كنكاشي درباره علل افزايش مصرف دخانيات در دانشگاه ها خطر در كمين است!

سيدمحمدمهدي موسوي
يكي از معضلات امروز جامعه ما، گسترش روزافزون استفاده از دخانيات، به ويژه سيگار، در ميان مردم و به خصوص جوانان است. در ميان دانشجويان نيز طي ساليان اخير، مصرف سيگار و حتي كشيدن قليان رشد داشته است. به همين خاطر، اين بار براي پرسش از علت مصرف سيگار و قليان، به سراغ دانشجويان رفته، از نظرات آنها اطلاع پيدا كرديم. قبل از ورود به بحث اصلي، بد نيست اين را هم بدانيد كه «براساس گزارش سازمان بهداشت جهاني، روزانه حدود 13هزار و پانصد نفر در دنيا بر اثر بيماري هاي مرتبط با مصرف دخانيات، جان مي بازند. محققان معتقدند كه زيان كشيدن قليان، بسيار بيشتر از استعمال ساير انواع دخانيات و حتي سيگار است.
ديگر عادي شده!
رضا حسيني پور، دانشجوي رشته فيزيك، با بيان اين كه سيگار كشيدن در بسياري از دانشگاه هاي كشور، متأسفانه به يك امر كاملا عادي تبديل شده است، گفت: در حالي كه در تلويزيون و در فيلم ها و اخبار از مضرات سيگار كشيدن سخن گفته مي شود، اما متأسفانه در فضاي دانشگاه، همتي براي مقابله با سيگار وجود ندارد و حتي علناً در بوفه هاي دانشگاه ها هم، سيگار فروخته مي شود؛ حال آن كه از جامعه نخبه دانشگاهي، انتظار ديگري مي رود.
وي همچنين افزود: دانشجوياني كه در خوابگاه و يا فضاي بازدانشگاه سيگار مي كشند، بايد توجه داشته باشند كه افرادي كه با آنها در يك اتاق خوابگاهي زندگي مي كنند، از اين سيگار كشيدن ها آسيب مي بينند؛ حتي پزشكان معتقدند كه دود سيگار، سبب چشم درد، آلرژي و ناراحتي هاي معده اي در اطرافيان فرد سيگاري مي شود. علاوه بر اين، استعمال سيگار توسط فرد، باعث تغيير رنگ دندان ها و بوي دهان او و نيز موجب آزار و اذيت ديگران مي شود.
شب بيداري با سيگار و قليان!
احسان مولودي زاده، دانشجوي رشته ادبيات فارسي نيز با بيان اين كه سيگار كشيدن در جمع هاي دانشجويي و به خصوص در خوابگاه ها، مثل غذاخوردن و تخمه شكستن شده است، گفت: من بارها ديده ام كه برخي از همكلاسي هاي خودمان، به ويژه در شب هاي امتحان، براي آن كه بيشتر بيدار بمانند و درس بخوانند و همچنين اضطراب كمتري داشته باشند، پكي به سيگار مي زنند و حتي ديگران را هم دعوت به سيگار كشيدن مي كنند. وي همچنين ادامه داد: به نظر مي رسد كه مصرف دخانيات، به ويژه سيگار در ميان دانشجويان، نشانه مردانگي تلقي شده است و بعضي ها نيز سيگار كشيدن را پز روشنفكري! مي دانند و به خيال خودشان با كشيدن سيگار برگ، شبيه امثال ماركز مي شوند. چند وقت پيش يكي از دوستان من كه گاهي اوقات سيگار مي كشد، به همين موضوع اشاره و به آن هم افتخار مي كرد.
دختران و مصرف دخانيات
رضا سويلي، دانشجوي مقطع كارشناسي ارشد رشته فلسفه است. او مي گويد: خواهر من در حال حاضر، دانشجوي مقطع كارشناسي يكي از دانشگاه هاست. خودش تعريف مي كرد كه در درون خوابگاه، بساط قليان كشيدن دختران دانشجو فراهم است و معمولا در هر بلوك خوابگاهي مي شود چند اتاق را پيدا كرد كه پاتوق اين گونه دانشجوهاست. علاوه بر اين، سيگار كشيدن هم در ميان برخي از آنها به چشم مي خورد. با اين وجود، مسئولان خوابگاه ها، چندان اهميتي به اين مسئله نمي دهند و حتي تذكر جدي هم نمي دهند كه اين، واقعا تأسف بار است. خود من اوايل فكر مي كردم كه دختران دانشجو، اصلا دنبال اين جور برنامه ها نيستند؛ اما با اين اوصاف، بايد فكري هم به حال آنها كرد!
دخترها سيگاري ترند يا پسرها؟
حرف هاي اين دانشجو كه البته به نقل از خواهر دانشجويش بود، موجب شد تا از سر كنجكاوي چرخي در دنياي اينترنت بزنم تا در اين باره آماري پيدا كنم كه موفق به ديدن سايت سازمان زندان ها و اقدامات تأميني و تربيتي كشور شدم. در اين سايت، چنين آمده بود: «تحقيقات علمي حاكي از افزايش 3برابري ميل به مصرف سيگار، در بين دختران دانشجو، نسبت به دانشجويان پسر مي باشد.»
