیاده از عرض خیابان می گذرند!اینها گروهی هستند که پرخاشگری انفعالی دارند
و با پریدن از روی میله‌ها در میانه بزرگراه و یا نادیده گرفتن خط عابر پیاده و پل
ها می خواهند ناراحتی های خود را بروز دهند.آشکارا پرخاشگری ندارند. اما تعداد این
افراد انگشت شمارند و اغلب افرادی که نقض قوانین تردد را مرتکب می شوند، برایشان
اهمیت وضرورت پایبندی به قوانین عبورومرور و نیز نقش تبعیت از قوانین درحفظ سلامت
وامنیت شان جا نیفتاده است.»
ضرورت فراهم آوردن زیر ساختها در اجرای قوانین تردد
بر اساس ماده 333 قانون مجازات های اسلامی اگر خودرویی با سرعت مطمئنه در شهر
حرکت کند و نقص فنی هم نداشته باشد و با عابر پیاده ای در محل غیر خط کشی شده‌ای
برخورد کند،عابر مقصر شناخته می شود .
سردار مومنی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی
تهران نیز دائما در مصاحبه های خبری خود بر این قانون 40ساله تردداشاره داشته و می
گوید:«اگر هنگام وقوع تصادف عابر پیاده با خودرو ،راننده تمام قوانین و مقررات را
رعایت کرده باشد،اما عابر پیاده با وجود بودن محل خط کشی یا پل عابر به جای عبور از
این محل ها از عرض خیابان یا بزرگراه عبور کند ،قطعا دیگر راننده در وقوع تصادف
مقصر شناخته نمی شود.»
قوانین مربوط به تخلفات عابران پیاده تنها شامل موضوع
تصادفات نمی شود.بر اساس ماده 171 قانون جدید جرایم راهنمایی و رانندگی عبور غیر
مجازعابر پیاده ازمحل سواره رو وهمچنین درطول راه هایی که دارای پیاده رو
است،30هزار ریال جریمه دارد .
اما متاسفانه تا کنون مکانیزم توبیخ عابرین متخلف
نه تنها با جدیت اجرا نشده ،بلکه گویی به فراموشی سپرده شده است. این در حالی است
که در سایر کشورها مکانیزم جریمه عابرین با همان جدیتی پیگیری و اعمال می شود که
قانون برای راکبین به اجرادر می آید.
در کشورهای اروپایی جریمه عابرین متخلف گاه
به 25 دلار می رسد.
سردار مومنی توضیح می دهد:«در واقع دو ماده در قانون جدید
جرایم راهنمایی و رانندگی برای تخلفات عابرین پیاده وجود دارد که فعلا به دلیل
فراهم نبودن زیر ساخت های لازم،جریمه عابرین پیاده بر اساس آن امکان پذیر نیست.اما
گنجاندن این دو ماده در قانون برای یاد آوری مجدد آن است تا با همکاری سایر دستگاه
های مسئول ابزارها و زیرساخت های لازم برای اجرای آنها را فراهم آورده و دیگر مشکلی
در اجرا نداشته باشیم.»
برخی شهروندان گریزان از پیاده روی
نیما آزموده یک
شهروند با اشاره به این که اگر بتوانیم زیر ساخت ها را تقویت کنیم شاید دیگر نیازی
به اجرای قانون جریمه نباشد، می‌گوید:«اگر پیاده راه ها را استاندارد کنیم و از آن
سو از در فرهنگ سازی،الگو سازی و تشویق شهروند نمونه در آییم، بیشتر موانع بر سر
رعایت قوانین تردد در پیاده راه ها و کاهش عابرین متخلف برداشته خواهند شد.
پیاده راه که اصولی توسعه پیداکند، ریه‌های شهر از دود پاک شده وبیماری های مختلف
نظیر چاقی و کبد چرب از برگه آزمایش های شهروندان خط می خورد. از لحاظ اقتصادی با
صرفه جویی سوخت و کمک به کاهش آلودگی هوا صرفه جویی مادی صورت می گیرد و کلاف سر در
گم ترافیک نیز آرام ارام گشوده می شود.»
وی با ابراز تاسف می گوید:«شاید
بزرگ‌ترین مشکل امروز ما در کلانشهرها این است که با نسلی کم تحرک روبه روییم.
شهروندانی که حتی برای خرید نان روزانه خود از نانوایی چند قدمی محل سکونتشان حاضر
نیستند پیاده روی داشته باشند!»
گزارش روز
|
