همه چيز درباره بزرگراه امام علي (ع)

معاون فني عمراني شهردار تهران با تشريح جزييات پروژه ادامه بزرگراه امام علي(ع)، وعده داد كه با اتمام عمليات اجرايي اين پروژه تا پايان سال 91، حدود 35 كيلومتر مسير بزرگراهي از شمال تا جنوب پايتخت در اختيار شهروندان قرار گيرد.
مازيار حسيني با اشاره به گذشت 20 سال از زماني كه ايده ساخت بزرگراه امام علي(ع) مطرح شد، اظهار كرد: در طول اين سال ها تنها 9 كيلومتر از اين بزرگراه از جنوب بلوار ارتش تا مسيل باختر، به بهره برداري رسيده است.
وي ادامه داد: مردادماه امسال، طراحي تمام طول مسير ادامه بزرگراه امام علي(ع) انجام شد و با دستور شهردار تهران و تاييد شوراي شهر، حوزه فني عمراني ماموريت ساخت كل اين بزرگراه را برعهده گرفت.
عزم شهرداري براي تكميل پروژه سال ها بر زمين مانده حد فاصل مسيل باختر تا خيابان پيروزي
وي با اشاره به اينكه موضوع ساخت حدفاصل مسيل باختر تا خيابان پيروزي از بزرگراه امام علي(ع) به طول 54. كيلومتر كه در مناطق هفت و هشت قرار دارد، مدت ها در دستور كار شهرداري تهران قرار داشت، عنوان كرد: به دليل حجم بالاي معارضان ملكي در اين محدوده، ساخت اين بخش از بزرگراه مدت ها و در طول چندين دوره شهرداري از دستور كار اجرايي خارج بود.
حسيني با بيان اينكه هم اكنون طراحي اين بخش از بزرگراه امام علي(ع) تكميل و مصوبات قانوني لازم از كميسيون ماده پنج اخذ شده است، اظهار كرد: پيمانكار اين بخش انتخاب شده و حدود دو ماه است كه تجهيز كارگاه در دو نقطه اين محدوده نيز، صورت گرفته است.
به گفته وي، در طراحي اين بخش تلاش شده كه كمترين دستخوش تغيير در بافت منطقه به لحاظ اجتماعي و محلي شود.
معاون فني عمراني شهردار تهران با اشاره به وجود چهار تقاطع اصلي با خيابان هاي دماوند، شهيد مدني، سبلان و مسيل باختر در اين بخش از مسير امام علي(ع)، يادآور شد: اولويت اجرايي در اين بخش با تقاطع خيابان دماوند است و همزمان كار ساخت بزرگراه دنبال مي شود.
اجراي بخشي از بزرگراه در دو سطح 0 و 1-، مزاياي ايمني و زيست محيطي به دنبال دارد
وي با اشاره به اينكه بزرگراه امام علي(ع) در بخش ديگر از خيابان پيروزي تا ميدان شهيد محلاتي ادامه مي يابد، گفت: عمليات اجرايي اين بخش نيز در گذشته آغاز شده بود، اما به دليل حجم بالاي معارض ملكي، كار به كندي پيش مي رفت.
حسيني با بيان اينكه به همت شهرداري منطقه 14، هم اكنون رفع معارضان ملكي اين بخش از پروژه سرعت گرفته است، ابراز اميدواري كرد كه تا پايان بهار سال آينده، اين بخش از بزرگراه به بهره برداري برسد.
وي با تاكيد بر اينكه بخشي از اين قطعه با هدف كاهش حجم معارض ملكي در دو سطح 0 و 1- اجرا شده است، توضيح داد: در اين قبيل مسيرها، عموما لاين تندرو يك سطح پايين تر از لاين كندرو و محلي است كه اين موضوع علاوه بر مزاياي ايمني، موجب كاهش آلودگي صوتي براي ساكنان حاشيه بزرگراه مي شود.
اتصال بزرگراه امام علي(ع) به بزرگراه دولت آباد، تصميم استراتژيك ديگر مديريت شهري
معاون فني عمراني شهردار تهران در ادامه گفت وگوي خود با ايسنا، از تصميم استراتژيك شهردار تهران براي ساخت ادامه بزرگراه امام علي(ع) حدفاصل ميدان شهيد محلاتي تا بزرگراه دولت آباد به طول 5/8كيلومتر خبر داد و با بيان اينكه طراحي اين محدوده نيز به اتمام رسيده است، عنوان كرد: پيمانكار اين بخش از پروژه نيز انتخاب و تجهيز كارگاه انجام شده است، اما از آنجا كه هنوز رفع معارض ملكي به طور كامل انجام نشده است، اولويت به تقاطع هاي اصلي اين بخش از بزرگراه به ويژه تقاطع بزرگراه آزادگان اختصاص دارد.