الكي قضيه را گنده نكنيد
يكي از دانشجويان كه نخواست نامي از او در گزارش برده شود و البته به قول خودش، گاهگاهي پكي به سيگار مي زند، در گفت وگو با ما اظهار داشت: شما خبرنگارها و مطبوعاتي ها، بي خود يك مسئله را بزرگ مي كنيد! مگر سيگار كشيدن يك دانشجو، چه ايرادي دارد؟ سيگار كشيدن كه اولا حرام نيست و ثانيا مواد مخدر هم به حساب نمي آيد كه بگوييد جرم است و مجازات خاص خود را دارد. او همچنين درباره قليان كشيدن دانشجويان گفت: اگر واقعا قليان كشيدن ايراد دارد، پس چرا در پارك ها و قهوه خانه ها اجازه مي دهند كه مردم قليان بكشند. گذشته از اين من شنيده ام كه قليان كشيدن نه تنها ضرري ندارد، براي آرامش اعصاب و روان هم خوب است؛ پس چرا مي گويند كه قليان نكشيد؟
نقش سينماي غرب در سيگاري كردن جامعه ايراني
قاسم شعباني، دانشجوي سال دوم رشته حقوق است. او حرف هاي خود را اين گونه آغاز كرد: ترم اولي كه وارد دانشگاه شدم، نشريه دانشجويي كه مطالعه مي كردم، چنين آمده بود: براساس آمار يكي از خبرگزاري هاي معتبر بين المللي، در 75درصد فيلم هاي هاليوودي، نقش اول فيلم، دخانيات استعمال مي كند. فيلم هاي غربي، جوانان ما را به مصرف سيگار دعوت مي كنند و متأسفانه در بسياري از فيلم هاي سينمايي ما نيز اين مسئله به شكل محدودتري وجود دارد. بسياري از دانش آموزان، در دوره دبيرستان با سيگار آشنا مي شوند و كم كم در برخي از آنها اين مسئله به موادمخدر كشيده مي شود و در دانشگاه هم اين گونه معضلات به نوعي وجود دارند. با همه اين مسائل، مسئولان دانشگاه ها بايد با برنامه ريزي هاي فرهنگي، به مقابله با استعمال دخانيات بپردازند وگرنه با برخوردهاي مقطعي، هيچ چيز حل نمي شود.
چند آمار تكان دهنده
بعد از سخنان دانشجويان، سخنان كارشناسان مسائل اجتماعي را بشنويم؛ اما قبل از آن، بد نيست نگاهي به چند آمار جديد پيرامون استعمال دخانيات در كشور بيندازيم:
-دخانيات، سالانه 2تا 3هزار ميليارد تومان سرمايه بهداشتي كشور را غارت مي كند.
-ايران در حال حاضر، پانزدهمين وارد كننده بزرگ سيگار در دنيا مي باشد.
90درصد از مبتلايان به سرطان ريه و حنجره در كشور، سيگاري هستند.
-سيگار علاوه بر آن كه سبب مرگ زودرس مي شود، در هر 10دقيقه، جان يك انسان را مي گيرد.
-روزانه 20ميليارد نخ سيگار در تمام دنيا دود مي شود و از اين طريق، ميلياردها دلار از ميان مي رود.
سيگار، راه مقابله با استرس نيست
دكتر عليرضا آقايوسفي، روان شناس و استاد دانشگاه، در گفت وگويي پيرامون بحث قليان كشيدن در دانشگاه ها، گفت: اولا بايد توجه داشت كه قليان در يك دوره 10ساله از سوي دولت مجاز بود؛ همان طور كه تا دو سه سال پيش هم در خيلي از مجامع عمومي، جلوي قليان كشيدن گرفته نمي شد. بنابراين، تاحدودي، استعمال آن در محيط دانشگاه طبيعي است. نكته دوم بحث، ناظر به اين مسئله است كه بدانيم به دليل مشكلات اقتصادي، اشتغال و...، بسياري از مردم و به ويژه دانشجويان، براي مقابله با اضطراب ها و فشارهاي رواني، به مصرف سيگار و قليان و از اين دست مواد روي مي آورند؛ به خيال اين كه با سيگار كشيدن، اضطراب رواني آنها كم مي شود؛ حال آن كه ثابت شده كه استعمال دخانيات، حتي مي تواند اضطراب آور باشد و موجب معضلات رواني ديگري براي فرد شود.
آموزش، راه درمان است
وي همچنين تصريح كرد: به اعتقاد من، مسئولان دانشگاه ها براي مقابله با گسترش مصرف دخانيات در دانشگاه ها، بايد دوره هاي آموزشي افزايش مهارت هاي حل مسئله و مقابله با اضطراب رواني را براي دانشجويان داير كنند و از اين طريق، نوعي خودكنترلي را به دانشجويان، آموزش دهند.
همچنين به دانشجويان نيز توصيه مي كنم كه بيش از هر چيز، اين گونه آموزش ها را جدي بگيرند؛ زيرا در غير اين صورت، مشكل آنها حل نمي شود.

