منشور
يافته ها و نايافته هاي ارزشمند

شما نمي توانيد در هيچ ديني- به خصوص دين اسلام- تعبير و جمله اي پيدا كنيد كه نشان دهنده اين باشد كه اين علوم دنيوي فايده اي ندارد يا مضر است. يا نبايد دنبالش رفت؛ به عكس، همه اين دانش هايي كه تا امروز بشر به آنها دست پيدا كرده- كه وسيله اي است براي اين كه انسان بتواند از اين حقيقتي كه وجود دارد و اين طبيعتي كه خدا براي ما آفريده، بهتر استفاده كند- و همچنين دانش هايي كه تا امروز بشر به آنها دست پيدا نكرده- شايد دانش هاي بيشتري در آينده پيدا بشود كه حجم و كميت آنها از همه دانش هاي بشري از اول تا حالا بيشتر باشد...- همه اين دانش ها از نظراسلام باارزش است.
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با نخبگان جوان دانشگاهي
5/6/1387

بيش از آنكه آمريكايي خوبي باشيم، بايد صهيونيست خوبي باشيم! (ضربان)

مهند حامد

سياست هاي آمريكا در جهت تثبيت اسرائيل در منطقه و تأكيد بر لزوم داشتن مأمن و مأوايي مناسب براي يهوديان، علاوه بر اينكه به ايجاد يك منبع قدرت همسو با خود در منطقه خاورميانه مي انجاميد، نوعي پاسخگويي به باورها و فرهنگ يهودي رسوخ كرده در ميان آنان بود.
لوييس د.برانديس، رهبر حركت صهيونيستي در دهه 1920 گفته بود: هيچ آمريكايي نبايد فكر كند ميان صهيونيسم و وطن دوستي آمريكا مغايرتي وجود دارد. بين تعلق به آمريكا و تعلق به يهوديت هيچ تفاوتي نيست. پيش از آنكه آمريكايي خوبي باشيم مي بايست صهيونيست خوبي باشيم. الي برناوي، نويسنده يهودي در اين باره مي گويد: در آمريكا آنتي سميتيزم (ضديهودگري) معنا ندارد؛ به جاي يهوديان، نفرت از كاتوليك ها را مي توان ديد. حتي در موضع گيري هاي شخصي افراد، «يهود دوستي» به خوبي قابل مشاهده است. خصائص يهوديان مثل تلاش، حرص، فعاليت هاي اجتماعي، مكر و حيله اجتماعي از جمله موارد اصلي بودند كه از ابتدا مقبول طبع آمريكايي ها واقع شدند. اين نحوه تعلق خاطر آمريكا به يهوديت، اين رسالت را در بين دولت مردان آمريكايي به وجود آورد كه مي بايست بزرگ ترين حامي و زمينه ساز هميشگي بازگشت يهوديان به سرزمين هاي موعود و دولتي كه در آنجا برپا مي شود، باشند. در واقع يكي از عوامل زمينه ساز تسلط جدي صهيونيسم بر آمريكا، تلاش هاي بي شائبه مسيحي صهيونيست هايي است كه منابع ديني يهود را «خودي» و سيطره و حاكميت جهاني يهود را پذيرفته اند و تبديل به مسيحياني صهيونيست تر از اسرائيلي ها شده اند. چنان كه بيل كلينتون در يك سخنراني در كنست ضمن اظهار باور قلبي خود درباره اسرائيل نقل كرده بود كه قبل از رياست جمهوري يك راهب به وي گفته بود: اگر تو اسرائيل را تنها بگذاري، خداوند هرگز تو را نخواهد بخشيد!
يهودزدگي آمريكاييان براي شخصيت هاي برجسته يهودي نيز داراي اهميت بود؛ چراكه در چنين صورتي اولاً آمريكا از دل و جان از صهيونيسم حمايت كرده و به يك هم پيمان هميشگي تبديل مي شد و ثانيا جهان بيني آمريكا همان جهان بيني يهود مي شد و دين يهود، فرهنگ آمريكاييان و همچنين سياست خارجي آمريكا را تحت سيطره خود مي گرفت. در سخنراني اي از سر خاخام عبادتگاه (سينه گوگ) در اكتبر 1994 گفته مي شود: اين براي اولين بار است كه در تاريخ احساس زندگي در دياسپورا (يهوديان معتقدند تا وقتي در جهان منتشر هستند در سرزمين موعود مستقر شده اند در دياسپورا به سر مي برند) را نداريم چراكه نه تنها آمريكا به وسيله يك حركت (غيريهودي) اداره نمي شود؛ بلكه برعكس در جاي جاي تصميم گيري هاي مهم حكومت، يهوديان نقش بزرگي دارند.
در آمريكا 40% از 400خانوار ثروتمند يهودي هستند؛ درحالي كه يهوديان تنها 2/5% از جمعيت كل آمريكا را تشكيل مي دهند. رقم مهم ديگر اينكه 5% از رأي دهندگان انتخاب هاي آمريكا يهودي هستند. و اين امر بيانگر آن است كه يهوديان بيش از ساير آمريكايي ها به سياست اهميت مي دهند. ثروت فراوان و حضور در صحنه سياست، قدرت سياسي را ايجاد كرده كه شنيدن مداوم واژه «لابي يهودي» يكي از نشانه هاي اين قدرت سياسي قابل توجه است. كارل رووان مقاله نويس آمريكايي در اين باره مي نويسد: بسياري از يهوديان آمريكا پول و ثروت زيادي دارند كه از گذشته بسيار دور با كمكها و حمايت هاي استراتژيك خود به سياستمداران، در عمل به اين مهم دست يافتند كه چگونه مي توان به قدرتي به مراتب بيشتر از جمعيت خود دست يابند. هرچند در ظاهر دولت آمريكا دولتي غيريهودي به نظر مي رسد اما با بررسي بيشتر پيرامون مواضع و تصميمات آمريكا درباره اسرائيل و همچنين گستره نفوذ صهيونيسم در آمريكا، درمي يابيم كه نه تنها واقعيت امر اين نيست بلكه هرچه دقيق تر مي شويم شدت اتكاي سردمداران آمريكا به فرهنگ و لابي و دولت يهود بيشتر نمايان مي شود. مدعيان حاكميت بر جهان در واقع همان نخبگان يهودي هستند كه مسيحيان صهيونيست را براي تحقق اهداف خود به بازي گرفته اند.
