بداخلاقي هاي كودكانه

خانم «الف» مي گويد: «پسر چهارساله من بسيار شيرين و دوست داشتني است ولي گاهي بسيار بداخلاق مي شود. به عنوان مثال، يك روز مي خواستيم به پارك برويم.
او بسيار خوشحال بود و شيرين زباني مي كرد ولي وقتي نتوانست كفش هايش را بپوشد ناراحت شد. چند بار پيشنهاد كردم به او كمك كنم ولي گفت كه خودش مي تواند كارهايش را انجام دهد. وقتي براي كمك كردن پا پيش گذاشتم زير گريه زد. من از رفتن به پارك منصرف شدم و او هم با حالت قهر به اتاقش رفت. اين گونه مسائل غالباً پيش مي آيد.نمي دانم چه كار كنم. من و همسرم به پسرمان توجه زيادي مي كنيم.
آيا بايد او را تنبيه كنيم؟ ابداً دلم نمي خواهد او را كتك بزنم.
واقعاً مستأصل شده ام»
شما بايد بدانيد در اينگونه موارد گريه كردن راهي براي تخليه انرژي ناشي از نااميدي است و كودكان به طور ناگهاني و بسيار زود به اين مرحله مي رسند. آنها در يك لحظه خوشحال هستند ولي خيلي ناگهاني غم وجودشان را فرا مي گيرد.
اين مسائل در كودكان باهوش كه مي خواهند توانايي هاي خود را ثابت كنند بيشتر ديده مي شود. آنها غالباً از كمك گرفتن بيزارند هر چند بسياري از كارها را نمي توانند به تنهايي انجام دهند.
كودكان برخلاف بزرگترها نمي توانند پيامدهاي عصبانيت خود را پيش بيني كنند و قادر به بيان احساسات خود نيستند. آنها همچنين راههاي آرام كردن خود را نمي دانند.
كودكان غالباً تنها يك استراتژي دارند و آن اينكه تا زماني كه كاملاً نااميد نشده اند دست از تلاش بر نمي دارند و پس از آن است كه يا تسليم مي شوند و يا واكنش تندي نشان مي دهند.
بنابر اين والدين بايد چه كار كنند؟ خوشبختانه شما بايد تنها يك مسأله را در نظر داشته باشيد مهرباني كردن.
وقتي كودك شما از پوشيدن كفش هايش نااميد مي شود به او بگوئيد: «عزيزم، مي دانم كه ناراحت هستي. مي دانم دوست نداري به تو كمك كنم و مي خواهي خودت كارهايت را انجام دهي.» سعي كنيد احساسات او را بفهميد. در آن لحظه مي توانيد به او پيشنهاد كمك كردن بدهيد.
برخي از كودكان به ضعف خود اعتراف نمي كنند (اين كار به غرور آنها لطمه مي زند و اين موضوع قابل درك است).
در اينگونه موارد بهتر است بند كفش را باز كرده و آن را در كنار او قرار دهيد و يا اينكه كفش را به او بپوشانيد ولي اگر واكنش تندي نشان داد عقب بكشيد و مجدداً با ملايمت با او حرف بزنيد.
شما بايد خود را براي هر شرايطي آماده كنيد. امكان دارد كودك به گريه كردن ادامه دهد و اين به نفع اوست؛ زيرا بايد خود را تخليه كند. نگران نباشيد. او به زودي دست از گريه كردن بر مي دارد. شما هم اگر در مواجهه با رفتار كودكتان دچار هيجانات شديد شديد بايد براي تخليه خود راهي پيدا كنيد. شايد كمي ورزش كردن مفيد باشد در ضمن شما نياز به فرد بزرگسالي داريد كه با او حرف بزنيد. همه ما نياز داريم به نحوي هيجانات خود را تخليه كنيم.
نبايد كودك خود را سرزنش كنيد. تنبيه كردن فايده اي ندارد. به جاي اين كار او را از همدردي خود مطمئن كنيد و به وي اجازه دهيد خود را تخليه كند. بذله گويي در اين گونه موارد موثر است.
مي توانيد خطاب به كفش او بگوئيد، «اي كفش شيطان! تو بايد فوراً اجازه دهي آن پاي كوچك داخل تو شود» و سپـس وانمود كنيد با كفش او كشتي مي گيريد.