نگاهي به پديده سيگاركشيدن در دانشگاه ها اين جا سيگاركشيدن خيلي هم بد نيست

سعيد عسگري
هرسال قبل از كنكور دانشگاه ها شور و حال وصف نشدني درميان دانش آموزان دوره هاي پيش دانشگاهي و والدين آنها به وجود مي آيد. شركت در كلاسهاي كنكور، برنامه ريزي براي مطالعه، صرف هزينه هاي مختلف براي راهيابي به دانشگاهها و... و به طور كلي تمامي تلاش هايي كه دراين خصوص انجام مي گيرد، براي اعتبار، ارزش و جايگاهي است كه دانشجو و تحصيلات عالي دارد، بعد از اعلام نتايج، داوطلباني كه در كنكور پذيرفته مي شوند، راهي دانشگاهها مي شوند بعضي از آنها مجبورند به شهرهاي ديگر بروند و در خوابگاههاي دانشجويي مستقر شوند. والدين آنها دراين هنگام نفس راحتي مي كشند و ممكن است فرزند خود را تا دانشگاه براي اولين و آخرين بار بدرقه كنند. آنها از اين كه فرزندشان سد كنكور را شكسته، احساس رضايت و خرسندي مي كنند و فرزندشان را به دانشگاه مي سپارند. تصور آنها اين است كه او از هر نظر، مورد مراقبت و كنترل قرار مي گيرد و براي همين، با خيالي آسوده به خانه برمي گردند. ازطرفي دانشجويان نيز با ورود به محيط دانشگاه و خوابگاه، با مسائل و مشكلات خاصي روبه رو مي شوند. دوري از خانواده، غم غربت، زندگي با افرادي كه از لحاظ فرهنگي با او يكسان نيستند و... همه اينها زندگي جديدي را براي دانشجو رقم مي زند كه گاهي دراين زندگي تازه، دچار مشكلات و ناهنجاري هايي مي شود كه بي توجهي به آنها آثار نامطلوبي براي او و حتي جامعه دارد.
¤¤¤
يكي از آسيب هايي كه دانشجويان را تهديد مي كند سيگاركشيدن است. براساس اخبار منتشرشده، 3/16 درصد دانشجويان سيگار مي كشند، درحالي كه اين نسبت به جامعه 12 درصد است. اين خبر تكان دهنده اي است. زيرا روزي نيست كه خبري درباره ضررهاي مختلف سيگار در رسانه ها منتشر نشود. معمولا اولين كساني كه از اين اخبار اطلاع پيدا مي كنند، دانشجويان هستند. اين آمار از تعداد دانشجويان سيگاري، نگران كننده است. متخصصان مي گويند: در سيگار، حداقل چهار هزار ماده سمي وجود دارد كه يكي از آنها نيكوتين است. سالانه 50 هزار نفر در كشور، بر اثر استعمال دخانيات، جان خود را ازدست مي دهند و روزانه بيش از سه ميليارد تومان صرف هزينه مصرف سيگار مي شود. 2علاوه بر اين، كشيدن سيگار مي تواند مقدمه اي براي ساير تخلفات و اعتيادها باشد. طبق جديدترين تحقيقات پزشكي و پژوهش انجمن سرطان آمريكا، دلايل اصلي گرايش به سيگار عبارتند از:
1- تحريك. 2- ژست.
3- كسب آرامش. 4-كاهش احساسات منفي. 5- هوس. 6- عادت.
به طور كلي، روي آوردن جوانان به سيگار، به عوامل رواني، عاطفي و محيط خانوادگي افراد بستگي دارد. عده اي از دانشجويان در بين خانواده و خويشاوندان خود، افرادي سيگاري داشته اند و قبل از ورود به دانشگاه سيگار كشيدن را شروع كرده اند.
ناصر. ن، دانشجوي رشته علوم سياسي مي گويد:
«بچه كه بودم، براي پدرم سيگار مي خريدم و بعضي وقت ها توي راه سيگار را بو مي كردم؛ بوي مخصوصي داشت. از بوي آن لذت مي بردم. يك بار كه سيگار روشن پدرم را كنار باغچه ديدم، آن را برداشتم و كنار لبم گذاشتم؛ سعي كردم اداي پدرم را دربياورم. بعد از آن، دنبال ته سيگار مي گشتم و كم كم كشيدن سيگار را شروع كردم. الان روزي ده عدد سيگار مي كشم.» گاهي دوستان و افرادي كه دانشجو با آنان رفت و آمد داشته است، وي را تشويق به كشيدن سيگار كرده اند.
فريدون. ص، دانشجوي سال دوم علوم اجتماعي مي گويد:
«اول دبيرستان كه بودم، به خانه دوستم رفت و آمد مي كردم و با همديگر درس مي خوانديم. يك شب كه خانه يكي از دوستانم رفته بودم، او سيگاري روشن كرد. اول همه با تعجب به او نگاه مي كرديم ولي بعدها برايم عادي شد. ابتدا هفته اي يك عدد مي كشيدم و الان هم به آن عادت كرده ام.»
عده ديگري بعد از ورود به دانشگاه، به سيگار كشيدن روي آورده اند. سيگار كشيدن دانشجويان خوابگاهي، بيش از دو برابر دانشجويان بومي است كه در بين خانواده خود زندگي مي كنند. سيگار كشيدن به ويژه در خوابگاه ها، به عنوان يكي از كم هزينه ترين روش هاي پر كردن اوقات فراغت به شمار مي رود. كشيدن سيگار در چنين محيطي، نه تنها ضدارزش نيست، بلكه حتي مي تواند نشانه روشنفكري و گذر از محدوديت هاي خانه باشد. نتايج تحقيق در يكي از دانشگاه ها نشان مي دهد كه بسياري از دانشجويان درباره علل استعمال سيگار، نظرشان اين بوده كه مصرف سيگار مد شده است و نشانه شخصيت است.
فرشاد. م، دانشجوي رشته زبان درباره گسترش اعتياد به سيگار در ميان دانشجويان مي گويد: «در اتاق هاي پرجمعيت هفت، هشت نفري خوابگاه، كافي است در اتاق يكي از بچه هاي ترم اول، سيگاري باشد تا بقيه بچه ها را آلوده كند.»