¤ دانشجوي علوم سياسي دانشگاه تهران

مروري بر اجراي قانون هدفمندي يارانه ها و فراز و نشيب هاي آن
نمره قبولي هدفمندي يارانه ها در دانشگاه

پريسا جلالي

پيش از اجراي قانون هدفمندي يارانه ها، دانشجويان و البته تعدادي از كارشناسان اقتصادي و برخي از مسئولان دانشگاه ها نگران تأثير منفي اين رويه بر فعاليت هاي دانشگاه ها بودند؛ فعاليت هايي كه گاهي در بخش پژوهش و تحقيق ظاهر مي شدند و گاهي رنگ و بوي غذاي دانشجويي و بعضي وقت ها هم صداي اعتراض صنف مسئول اياب و ذهاب دانشجويان را به همراه داشت.
اين نگراني ها به ويژه در بخش حامل هاي انرژي و وضعيت بودجه دانشگاه ها زياد شد تا جايي كه روساي دانشگاه ها احتمال مي دادند با افزايش هزينه ها فشار مضاعفي به دانشجويان وارد خواهد شد و به طور حتم اين احتمال قوت مي گرفت كه شهريه دانشگاه ها با افزايش محسوسي مواجه شود.
ضمن اينكه خدمات دانشجويي مثل خوابگاه و غذا و سرويس هاي اياب و ذهاب بعضي از دانشگاه ها و مهمتر از آن برنامه هاي فرهنگي از جمله همايش هاي علمي و اردوهاي فرهنگي تحت تأثيرات منفي! ناشي از هدفمندي يارانه ها قرار خواهند گرفت.
در همان حين مسئولان دانشگاه ها سخناني در رد شايعه گران شدن شهريه يا حذف خدمات رفاهي دانشگاهي مطرح كردند.
فيصل حسني معاون اداري و مالي دانشگاه پيام نور در زمان اجراي هدفمندي يارانه ها تأكيد كرد كه شهريه هاي اين دانشگاه به هيچ عنوان افزايش نمي يابد.
غلامرضا كريمي نژاد معاون پشتيباني دانشگاه جامع علمي كاربردي نيز در گفت وگويي تأكيد كرد كه شهريه هاي اين دانشگاه نيز تحت تأثير هدفمندي يارانه ها قرار نخواهد گرفت و هيچ افزايشي در كار نخواهد بود.
دكتر فرحناز تركستاني معاون دانشجويي و امور فرهنگي وزارت بهداشت هم به دليل ابهام در طرح هدفمندي يارانه ها معتقد بود كه دانشگاه ها در اين طرح مورد توجه قرار نگرفته اند و هنوز موضوع آموزش عالي در لايحه هدفمند كردن يارانه ها به طور مشخص مورد توجه قرار نگرفته است. از همين رو ما در وزارت بهداشت هنوز در اين زمينه تصميم خاصي اتخاذ نكرده ايم.
البته محمدرضا رضايي كوچي عضو كميسيون بهداشت و درمان هم عقيده داشت كه در صورت اجرا لايحه هدفمندي يارانه ها با مشكلات جدي مواجه مي شوند و بايد از طرح مستثني شوند.
اما ابوالفضل حسني مديركل دفتر گسترش آموزش عالي وزارت علوم اصرار داشت كه اجراي قانون هدفمندسازي يارانه ها تأثيري بر شهريه دانشگاه هاي غيرانتفاعي نخواهد داشت و واقعاً همين اتفاق افتاد.
هرچند اين اظهارات صحت داشت اما پاره اي از خدمات فرهنگي تحت تأثير قرار گرفتند كه مي توان به جنبه خير و بركت آن هم اشاره اي داشت.
به طور مثال الكترونيكي شدن نشريات دانشجويي است كه پيش از اين نوشتاري بودند و مي توان از آن به صرفه جويي در بودجه هاي اعتباري دانشگاه و تأثير مثبتش در توليد پايگاه هاي اينترنتي و وبلاگ هاي نشريات اشاره كرد؛ راهي كه سريعتر مي توان دانشجويان را به سمت شبكه جهاني اينترنت سوق داد تا به علم روز جهان در اين دنياي مجازي دست يابند.
وزير علوم، تحقيقات و فناوري هم الزامات قانون هدفمند كردن يارانه ها را به دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، پارك هاي علم و فناوري و همه مؤسسات تابعه اين وزارت ابلاغ كرد و برخي از دانشجويان در آن زمان اين ابلاغيه را آرامش قبل طوفان خواندند اما اين تصميم به قوت خود باقي ماند و هزينه ها هرگز تغييري نكرد.
براساس اين ابلاغيه دانشگاه ها از افزايش هزينه خدمات رفاهي و شهريه دانشجويان منع شدند اما هزينه خدمات رفاهي دانشجويان دانشگاه آزاد مشمول اين ابلاغيه نشد.
حسن اميري معاون اداري و مالي دانشگاه آزاد اسلامي با تشريح برنامه هاي دانشگاه آزاد در راستاي اجراي هدفمندي يارانه ها گفت كه اجراي طرح هدفمند كردن يارانه ها باعث افزايش شهريه دانشگاه آزاد اسلامي نخواهد شد.
اما اين تنها دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي بودند كه از هدفمندي يارانه ها تأثيري منفي و ناگوار بر عملكرد دانشگاه احساس كردند و تأثيري منفي از اين طرح جامع در ذهن آنها و خانواده هايشان باقي گذارد.
