كنترل تالاسمي؛ الگوي پيشرفت

دكترمحمدجعفر طالب پور
كشورمان ايران روي كمربند تالاسمي واقع شده است و شيوع اين بيماري در آن نسبتاً بالاست، طبق آمار منتشر شده در ايران حدود 17 هزار بيمار تالاسمي ماژور وجود دارد و سالانه بيش از 400هزار واحد خون براي اين بيماران مصرف مي شود كه معادل 25 درصد خوني است كه در سازمان انتقال خون ايران جمع آوري و ذخيره مي شود. هزينه سالانه كنترل و درمان هر بيمار تالاسمي در ايران حدود 85 ميليون ريال است كه فقط حداكثر 74 ميليون ريال آن به صورت يارانه از طرف دولت تامين و پرداخت مي شود و مابقي به عهده خود بيماران است. بايد اشاره شود كه بنا به دلايل متعددي هزينه درمان بيماري تالاسمي در ايران از هزينه استاندارد و پيش بيني شده اين بيماري در دنيا بيشتر است. عمده اين هزينه ها صرف خدمات تعويض خون و تامين خون جايگزين، تهيه داروي دسفرال براي پيشگيري از عوارض ترانسفيوژن هاي مكرر خون و نيز انجام آزمايشات مكرر و نوبه اي است. البته اگر بيمار شانس پيوند مغز استخوان داشته باشد، هزينه هنگفت ديگري به سرجمع هزينه هاي بيماري اضافه مي شود. در صورت بروز مشكلات خاص و عوارض حاد بيماري و نيز بحران و اختلال در فرايند تهيه وسايل و تجهيزات و داروهاي مصرفي كه آن هم متاثر از شرايط جهاني و نيز مافيايي دارويي است، باز هم هزينه بيماري به طور سرسام آوري بيشتر مي شود.
در مجموع در ايران به طور متوسط حدود 85 ميليارد تومان به بيماران تالاسمي اختصاص مي يابد كه اگر چه هزينه هاي آنها را به طور كامل پوشش نمي دهد، باز هم مبلغ قابل توجهي است.
به هر حال با توجه به واقعيت هايي مانند محدوديت هاي جدي بيماران در درمان كامل و حتي لاعلاج بودن بيماري، عوارض خطرناك و گاه مهلك بيماري، عوارض ناخواسته رژيم هاي درماني، مشكلات فرهنگي و اجتماعي بيماران، شيوع نسبتاً بالاي بيماري در ايران و ... مهمترين و كارآمدترين رويكرد براي مديريت اين بيماري در ايران، پيشگيري اوليه است. با توجه به مادرزاد و ژنتيكي بودن اين بيماري پيشگيري از تولد بيمار تالاسمي اولويت اول اين راهكار است. آنچه بهانه اي است براي اين نوشتار، اشاره به موفقيتي است كه كشورمان عليرغم واقعيت هاي نگران كننده مورد اشاره، در زمينه كنترل و مديريت بيماري تالاسمي به دست آورده است و مي تواند و بايد الگو و تجربه موفقي براي پيشرفت كشورمان در ساير حوزه هاي سلامت و حتي عرصه هاي اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي و ... باشد. در حال حاضر تولد نوزاد تالاسمي در ايران از 1200 مورد در سال به 200 مورد رسيده است كه حقيقتاً پيشرفت چشمگيري است.
علاوه بر اين در زمينه افزايش طول عمر بيماران تالاسمي، كاهش مرگ و ميرآنها، بهبود كيفيت زندگي آنها، افزايش ضريب دسترسي بيماران به خدمات بهداشتي - درماني، كاهش هزينه هايي كه خود بيماران متحمل مي شوند، بهبود پوشش بيمه اي براي بيمار تالاسمي، مسائل اجتماعي و فرهنگي بيماران به ويژه اشتغال و تحصيل و ... نيز موفقيت هاي قابل تاملي به دست آمده است.
سيستم بهداشتي - درماني كشورمان با اتخاذ راهكارهاي دوگانه:
-تامين خون سالم و كافي و امكانات درماني مناسب
-جلوگيري از تولد بيمار تالاسمي جديد از طريق مشاوره قبل از ازدواج، غربالگري زوجين در زمان ازدواج، تشخيص زوجين ناقل ژن و كنترل مواليد بيماران تالاسمي (جلوگيري از باردار شدن آنها، محدوديت در بارداري زنان مبتلا به تالاسمي و...)، آزمايشات پيش و دوران حاملگي، تستهاي قبل از زايمان، مراقبتهاي پري ناتال و ... توانسته است كارآمدي و توانمندي خود را به خوبي اثبات نمايد.