بعد به پسرتان بگوئيد: «اين كفش خيلي بدجنس است. بيا تا اين كفش را محكم نگه داشته ام آن را بپوش. زودباش. من فقط مي توانم يك دقيقه آن را نگه دارم!»
مطمئن باشيد كودكتان از اينكه تمام تقصيرات به گردن كفش او افتاده خوشحال مي شود و به خنده مي افتد. موفق باشيد.
ترجمه از آذر شايان

تضادها و ناسازگاري هاي خانوادگي را برطرف كنيم

در همه خانواده ها تضادهايي وجود دارد. بعضي اوقات اين تضادها جزئي هستند و در زمان كوتاهي قابل حل مي باشند. گاهي هم، اختلافات آنقدر بزرگند كه ماهها يا سالها طول مي كشد تا راه حلي براي رفع آنها پيدا كرد. اما، مسئله ميزان نزاع و بحث نيست بلكه راههاي سالم و ثمربخشي وجود دارد كه مي توان به منظور حل تعارضات خانوادگي به كار گرفت.
براي يادگيري اين راه حلها، مي توانيد به موارد زير عمل كنيد:
¤ شناسايي مشكل: صادقانه و خونسرد به افراد خانواده تان اعلام كنيد كه مشكل چيست. به لحن صداي خود و كلماتي كه براي بيان احساسات خود انتخاب مي كنيد، توجه كنيد.
¤ گفتگو درباره مشكل: افرادي كه درگير اين مشكل شده اند، بايد در اين گفتگو شركت كنند.
¤ با فكري باز گوش دادن: اين مورد به شما كمك مي كند تا اين موقعيت را به طور كلي درك كنيد.
¤ ايجاد وقفه: اگر بحث بالا گرفت و حس كرديد كم كم به درگيري منجر مي شود، از آن محل دور شويد تا كمي آرام گرديد. بنابر اين، همه مي توانند با آرامش و فكري باز گفتگو را از سر بگيرند.
¤ يافتن راه حل. دسته جمعي تصميم بگيريد و بر سر بهترين راه حلها براي اين مشكل توافق كنيد.
¤ به اجرا در آوردن راه حل. ايجاد يك راه حل ساده به ناسازگاريها پايان نمي دهد. شما بايد راه حل را به مرحله عمل برسانيد. تا اين اختلاف حل شود.
رهنمودها و هشدارها
¤ روشن بين باشيد. تضادهاي خانوادگي اغلب جنبه هاي زيادي دارند. سعي كنيد به نقطه نظرات ديگران هم اهميت دهيد.
¤ صبوري پيشه كنيد: شايد اعضاي خانواده شما آمادگي گفتگو در باره اين ناسازگاري را نداشته باشند. به آنها فرصت بدهيد تا با آن كنار بيايند.
¤ خونسرد باشيد: اين مسئله به شما كمك مي كند كه اطمينان يابيد روند رفع كامل اختلاف با آرامش كافي به نتيجه خواهد رسيد.
¤ عجول نباشيد: اگر احساسات شما هنوز بي تجربه و خام است، شايد قادر به بيان احساسات خود به شكلي تاثيرگذار، نباشيد. تا قبل از اين كه مسئله به صورت واضح مطرح نشده است، براي جلوگيري از اين رخداد، صبر كنيد.
¤ از سرزنش كردن هم بپرهيزيد. عبارات سرزنش آميزي مانند «تو هميشه...» و «تو هيچ وقت...» باعث مي شود افراد حالت تهاجمي به خود بگيرند.
برخي قواعد كلي حل ناسازگاريهاي خانوادگي :
يك خانواده را مي توان به يك كالسكه چهار چرخ تشبيه كرد كه هر كدام از چرخهاي آن آزادانه مي چرخند. به محض اين كه هر چهار چرخ با هم شروع به حركت كنند، كالسكه نرم و راحت به جلو حركت مي كند. اما اگر يكي از چرخها بر خلاف ديگر چرخها بچرخد، دچار مشكل خواهيم شد. هنگامي كه خانواده اي دچار كشمكش و ناسازگاري ميشود، اين خانواده نياز به يادگيري برخي از مهارتها براي حل ناسازگاري دارند.
