وضعيت راه ها و چگونگي گذراندن يك سفر دلپذير ( بخش دوم )
كشيدن ترمز تصادف با ارتقاء فرهنگ رانندگي

سفر نشان نيك انديشي استفاده به موقع از كارزدگي در متن زندگي ماشينيزم و تجلي فرصت آزادي فكر و آسايش روان از مشغله هاي معمول است.
مسافرت به واقع امر غبار از چهره زندگي زدودن و درخشان كردن محيط ثابت خانه و كار است.
سفر با خاطرات خوب و شيرين با ايمني رانندگي، جاده هاي استاندارد و وسيله نقليه بدون عيب از هرگونه ايراد فني و جانبي، رضايت بخش و ماندگار مي شود.
در سفر ديدگاه انسان از ديدني هاي محيط تازه، نوع زندگي و ارتباطات اجتماعي مردمان ديگر، وسعت مي گيرد و از محدوده تكرارهاي محيط ثابت، ناخواسته فراتر مي رود... عبور از كوچه پس كوچه هاي مرسوم و ابنيه هاي تاريخي سبب دانش اندوزي و تجربه كه گفته شده بالاتر از علم است، مي شود حتي توان تخيل آدمي نسبت به پديده ها قوي تر مي شود...
... ايستايي در متن سنگلاخ هاي عصري به اسم تمدن كه جامعه انساني خود آفريده و اينك در نماد شهرنشيني از تركش هاي ناسازگار آن با روان و انديشه خويش دنبال تمدن ديگر كه زماني براي آسودگي بيابد و راحت بياسايد، برحذر مي شود چرا كه خسته شده در كار و روزمرگي آن هم در حصاري از ماشين و حقيقت جوهره وجودي اش دستخوش ناملايمات روحي و فكري خواهد شد... سفر چيزي و حركتي به مثابه برون رفت از بيابان بدون گياه و حضور در سبزينه هاي رنگين و شگرف آور طبيعت است و نيز دفتر خاطراتي از آموزندگي، اندوختگي و دانستني هاي مفيد و روحبخش است...
سفر نقش كاركرد ريه در بدن انسان دارد
«دكتر حسين ابراهيمي مقدم» روان شناس و استاد دانشگاه، درباره فوايد گوناگون سفر چه در زمينه ديدني هاي طبيعت و دستاوردهاي معنوي و چه حفظ سلامت روح و جسم و فكر نكاتي برمي تاباند و نيز اين كه تعريف شان از يك مسافرت خوب چيست؟ مي گويد: «معمولا نزد مردم اين طور رسم شده كه فصل تابستان را اوقات فراغت و سيروسفر مي دانند. با اين نگاه جامعه حاضر را عصر فراغت و تمدن كنوني را تمدن فراغت مي دانند. با توجه به ماشيني شدن زندگي و صنعت و الكترونيكي شدن همه چيز و دور شدن مردم از همديگر اين طور گفته مي شود كه اگر كسي نتواند از فراغت خود به طور درست استفاده كند دچار مشكلات شديد از قبيل كارزدگي، افسردگي، مشكل هويت و شخصيت خواهد شد. اين ها همه خود مسايل از قبيل اضطراب، نااميدي و دلمردگي به همراه مي آورند.»