آنچه مهم است شناخت و بكارگيري رمز اين موفقيت در ساير عرصه هاست. به عبارت ديگر تجربه موفق كنترل بيماري تالاسمي در ايران كه به تاييد مراكز معتبر پژوهشي، خيره كننده است، مي تواند الگويي براي حل ساير معضلات و تنگناهاي بهداشتي كشور باشد و حتي در عرصه هاي ديگر نيز به كار گرفته شود.
-عزم جدي دولت و مسئولان
-برنامه ريزي دقيق و مبتني بر دانسته هاي علمي
-گزينش استراتژي كاربردي و هدفمند و در عين حال بومي
-نظارت مستمر و گام به گام، جلب مشاركت عمومي
-ارتقاي سطح آگاهي عمومي و توجه به امر آموزش
-جذب همكاري و همياري ساير نهادها و سازمان ها و تعاملات سازنده درون و بين سازماني
-بهره مندي از پتانسيل گروه ها و نهادهاي مردم نهاد (NGO)
-استفاده از ظرفيت بيماران و واگذاري بخشي از امور به آنها
-پايش مستمر و علمي روند طرح و پلان اصلي

جوش هاي دوران بلوغ

به منافذ بسته شده غدد چربي (دانه هاي سرسياه و سرسفيد)، جوش ها و ضايعات عميق تر (كيست ها يا ندول ها) كه در صورت، گردن، سينه، پشت، شانه ها و حتي بازوها بروز مي كنند، اصطلاحاً (آكنه) گفته مي شود. كم و بيش اكثر نوجوانان به آكنه مبتلا مي شوند. با اين حال اين بيماري به گروه سني خاصي محدود نمي شود و بزرگسالان حتي تا 40سالگي نيز مي توانند به آن مبتلا شوند. اگرچه آكنه معمولا بعد از چند سال خودبه خود خوب مي شود ولي نمي توان آن را به حال خود رها كرد. زيرا از آكنه اي كه درمان نشود، ممكن است تا پايان عمر جوشگاه هايي بدشكل بر روي پوست بماند. البته اين جوشگاه نيز قابل ترميم مي باشند. اگرچه آكنه بيماري وخيمي نيست، اما مي تواند باعث بدشكل شدن صورت و درنتيجه ناراحتي روحي بيمار گردد. همچنين در موارد حاد و شديد، موجب پيدايش جوشگاه هاي بسيار بدشكل و دايمي مي شود. بايد درنظر داشت كه حتي موارد ملايم آكنه نيز مي توانند موجب پيدايش جوشگاه ها شوند.
آكنه چگونه بوجود مي آيد؟
افزايش طبيعي مقدار هورمون هاي مردانه در ايام نوجواني (بلوغ) در هر دو جنس پسر و دختر موجب مي شود كه غدد چربي پوست (سباسه) بزرگتر و فعال تر شوند. اين غدد در نواحي از بدن (صورت، پشت، شانه ها و قفسه سينه) كه آكنه شايع است وجود دارند. به ندرت آكنه ناشي از اختلالات هورموني است.
غدد چربي پوست با مجراي خروجي مو كه اصطلاحاً «فوليكول» ناميده مي شودارتباط دارند، اين غدد ماده اي چرب به نام سبوم توليد مي كنند كه ازطريق منفذ خروجي فوليكول به سطح پوست تخليه مي گردد. به نظر مي ر سد كه چربي سبب تحرك مجراي فوليكول مي شود. لذا سرعت جدا شدن سلول ها با اتصال به يكديگر يك لخته را به وجود مي آوردند. بسته شدن مجراي فوليكول توسط اين لخته شرايط را براي رشد باكتري ها در داخل مجرا مساعد مي كند. مواد شيميايي كه اين باكتري ها از خود ترشح مي كنند مي توانند جدار فوليكول را تخريب كنند. سپس سبوم (چربي پوست)، باكتري ها و باقيمانده سلول هاي مرده جدار فوليكول در سطح پوست سبب قرمزي، تورم و تجمع چرك مي شوند كه اين ها همان آكنه است.