احساسي كاذب و تلقين درباره آثار سيگار نيز عاملي براي روي آوردن به سيگار است؛ به طوري كه بسياري از دانشجويان تصور مي كنند كه كشيدن سيگار، ذهن آنها را آماده تر مي كند و براي همين، بسياري از آنان در شب امتحان سيگار مي كشند. خيلي از بچه هاي خوابگاهي، نخستين تجربه استعمال سيگار را به شب هاي امتحان مربوط مي دانند. يكي ديگر از دلايل گرايش به سيگار در ميان دانشجويان، بي توجهي به اوقات فراغت دانشجويان است. برخي از دانشجويان، علت سيگاري شدن دانشجويان را نداشتن امكانات تفريحي مناسب، براي دانشجويان مي دانند.
يكي از دانشجويان مي گويد: «سيگار، عادت نيست و بستگي به محيط دارد. زماني كه من پيش پدر و مادرم مي روم، چند روزي كه آن جا هستم، اصلا لب به سيگار نمي زنم و به فكر سيگار نمي افتم؛ ولي تهران كه مي آيم، تا نرده هاي دانشگاه را مي بينم، ياد سيگار مي افتم. سيگار، تنها براي پر كردن اوقات بي كاري است».
نكته ديگر، اين است كه ظاهرا در آيين نامه انضباطي دانشجويان، كشيدن سيگار تخلف محسوب نمي شود و نامي از سيگار برده نشده است. عده اي عقيده دارند كه برخورد انضباطي و دخالت مجموعه اداري و كارمندي دانشگاه، مؤثر نخواهد بود و توصيه به آموزش در خصوص عوارض دخانيات، با انتشار نشريه، تهيه تابلو و برگزاري كارگاه هاي آموزشي در زمينه آشنايي با دخانيات و عوارض آن را پيشنهاد مي كنند.
با اين حال، بسياري از دانشجويان خواستار برخورد قانوني با افراد سيگاري شده اند.
نظرسنجي انجام شده از سوي مديريت امور دانشجويان دانشگاه علم و صنعت ايران بر روي 800 دانشجوي اين دانشگاه در سال 82 نشان مي دهد كه 748نفر (5/93) از اين گروه با كشيدن سيگار در مكان هاي عمومي دانشگاه مخالف بوده، تنها 52 نفر (5/6درصد) با اين موضوع مخالف نبودند. 3 آن چه مهم است، اين است كه متأسفانه برخي از دانشجويان به عنوان بخش مهمي از جامعه، گرفتار اين معضل شده اند و اغلب آنان مانند ساير افراد سيگاري براي اعتياد به سيگار پاسخ درستي نمي دهند. يكي دوري از خانواده، مشكلات خانوادگي و غم غربت را عامل گرايش به سيگار معرفي مي كند و ديگري از تنهايي مي گويد و سيگار، نقش همدم را برايش ايفا مي كند. سومي از بي كاري و نداشتن تفريح مي گويد و سيگار كشيدن را تفريح مي داند. اكنون كه آمارها همگي هراس انگيز است، بايد هر چه زودتر دست به كار شد و كاري كرد وگرنه آمار باز بالاتر مي رود. نخستين راه حل آن است كه امكانات ورزشي- فرهنگي بيشتري در اختيار دانشجويان قرار گيرد. در اين موارد نيز بايد توجه كرد كه اين امكانات به تنهايي نمي تواند جلوي اعتياد دانشجويان را به سيگار و موادمخدر بگيرد. نتايج بسياري از تحقيقات نشان مي دهد كه اين امكانات و اماكن، خود مي تواند يكي از راه هاي شيوع اعتياد باشد.
برخي ديگر از مسئولان دانشگاهي، از گسترش روح مذهبي و افزايش فعاليت ها و اماكن مذهبي به عنوان راه حل صحبت مي كنند. به هر حال، اين مسئله بايد به دور از جنجال و به عنوان يك بحران ملي بررسي شود. ايجاد فضاهاي خوابگاهي مناسب، تفريحات بيشتر، ايجاد امكانات كار در زمان هاي تعطيلي و بي كاري دانشجويان، كنترل بيشتر خوابگاه ها و جلوگيري از ورود افراد غريبه و فارغ التحصيلان در خوابگاه ها، ارائه آموزش هاي لازم به دانشجويان و برخورد شديد با دانشجويان خطاكار از راهكارهايي است كه بايد به كار گرفته شوند. علاوه بر اين، مي توان با تصويب قوانين، دانشگاه ها را نيز به عنوان يك محل عمومي محسوب كرد و سيگار كشيدن در آن را جرم دانست. اجراي دقيق و قاطعانه اين قانون، مي تواند تأثير بسياري بر محيط هاي دانشگاهي داشته باشند. آن چه را كه نبايد از نظر دور داشت، اين است كه در اين مسير، نقش دانشجويان و ياري و همكاري آنان در برخورد با اين معضل مي تواند تأثير زيادي در اين زمينه داشته باشند.