به گفته وي يكي از ارزش هاي سالم براي گذراندن اوقات فراغت رفتن به سفر است. سفر براي ما نقش يك ريه را بازي مي كند كه به وسيله آن ما مي توانيم نفس بكشيم. در ارتباط با مزاياي سفر صحبت هاي خيلي زيادي شده و معمولا اولين چيزي كه به ياد مي آوريم همين مصرع زيبا است: «بسيار سفر بايد تا پخته شود خامي.» افراد در سفر تجارب و پختگي هاي زيادي به دست مي آورند. در كنار دانش و آگاهي مخصوصا از فرهنگ ها، آداب، رسوم و تاريخ و جغرافياي جاهاي ديگر كه خود مي توانند منجر به افزايش وسعت ديد فرد شوند بهره مند مي شود. به عنوان مثال فرض كنيد كسي كه هميشه در يك فضاي بسته و محدود منزل و محيط كار بوده و برعكس، رفت و آمد داشته باشد و تجربه هاي محدودي به دست مي آورده، با سفر كردن تجربه هاي بسيار وسيع تري به دست مي آورد. از طرف ديگر، سفر باعث مي شود ما بتوانيم از زواياي متفاوت و متعددي به دنيا نگاه كنيم. به عنوان مثال به مشاغلي در اطراف مان نگاه كنيم، مثلا يك نفر در آزمايشگاه تشخيص طبي تمام روز را با لوله هاي آزمايشگاه سروكار دارد. معلم رياضي همه وقتش با فرمول هاي رياضي مي گذرد و يك شخص سيم كش ساختمان فقط در ارتباط با نحوه وصل كردن سيم ها و كليدها فكر مي كند. سفر باعث مي شود اين قبيل افراد فرصتي پيدا كنند تا جنبه هاي ديگر زندگي را هم ببينند مخصوصا اگر اين سفر در كنار و همراه با خانواده باشد تأثيرات بسيار بسيار زيادي در پي خواهد داشت. به عنوان مثال خيلي از خانم ها از اين گله دارند كه همسران شان با آن ها ارتباط كلامي زيادي ندارند و زمان زيادي را با هم سپري نمي كنند. سفر فرصتي را فراهم مي آورد كه خانواده ها بيشتر كنار هم باشند، ارتباط كلامي و عاطفي بيشتري با هم داشته باشند و همديگر را بهتر درك كنند...
«مهندس عزيز فيلي» مديركل نگهداري راه و ابنيه وزارت راه و ترابري، در شماره نخست گزارش پيرامون طول راه هاي كشور، نياز به احداث راه جديد و اين كه در برنامه پنجم توسعه 20 هزار كيلومتر راه نو ساخته مي شود مطالبي بيان كرد. اينك ادامه گفتارش محور ازدياد 100درصدي خودرو طي سال 89-84 در برابر 10درصد افزايش طول راه ها در همين مدت زمان است، درحالي كه بيش از 90درصد حمل و نقل كشوري در جاده هاي سراسري و 85درصد مسافر و بار در راه هاي ترافيك و ترانزيت صورت مي گيرد. توضيحات بيشتر را مي خوانيم:
100درصد افزايش خودرو
10درصد افزوني راه!
وي با اشاره به اين كه در 5 سال گذشته ميزان توليد خودرو در سطح كشور تقريبا 100درصد افزايش پيدا كرده، مي گويد: در سال 1384 كل آمار خودرو موجود در كشور حدود 6 ميليون دستگاه بوده است ولي در سال 1389 اين ميزان خودرو به مرز 12 ميليون و 600 هزار دستگاه رسيده است درحالي كه طول راه هاي كشور از سال 84 تا 89 بالغ بر 10درصد افزايش يافته است. با اين وضع، درحال حاضر بيش از 92 درصد حمل و نقل جاده اي داريم. در اين ارتباط شايد سهم راه آهن
6-5 و حمل و نقل هوايي 2 درصد است.
عامل انساني
بزرگ ترين مشكل جاده اي
مديركل نگهداري راه، ادامه اظهاراتش معطوف به دلايل بروز حوادث در جاده ها و تدابير عملياتي كاسته شدن تصادفات مي شود و مي گويد: «براساس بررسي هاي به عمل آمده، علت وقوع تصادفات جاده اي 75 درصد عامل انساني، 10درصد عامل جاده اي و 15درصد مربوط به نقص خودرو است. بنابراين، 75درصد عامل انساني در رانندگي و رفتار ترافيكي بزرگترين مشكل ما در جاده است. بررسي ها نشان مي دهد بيش از 35 درصد كشته شدگان حوادث رانندگي در جاده ها ناشي از واژگون شدن خودروها بوده است.»
«سردار اسكندر مؤمني» رئيس پليس راهور نهم خرداد گذشته در حاشيه جلسه ارتباط مستقيم مردم با مسئولان ناجا در مركز نظارت همگاني 197 اظهار داشت: «سال 84 حدود 6 ميليون خودرو داشتيم اما عده كشته هاي ناشي از تصادفات 28 هزار نفر بود. اما هم اكنون تعداد خودروها به 13 ميليون خودرو افزايش يافته ولي عده كشته هاي ناشي از تصادفات به كمتر از 23هزار نفر تقليل يافته است.»