اما رئيس دانشگاه آزاد اسلامي در اين حين فقط اظهار داشت: تأثير هدفمندي يارانه ها بر شهريه دانشگاه آزاد هنوز مشخص نيست و براي اظهارنظر در اين باره زود است.
وي البته اعتقاد دارد كه براي اجراي موفقيت آميز قانون هدفمند كردن يارانه ها همه بايد همكاري كنيم و تلاش شود تا اين قانون عوارضي درپي نداشته باشد البته ما به چيزي كه داريم قانع نيستيم و به افق هاي دوردست توجه مي كنيم.
لازم است براي بررسي دقيق تر و مقايسه بيشتر بر عملكرد دانشگاه هاي آزاد و دولتي، دوباره به خدمات جديد رفاهي وزارت علوم براي دانشجويان پس از اجراي قانون هدفمندي يارانه ها بپردازيم.
به گفته كيوان مراديان رئيس صندوق رفاه، دانشجويان با هدفمندي يارانه ها حق انتخاب غذاي با كيفيت دارند و دانشجو وجه نقدي براي تغذيه خود پرداخت نمي كند، بلكه براي آن وام تغذيه با بازپرداخت پس از فارغ التحصيلي درنظر گرفته شده است.
وي در همين راستا طرح «تاك» را با ايجاد تنوع، انتخاب و كيفيت مطلوب غذاي دانشجويي براي اجرا معرفي كرد و گفت: براي ارتقاي اين طرح، طرح ديگري آغاز شده كه اكنون در مرحله آزمايشي قرار دارد و طي آن نيازهاي يارانه اي صندوق رفاه توسط دانشگاه هاي تخصصي نظير دانشگاه كشاورزي تأمين خواهد شد چون در شرايط كنوني برخي از نيازهاي ما نظير گوشت از خارج از كشور تأمين مي شود.
از اين همه طرح براي ساماندهي اوضاع خدمات رفاهي به دانشگاه ها مي توان به انواع وام هاي دانشجويي مثل وام تحصيلي، وام مسكن، وام ضروري، وام استعدادهاي درخشان، وام بيمه، وام موارد خاص، وام حوادث غيرمترقبه، وام دانشجويان مبتكر، وام عمره و عتبات عاليات و وام شهريه دانشجويي اشاره كرد كه صندوق رفاه درنظر دارد به دانشجويان ارائه دهد.
البته وي با بيان اينكه هزينه ژتون دانشجويان در 3سال متوالي تغيير نكرده است، ميزان ژتون دانشجويي را 175 تومان اعلام مي كند كه امسال نيز با وجود اجراي طرح هدفمندي يارانه ها تغيير در اين زمينه ايجاد نشده است.
اما باز هم دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي مشمول اين همه موهبت كه دولتي ها از آن برخوردار بودند، نشدند.
صارمي يكي از اين دانشجويان است كه با مقايسه ميان دو دانشگاه آزاد و دولتي مي گويد: نرخ ژتون در دانشگاه هاي آزاد از 300تومان و 1000تومان افزايش يافته است درحالي كه كيفيت به اندازه سابق است و تفاوتي با قبل مشاهده نمي شود ضمن اينكه انتخاب نوع غذا براي ما مفهومي ندارد.
وي در گفت وگو با خبرنگار كيهان معتقد است: درحالي كه گفته مي شود كيفيت غذا بهتر شده و پرداخت نرخ واقعي غذا برعهده دانشجويان است، نه كيفيت بهتر شده و نه انتخاب غذا به عهده خودمان است.
اين دانشجوي رشته حسابداري با بيان اينكه سرويس اياب و ذهاب برخي دانشگاه هاي آزاد اسلامي حذف شده است، اضافه مي كند: در واقع پرداخت روزانه حداقل 1000 تومان بابت ناهار و پرداخت هزينه اياب و ذهاب از سوي خود دانشجويان باعث ترك تحصيل تعدادي از دانشجويان خواهد شد.
هر چند گفته مي شود شهريه ها افزايشي نداشته اما هزينه هاي ديگري به دانشجويان اين دانشگاه تحميل شده است.
حسام رحيمي هم ديگر دانشجويي است كه مخاطب مان قرار مي گيرد تا در مورد وضعيت شهريه دانشگاه آزاد و خدمات رفاهي اين دانشگاه نظرش را جويا شويم، مي گويد: فعلا شهريه دانشگاه آزاد افزايشي نداشته اما علاوه بر گران شدن نرخ ژتون غذا و حذف سرويس اياب و ذهاب، تخفيف هاي دانشجويي حذف شده است.
چند سالي است تخفيف شهريه شامل حال برخي از دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي شده و اين افراد مي توانند چند درصدي از شهريه را پرداخت نكنند. به طور مثال همزماني تحصيل برادران و خواهراني است كه در اين دانشگاه تحصيل مي كنند و يا فرزندان كارمندان دانشگاه همچنين نفرات برتر دانشگاه از لحاظ معدل درسي مشمول تخفيف شهريه مي شوند كه با هدفمندي يارانه ها اين تخفيف ها حذف شده است.
اين هم عاملي است كه رحيمي نسبت به آن گله دارد كه چرا تخفيف هاي اين چنيني حذف شده اند درحالي كه مي توانست با همان مقدار ناچيز، مرهم زخم هاي نداري و شهريه هاي بالاي دانشجويان دانشگاه هاي آزاد باشد.
و حالا نگراني ديگري روي دوش دانشجويان سنگيني مي كند. و آن اينكه با هدفمندي يارانه ها فرصت پژوهش و تحقيق در دانشگاه كاهش يابد.
سيدمجتبي منتظري دانشجوي كارشناسي ارشد علوم سياسي حرف هاي خوبي در اين زمينه دارد.