پي نوشت
1. روزنامه جام جم، 23/9/.1382
2. روزنامه هم وطن، 17/3/.1383
3. روزنامه همشهري،
20/3/.1383

توليد علم از نگاه مقام معظم رهبري

آنچه مهم است، توليد علم است. دوستان آمارهايي دادند، من هم اين آمارها را قبول دارم. به ما هم در زمينه هاي پيشرفتهاي تحقيقي و مقالات منتشره در مجلات علمي و معتبر دنيا هم گزارشهايي داده شد؛ منتها توجه كنيد كه توليد علم- يعني شكستن مرزهاي علم و پيشرفت كردن- با تحصيل علم و تبحر در علم تفاوت دارد؛ ما اولي را نياز داريم. نه اين كه به دومي نيازي نيست، اما دومي كافي نيست. اين كه نوشته و تحقيق و فرآورده ذهن دانشمندان در زمينه علوم مختلف- چه علوم انساني، چه علوم تجربي- بيايد و خوب دانسته شود و همين ها محور تشخيص و معرفت نهايي انسان شود، چيز مطلوبي نيست. ما مي بينيم كه در زمينه هاي مختلف، تحقيق و پژوهش و رسيدن به نظريه در دنياي مادي و دنياي غرب، مبناي قابل قبول و مورد اعتمادي نبوده؛ بخصوص در زمينه علوم انساني، كه علوم تجربي و در فناوري هم اثر خودش را نشان مي دهد. نگاه اسلامي به انسان، به علم، به زندگي بشر، به عالم طبيعت و به عالم وجود، نگاهي است كه معرفت نويني را دراختيار انسان مي گذارد. اين نگاه زيربنا و قاعده و مبناي تحقيقات علمي درغرب نبوده. تحقيقات علمي در غرب، ديني كه رنسانس عليه آن قيام كرد و خط فكري و علمي دنيا را درجهت مقابل و مخالف آن ترسيم كرد، دين نبود؛ توهمات و خرافاتي بود با عنوان دين.
خوشبختانه ما پيشرفت كرده ايم، بوضوح مي شود اين را ديد. اگر قرار بود درمحيط غيرديني و ضدديني، علم پيشرفت كند، از لحاظ علمي لااقل پيشرفت مي كرديم، ما از لحاظ علمي، عقب مانده و عقب نگه داشته شده بوديم. پيش از پنجاه سال، تحرك و جوشش علمي دراين كشور كند بود. در بعضي از بخشها تعطيل بود. موانعي كه به وجود آوردند، براي اين ملت مثل سم كشنده اي بود. باور را از ملت ما گرفتند. ملت و نخبگان و مغزهاي ما را به هرآنچه از بيرون اين مرزهاست، آن چنان دلبسته كردند كه اصلا كسي اين مجال و اين جرات و اين شجاعت را پيدا نكند كه فكر كند مي توان برخلاف آن حرفها يا غير از آن نظريه ها، نظريه اي ارائه كرد. ما هنوز هم تا حدودي گرفتار آن حرفها هستيم. البته اسلام به ما خودباوري داد و انقلاب به ما جرأت بخشيد. آنچه امروز مشاهده مي كنيم، نتيجه همين جرأت است. بايد اين جرأت را تقويت كرد و پيش رفت. استعدادهاي ما خوب است. جوانهاي ما خوبند. اگر همين كارهايي كه آقايان اشاره كردند- شناسايي و جذب استعدادها در زمان خود، هدايت صحيح اينها، به كارگرفتن اينها، سازماندهي معنوي صحيح در زمينه نخبگان- صورت بگيرد، كه هم انجام شدني است و هم ان شاءالله اراده اش وجود دارد؛ و اگر همين بنياد نخبگاني كه ما پيشنهاد كرديم، درنهاد رياست جمهوري تشكيل شود- كه شنيدم مقدماتش را دارند فراهم مي كنند و اساسنامه اي هم نوشته اند- ان شاءالله به اين سمت پيش خواهيم رفت.
بيانات رهبرمعظم انقلاب اسلامي در ديدار اساتيد دانشگاه ها

بررسي و تحليل معضل اعتياد درخوابگاه هاي دانشجويي: بلاي خانمان سوز!

اولين جلسه كارگروه تخصصي اجتماعي طرح طه با موضوع «بررسي مسئله اعتياد درمحافل دانشجويي با تأكيد بر خوابگاه هاي دانشجويي» و با حضور جمعي از اساتيد درمركز هم انديشي استادان و نخبگان نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها برگزار شد.
به گزارش مركز ارتباطات و اطلاع رساني نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، «مأوا» دراين جلسه بر ضرورت بررسي و تحليل معضل اعتياد در دانشگاه ها و به ويژه خوابگاه هاي دانشجويي از سوي اساتيد حاضر در جلسه تأكيد شد.
ايجاد امكانات ورزشي و تفريحي در خوابگاه هاي دانشجويي ضروري است
اصغر دادخواه عضو هيئت علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي نبود حمايت هاي عاطفي و رواني و استرس هاي شديد تحصيلي و محيطي را از عوامل بروز اعتياد در بين دانشجويان عنوان كرد و گفت: ايجاد محيط آرام و خالي از استرس، استفاده از اوقات فراغت به روش مناسب، فراهم كردن محيط مذهبي و ايجاد امكانات ورزشي و تفريحي را مي توان براي مقابله با معضل اعتياد درخوابگاه ها ضروري دانست.
وي با اشاره به تعريف اعتياد و مشخص كردن تفاوت عادت و اعتياد گفت: يكسري عوامل مخاطره آميز وجود دارد كه برخي از آن ها فردي است. وقتي اين عوامل فردي مطرح مي شود قطعاً با ساختار شخصيتي معتاد درارتباط است. فرد و خصوصيات شخصيتي او يكي از عوامل مهم و تعيين كننده درگرايش به مواد مخدر است.
دادخواه افزود: عوامل غير فردي كه موجب بروز اعتياد در بين دانشجويان مي شود، مي توان به خانواده و وجود الگوي نامناسب درخانواده، دوستان، خوابگاه هاي دانشجويي، نبود حمايت، فشارهاي روحي و محل سكونت اشاره كرد.