وي همچنين به نقش تقاطع هاي شرقي غربي در زندگي شهروندان ساكن اين محدوده اشاره كرد و افزود: براين اساس، افتتاح چهار تقاطع بزرگراه امام علي(ع) با خيابان خاوران، ميدان شهيد محلاتي، بزرگراه بعثت و بزرگراه آزادگان در اولويت اين پروژه قرار دارد.
با اتصال بزرگراه امام علي(ع) به بزرگراه شهيد آويني، شهرري از بن بست خارج مي شود
آن گونه كه معاون فني عمراني شهردار تهران گفته است، تكميل بزرگراه امام علي(ع) به اينجا خاتمه نيافته است؛ بلكه با توجه به فقدان دسترسي هاي لازم در منطقه 20 و محدوده شهرري، ماموريت ديگر حوزه فني عمراني، اتصال اين بزرگراه به كمربندي شهرري(بزرگراه شهيد آويني) در قطعه اي به طول سه كيلومتر است.
حسيني با اشاره به اينكه هم اكنون طراحي و توليد نقشه اين قطعه از بزرگراه امام علي(ع) در دستور كار سازمان مشاور مهندسي و عمران قرار دارد، به ايسنا گفت: تا پايان دي ماه فاز طراحي اين قطعه به اتمام خواهد رسيد.
به گفته وي، اين قطعه از بزرگراه امام علي(ع) علاوه بر اينكه به منزله حريم شرقي شهر تهران خواهد بود و موجب جلوگيري از گسترش شهر در اين بخش مي شود، نقش بسزايي در خروج شهرري از بن بست دارد.
اجراي ادامه مسير بزرگراه امام علي(ع) در قالب
طرح «حرم تا حرم»
معاون فني عمراني شهردار تهران همچنين با بيان اينكه ادامه بزرگراه امام علي(ع) در قالب طرح «حرم تا حرم» اجرا خواهد شد، در اين باره توضيح داد: در قالب اين طرح و در ادامه مسير بزرگراه امام علي(ع)، كمربندي شهرري به بزرگراه صالح آباد متصل خواهد شد تا بدين ترتيب، مسير حرم حضرت عبدالعظيم به حرم امام خميني(ره) هموار شود.
وي يادآور شد: نقشه هاي اين بخش از پروژه نيز طراحي و به منطقه 20 ابلاغ شده است تا همزمان با اجراي ديگر قطعات بزرگراه امام علي(ع)، عمليات اجرايي اين بخش نيز، آغاز شود.
800 تا 1000 ميليارد تومان معارض ملكي بر سر راه بزرگراه امام علي(ع)
معاون فني عمراني شهردار تهران حجم معارضان ملكي كل مسير بزرگراه امام علي(ع) را 800 تا 1000 ميليارد تومان برآورد كرد و با بيان اينكه معاون امور مناطق شهرداري تهران مكلف به مديريت رفع معارضان ملكي اين پروژه است، اظهار كرد: تيمي متشكل از سازمان املاك و سازمان سرمايه گذاري و مشاركت هاي مردمي شهرداري تهران زير نظر معاونت امور مناطق، ماموريت رفع معارضان ملكي اين پروژه را برعهده دارند.
حسيني همچنين از تاكيد شهردار تهران براي مدارا با ساكنان اين محدوده خبر داد و افزود: با توجه به اينكه اغلب شهروندان ساكن محدوده اين پروژه جزو طبقه متوسط و ضعيف هستند، به دستور شهردار تهران حداكثر مساعدت و همكاري با رعايت ضوابط قانوني براي رفع معارضان ملكي انجام مي شود.
وي با بيان اينكه بيشترين ملاحظه و انصاف به منظور رفاه حال شهروندان ساكن اين محدوده، لحاظ مي شود، ادامه داد: شهردار تهران حتي به شهرداران مناطق اين اختيار را داده كه در صورت ضرورت، افراد سالمند را در امر اثاث كشي كمك كنند.
به گفته حسيني، تيم رفع معارض موظف است تا پايان سال جاري، كل معارضان ملكي اين پروژه را برطرف كند.

آلودگي ازياد رفته

عليرضا سرمدي

نور و روشنايي شهري در بسياري موارد توانسته زندگي شبانه بسيار زيبايي براي ما ايجاد كند اما آلودگي نوري ناشي از نورهاي مصنوعي ضربات جبران ناپذيري بر سلامت ما وارد مي كند كه اكثر مردم از آن غافل اند.