اولين اقدامي كه بايد بكنيد، شناسايي مشكل است كه مسئله اي بسيار مهم است. شما قادر به حل هيچ مشكلي نيستيد، مگر آنكه دقيقا بدانيد آن مشكل چيست و اين امر مستلزم گفتگو با يكديگر و گوش دادن به نظرات ديگران است. او چرا هميشه عصباني از سركار به خانه مي آيد؟ در محل كار خود با چه مشكلي روبروست؟ در خانه به چه نياز دارد؟ چرا هميشه غر مي زند؟ چرا ناراحت است؟ برگه اي برداريد و دليل همه اين مسائل را يادداشت كنيد. شايد مشكل، مشكل مالي باشد. شايد هم خستگي. ممكن است دليل آن همسايگان، خانواده همسر، والدين سالخورده، بيماري و يا فرزندان باشند. وجود اين مشكلات، باعث مي شود چه احساسي داشته باشيد؟ نيازهاي محقق نشده و خواسته هاي خود را بنويسيد. فرآيند نوشتن خواسته ها و نيازها كمك مي كند تا عصبانيت و ناكامي كاهش يابد و شخص منطقي و عاقلانه فكر كند.
پس از شناسايي مشكل، گام دوم، تمرين هنر بازتاب گوش دادن است كه گوش دادن انعكاسي ناميده مي شود. اين مهارتي ارزشمند است كه بدان نياز داريد. زماني كه همسرتان عقايد خود، چه شفاهي و يا با خواندن از روي يك ليست، را با شما در ميان مي گذارد، پيش از آن كه بخواهيد با آنچه در ذهن داريد به او پاسخي بدهيد، چنين چيزي بگوييد «بنابراين وقتي... اتفاق بيفتد، باعث ايجاد حسي شبيه... مي شود.» (در جاهاي خالي جملات خودتان را بنويسيد) «آيا درست متوجه گفته ات شدم؟» شما با اين كار آنچه را كه متوجه شده ايد نشان مي دهيد. سپس همسرتان مي تواند موافقت كند يا توضيحات بيشتري را اضافه كند. بدون درك نقطه نظرات شخص ديگري، هيچ گفتگويي امكان پذير نيست.
پس از اين كه زن و شوهر متوجه شدند كه چه چيزي آنها را آزار مي دهد، زمان آن مي رسد تا گام بعدي براي حل ناسازگاري خانوادگي برداشته شود. حالا زمان آن رسيده تا برنامه ريزي كنيم. چگونه با هم به اصل اين مشكل برسيم؟ اهداف ما براي دستيابي به نتيجه اي خوب چيست؟ اگر نتوانيم به طور مستقيم به اهدافمان برسيم، گامهاي بعدي چيست؟ اكنون طرفين بر حل مشكل تمركز كرده اند، نه بر مبارزه و لجبازي با يكديگر.
اگر مشكل مالي وجود دارد، بودجه بندي كردن و عادات خرج كردن را مورد بررسي قرار دهيد. سازمانها و مؤسساتي هم وجود دارند كه مي توانند به شما كمك كنند.
اگر با فرزندان خود، به خصوص كوچكترها، مشكل داريد، يكي از بهترين كارهايي كه مي توانيد انجام دهيد، ايجاد برنامه اي روزانه و اجراي آن است كه شامل برنامه ريزي براي ساعت خواب، ساعت غذا خوردن، زمان بازي كردن و غيره مي شود. فرزندان واقعا خواهان تعيين حد و حدودهاي رفتاري كه از آنها انتظار انجام آن مي رود، هستند. اين مورد در رشد و بلوغ آنها كمك بسيار زيادي مي كند. گاهي ممكن است لازم باشد به فرزندان كوچكتر در جمع آوري اسباب بازيهايشان كمك كنيد.
پس از شناسايي و يافتن راه حلي براي حل مشكل، گام موثر بعدي در حل ناسازگاريهاي خانوادگي، عملي كردن راه حل است. تنها، گفتگو كردن مشكلي را حل نمي كند. شايد لازم باشد در ميان خود قراردادي را روي كاغذ بياوريد يا با هم عهدي ببنديد. وقتي من با خلوص نيت كاري را انجام دهم، طرف مقابل من هم از صميم قلب عمل مي كند. در خانواده اي تصميم بر اين است كه زن به همه صورتحسابها رسيدگي كند. اما ممكن است در خانواده ديگري اين كار را شوهر برعهده بگيرد.