چه عواملي در ايجاد يا تشديد آكنه مؤثرند؟
بهداشت پوست: آكنه به خاطر آلودگي و كثيفي پوست به وجود نمي آيد. ماده موجود در نوك جوش هاي سرسياه را چربي خشك شده و سلول هاي مرده تشكيل مي دهند كه منفذ خروجي فوليكول مو را مسدود كرده اند. براي مراقبت طبيعي از پوست، روزي دوبار صورت خود را با صابون ملايم و آب ولرم بشوييد. شستشوي زياد ممكن است سبب بدتر شدن آكنه شود. شستشوي مرتب سر با شامپو نيز توصيه مي شود. اگر موهاي شما چرب هستند، شايد لازم باشد كه دفعات شستشو را افزايش دهيد. متخصص پوست مي تواند در انتخاب شامپو و صابون مناسب به شما كمك كند.
مرداني كه مبتلا به آكنه هستند، بايد هم ريش تراش برقي و هم تيغ را امتحان كنند و هركدام را كه راحت تر است و جوش كمتري ايجاد مي كند، انتخاب نمايند. اگر شما از تيغ استفاده مي كنيد، قبل از اصلاح، موي صورتتان را كاملاً با آب گرم و صابون شسته و نرم كنيد و سپس از خميرريش براي اصلاح استفاده كنيد. براي جلوگيري از زخمي شدن جوش ها، ريشتان را خيلي از ته نتراشيد. صورتتان را فقط وقتي كه واقعاً لازم است اصلاح كنيد. هميشه تيغ نو و تيز بكار ببريد.
رژيم غذايي: غذاهايي كه مي خوريد نقشي در ايجاد آكنه ندارند. متخصصين پوست در مورد اهميت رژيم غذايي در درمان آكنه عقايد متفاوتي دارند اما مسلم و قطعي است كه رعايت يك رژيم غذايي شديد و سخت هيچ تأثيري در بهبود آكنه شما نخواهد داشت. از سوي ديگر، بعضي مردم دريافته اند كه بعضي از غذاها باعث بدتر شدن آكنه در آنها مي شوند. در اين صورت، از خوردن اين گونه غذاها بايد اجتناب كرد. بخاطر داشته باشيد كه در قضاوت عجله نكنيد. آكنه به خودي خود فراز و نشيب هاي زيادي دارد و گاهي بدتر و گاه بهتر مي شود. داشتن يك رژيم غذايي متعادل حاوي كليه مواد غذايي لازم براي رشد، بخصوص در سنين نوجواني و جواني از اهميت زيادي برخوردار است.
نور خورشيد: برنزه شدن پوست مي تواند آكنه را مخفي كند ولي فوايد آن زودگذر است. از سوي ديگر نور خورشيد موجب پيري زودرس پوست شده و مي تواند به پيدايش سرطان در پوست منتهي شود، لذا بايد از تماس زياد با نور خورشيد، استفاده از چراغ هاي خورشيدي، آفتاب سوختگي و برنزه شدن زياد برحذر باشيد. بهتر است از يك ضدآفتاب مناسب براي پوست هاي آكنه اي استفاده كنيد.
فرآورده هاي آرايشي: اگر از كرم پودر يا كرم مرطوب كننده استفاده مي كنيد به دنبال آنهايي باشيد كه فاقد چربي (Oil-Free) هستند و تنها به اينكه پايه آبي (Water-Based) داشته باشند، اكتفا نكنيد. فرآورده هايي را انتخاب كنيد كه غير آكنه زا (Non-Acnegenic) و غير كومدون زا (Non-Comedogenic) باشند.
هر شب مواد آرايشي را با آب و صابون (و اگر صابون ها پوستتان را خشك مي كنند، با شير و لوسيون مناسب پوست هاي آكنه اي) از روي پوستتان پاك كنيد.
يك لوسيون پوشاننده با رنگ ملايم (فرآورده هايي كه قرمزي، التهاب و جاي آكنه را مي پوشانند)، مي تواند به خوبي و در نهايت سلامت ضايعات پوستتان را از نظرها مخفي نگه دارد. براي اين منظور پودرهاي مايع با پايه بدون روغن (Oil-Free) مناسب هستند.
در موقع استفاده از فيكساتورها، اسپري ها و ژل هاي مو، صورتتان را بپوشانيد. در صورت پاشيده شدن اسپري يا ژل مو بر روي پوست صورت، ممكن است بدليل حساسيت به مواد آرايشي آكنه بوجود آيد.
درمان
درمان آكنه يك فرآيند مداوم و طولاني است. تمام درمان هاي آكنه بر پيشگيري از بروز ضايعات جديد متكي هستند. ضايعات موجود بايد خودشان بهبود يابند و اين بهبودي، زمان مي طلبد. تا يك ماه پس از شروع درمان مناسب و مؤثر، بيشتر از 10 درصد بهبودي در ضايعات، مورد انتظار نمي باشد و كنترل كامل ضايعات تا 6 ماه مي تواند طول بكشد. اگر جوش ها پس از 6 تا 8 هفته بهتر نشدند، شايد لازم باشد روش درمان شما تغيير كند.