وي به خبرنگار كيهان مي گويد: هدفمندي يارانه ها يك اصل عقلاني اقتصادي است كه مورد تأييد و حمايت همه دانشگاهيان و اساتيد دانشگاه ها است. ممكن است در بحث شيوه اجراي طرح در بين دانشگاهيان اختلاف باشد ولي در اصل لزوم اجراي اين طرح در دانشگاه ها هيچ نظر مخالفي نيست. هدفمندي بي شك بر اكثر فعاليت هاي اقتصادي تأثيرگذار است كه جدي ترين اثرش واقعي شدن هزينه هاي اقتصادي است كه قبلا دولت به آن يارانه مي داد.
اما وي عقيده دارد كه وزارت علوم بايد بررسي هاي دقيق داشته باشد كه واقعي شدن هزينه ها به نهاد علم لطمه نزند. فقط در حوزه علم آموزي و تحقيقات است كه صرفه جويي كردن بي معنا است و نبايد پژوهش و تحقيقات و آزمايشها در دانشگاه ها به خاطر هزينه هاي بالا كاهش پيدا كند.
بي شك هزينه كردن در حوزه تحقيقات و فناوري سرمايه گذاري است و بايد اين نوع نگاه در كشور ما گفتمان غالب باشد. دانشگاه ها و نهادهاي علمي تحقيقي بستر رشد جامعه اند.
منتظري در توضيح بيشتر مي گويد: يكي از محل هاي هزينه كرد درآمدهاي حاصل از طرح هدفمند كردن يارانه ها بايد مجموعه دانشگاهي و تقويت تحقيق و پژوهش در كشور باشد.
پيامدهاي هدفمندي يارانه ها در نحوه مصرف دانشجويان در استفاده از كالاهاي فرهنگي و خدمات رفاهي بحث بسيار جدي و مهمي است كه دولت نبايد حمايت خود را از اين نوع كالاها و خدمات مربوط به دانشگاهيان اجتناب كند.
وي البته احتمال مي دهد در امور اجرايي دانشگاه ها هزينه هاي مضاعف بر دانشگاه ها و دانشجويان به وجود بيايد كه لازم است حمايت هاي لازم از دانشگاه ها به عمل آيد.
از زمان اجرايي شدن طرح هدفمندي يارانه ها هزينه هاي جانبي تحصيلي دانشجويان بيشتر شده و به هر حال دانشجويان در حين تحصيل هزينه هايي دارند و منابع شان هم محدود به خانواده ها است. كه بايد بدون ترديد دولت براي تقويت نهاد علم تسهيلات و حمايت هاي جدي را از اين قشر داشته باشد.
منتظري ادامه مي دهد: هم اكنون بيش از 60درصد دانشجويان در دانشگاه هاي آزاد اسلامي و پيام نور و غيردولتي و شبانه مشغول به تحصيل هستند و يقينا از سال آينده تحصيلي شهريه شان با توجه به واقعي شدن قيمت ها گران تر مي شود و دولت بايد از لطمه ديدن اين تعداد از دانشجويان كشور با حمايت هايش صيانت كند.
و سخن پاياني او اين كه نبايد دانشجويي كه چند ترم را گذرانده است به خاطر بالا رفتن شهريه، درسش نيمه تمام بماند.
با وجود همه اظهارنظرها پيرامون اجراي قانون هدفمندي يارانه ها، دست هاي پنهاني در پشت پرده تخريب وجهه هدفمندي يارانه ها هنوز خودنمايي مي كند.
از رفتارهاي خودسرانه براي دور زدن هاي قانوني و فريب اذهان عمومي در ثبات ميزان شهريه و به جاي آن حذف خدمات رفاهي گرفته تا اقدام براي تمركززدايي بودجه دانشگاه ها و كوتاه كردن دست وزارت علوم از ميزان بودجه دريافتي دانشگاه ها و اميد است با اصلاح روند نظارت بر دانشگاه ها دست هايي كه كمر به استفاده سوء از دانشگاه را دارند كوتاه شوند.

وظايف دانشجويان از نگاه امام خميني(ره)

مريم نجيمي

رسالتي كه دانشگاه در جهت اعتلاي جامعه و سرنوشت يك كشور و ملت دارد بر هيچ كس پوشيده نيست. اين نقش آفريني تا آنجا داراي اهميت است كه بنيانگذار انقلاب اسلامي ايران، حضرت امام خميني(ره) سال ها پيش از به پيروزي رسيدن انقلاب يعني در همان سالهاي اوليه آغاز نهضت اسلامي ( در دهه اول 1340) و در پي فرمان تشكيل دانشگاه اسلامي از سوي رژيم منحوس پهلوي با موضع گيري قاطع و آشكار و تشبيه تاسيس اين دانشگاه به قرآن سرنيزه كردن در برابر اميرالمومنين(ع)، از ماهيت مزورانه اين اقدام پرده برداشتند. ايشان دانشجو را عنصري تاثيرگذار در حيات سياسي يك جامعه قلمداد مي كردند و اساسي ترين نقش دانشجويان را ايجاد تحولات در عرصه سياسي يك كشور مي دانستند. از همين روي پيوسته آنها را به مبارزه عليه نظام حاكم تشويق كرده و تلاش براي پيشبرد نهضت اسلامي و كمك به مردم در ايجاد تحول و افشاي نقشه هاي استعمار و دشمنان داخلي و خارجي را از اهم وظايف دانشجويان برمي شمردند.