اكنون با اين نكات، كالسكه خانواده شما با همه اعضاي آن، بار ديگر با توافق كامل به سفر خود ادامه مي دهد.
نسيبه رجبي

با موهايتان بازي نكنيد

عادت به بازي كردن با موها يك وضعيت رواني خاص است كه در بعضي موارد منجر به طاسي يك قسمت از سرمي گردد و علامت شناسايي آن شكستن موها در اندازه هاي مختلف مي باشد.
درمان اين حالت به خصوص در افراد بزرگسال و خانم هاي جوان مشكل بوده و نياز به مشاوره با روانپزشك دارد. مويي كه جدار آن شكست و آسيب ديده قابل ترميم نيست و به عبارت ديگر نمي توان شكستگي هاي ايجاد شده را به هم چسبانيد و تنها رشد موها و جانشين شدن موهاي جديد به جاي موهاي آسيب ديده امكان پذير است.
در برخورد با موهاي آسيب ديده بايد تلاش كرد تا آسيب ديدگي گسترش نيابد و آنها را به بهترين نحو نگه داريم تا دچار ريزش نشوند كه براي اين كار ابتدا بايد علل آسيب ديدگي موها را برطرف كرد.
از شامپوهاي ملايم جهت شست و شوي موها استفاده كنيد و دفعات شست وشو را تا حد امكان كاهش داده، پس از شامپو زدن از مواد نرم كننده مو استفاده كنيد و به طور معمولي از لوسيون ها و روغن هاي چرب كننده مو استفاده نمائيد. براي اين كار بهترين مواد نرم كننده آنهايي هستند كه حاوي پروتئين هاي تجزيه شده يعني اسيد آمينه مي باشند.
براي خشك كردن اين گونه موها نبايد از سشوار استفاده كرد مگر اينكه با درجه كم و فاصله زياد آن را به كار برد.
موي آسيب ديده را نبايد ماساژ داد و يا زياد برس كشيد و براي شانه كردن آنها نبايد از شانه هاي پلاستيكي كه داراي جدار برنده هستند يا از برس هاي فلزي نوك تيز كه باعث خراش موها مي شوند استفاده كرد.

خشكي پوست نوزادان

مريم سادات كاظمي
در اين روزهاي گرم كه معمولاً گردش و مسافرت است، از دست دادن آب بدن و خشكي پوست به سرعت اتفاق مي افتد كه البته اين مشكل براي نوزادان و كودكان شديدترپيش مي آيد و نگران كننده تر است.
حتي اگر فرزندتان را از تماس مستقيم اشعه خورشيد نيز دور نگه داريد، باد و هواي كنار دريا مي تواند به پوست حساس و ظريف او صدمه زده و آن را خشك كند. در اينجا سعي داريم تا شما را با مهم ترين نكات در مورد خشكي پوست نوزادان آشنا كنيم:
براي همه مشخص است كه پوست لطيف و حساس نوزاد ويژگي هاي خاصي دارد. از آنجا كه لايه خارجي بسيار نازك بوده و عملكرد سطح مرطوب و چرب آن هنوز تكامل پيدا نكرده است موجب مي شود كه مقدار PH پوست به راحتي تغيير كند. روي هم رفته، پوست بدن نوزادان در برابر تهاجمات خارجي مقاومت كمتري نسبت به بزرگسالان دارد.
پرتوهاي طلايي خورشيد و توجه به آسيب هاي آن!
پوست بدن نوزادان و بچه ها هنوز به طور كامل رشد نيافته است كه اين امر زمينه نفوذ پرتوهاي خورشيد و اشعه هاي فرابنفش را فراهم مي آورد. حساسيت پوست نوزادان به حدي است كه هر آسيبي را از ابتداي تولد حفظ مي كند؛ چنان كه مشكلات ايجاد شده توسط خورشيد غيرقابل برگشت بوده و مي تواند زمينه ساز بروز ناراحتي هايي نه تنها در همان قسمت بلكه تا سطح عميق تر و تغيير در ايمني پوست در بزرگسالي را در پي دارد. بهترين توصيه براي پيشگيري اين است كه حتي الامكان در فصل تابستان كودك را از منزل بيرون نبريد تا شادابي و سلامت پوست او حفظ شود.