كنترل معضل اعتياد درخوابگاه ها با برنامه ريزي مناسب براي اوقات فراغت محقق مي شود
مصطفي پودراتچي عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي گفت: برنامه ريزي مناسب براي گذراندن اوقات فراغت دانشجويان، امري موثر براي كنترل درخوابگاه هاي دانشجويي است.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اين كه يارانه دادن كشورهاي بيگانه گامي درجهت نابودي جوانان و نخبگان است، خاطر نشان كرد: مواد صنعتي كه درچند سال اخير جايگزين ترياك و هروئين شده به مراتب قدرت تخريبي بيشتري دارند، مشكوك ترين مسئله اي كه دراين زمينه وجود دارد قيمت اين نوع از مواد است كه به سرعت رو به كاهش است.
پودراتچي تصريح كرد: درحال حاضر ديواركشي درمرزها ديگر كاربردي ندارد، چون در خود ايران و درلابراتورها مواد صنعتي از جمله شيشه و قرص هاي روان گردان با رشد فزاينده اي توليد مي شود و رفع اين مشكل نياز به پيگيري بيشتري دارد.
نظريه پردازي مناسب در زمينه اعتياد وجود ندارد
اردشير انتظاري عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي با تاكيد بر نبود نظريه پردازي مناسب و جامع درحوزه اعتياد گفت: درزمينه اعتياد، تئوري پردازي ما خيلي ضعيف است. ما بايد تحليل منسجمي نسبت به موضوع اعتياد داشته باشيم كه بشدت دراين زمينه دچار ضعف هستيم.
وي با اشاره به عوامل دخيل درمسئله اعتياد اظهار داشت: يكي از اين عوامل ضعف كنترل اجتماعي است، كنترل هاي سنتي ديگر كاربرد چنداني ندارد و امروز اگر دانشجويي براي تحصيل به يك شهر بزرگ مي آيد نمي توان با وي با همان روش هاي قديمي ارتباط موثر برقرار كرد.
عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي، نبود امكانات مناسب براي دانشجويان، ضعف جامعه پذيري و تضعيف اميد به آينده را از ديگر دلايل گسترش اعتياد بيان كرد و افزود: پرورش تفكر انتقادي در دانشجويان مي تواند راه حل اين موضوع باشد.
اطلاعات درحوزه اعتياد از دانشگاه ها و مقالات علمي جمع آوري شود
قرايي مقدم عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت معلم تهران گفت: راه حل داشتن يك نظريه صحيح، جمع آوري تمامي اطلاعات و داده ها درحوزه اعتياد، از منابع اطلاعاتي چون دانشگاه و مقالات علمي است.
خدمات ورزشي و فراغتي درحل مسأله اعتياد مؤثراست
ذكايي عضو هيئت علمي دانشگاه علامه طباطبايي جغرافيا و فضاي خوابگاه ها را از عوامل مهم درگسترش معضل اعتياد عنوان كرد وگفت: فرد معتاد با محيط تميز در تناقض و تضاد است و سعي مي كند يا آنجا را به رنگ خودش در آورد و يا از آنجا فاصله بگيرد. بنابر اين زيبايي، طراحي مناسب و فضاي آراسته و تميز خوابگاه مي تواند دركنار تسهيلاتي نظير خدمات ورزشي و فراغتي درجهت حل مسأله اعتياد مؤثر باشد.
وي با اشاره به مقوله مهاجرت افزود: مهاجرت و جابه جايي از محل سكونت باعث به وجود آمدن يك خلأ عاطفي و رواني در فرد و منجر به گرايش او به سمت اعتياد براي كاهش اين خلأ عاطفي و رواني مي شود.
ذكايي تصريح كرد: براي حل مسأله مهاجرت بايد به سمت ايجاد فدراليسم آموزشي حركت كنيم.
فراهم كردن فضاي سياسي در دانشگاه، دوري دانشجو از اعتياد را به دنبال دارد
طالبي مدير گروه مطالعات فرهنگي دانشگاه علامه طباطبايي، با اشاره به محيط سياسي در دانشگاه ها گفت: اگر دانشگاه ها سياسي شوند، دانشجويان از اعتياد دور خواهند شد.
وي با نقد برخي از ديدگاه هاي استادان حاضر در جلسه اظهار داشت: درباره قداست بخشي و آگاه سازي ما به يك نوع اشباع رسيده ايم، به نحوي كه دچار پس زدگي از سوي نسل جوان شده ايم لذا بايد روش هاي خود را در تعميق اين ارزش ها تغيير دهيم. مدير گروه مطالعات فرهنگي دانشگاه علامه طباطبايي تصريح كرد: يكي از راه كارهاي عملي در تشكيل اين نوع جلسات جدا كردن عوامل بيروني از عوامل دروني دانشگاه براي تخصصي كردن بحث ها است. بي معنايي در انجام كارها، نداشتن قدرت بدني مناسب، بيزاري فرهنگي، از خود بيزاري و بحث خرده فرهنگ ها نيز از جمله عوامل مؤثر در كنترل اين مسئله است.
تحليل هاي دانشگاهي در زمينه اعتياد پژوهش محور باشد
محمود شهابي استاد دانشگاه علامه طباطبايي با دعوت از اساتيد براي ارائه راه كارهاي پژوهش محور گفت: ما بايد سعي كنيم هم تحليل و هم ارائه راه كارهايمان در رابطه با اعتياد پژوهش محور باشد.
اين متخصص مطالعات جوانان اظهار داشت: بايد درنظر داشته باشيم موادمخدر در جامعه ما جاي چه چيزهاي ديگري را گرفته است. من معتقدم كه مسايل اجتماعي را نبايد تك علتي نگاه كنيم. بايد ببينيم موادمخدر چه چيزي را براي دانشجويان جبران مي كند.