جاي خالي فرهنگ رانندگي
آمار و اعداد درخصوص افزايش 100 درصدي خودرو و افزوني 10 درصدي طول جاده ها در يك مقطع زماني مشترك و اعتبار مالي سالانه يك ششم نياز جهت تحقق نگهداري راه ها تاثيري در آمار تلفات سالانه انساني نخواهند داشت؟ نكته مهم ديگر اين كه پس از سال ها همچنان گفته مي شود 75 درصد بروز تصادفات ناشي از خطاي انساني است. درحالي كه در همين وضعيت ساليانه توسط كارشناسان راه و ترافيك تدابير و اقدامات متعدد و فراگير قانوني بازدارنده در برابر كردار نادرست رانندگان قانون شكن و بدون ملاحظات انساني، اعمال شده و مي شود و البته تأثير مثبت خود را در متن جامعه برتابانده است. دراين ميان - با توجه به آمارهاي هرچندگاه كه رقم حوادث نسبت به سنوات گذشته اندكي كاهش يافته به نظر مي آيد آن گونه كه بايد فرهنگ سازي در بخش رانندگي صورت نگرفته و همچنان آمارها از برخي كشورهاي توسعه يافته بيشتر است.
حتي آن طور كه گفته مي شود بيش از 30 درصد حوادث رانندگي منجر به واژگون شدن خودرو بوده است كه ظاهرا نه ربطي به ازدياد خودرو و نه علت جاده اي محل حادثه داشته است. بنابراين اگر خواب زدگي و خستگي راننده عامل حادثه محسوب نشود، همانا ضعف فرهنگ و بي اعتنايي به مقررات و مسئوليت پذيري مطرح مي شود. اين مورد در برنامه هاي ايمني و سلامت پروسه رانندگي نسبت به تمهيدات و كنترل نظام مندي ترافيكي و تردد، كمتر اطلاع رساني و آموزش داده شده است. به نظر مي آيد فرهنگ مداري بهتر است از كودكي و دبستان شروع و آموخته شود.
نياز سالانه 6 هزار ميليارد توماني براي نگهداري راه ها
ادامه صحبت «مهندس فيلي» محور نگاهداشت راه ها و اعتبارات مالي است. دراين خصوص مي گويد: «براي نگهداري راه هاي موجود كشور شامل اجراي عمليات روكش هاي آسفالتي، اصلاح نقاط و مقاطع پرحادثه، خط كشي، نصب علايم، تجهيزات ايمني راه ها، روشنايي معابر، گردنه ها و تونل و تهويه در تونل ها، همچنين حفظ راه هاي كشور و ساير اقداماتي كه باعث مي شوند وضعيت راه درحد استانداردهاي زمان ساخت باشد، است.»
وي سپس به نياز منابع اعتباري براي نگهداري راه ها اشاره دارد كه به گفته او بنا به نورم جهاني 2 تا 6 درصد ارزش روز رده هاي كشور جهت نگهداري راه ها در طول يك سال موردنياز مي باشد. براين مبنا به عبارت ديگر 6 هزار ميليارد تومان درسال براي نگهداري راه ها مورد احتياج است. اما اين نياز درحالي است كه كل منابع اعتبار مالي ساليانه كه از طرف دولت در اختيار وزارت راه و ترابري قرار مي گيرد بالغ به 1000 ميليارد تومان مي باشد. لذا شيوه هايي كه بنا است در راستاي تامين اعتبارات موردنياز براي نگهداري راه هاي كشور در طول برنامه پنجم توسعه مدنظر باشد علاوه بر پيگيري افزايش اعتبار از محل منابع عمومي دولت، از طريق استفاده از منابع اوراق مشاركت بورس سهام كارخانه هاي دولتي، منابع بخش غيردولتي شامل واگذاري عمليات نگهداري آزاد راه ها و بزرگراه ها به بخش هاي غيردولتي و از محل اخذ عوارض قانوني است. بخش ديگر هم از سوي پيمانكاران توانمند با وصول اخذ عوارض آزاد راه ها و بزرگراه ها قابل تامين مي باشد. اين موارد در برنامه پنجم توسعه اجرا مي شود.
گزارش روز