به ياد داشته باشيد كه نبايد بچه هاي زير يك سال را كنار دريا يا ديگر نواحي آفتاب گير برد. تنها گردش هاي كوتاه در صبح زود يا بعد از غروب خورشيد اشكالي ندارد كه البته در اين مواقع هم بچه بايد در كالسكه باشد. در واقع ترشح كم سبوم (غدد مترشحه چربي) و ذخاير محدود آب پوست بدن كودك به او اجازه مقابله با گرماي هوا را نمي دهد. در اين صورت خطر گرمازدگي، از دست دادن آب بدن و حتي آفتاب زدگي وجود دارد.
مسئله ديگري كه بايد خاطرنشان كرد اين است كه استفاده از كرم هاي ضد آفتاب براي بچه هاي زير شش ماه مطلقا ممنوع است. دليل آن هم مشخص است: پوست بخش عمده اي از تركيبات ضد آفتاب را جذب مي كند كه مي تواند شرايط ابتلا به برخي حساسيت هاي پوستي را افزايش دهد. در مواردي كه مجبوريد بچه را بيرون ببريد فقط او را در مسافت كوتاهي راه ببريد، لباس مناسب فصل به او بپوشانيد و كلاه آفتاب گير را حتما سرش بگذاريد. چرا كه در هواي ابري هم اشعه فرابنفش به پوست نفوذ مي كند.
تامين رطوبت پوست؛ يك امر ضروري
گردش كنار دريا يا كوهستان، خورشيد، باد، اصطكاك لباس ها، هواي آلوده و امواج، تاثيرات نامطلوبي روي پوست حساس فرزند شما مي گذارد؛ حتي اگر او را در آغوش خود گرفته باشيد. در تابستان پوست به سرعت واكنش نشان داده، تحريك پذير و خشك مي شود. به علاوه، پـوست بعضي بچه ها نسبت به ديگر همسالانشان آسيب پذير است. به همين خاطر فقط مي توان يك توصيه داشت: رطوبت رساني پوست. در واقع بايد رسيدگي و توجه مضاعفي را در اين فصل در پيش گرفت.
حتما بايد براي بچه ها از مراقبت هاي پزشكي و دارويي مخصوص كودكان كه متخصصان اطفال و پوست توصيه مي كنند، استفاده كرد. اين مواد غالبا به شكل پماد هستند، حساسيت زا نبوده، PH خنثي دارند و به راحتي قابل استفاده است. اين كرم ها منبع غني از انواع ويتامين ها، كره كاريته، روغن بادام شيرين، عصاره آلوئه ورا و... است كه اين مواد به سرعت و تا حد بالايي پوست را تغذيه مي كند. حتما اين كرم را چندين بار در روز و خصوصا پس از حمام يا عوض كردن بچه استفاده كنيد. البته فقط كرم زدن كافي نيست و بايد با ماساژ دوراني آهسته به جذب آن كمك كنيد.
هر بار كه پوست كاملا شاداب، آرام و تغذيه شود مي تواند با عوامل خارجي مقابله كند. نرمي و لطافت پوست بچه زيبايي بيشتر او را در پي خواهد داشت.

بين افطاري تا سحر مايعات بنوشيد

براي پيشگيري از تشنگي به روزه داران توصيه مي شود در فاصله افطار تا سحر مايعات را به تدريج مصرف كنند و از شيريني هاي مصنوعي مانند زولبيا و باميه كمتر استفاده كنند.
با توجه به اينكه ماه رمضان امسال در فصل گرم سال قرار دارد به روزه داران توصيه مي شود براي پيشگيري از كاهش شديد آب بدن تنها در صورت ضرورت از منزل خارج شوند.
آب موردنياز بدن بايد در فاصله ميان افطار تا سحر به تدريج و از طريق مصرف آب و ميوه هاي آب دار تامين شود.