وي تصريح كرد: ضرورت شناخت مسايل و مشكلات متعددي كه جوانان با آن ها روبرو هستند و نيز سرخوردگي هاي سياسي، اجتماعي و جنسي، همگي در شكل گيري اعتياد در ميان دانشجويان اهميت ويژه اي دارد.
ضرورت بررسي و مطالعه علمي اعتياد در خوابگاه ها
عطاءالله مثنوي عضو هيئت علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي با اشاره به فرمايشات رهبر معظم انقلاب مبني بر پژوهش در دانشگاه ها و بهره گيري از نظرات استادان اظهار داشت: باتوجه به موضوع اعتياد كه امري پيچيده است، بايد با تشريح علمي ظهور، بروز و تشديد اين پديده ناگوار در جامعه و در ميان دانشجويان با تأكيد بر گروه هاي كوچك و همگرا در خوابگاه ها، روي تك تك موضوعات بررسي و مطالعه صورت گيرد.
وي با بيان اين كه راه حل كاهش اين معضل اجتماعي، فرهنگ سازي است، افزود: متأسفانه ما كمترين بها را به فرهنگ مي دهيم و سرانه كم فرهنگي در دانشگاه ها يكي از مشكلات مهم در اين حوزه است.
آرمان هاي ساختگي دانشجو با مواجه نشدن آن بي انگيزگي را به دنبال دارد
رحمان سعيدي معاون آموزشي و تحصيلات تكميلي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي، بي اعتمادي به موقعيت شغلي در آينده، بي انگيزگي و نامشخص بودن ساز و كارهاي فرهنگي را از مشكلات پيش روي برنامه ريزان فرهنگي دانست و تصريح كرد: ما اكنون در دوران گذار از سنت به مدرنيته هستيم و همين امر و عدم تطابق آموزش ها در منزل و آموزش هايي كه در مدرسه ارايه مي شود، بر مشكلات ما دامن مي زند. وي با اشاره به تصورات جوانان قبل از ورود به دانشگاه گفت: دانشجويان يك تصور آرماني از دانشگاه دارند و با توجه به آن وارد دانشگاه مي شوند، اما پس از ورود ناگهان با خلاف آن مواجه شده و انگيزه هاي خود را از دست مي دهند.

جايگاه تحقيق و پژوهش در دروس دانشگاهي

جايگاه تحقيق و پژوهش در دانشگاه ها را مي توان از چند بعد بررسي كرد:
1-تحقيق و پژوهش غيرموظف در كلاس
2-تحقيق و پژوهش موظف (درس هاي روش تحقيق، پايان نامه هاي دانشجويي، درس هاي مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري)
3-تحقيق و پژوهش در حيطه اختيارات معاونت پژوهشي
4-تحقيق و پژوهش در حيطه سياست هاي كلان دانشگاه ها

1-تحقيق و پژوهش غيرموظف در كلاس:
اين حوزه باتوجه به سليقه اساتيد و رابطه استاد و دانشجو متفاوت است. تجربه نشان داده است كه اكثر دانشجويان از كار تحقيقي گريزانند و چنانكه تحقيقي نيز به آنها واگذار شود، نتايج كار به گونه اي است كه نمي توان نام پژوهش بر آنها گذاشت كه عمدتاً به دليل عدم آشنايي آنها با روش هاي صحيح پژوهش است.
2-تحقيق و پژوهش موظف:
معمولا سرمايه گذاري مناسب در جهت تعيين اساتيد حرفه اي در اين حوزه انجام نمي شود. به عبارتي اين مساله عمدتاً به اساتيد برمي گردد. چنانكه اين قبيل درس ها جدي گرفته شوند، قطعاً وضعيت پژوهش در دانشگاه و علاقه مندي دانشجويان به اين حوزه بهبود خواهد يافت. اين مساله در خصوص درس هاي تحصيلات تكميلي هم صدق مي كند و عمدتاً اساتيد نقش مهمي را در آموزش و علاقه مندي دانشجويان ايفا مي كنند وليكن مساله پايان نامه ها هم به اساتيد هم به سياست هاي دانشگاه و هم به نوع برخورد مراكز علمي و پژوهشي و هم به نوع برخورد و انتظارات جا افتاده اجتماعي بستگي دارد. متاسفانه ضعف و قوت پايان نامه ها، علي رغم همه مسائل ذكر شده، صرفاً به علاقه مندي و جديت دانشجو بستگي پيدا كرده است.
3-حوزه اختيارات معاونت پژوهشي:
فعاليت هاي اين حوزه غالباً به مسائل مرتبط با كتابخانه، مراكز كامپيوتري و اينترنت، پايان نامه ها، مجلات تخصصي، برگزاري سمينارها و فعاليت هاي پژوهشي دانشجويان مربوط مي شود كه به غير از پايان نامه ها، اكثر موارد ذكر شده به جهت ضعف بودجه هاي پژوهشي دانشگاه ها از وضعيت مناسبي برخوردار نيستند. در خصوص پايان نامه ها نيز باتوجه به موارد مطرح فوق، جديت خاصي مشاهده نمي شود.