پس از به پيروزي رسيدن انقلاب و تاسيس حكومت اسلامي دانشجو هميشه از جايگاهي تاثيرگذار در منظر پيرجماران برخوردار بود بطوري كه امام خميني(ره) دانشگاه را مرجعي براي انسان سازي مي دانست و معتقد بود دانشجويان در دانشگاه مي بايست از دو جهت تخصص و ايمان تربيت شوند تا به عنوان يك قشر تحصيل كرده محور روشنگري اجتماعي را بدست گيرند و در صورتي موفق خواهند شد كه بتوانند آگاهي خود را در مسير ارزشهاي الهي به كار گرفته و خود را از ديگر اقشار جامعه بويژه روحانيون جدا نسازند. ايشان در بيانات خود در خصوص لزوم تعليم تخصص ها در دانشگاه مي فرمايند:
«اگر دانشگاه ها خالي از مرداني دانشمند و متخصص شوند، اجانب منفعت طلب چون سرطان در تمام كشور ريشه دوانده و زمام امور اقتصادي و علمي ما را به دست مي گيرند و سرپرستي مي كنند.»
«مهم ترين عامل در كسب خودكفايي و بازسازي، توسعه مراكزعلمي و تحقيقات و تمركز و هدايت امكانات و تشويق كامل و همه جانبه مخترعين و مكتشفين و نيروهاي متعهد ومتخصصي است كه شهامت مبارزه باجهل را دارند و از لاك نگرش انحصاري علم به غرب و شرق بدر آمده و نشان داده اند كه مي توانند كشور را روي پاي خود نگه دارند.»
«بايد دانشگاه ها خودكفا شوند كه احتياج به دانش غرب نداشته باشند.»
امام خميني همچنين در خصوص تربيت دانشجويان مي فرمايند:
«شما دانشگاهي ها كوشش كنيد كه انسان درست كنيد؛ اگر انسان درست كرديد، مملكت خودتان را نجات مي دهيد.» «دانشگاه بايد مركز درست كردن انسان باشد.» «دانشگاه ها را مركز تربيت قرار دهيد؛ علاوه بر دانش، تربيت لازم است. اگر يك دانشمندي تربيت نداشته باشد، مضر است.» «دانشگاه را بايد شما رو به خدا ببريد، رو به معنويت ببريد. و همه درسها هم خوانده بشود، همه درسها هم براي خدا خوانده بشود. «اگر دانشگاه واقعا دانشگاه باشد و دانشگاه اسلامي باشد، يعني در كنار تحصيلات، تهذيب هم در آنجا متحقق باشد، تعهد هم باشد، يك كشوري را اينها مي توانند به سعادت برسانند.
»امام خميني همچنين مشاركت در عرصه هاي سياسي نظير انتخابات را بر دانشجويان واجب شمرده و پاسداري از نهضت و انقلاب اسلامي را وظيفه آنان مي داند و جدانشدن از بدنه مردم و حضور در قلب نهضت را شرط اين پاسداري اعلام مي كند.
نكته بسيار مهمي كه در بيانات حضرت امام خميني مي توان يافت و امروزه نيز اهميت مضاعفي يافته است؛ بحث اسلامي كردن دانشگاه و تربيت نيروي مومن و متعهد به انقلاب است. از آنجا كه در ديدگاه بنيانگذار انقلاب اسلامي خوبيها و بديهايي كه به يك ملت و كشور وارد مي شود در نتيجه تاثير دانشگاه و استقلال و وابستگي آن به قدرتهاي غرب و شرق است، فلذا اصلاح دانشگاه برابر با اصلاح يك كشور قلمداد مي شود و مهم ترين وظيفه اي كه در جهت اصلاح و اسلامي كردن دانشگاه متوجه اساتيد و دانشجويان است برداشتن موانع از سر راه و خارج شدن از بند وابستگي غرب و شرق است.
اسلامي كردن دانشگاه از ديد امام خميني نه به معناي تدريس صرف علوم اسلامي در دانشگاه است بلكه به معناي رهايي از قيد و بندهاي استعماري و به خودكفايي رسيدن در عرصه هاي علمي است. ايشان مي فرمايند:
«معني اسلامي شدن دانشگاه اين است كه استقلال پيدا كند، و خودش را از غرب جدا كند و خودش را از وابستگي به شرق جدا كند. و يك مملكت مستقل، يك دانشگاه مستقل، يك فرهنگ مستقل داشته باشيم.» امام خميني تنها مانع اسلامي كردن دانشگاه را وجود عناصري خودفروخته در آن مي دانند و مي فرمايند:
«اكثر ضربات مهلكي كه به اين اجتماع خورده است، از دست همين روشنفكران دانشگاه رفته اي [است] كه هميشه خود را بزرگ مي ديدند و مي بينند.» امام راحل راهكار برداشتن اين مانع را در ممانعت ملت از نفوذ اين گونه عناصر درون دانشگاه ها مي دانند و مي فرمايند:
«و بر ملت و دولت جمهوري اسلامي است در همه اعصار كه نگذارند عناصر فاسد داراي مكتبهاي انحرافي يا گرايش به غرب و شرق در دانشسراها و دانشگاه ها و ساير مراكز تعليم و تربيت نفوذ كنند و از قدم اول جلوگيري نمايند تا مشكلي پيش نيايد واختيار از دست نرود.»
در اين ميان اساتيد دانشگاه نقش بسزايي در تربيت دانشجويان چه از لحاظ علمي و چه از لحاظ اخلاقي دارند و مي بايست علم جهت دار همراه با تقوا به دانشجويان تعليم دهند.
«بايد به دانشگاه جهت داد مطلق تحصيل، ملاك نيست. اگر علم با جهت باشد امكان ندارد خلاف جهت ملت تجهيز شود.علم منهاي تقوا ولو علم توحيد بي فايده است.»