مصرف بيش از اندازه آب در سحر نقشي در پيش گيري از تشنگي در طول روز ندارد زيرا در صورت نوشيدن آب بيش از حد نياز، بدن آب اضافي را دفع مي كند.
برخي موادغذايي و شيريني هاي مصنوعي مانند زولبيا و باميه غلظت مايعات بدن را افزايش مي دهند و در نتيجه روزه دار احساس تشنگي مي كند.
توصيه مي شود براي پيش گيري از افزايش غلظت مايعات بدن از قندهاي گياهي مانند خرما به جاي زولبيا و باميه استفاده شود.
ميوه هاي آب دار مانند هندوانه و خربزه نيز نقش مهمي در تامين مايعات بدن دارند و توصيه مي شود در فاصله افطار و سحر اين ميوه ها مصرف شوند.
مصرف ليموترش نيز در پيش گيري از تشنگي و گرمازدگي موثر است.

تغذيه سالم در ماه مبارك رمضان

دكتر مصطفي نوروزي
دكتر رزا زاوشي
در ماه پربركت رمضان، به منظور حفظ سلامتي و بهره گيري بيشتر از روزه داري به ذكر برخي نكات مورد نياز و مشترك اغلب روزه داران در مورد تغذيه سالم در اين ماه، اشاره مي شود.
¤ بدون سحري روزه نگيريد
گرفتن روزه بدون سحري دليلي بر قوي بنيه بودن شخص و يا سلامت كامل او نيست. زنان و مردان و نوجوانان نبايد بدون سحري روزه بگيرند. زيرا باعث آسيب به دستگاه گوارش و كليه خواهد شد. مصرف مايعات در حدود 5/2ليتر در روز توصيه مي شود تا سلامت كليه ها به خطر نيفتد. بخشي از اين مايعات در وعده سحري تامين مي شود. از طرف ديگر با بيدار شدن در سحر از عبادات زمان سحر نيز بهره مند خواهيم شد.
¤ غذاهاي توصيه شده در وعده سحر
به جهت سلامت بدن و بخصوص كليه ها گرفتن روزه بدون سحري توصيه نمي شود. سحر بايد زودتر از خواب برخيزيم بخصوص جهت نوجوانان روزه دار تا با آرامش بيشتر و جويدن كامل غذاي سحر صرف شود. در سحر بايد غذاي كاملي مثل انواع خوراك ها و پلوخورش ها صرف شود تا بدن در طول روز دچار مشكل نشود. از لبنيات توصيه به مصرف ماست و از ميوه ها و سبزيها مي توان سيب، سبزي خوردن، سالاد، گوجه فرنگي و هندوانه استفاده كرد. زيرا به علت درصد بالاي آب ميوه جات در طول روز احساس تشنگي كمتري به شخص دست خواهد داد. استفاده بيش از اندازه از برخي مواد مثل غذاهاي چرب، كشك، ته ديگ، آش در هنگام سحر ممكن است در طول روز شخص را دچار تشنگي كند.
رژيم غذايي براي سحر بايد متنوع باشد و همه نيازهاي شخص را برآورده كند. اگر امكان داشته باشد در وعده سحر يك كاسه كوچك سوپ جو ميل شود، زيرا به دليل نوع كربوهيدراتي كه دارد احساس گرسنگي را در طول روز به تعويق مي اندازد. علاوه بر سوپ جو در سحر، از نان، سيب زميني و برنج نيز مي توان استفاده كرد.