4-سياست هاي كلان دانشگاه ها:
بي شك امروز، پژوهش در رتبه دوم سياست هاي دانشگاهي ايران قرار گرفته است كه اين مساله 3 بعد دارد. يكي اينكه هنوز مساله پژوهش براي دانشگاه ها يك امر ثانوي محسوب مي شود، ديگر آنكه به جهت ثانوي بودن پژوهش، بودجه لازم به اين مساله تخصيص نمي يابد و سوم آنكه تخصص لازم در زمينه سياستگذاري هاي پژوهشي وجود ندارد و امور پژوهشي صرفاً در راستاي فعاليت هاي آموزشي موظف و يا خريد چند جلد كتاب و تعدادي كامپيوتر خلاصه مي شود.
اگر نگوييم در جهان امروز، پژوهش در مرتبه بالاتر از آموزش ولي به جرأت مي توان گفت همگام با آن و در كنار يكديگر قرار دارند. روندي كه در ايران وضعيت بسيار تأسف آور است، هم از لحاظ بودجه و هم از لحاظ ذهنيت موجود در دانشگاه ها كه تقدم با آموزش است و هم از لحاظ مديريت پژوهشي شود، قطعاً در زمينه اشتغال تأثيرات مثبتي از خود بر جاي خواهد گذاشت و به نوعي زمينه هاي استقلال مالي دانشگاه ها و مراكز علمي و نيز تربيت نيروهاي تخصصي را فراهم خواهد كرد. پس مهم ترين ركن توجه به پژوهش تغيير ذهنيت موجود در جامعه به ويژه جامعه دانشگاهي علمي كشور و اولويت آن در برنامه ريزي هاي اين مراكز است. نكته بعدي در مورد علاقه و گرايش دانشجويان به تحقيق است كه متاسفانه اكثر دانشجويان علاقه مند نيستند، حتي در صورت وجود علاقه، توان انجام كار حقيقي را ندارند. عدم آشنايي دانشجويان با اصول و روش پژوهشي عمده ترين معضل در اين زمينه است. رشته هاي علوم انساني با پژوهش و Research زنده اند و اگر دانشجويي اين قابليت تا پايان دوره تحصيل در او ايجاد نشود مانند آن است كه چيزي فرا نگرفته باشد. امروزه مراكز علمي داخل و خارج از كشور نياز مبرمي به پژوهش علوم انساني دارند وليكن افراد محقق و پژوهشگر به مراتب كمتر از نياز موجود جامعه است. به گونه اي كه اين گروه اندك محقق نه تنها اطلاعات كافي و به روز ندارند بلكه توقعات مقابل آنها نيز بسيار فزآينده است. اميد است كه تعادل مناسبي بين توقعات و توانايي هاي دانشجويان ايراني ايجاد گردد.
مؤلف: مهدي اژدر قره آغاجي

مديركل دفتر نظارت وزارت علوم: اعلام نتايج طرح سربازي اعضاي هيئت علمي دانشگاه ها تا بهمن ماه

مديركل دفتر نظارت و ارزيابي آموزش عالي وزارت علوم با اشاره به قانون نحوه تأمين هيئت علمي در طرح سربازي و برخي شرايط اين طرح، گفت: نتيجه بررسي درخواست متقاضيان داراي مدرك كارشناسي ارشد در بهمن ماه و پس از اعلام سهميه از سوي ستاد كل نيروهاي مسلح اعلام خواهد شد.
به گزارش برنا، رضا عامري مديركل دفتر نظارت و ارزيابي آموزش عالي وزارت علوم گفت: ثبت كليه فيلدهاي مربوط به مشخصات متقاضيان از سوي دانشگاه ها الزامي است. بديهي است به تقاضاهايي كه بطور ناقص ثبت شده باشند پاسخ منفي داده خواهد شد.
وي ادامه داد: در رشته هاي مهندسي عمران، مهندسي شيمي، مهندسي كامپيوتر، مهندسي مكانيك، مهندسي برق، معماري، رياضي و آمار صرفاً پرونده متقاضيان داراي مدرك دكتري قابل بررسي است و در ساير رشته هاي تحصيلي متقاضيان واجد شرايط با عنايت به دانشگاه محل اخذ مدرك، دانشگا متقاضي، معدل فرد و... انتخاب خواهند شد.
وي با بيان اينكه احراز و حفظ شرايط لازم تا زمان اعلام سهميه ازسوي ستاد كل براي متقاضيان استفاده از طرح سربازي الزامي است تأكيد كرد: دانشگاه ها تنها افرادي را كه براي جذب درسال 1388 معرفي مي شوند در پورتال مربوطه ثبت كنند.

مديركل امور دانشجويي؛ و تشكيل كلاس هاي ضددين، و پول براي كنسرت پاپ!!

در يكي از دانشگاه هاي علوم پزشكي در كشور يك استاد با تخصص فيزيولوژي يك سلسله كلاس هاي روابط اجتماعي با طعم زير سوال بردن مفاهيم عميق ديني برگزار مي كند.
به گزارش خبرنامه دانشجويان ايران، اين استاد كه علاقه زيادي به مباحث طرح شده توسط يك تازه روشنفكر غرب پرست دارد در قالب كانون قرآن و عترت عالي ترين مفاهيم آسماني قرآن و عترت را نفي مي كند.
گفتني است دكتر «پ.ن» با حمايت ويژه مديركل امور دانشجويي مشغول اين كارها است و به شدت مورد اعتراض دانشجويان قرار دارد.
و اما از ديگر اقدامات عجيب مديركل مذكور اين است كه وي در يك اقدام خداپسندانه! از پول دانشگاه براي انتقال دانشجو و مهمان هاي يك كنسرت خواننده پاپ معروف در سطح شهر...حمايت كرده و نصف پولي كه براي كارهاي فوق لازم بوده است را تقبل كرده است!