امام خميني همچنين سرلوحه قراردادن اسلام و احكام نجات بخش آن، تداوم راه انبياء و نهضتهاي انسان سازي آنها، شناساندن اسلام به مردم و معرفي قرآن و سنت و اهتمام براي پياده كردن طرح حكومت اسلامي را از اهم وظايف دانشجويان در حوزه اعتقادي مي دانند و معتقدند دانشجو مي بايست نسبت به جامعه خود مسئوليت داشته و براي از بين بردن نقشه هاي بين المللي در غيرسياسي كردن دانشگاه و دفاع از انقلاب و اسلام به قدر توان چه با قلم، چه باقدم و چه با گفتار مبارزه كند. ايشان همچنين بصيرت و غافل نبودن در برابر نقشه هاي دشمنان و نظر هوشمندانه داشتن به مسائل روز و آگاه سازي ملتها و حفظ پيوند با ملت را از الزامات پاسداري از اصول تغيير ناپذير« نه شرقي نه غربي» مي دانند و انسان سازي و ساختن همفكر و انسان فداكار و ممانعت از گرويدن دانشجويان به گروهك ها را لازمه حركت صحيح دانشگاه در تربيت دانشجويان برمي شمارند.
امروز نيز با گذشت 22 سال از رحلت جانگداز پير فرزانه انقلاب همين تاكيدات و همين مسائل بصورت پر رنگ تري در جامعه اسلامي ما رخ نمايانده است بويژه آنكه از ديد اين بزرگوار اصلاح و تحول سياسي مقدمه تحول فرهنگي و جايگزيني ارزشهاي الهي به جاي ارزشهاي طاغوتي است و از سوي ديگر اصلاح فرهنگ مقدم بر اصلاح امورات مادي مي باشد. آنچه در تفكرات امام خميني از اسلامي كردن دانشگاه آمده است امروز بيش از گذشته نياز به توجه و جديت از سوي دانشگاهيان دارد و اگر بتوانيم دانشگاه، اين نهاد موثر در سعادت يك كشور را به معناي واقعي اسلامي كنيم و از بند وابستگي غرب و شرق برهانيم؛ بطوري كه به فرموده حضرت امام محصول علمي دانشگاه مايحتاج و نياز جامعه را برآورنده كند، آن روز است كه به معناي واقعي دانشگاه اسلامي خواهيم داشت و در اثر آن هدف اسلام در سعادت مادي و معنوي بشر تحقق خواهد يافت.

نقش دانشجويان در تحولات منطقه

محمد اميني

«شاخص عمده در حركت مردمي اين كشورها سه چيز است: يكي اسلامي بودن، يكي ضدآمريكا و ضدصهيونيست بودن و يكي مردمي بودن. اين شاخص ها در همه اين كشورها مشترك است. ملت مصر كه يك ملت شاخص در دنياي عرب و دنياي اسلام است، ملتي است كه اين نهضت را به راه انداخته است، اين انقلاب را در كشور خودش به وجود آورده است. هم اسلامي است، هم مردمي است، هم صريحا ضدآمريكايي و ضدصهيونيستي است. بقيه كشورها هم همين جور.»
اينها بخشي از بيانات ولي امر مسلمين جهان در تبيين جنس حركت هاي انقلابي مردم منطقه است. ايشان همچنين با محتوم دانستن پيروزي ملت هاي منطقه، تصريح مي كنند: اين سركوب ها فايده اي ندارد. ملتها بالاخره وقتي بيدار شدند، وقتي قدرت خودشان را شناختند، اين راه را دنبال خواهند كرد و ان شاءالله حركت ملت هاي منطقه- چه در آن كشورهايي كه امروز حركت هست، چه آن«كشورهايي كه بالقوه در آن ها اين حركات وجود دارد- به پيروزي خواهد رسيد.
شيخ علوي امين السيد- استاد دانشگاه الازهر مصر- در همايش بين المللي «بيداري اسلامي» كه دهم خردادماه سال جاري در ايران برگزار شد، ضمن اشاره به رهبري قيام مردم ايران توسط امام خميني(ره) گفت:« امام به مردم دنيا ياد داد كه نبايد از هيچ ظلمي بترسند.» اين استاد دانشگاه الازهر، تاثير سخنان مقام معظم رهبري را در پيروزي انقلاب مصر بسيار زياد توصيف كرده و تصريح مي كند:« برخي مي گويند ايران در انقلاب مصر دخالتي نداشته، اما من مي گويم دخالت داشته است؛ مقام معظم رهبري در خطبه روز جمعه خود، تمام مصريان را به قيام ترغيب كرد و از آنها خواست فرياد بكشند و نترسند. اين خطبه تاثير زيادي بر پيروزي انقلاب مصر داشت و باعث تسريع در سقوط نظام طاغوتي مبارك شد.»
نگاهي به اظهارنظرها و فعاليت هاي اساتيد و دانشجويان مصري، نشان مي دهد كه اين بخش از توده هاي مردمي مصر، تاثير بسزايي در پي گيري خواسته هاي قيام و تلاش براي تحقق آنها داشته اند.
در ابتداي اسفند ماه 89، رئيس دانشگاه مسيحيان مصر، ضمن محكوميت حاميان حسني مبارك، به دليل ترور شخصيت هاي ديني اين كشور، اعلام كرد مسيحيان مصري با برپايي حكومت اسلامي مخالفتي ندارند. دكتر «هاني حنا» تاكيد كرد كه ديني كه در آن وحدت و احترام به ديگر اديان موردنظر قرار گرفته است، مي تواند بهترين الگو براي بهره برداري در قانون اساسي باشد. اديان الهي در راستاي يك هدف قدم برمي دارند و اختلاف افكني ميان آن ها فقط از عهده دشمنان توحيد برمي آيد.
دورانديشي و صحت سخنان اين استاد دانشگاه آنجا ظاهر مي شود كه ارتش مصر در ديداري كه اول ژوئن 2011 با نمايندگان ائتلاف موسوم به «شوراي رهبري انقلاب مصر» داشت، اعلام كرد كه اسنادي در اختيار دارد كه از طرح تقسيم مصر به سه كشور پرده برمي دارد.
اين اسناد سه هدف عمده را در برمي گيرد:
اول؛ ايجاد درگيري ميان ملت و پليس، براي غرق كردن كشور در آشوب و تحت تاثير قرار دادن اقتصاد و حالت اجتماعي كشور.