¤ غذاهاي مناسب براي افطار
به علت آنكه قبل از افطار بدن حدود 12 ساعت گرسنه بوده است و مقدار ذخاير قندخون بدن كه تنها غذاي اختصاصي سيستم مغز و اعصاب است كاهش يافته، بنابراين بايد در وهله اول قند خون افزايش يابد. بهتر است افطار با يك استكان شيرگرم و خرما شروع شود. در مقايسه خرما و عسل با شريني هاي مرسوم در افطار مثل زولبيا و باميه مي توان گفت كه ارزش غذائي خرما و عسل بسيار بالاتر از آنهاست. زيرا علاوه بر مواد قندي طبيعي كه دارند، حاوي انواع ويتامين هاي مختلف و مواد معدني مورد نياز بدن هستند. خطرات آلودگي شيميايي زولبيا و باميه به خصوص در زمان غوطه ور شدن آنها در روغن معمولاً از كنترل ما خارج است. بايد توجه داشت كه مصرف بيش از حد شيريني ها حتي خرما و عسل هم در افطار توصيه نمي شود. زيرا مانع صرف شام كامل شده و از طرف ديگر شيريني اضافي در بدن تبديل به چربي مي شود و ممكن است خطر چاقي و افزايش وزن را داشته باشد. مصرف حليم در افطار به شرط نداشتن نمك و يا چربي زياد و در حد اعتدال اشكالي ندارد. مصرف آش و سوپ هاي تند و پرادويه در افطار ممكن است اثرات سوء بر دستگاه گوارش داشته باشد و توصيه نمي شود. در صورت مصرف سبزي در وعده افطار، انجام 5 مرحله ضد عفوني ضروري است. كه شامل: 1- آبكشي مقدماتي 2- انگل زدايي با چند قطره مايع ظرفشويي بمدت پنج دقيقه 3- آبكشي مجدد 4- ميكرب زدايي با محلول پركلرين بمدت ده دقيقه 5- آبكشي نهايي.
¤ ساير غذاهاي توصيه شده
بدن در طول شبانه روز مي بايست حدود 8 ليوان آب و يا مايعات ديگر دريافت كند تا با تصفيه بهتر از كليه ها موجب سلامتي كليه ها و همچنين دفع سموم بدن شود. كم آبي بدن موجب تأثير منفي در كليه ها و احتمال عفونت و سنگ سازي مي شود، بنابراين مصرف مايعات بين افطار و سحر در حد 8 ليوان و يا بيشتر توصيه مي شود. توجه بفرماييد كه مايعات فقط آب آشاميدني نيست. انواع سبزي ها و ميوه ها مثل هندوانه، خربزه، گوجه، خيار و يا چاي كمرنگ، شير و سوپ حاوي مقدار آب بسيار بالايي هستند كه آب موجود در اين مواد غذايي نيز تأمين كننده جزيي از مايعات مورد نياز روزانه محسوب مي شود. ضمناً از آشاميدن آب و نوشابه هاي سرد در شروع افطار بايد خودداري كرد. بهتر است كه از مصرف قهوه و چاي پر رنگ به علت مدر بودن كه باعث دفع آب بدن مي شود، نيز پرهيز شود. در صورت علاقه به مصرف دوغ، ترجيحاً در منزل تهيه شود، زيرا دوغ هاي صنعتي داراي نمك بالايي هستند. مصرف نوشابه هاي گازدار به منظور رفع عطش در سحر و افطار توصيه نمي شود، زيرا ضمن تخليه كلسيم بدن و پوكي استخوان باعث افزايش تشنگي نيز مي شود. علاوه بر آن يك ليوان نوشابه معادل مصرف 10 حبه قند چاق كننده است.
¤ غذاهاي پروتئين دار توصيه شده در زمان افطار:
به مظنور داشتن نيروي كافي جسمي و فكري در طول روزهاي ماه مبارك رمضان مصرف شير، نان، پنير، تخم مرغ آب پز، شير برنج و سوپ هاي سبزيجات، ماهي، گوشت هاي قرمز و سفيد و مصرف گردو در حد اعتدال در زمان افطار توصيه مي شود. بين افطار و سحر از 5 گروه مواد غذايي شامل نان و غلات، ميوه، سبزي، شير و فرآورده هاي آن و گوشت به طور متعادل و متنوع استفاده شود.
توصيه هايي براي نوجوانان
به علت نياز به مواد مغذي در پسران و دختران در حال بلوغ مي بايست دريافت انرژي آنها بيش از افراد عادي باشد؛ زيرا داراي ميانگين رشد قدي بالاتري در طول سال هستند و علاوه بر مصرف غذاهاي توصيه شده براي بزرگسالان از برخي مواد مقوي مثل دسرهاي شيرين و خرما نيز استفاده كنند.