روش درماني كه توسط متخصص پوست و مو پيشنهاد مي شود، بسته به نوع آكنه تفاوت خواهد داشت. به ندرت، مصرف محصولات آرايشي و بهداشتي پوست و يا داروهاي خوراكي، ضايعات شبيه آكنه ايجاد مي كنند.
همچنين آكنه مي تواند بدليل اختلالات هورموني در بدن نيز بوجود آيد. آگاه كردن پزشك از نوع موادي كه به پوستتان مي ماليد يا نوع داروهايي كه مصرف مي كنيد، مي تواند در انتخاب روش صحيح درمان آكنه بسيار حائز اهميت باشد. تغييرات عادت ماهانه در زنان نيز در آكنه مؤثرند و بايد پزشك را از آنها آگاه كرد.
بسياري از كرم ها و لوسيون هاي ضد آكنه غيرنسخه اي موجود در بازار به درمان موارد خفيف آكنه كمك مي كنند. با اين وجود بعضي از اين فرآورده ها در صورت مصرف مداوم موجب خشكي پوست مي شوند. اگر از اينگونه محصولات استفاده مي كنيد، به دقت دستورالعمل آن را مطالعه و براساس آن عمل كنيد.
ممكن است متخصص پوست برايتان كرم هاي موضعي و لوسيون هايي از قبيل «اسيدويتامين آ» و «بنزوئيل پراكسيد» را تجويز كند تا منافذ بسته شده را باز كنند و تعداد باكتري هاي روي پوست را كاهش دهند. اين داروها ممكن است موجب خشكي و پوسته پوسته شدن پوستتان شوند. متخصص پوست روش صحيح كاربردي اين فرآورده ها و نيز چگونگي مقابله با عوارض جانبي آنها را به شما توضيح خواهد داد.
همچنين آنتي بيوتيك هايي هم موجود هستند كه به صورت موضعي بر روي پوست بكار برده مي شوند. از اين داروها براي درمان مواردي از آكنه كه چندان حاد نيستند استفاده مي شود.زماني كه آكنه كه چندان حاد نيستند استفاده مي شود. زماني كه آكنه به صورت توده هاي قرمز و ملتهب خود را نشان مي دهد، ممكن است متخصصين پوست با تزريق مستقيم بعضي داروها در داخل ضايعه، به بهبود آن كمك كنند. پزشك شما ممكن است تصميم به تخليه جوش ها و يا دانه هاي سرسياه و سرسفيد بگيرد، ولي هيچوقت خودتان اقدام به فشردن كندن يا تخليه محتويات جوش نكنيد. زيرا ممكن است به تشديد تورم و التهاب و به جاي گذاشتن جوشگاه منجر شود.
آنتي بيوتيك هاي خوراكي از قبيل داكسي سيكلين، تتراسيكلين يا اريترومايسين اغلب در موارد متوسط يا شديد آكنه و به خصوص وقتي تعداد زيادي جوش بر روي پشت و قفسه سينه وجود دارد، تجويز مي شوند. اين آنتي بيوتيك ها تعداد باكتري هاي موجود در فوليكول را كاهش داده و ممكن است مستقيما موجب كاهش قرمزي جوش نيز بشوند. در زمان مصرف آنتي بيوتيك هاي خوراكي، بعضي زنان ممكن است دچار عفونت هاي قارچي دستگاه تناسلي شوند. در اين صورت ضمن قطع مصرف آنتي بيوتيك، بايد به پزشك خود مراجعه كنند توجه داشته باشيد كه آنتي بيوتيك هاي خوراكي براي درمان آكنه بايد مدت طولاني مصرف شوند. مصرف طولاني اين داروها اگر با تجويز و تحت نظر متخصص پوست باشد، عوارض جانبي مهمي نخواهد داشت و ترس بيجا از عوارض اين داروها باعث اختلال در روند درمان خواهد شد. زناني كه قرص ضدبارداري خوراكي مصرف مي كنند ممكن است متوجه بهبودي چشمگير در آكنه خود بشوند، حتي گاهي قرص هاي ضدبارداري خوراكي به طور اختصاصي براي درمان آكنه بكار برده مي شوند. يك نكته مهم كه بايد در نظر گرفته شود اين است كه آنتي بيوتيك هاي خوراكي ممكن است موجب كاهش تاثير و كارآيي قرص هاي جلوگيري از بارداري بشوند. اين عارضه اگرچه شايع نيست ولي احتمال آن وجود دارد و بخصوص اگر تغيير در عادت ماهانه ايجاد شود، حتما به پزشك مراجعه كرد.