دوم؛ درگيري مردم و ارتش به منظور مجازات نيروهاي مسلح و تضعيف آنان.
و سومين و مهم ترين هدف؛ تجزيه مصر به سه كشور كوچك (كشور نوبيايي در جنوب، كشور اسلامي در شرق و در باقي، كشوري مسيحي)
نكته شايان توجه اينكه، دستيابي به اين هدف به لحاظ استراتژيك از اهميت ويژه اي براي اسرائيل برخوردار است؛ زيرا در صورت تحقق آن، با كوچاندن فلسطيني ها از نوار غزه به سينا، جنگي سه جبهه اي ميان مصر و فلسطين و اسرائيل شكل مي گيرد و كشورهاي عربي در قالب طرحي از پيش ريخته شده تجزيه مي شوند. بنابراين مصر نيز در بالاترين حد ممكن تضعيف شده و... به زعم خودشان- اسرائيل، قوي ترين عنصر خاورميانه جديد باقي خواهد ماند.
اظهارنظر هاني حنا (رئيس دانشگاه مسيحيان مصر) مبني بر عدم مخالفت مسيحيان با تشكيل حكومت اسلامي، در كنار ضدصهيونيستي بودن حركت مردم مصر، پازل طراحي شده براي تجزيه مصر و قوت گرفتن اسرائيل را درهم مي پيچد.
واكنش دانشجويان مصري، بلافاصله پس از مصاحبه شيمون پرز باراديو اسرائيل كه از جوانان خاورميانه و به طور خاص، جوانان مصري خواسته بود روابطشان را با اسرائيل از سر بگيرند، تظاهراتي گسترده بود كه در آن خواستار پايان دادن به هرگونه روابط با رژيم صهيونيستي شدند. در اين تظاهرات كه صدها دانشجوي مصري از حزب هاي مختلف در آن حضور داشتند، دانشجويان حركت خود را از در ورودي دانشگاه قاهره به سمت سفارتخانه اسرائيل آغاز كردند و ضمن شعار عليه رژيم صهيونيستي، خواستار پايان دادن به معاهده كمپ ديويد و اشغال فلسطين از سوي اسرائيل شدند.دانشجويان در اين تظاهرات عليه توافق نامه گاز بين مصر و اسرائيل نيز اعتراض كردند.
تاثير دانشجويان در ايجاد تحول در ساختار مديريت كشور مصر نيز انكارناپذير است.
تحصن هزاران دانشجوي مصري در اعتراض عليه مديريت روساي دانشگاه ها و درخواست اخراج اين افراد، از جمله حركت هاي انقلابي دانشجويان است. در اين اعتراض، استادان بيش از 10 دانشگاه مصر نيز دانشجويان را همراهي مي كردند و بركناري روساي وابسته به حزب ديكتاتور مبارك و استعفاي ايشان را خواستار شدند و يكصدايي جامعه دانشگاهي مصر، وزير علوم را وادار به واكنش و تمكين- ولو تلويحي- كرد. موافقت شوراي نظامي مصر با بركناري «ماهر الدمياطي»- رئيس دانشگاه الزقازيق مصر- نيز با تظاهرات گسترده دانشجويان عليه حضور وي در دانشگاه كليد خورد. دانشجويان مصري ضمن اعتراض به محدود شدن فعاليت هاي دانشجويي توسط وي، خواستار تعيين روسا و مديران، از طريق انتخابات شده و گفتند كه بايد فعاليت هاي دانشجويي آزادانه صورت بگيرند و نبايد بين دانشجويان تبعيض وجود داشته باشد. همچنين بايد انتخابات اتحاديه هاي دانشجويي با شفافيت برگزار شود.
در حالي كه از 25ژانويه 2011، مصادف با آغاز انقلاب ملي مصر، دانشگاه ها به تعطيلي كشيده شدند، تظاهرات گسترده دانشجويان و اساتيد مصري در قاهره پايتخت مصر و ساير شهرهاي اين كشور، براي از سرگيري كلاس هاي دانشگاهي و بهبود وضعيت كار و تحول در مديريت دانشگاه ها مثمرثمر بود و دانشگاه هاي مصر، كار خود را آغاز كردند.
وضعيت دانشجويان بحرين
در انقلاب مردمي اين كشور
وضعيت در دانشگاه هاي بحرين نيز مشابه است. بخش عظيمي از دانشجويان، در اعتراض به سياست هاي آل خليفه، با تأكيد بر «حق حاكميت بر سرنوشت خويش» با مردم اين كشور همراه بوده و نقش مؤثري در انقلاب اين كشور ايفا مي كنند.
در دستگيري هاي گسترده و كشتار مردم بي دفاع بحرين توسط مأموران حكومتي و نيروهاي سعودي و اردني، دانشجويان و اساتيد دانشگاه نيز بي نصيب نبوده اند.
به تعطيلي كشاندن دانشگاه ها، لغو بورسيه تحصيلي دانشجويان فعال سياسي، بازداشت و به شهادت رساندن دانشجويان در زندان ها، از جمله اقدامات رژيم آل خليفه در برخورد با جامعه دانشگاهي بوده است.
رژيم حاكم منامه ضمن اعلام لغو بورسيه تحصيلي 40نفر از دانشجويان فعال سياسي كه در تظاهرات ضددولتي شركت كرده بودند، از نامعلوم بودن وضعيت تحصيلي 150دانش آموز و دانشجوي اين كشور كه در جريان اعتراضات دستگير شده بودند، خبرداده و پس از اعلام وضعيت فوق العاده در اين كشور و تلاش براي بازگشايي مدارس و دانشگاه هاي بحرين، اعلام كرده بود كه دانش آموزان و دانشجويان دستگير شده در جريان اعتراضات، اجازه حضور در محل تحصيل خود را ندارند.