به منظور تمركز فكري و نيازهاي خاص دوران بلوغ نوجوانان بايد به طور اعتدال و متنوع از تمام پنج گروه مواد غذايي استفاده كنند تا دچار كمبود مواد مغذي در ايام روزه داري نشوند. فاصله كم بين صرف افطار و شام، مصرف سالاد و ماست در زمان افطار و سحر و شير قبل از خواب ميتواند در تامين آب و املاح آنان مفيد واقع شود. به علت علاقه خاص در سنين نوجواني به غذاهاي آماده به جاي غذاهاي سنتي مثل ساندويچ، پيتزا، نوشابه، شكلاتها، چيپس و... والدين مي بايست مصرف اينگونه تنقلات و غذاهاي آماده را در ماه مبارك كنترل و محدود نمايند. به نوجوانان عزيز بايد يادآور شد كه با غذاهاي آماده نمي توان روزه گرفت.
افرادي كه دارو مصرف مي كنند
هيچ يك از بيماران نبايد داروي خود را خودسرانه و بدون نظر پزشك معالج كاهش، افزايش و يا قطع نمايند. ولي مي توانند ساعات مصرف آن را با نظر پزشك خود تنظيم كنند.
توصيه هاي كلي به روزه داران
مجموع غذاي مصرفي در ماه مبارك رمضان بايد كمتر از ساير اوقات باشد. مصرف خرما و عسل به عنوان بهترين شيريني جايگزين ساير شيريني هاي مصنوعي (زولبيا و باميه) شود. كماكان مصرف دوبار در هفته ماهي توصيه مي شود به خصوص ماهي هاي چرب مثل قزل آلا، اوزون برون و كپور كه باعث پيشگيري و ابتلا به بيماري هاي قلبي مي شود. مصرف سالاد و ميوه و سبزيجات و لبنيات (شير) به جهت تامين آب و املاح بدن در ايام ماه مبارك رمضان توصيه مي شود تا انشاءالله بتوانيم هم از فوايد اخروي روزه داري و هم از داشتن بدني سالم بهره مند شويم.
¤ غذاهاي ممنوعه
استفاده از مواد قندي ساده مثل قند و شكر، آب نبات، غذاهاي پرچرب، پرادويه، سوسيس و كالباس، سس مايونز، غذاهاي پر نمك، غذاهاي نفاخ (مثل انواع آش ها)، افراط در مصرف حلوا، شله زرد، زولبيا و باميه مصرف زياد آب سرد و نوشابه هاي سرد از عادات غذايي نادرست است كه بايد در ماه مبارك رمضان از آنها پرهيز كرد و يا مصرف آنها را محدود نمود. خانواده ها بايد سعي كنند به جاي استفاده از غذاهاي سرخ كردني روش طبخ غذاي خود را بصورت آب پز، كباب كردن و يا با بخار پختن تغيير دهند.
¤ فاصله توصيه شدن بين مصرف افطار و شام:
بهتر است كه افطار مختصر صرف شده و بعد از آن شام مصرف شود و فاصله اي بين اين دو نباشد زيرا به شخص روزه دار كمك مي كند تا اشتهاي بيشتري براي خوردن سحري داشته باشد.
¤ روزه در خانم هاي حامله و شيرده:
اگر احتمال مي رود كه سلامت مادر و جنين در مخاطره است، ترجيحاً بعداً قضاي آن را به جاي آورند.
¤ روزه ورزشكاران
توصيه مي شود كه رژيم غذايي ورزشكاران در اين ايام بيشتر تحت كنترل باشد. از غذاهاي پروتئين دار مثل گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و همچنين آب ميوه ها استفاده كنند. براي افطار مصرف لبنيات به خصوص شير و يا خرما، سوپ، بعضي دسرها مثل حلوا، شله زرد و حلوا ارده پس از مصرف غذاي كامل توصيه مي شود و شروع ورزش بايد حدود 2 الي 3 ساعت بعد از افطار باشد تا بدن فرصت هضم موادغذايي مصرف شده را داشته باشد. ورزشكاران روزه دار بايد از مصرف پودرهاي رايج در بازار كه به عنوان چربي سوز و يا عضله ساز به علت عوارض جانبي آنها بركليه ها و دستگاه توليد مثل خودداري كنند. و يا در صورت وجود برچسب تأييد از جانب وزارت بهداشت با احتياط و تحت نظر متخصص تغذيه مصرف شوند.