مانند ساير داروها، در صورت حاملگي يا شيردهي حتما در مورد مصرف و عدم مصرف آنتي بيوتيك ها با پزشك خود مشورت كنيد. در موارد آكنه شديد ممكن است داروهاي ديگري هم به صورت خوراكي تجويز شوند. يكي از آنها هورمون هاي جنسي مونث يا داروهايي هستند كه سبب كاهش اثرات هورمون هاي مردانه مي شوند.
يك داروي خوراكي ديگر كه براي آكنه بسيار مقاوم تجويز مي شود، ايزوترتينوئين (با نام تجاري آكوتان) است. بيماراني كه اين دارو را مصرف مي كنند بايد كاملا به عوارض جانبي آن آگاه باشند. معاينات پزشكي و بررسي هاي آزمايشگاهي مكرر براي پيگيري سير درمان و جلوگيري از عوارض ناخواسته در حين مصرف اين دارو ضروري است. جلوگيري از حاملگي الزامي است، زيرا مصرف اين دارو در زمان بارداري آثار غيرقابل جبراني بر روي جنين خواهد داشت. نكته مهم در مورد اين دارو، كامل كردن دوره درمان است زيرا در غير اين صورت احتمال عود آكنه به دنبال قطع دارو زياد مي باشد.
درمان جوشگاه ها
متخصصان پوست براي درمان جوشگاه هاي آكنه از روش هاي مختلفي استفاده مي نمايند. به عنوان نمونه مي توان از ليزر، تراشيدن پوست و لايه برداري (پيلينگ شيميايي) براي صاف كردن جوشگاه هاي فرو رفته نام برد. با تزريق كلاژن يا چربي نيز مي توان جوشگاه را صاف نمود. با استفاده مناسب از مجموعه اين روش ها مي توان به طور قابل ملاحظه اي جوشگاه ها را ترميم نمود.
لزوم مراقبت دقيق و مرتب از پوست
صرفنظر از درمان اختصاصي كه پزشكتان براي شما تجويز مي كند، به خاطر داشته باشيد كه شما بايستي مراقبت از پوستتان را مادامي كه دوره آكنه خاتمه نيافته، ادامه دهيد. هيچ درمان سريع يا دايمي براي آكنه وجود ندارد ولي اين بيماري قابل كنترل است و درمان مناسب مانع از بر جاي ماندن جوشگاه هاي بدشكل بر روي پوست مي شود.

دردسرهاي جديد سيگاري ها!

افراد مبتلا به «سرفه سيگاري ها» به احتمال بيشتري به بيماري هاي انسدادي ريه و بيماري هاي مزمن ريوي مبتلا مي شوند.
بيماري هاي انسدادي مزمن ريه (COPD) چهارمين علت شايع مرگ در آمريكا در سال گذشته بوده است. اين بيماري ها شامل بيماري هاي برونشيت مزمن و آمفيزم است و شايع ترين علت هر دوي آنها سيگار كشيدن است. در مقاله اي كه در شماره جديد مجله بيماري هاي تنفسي آمريكا به چاپ رسيده است، نتايج تحقيق 10 ساله اي در مورد نحوه ابتلا به اين بيماري و علت هاي آن به چاپ رسيده است. در اين مطالعه بيش از 5 هزار فرد بين 20 تا 45 سال كه عملكرد ريوي نرمالي داشتند تحت نظر قرار گرفتند. اطلاعات عمومي آنها از قبيل سن، جنسيت، ميزان تحصيلات، عادات مربوط به سيگار كشيدن و وضعيت قلبي - عروقي مورد بررسي قرار گرفتند. معاينات كامل ريوي و شرح حال علامت هاي مربوط به مشكلات ريوي هم در آنها ثبت شد. در نهايت پس از 10 سال از اين افراد 123 نفر به بيماري COPD مبتلا شدند. اين تحقيق نشان داد افرادي كه سرفه مزمن و خلط دارند به احتمال بسيار بيشتر به بيماري هاي انسدادي ريه مبتلا مي شوند و شايع ترين علت ابتلاي افراد به سرفه مزمن و خلط هم سيگار كشيدن بوده است. در اين مطالعه نشان داده شده است كه قطع سيگار مي تواند نقش مهمي در جلوگيري از ابتلا به COPD يا كندي پيشرفت بيماري شود. در نهايت مشخص شد كه 77 درصد از 123 بيمار مبتلا به COPD سيگاري هستند اين در حالي است كه از كل افراد مورد بررسي فقط 44 درصد سيگاري بودند.