وزارت آموزش بحرين، درباره وضعيت بورسيه دانشجويان اين كشور نيز اعلام كرد: اين بورسيه تحت شرايط خاص به دانشجويان اعطا شده و از آنها خواسته شده بود كه در مدت تحصيل، به سبك و سياقي رفتار كنند كه به اعتبار كشور خود لطمه اي وارد نسازند؛ اما متأسفانه اين دانشجويان در تظاهرات شركت كرده و عليه دولت شعار داده اند. يعني هزار ديناري را كه صرف آموزش آنها شده بود، به هدر داده اند و هيچ كشوري حاضر نيست بودجه هنگفتي را صرف شهرونداني كند كه براي آن كشور احترام قائل نيستند يا برخلاف منافع آن حركت مي كنند.
با بالاگرفتن درگيري هايي كه بين دانشجويان و مأموران آل خليفه در دانشگاه هاي اين كشور رخ داد و منجر به بازداشت و يا اخراج شمار زيادي از دانشجويان شد، دانشگاه هاي اين كشور تعطيل شدند.
باگذشت دو ماه و بازگشايي دانشگاه ها، دانشجويان انقلابي شركت كننده در تظاهرات، از حضور در امتحانات پايان ترم محروم شدند.
سخنگوي رسمي بخش اطلاع رساني جوانان انقلابي بحرين موسوم به «انقلاب 14 فوريه» ضمن تأييد اين موضوع، تصريح مي كند: عكس همه جوانان شركت كننده در اعتراضات و اعتصابات، توسط مزدوران آل خليفه گرفته شده و اكنون با استفاده از آن، مانع از حضور دانشجويان در امتحانات مي شوند.
با تشديد بحران در بحرين، نيروهاي امنيتي، مناطق مختلف دانشگاه بحرين را به دوربين هاي مداربسته و ايست هاي بازرسي مجهز كردند. در پي اين اقدام صدها تن از دانشجويان بحريني به نشانه اعتراض؛ كلاس هاي خود را تعطيل كرده و از ادامه تحصيل در وضعيت كنوني انصراف داده اند.
يكي از دانشجويان در اين رابطه مي گويد: نيروهاي امنيتي براي جلوگيري از تحصن دانشجويان، تمامي درهاي دانشگاه را بسته اند و دانشجويان تنها از يك در كه به ايست و بازرسي تبديل شده است، حق ورود دارند. علاوه بر اين مأموران امنيتي مانع از برپايي تريبون هاي دانشجويي و سخنراني هاي جمعي دانشجويان مي شوند.
يك دانشجوي فناوري اطلاعات نيز مي گويد: مسئولان دانشگاه، تمامي دانشجويان را مجبور مي كنند كه منشور وفاداري به سران آل خليفه را امضا كنند در غير اين صورت حق ادامه تحصيل در دانشگاه را نخواهند داشت. طبق اين منشور، دانشجويان در صورت مشاركت در فعاليت هاي دانشجويي و سياسي، از تحصيل محروم خواهند شد.
همچنين علاوه بر ايست هاي بازرسي، دانشكده ها و ساختمان هاي دانشگاه به وسيله احداث ديوار حائل، از يكديگر جدا شده اند كه اين مسئله عبور و مرور دانشجويان را با دشواري مواجه كرده است.
يك دانشجوي دختر انصرافي نيز در توصيف وضعيت دانشگاه هاي بحرين مي گويد: نيروهاي امنيتي زن، دانشجويان دختر را از طريق دستگاه هاي فلزياب بازرسي مي كنند و اين امر باعث انصراف بسياري از دانشجويان از تحصيل شده است. يكي ديگر از دانشجويان دختر نيز اعلام كرد كه دانشگاه هاي بحرين اكنون به يك پادگان نظامي تبديل شده اند و هدف مسئولان دانشگاه از اين اقدامات، تحقير و توهين دانشجويان معترض و وادار كردن آنها به ترك تحصيل است.
با اين حال معاون رئيس دانشگاه بحرين در اين باره مدعي شده است كه اقدامات اتخاذ شده در راستاي افزايش امنيت دانشجو و دانشگاه صورت مي گيرد و امضاي منشور وفاداري به سران آل خليفه به معناي اعلام دوستي و تعهد به ميهن است.
نقش دانشجويان در گسترش انقلاب يمن
در يمن نيز، دانشگاه صنعا به كانون تحولات و گسترش اعتراضات در بدنه اجتماعي بدل گشت.
سركوب تظاهرات دانشجويان در دانشگاه صنعا و دستگيري و كشتار صدها نفر از معترضان و شركت كنندگان در تظاهرات ضددولتي، نه تنها اين قبيل تحركات را محدود نكرد بلكه دامنه آن را به ديگر اقشار جامعه نيز گسترش داد.
تظاهرات هر روزه دانشجويان يمن كه خواستار سرنگوني علي عبدالله صالح هستند، پس از آن به تحصني نامحدود تبديل شد كه احزاب مخالف دولت، معروف به «تجمع ديدار مشترك» اعلام كردند به دانشجويان مي پيوندند. علاوه بر دانشجويان، نمايندگان مجلس يمن، فعالان سياسي و مخالفان دولت نيز به تحصن مقابل دانشگاه صنعا پيوستند و آنجا را به كانون معترضان به رژيم حاكم يمن تبديل كردند؛ طوري كه تلاش نيروهاي امنيتي يمن براي ايجاد مانع در اطراف محل تحصن بي نتيجه ماند.
بي ترديد نقش دانشجويان در گسترش اعتراضات و پافشاري بر تحقق اهداف انقلاب هاي مردمي منطقه، غير قابل انكار است؛ آنچه بايد مورد توجه قرارگيرد، مراقبت براي پيشگيري از ايجاد انشقاق در صفوف به هم پيوسته مردم و تلاش براي به انحراف كشيدن اهداف اين انقلاب هاست كه به حول و قوه الهي و با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامي، تحقق اين امر و پيروزي ملت هاي منطقه دست يافتني خواهد بود.