براساس تحقيقات پيشين انجام گرفته در استراليا و كانادا ادعا شده است كه حدود 15 درصد از سيگار ي هايي كه روزانه بيش از يك پاكت سيگار مي كشند بالاخره دچار بيماري هاي انسدادي مزمن ريه مي شوند اما محققان به تازگي مدعي شده اند كه اين ميزان بيش از 30 درصد است.

پيشرفته ترين روش پيش بيني هوا

در حالي كه بيشتر هواشناسان بر روي 6 يا 7 مايل (حدود 10 كيلومتر) از اتمسفر زمين كه ابرها در آن شكل مي گيرند و توفان ها به وجود مي آيند، متمركز مي شوند اما «جاناتان ماكلا» محدوده ديد خود را بسيار فراتر از اين در نظر گرفته است چرا كه اعتقاد دارد كار او انقلابي در حيطه علم هواشناسي خواهد بود. «ماكلا» كه استاد مهندسي برق و كامپيوتر در دانشگاه ايلينويز است، در حال كار بر روي راهي براي پيش بيني هوا در «يون كره» است - بخشي از اتمسفر كه از 45 مايلي تا 600 مايلي سياره ادامه دارد. شرايط هوايي موجود در «يون كره» - دليل اين نامگذاري اين است كه اين بخش از اتمسفر تحت تاثير اشعه خورشيد به شدت يونيزه مي شود - مي تواند تاثير شگرفي بر روي ارتباطات ماهواره اي، حمل و نقل هوايي و شبكه هاي انرژي بشر داشته باشد.
با اين حال پيش بيني و هواشناسي اين منطقه از فضا چندان پيچيده نيست. به گفته «ماكلا» دانشمندان هم اكنون مي توانند آنچه را طي يك يا دو ساعت آينده در اين منطقه پيش خواهد آمد، پيش بيني كنند .
شرايط آب و هوايي فضا به طور گسترده اي تحت تاثير خورشيد است. در نتيجه ماكلا و دانشمندان همكارش در مركز كورنل و ويرجينيا در حال مطالعه آنچه در اين فضا رخ مي دهد و چگونگي تاثيرگذاري خورشيد بر «يون كره» هستند. مقادير بالاي اشعه كه از «يون كره» مي گذرد مي تواند ارتباطات ماهواره هاي را دچار اختلال يا جريان الكتريسيته خانه ها و مراكز صنعتي را با مشكل مواجه كند.
توفان خورشيدي كه در سال 2003 اتفاق افتاد هزاران منزل مسكوني در سوئد را با مشكل قطع برق مواجه كرد و همچنين كار راديو و مخابره امواج آن و برنامه پرواز هواپيماها را به هم ريخت « ماكلا» و همكارانش به روشي دست يافته اند كه از طريق آن يك نمونه مشابه نقشه هاي انيميشن شرايط آب و هوايي - كه در تلويزيون و اينترنت وجود دارد- براي نمايش شرايط «يون كره» ساخته اند. آنها تصاوير ديجيتال از شرايط متفاوت نوري كه بر اثر تابش آفتاب به جو زمين پديد مي آيد تهيه مي كنند.
اين نور، نور ضعيفي است كه از اتمسفر زمين منتشر مي شود و در شب به سختي مي توان آن را ديد. شرايط متفاوت آب و هوايي فضا، شكل اين روشنايي را تغيير مي دهد. دوربين مخصوص اين كار كه در رصدخانه اي در شيلي قرار گرفته، عكس هايي با مدت ظهور بالا مي گيرد كه نشان دهنده اين تغييرات است و از روي آنها نقشه آب و هوايي اين ناحيه مشخص مي شود.
هدف نهايي اين پژوهشگران دستيابي به پيش بيني دقيق تر از شرايط فضا و تغييرات احتمالي بر وضعيت آب و هوا براي امكان آماده شدن و سازگاري به كمپاني هاي ارتباطات، تجهيزات الكترونيكي و ساير صنايع است.

اتاق هاي عمل مجازي درراهند!

با ابداع نمونه اي از اتاق هاي عمل مجازي در دانشگاه فني «آخن» در آلمان، شايد روزي جراحان جوان بتوانند تكنيك هاي جراحي را با كمك روبات ها فراگيرند. تورستن كوهلن كه محقق طرح ابداع اتاق هاي عمل مجازي است در اين خصوص مي گويد: « شما مي توانيد اين موضوع را اينگونه تصور كنيدن كه يك جراح در جلوي يك تخت واقعي كه شبيه تخت اتاق عمل است مي ايستد. در شرايطي كه يك دستگاه ويديويي مخصوص در داخل تخت تعبيه شده و جراح عينكي استريل بر چشم دارد تصوير هولوگرامي از بيمار خلق مي شود.» درواقع بيمار به صورت مجازي در تخت اتاق عمل به وجود مي آيد.
براي اينكه اين شيوه جواب بدهد شرايط اتاق عمل مجازي بايد تا آنجا كه ممكن است با شرايط واقعي منطبق باشد. به تصوير كشيدن اعضاي بدن، استخوان ها، ماهيچه ها و عضلات براي اين كار كافي نيست، براي اينكه اتاق عمل مجازي به عنوان يك وسيله يادگيري مفيد واقع شود كل بدن بايد به تصوير كشيده شود و تك تك اجزا و لايه هاي مختلف پوست هم به نمايش درآيد. تكنولوژي اتاق عمل مجازي بايد به قدري دقيق باشد كه حتي ميزان مقاومت پوست در آن با مقاومت پوست انسان واقعي يكسان باشد تا حس واقعي عمل جراحي به جراح دست دهد. محققان در مركز كامپيوتري و ارتباطاتي دانشگاه آخن براي اين مسئله راه حلي يافته اند. آنها براي اين كار يك روبات را كه چاقوي جراحي دردست دارد در جلوي تخت مجازي تعبيه كرده اند. زماني كه جراح چاقوي جراحي را در دست مي گيرد و بر روي پوست مجازي برشي ايجاد مي كند روبات با توليد لرزه هايي كه توسط لايه هاي مختلف پوست انسان واقعي ايجاد مي شود، حس حقيقي را به جراح القا مي كند. با اين وجود رسيدن به اين موفقيت ها به هيچ وجه براي كوهلن و ساير محققان اين دانشگاه كار آساني نبوده است. كوهلن در اين خصوص مي گويد: «براي اينكه شرايط كاملاً واقعي باشد اتاق عمل مجازي بايد با زمان واقعي منطبق باشد. ما براي اين كار از فرمول هاي بسيار پيچيده رياضي بهره گرفته ايم. اين محاسبات پيچيده رياضي بايد بسيار سريع انجام شوند تا با زمان واقعي تطابق داشته باشد. اين مسئله بدين معناست كه در عرض هر ثانيه 60 تصوير از جلوي چشم جراح مي گذرد.»
واقعيات مجازي امروزه در برخي از زمينه هاي پزشكي به كار گرفته مي شود، خصوصاً در جريان آموزش اين روش بسيار مفيد است. پزشكان همچنين با استفاده منظم از شبيه سازي مجازي عمل هاي جراحي مختلف را طراحي مي كنند. با اين وجود لنكا يرابكوا دانشمند علوم كامپيوتري معتقد است تكنولوژي ابداع شده از سوي دانشگاه آخن بسيار پيشرفته تر از سيستم هاي موجود است. وي گفت: «تجهيزات كامپيوتري فعلي در زمينه پزشكي مي تواند عضوها را شبيه سازي كند و حتي تغيير شكل آنها را هم نشان دهد. اما شبيه سازي واقع گرايانه و اينكه حتي در موقع بريدن پوست حس واقعي بريدن پوست انسان به جراح القا شود، تاكنون سابقه نداشته است.»
در عمل هاي جراحي مجازي نه تنها مدت عمل كوتاه مي شود، بلكه در آموزش پزشكان جوان هم تأثير مثبتي دارد. تيم ولتر پزشك كلينيك دانشگاه آخن در اين خصوص مي گويد؛ «ما در اين كلينيك پزشكان جوان بسياري داريم كه به آموز ش نياز دارند. از سوي ديگر تعداد بيماران بسيار محدود است و برخي از انواع جراحي ها كه اصولاً استاندارد هم هستند به ندرت در بيمارستان هاي آموزشي انجام مي شوند» اين درحالي است كه چنين جراحي هايي را مي توان بارها در اتاق هاي عمل مجازي انجام داد. محققان كامپيوتر در آخن هنوز بر روي اين تكنولوژي مشغول كار هستند. اولين جراحي كامل در اتاق عمل مجازي احتمالاً تا 2 سال آينده انجام خواهد شد.

چشم ها پيام منفي را به سرعت درك مي كند

پژوهشگران انگليسي در تحقيقات خود دريافتند كه چشم انسان قادر است پيامهاي نيمه خودآگاه منفي را به سرعت درك كرده و از بروز خطرات احتمالي كه در پشت اين كلمات پنهان شده اند جلوگيري كند.
محققان دانشگاه كالج امپريال لندن در بررسيهاي خود نشان دادند هنگامي كه چشم تنها به مدت چند دهم ثانيه به موضوعات منفي نگاه كند مي تواند به سرعت پيامهاي نيمه خودآگاه آنها را درك كند.
اين دانشمندان براي دستيابي به اين نتايج سه آزمايش را براي 50 داوطلب تجويز كردند. به تمام اين افراد در مدت زمان كوتاهي كلمات چندپهلو نشان داده شد. داوطلبان بايد اين كلمات را در گروه هاي خنثي واحساسي طبقه بندي مي كردند.
اين تحقيقات نشان داد كه چشم به نشانه هاي كوچك منفي واكنش نشان مي دهد و مي تواند از خطرات بزرگ پيشگيري كند و همچنين مي تواند در زندگي روزانه و در بازاريابي مفيد باشد.
اين تيم تحقيقاتي به داوطلبان گروهي از كلمات را به مدت كسري از ثانيه روي صفحه نمايشگر رايانه نشان دادند سپس از آنها خواستند كه واژه را بخوانند و درسطح آگاهانه معني هر كلمه را درك كنند.
اين كلمات به سه گروه مثبت (صلح، گل، زيبايي)، منفي (قاتل، جان كندن، نااميدي) و خنثي (گوش، كتري) دسته بندي شدند. پس ازهر واژه، شركت كنندگان بايد مي گفتند كه يك اصطلاح خنثي و ديگري احساسي است و چقدر از اظهارات خود مطمئن هستند.
به اين ترتيب مشاهده شد كه افراد به روشي دقيق به واژگان منفي واكنش نشان مي دهند حتي اگر پاسخهايي كه مي دادند با واكنش آنها همسان نبود.
به ويژه داوطلبان توانستند با دقت 66 درصد اصطلاحات منفي را طبقه بندي كنند در حالي كه دقت آنها در طبقه بندي كلمات مثبت 50 درصد بود.
اين دانشمندان در اين خصوص توضيح دادند: «ما مشاهده كرديم كه افراد مي توانند ارزش احساسي پيامهاي نيمه خودآگاه را درك كنند و به خصوص توانايي ويژه اي در درك كلمات منفي دارند.»
براساس گزارش تلگراف، اين يكي از امتيازات تكاملي انسان در پاسخ سريع به اطلاعات احساسي است. در حقيقت افراد نمي توانند منتظر بمانند كه خرد آگاهانه آنها در مورد پيامهاي منفي كه مي توانند نشانه اي براي يك خطر قريب الوقوع باشند تصميم گيري كند.

دو زبانه ها ديرتر به آلزايمر مبتلا مي شوند

اگر دو زبان بلد باشيد و به دو زبان صحبت كنيد احتمالا ديرتر به بيماري آلزايمر و فراموشي خاص دوران سالخوردگي مبتلا مي شويد.
دانشمندان كانادايي پس از تحقيقي 4 ساله در افراد سالخورده اين كشور به اين نتيجه رسيدند كه ميزان فراموشي و كند شدن فعاليت هاي ذهني در افرادي كه به دو زبان صحبت مي كنند، كندتر از افرادي است كه به يك زبان تسلط دارند. به گفته دكتر الين بيلاستوك از دانشگاه تورنتو افرادي كه به دو زبان صحبت مي كنند، فعاليت مغزي و سطح حافظه خود را ديرتر از افراد مشابه خود كه به يك زبان صحبت مي كنند از دست مي دهند.
براساس آماري كه دكتر بيلاستوك و همكارانش ارائه داده اند، متوسط سن فراموشي و كم شدن حافظه كوتاه مدت در افرادي كه به يك زبان صحبت مي كنند 4/71 سال و در افرادي كه به دو زبان صحبت مي كنند 5/75 سال است كه اين تفاوتي آشكار را نشان مي دهد. در اين مطالعه تاثير ساير موارد موثر (سطح فعاليت، ميزان سلامت سيستم قلبي - عروقي، رژيم غذايي، سطح تحصيلات، هوش و ...) هم در نظر گرفته شده بود.