زندگي شبانه در زير نور مصنوعي باعث ايجاد رفتارهاي نامنظم و بروز بيماري هايي مي شود، كه بايد مورد توجه قرار گيرد. طبق آمارهاي اتحاديه اروپا 12درصد مردم دنيا از آلودگي نوري رنج مي برند به طوري كه 18درصد جمعيت اتحاديه اروپا و 30درصد مردم كشور چين و 4درصد مردم ساير نقاط دنيا با آلودگي نوري گريبان گيرند.
كلان شهرهاي جهان در موقعيت بحراني آسمان شب قرار دارند و درواقع آسمان آنها در درجه آخر از 9 دسته قرار مي گيرد به طوري كه مردم به سختي مي توانند در وسط شهرهاي بزرگ چند ستاره پرنور آسمان را پيدا كنند. اين مسئله شايد در خود شهر زياد مهم نباشد اما فاجعه جايي اتفاق مي افتد كه منجمان جوان حداقل 200 كيلومتر براي داشتن يك آسمان پرستاره از شهرها دور مي شوند.
به تازگي در دانشگاه بيرمنگام تحقيقي صورت گرفته كه ثابت مي كند آلودگي نوري باعث افزايش آلودگي هوا مي گردد. ضمن اينكه معضلات محيط زيست اولويت ندارد و همگي با يكديگر ارتباط دارند. همان طور كه آلودگي هوا تنفس شهرنشينان را به خطر مي اندازد آلودگي نوري نيز ناراحتي هاي ذهني را به همراه دارد.
ما 8 نوع آلودگي در بيشتر كلان شهرها داريم، آلودگي هوا، آلودگي آب، آلودگي نور، آلودگي صوتي، آلودگي راديواكتيوها، آلودگي مغناطيس، آلودگي حرارتي و آلودگي منظر كه ما به تمام اين آلودگي ها به طور خاص كم و بيش آشنايي داريم.
اصطلاح آلودگي نوري برعكس همه آلودگي ها آلاينده اي در نور نيست بلكه خود نور يكي از آلاينده هايي است كه در تاريكي رخ مي دهد و در اصل ما با آلودگي تاريكي روبه رو هستيم ولي متأسفانه از اين اصطلاح استفاده مي شود و همه جاي دنيا ما آلودگي نور را مي شناسيم و تعريف دقيق و كامل آلودگي نور هرگونه استفاده نابه جا و بيش از حد نياز در شب آلودگي نور است.
به طور كلي استفاده از لامپ هاي اضافه در يك مكان، چراغ هاي عمودي و مستقيم به سمت بالا، پنجره و بدون پنجره، استفاده از چراغ هاي با زاويه پرتاب افقي 90 درجه، به هم خوردن تنظيمات روشنايي معابر و اماكن عمومي، معيوب بودن تجهيزات روشنايي و استفاده نادرست از نور در مكان هاي مختلف و همچنين طراحي هاي غلط چراغ ها از ديگر دلايل و عوامل ايجاد آلودگي نوري در شهرها هستند.
خطراتي كه بايد جدي گرفت
نور برخي چراغ ها به علت در نظر نگرفتن استانداردها و شاخص هايي كه يك منبع روشنايي مي بايست داشته باشد در آسمان هاي پرستاره با نورافشاني خود طبيعت شب را دست خوش تغيير و تخريب قرار مي دهد.
اما عوارض آلودگي نوري به همين جا ختم نشده و اثرات مخرب آلودگي نوري دانشمندان محيط زيست و طبيعت را متوجه خود ساخته است.
عوارض آلودگي نوري به چند گروه تقسيم مي شود:
- اثرات مخرب آلودگي نوري بر انسان -اثرات مخرب آلودگي نوري بر حيوانات -از دست رفتن طبيعت آسمان شب -اتلاف انرژي.
به طور كلي قرار گرفتن انسان زير نور مصنوعي باعث آسيب هاي چشمي- بروز استرس- تضعيف قدرت فكر- خيرگي و در درازمدت موجب تضعيف دستگاه ايمني بدن- افزايش ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان هاي پوستي و كاهش آستانه تحمل، جوش زدگي و رنگ پريدگي مي شود.
استانداردهاي يك منبع نوري چيست؟
نورهاي مصنوعي كه در زمان يا مكان نامناسب از استاندارد خود خارج شده و با كيفيت نامطلوب محيط زيست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده مي سازد.
در اصل هر كجا كه شما به هر صورتي از نور به طور غير استاندارد استفاده كنيد توليد آلودگي نوري كرده ايد. در نتيجه با اين تفاسير اين تعريف شامل فضاهاي داخلي نيز مي شود.
در حقيقت زماني كه از يك آسمان تاب در بيرون شهرها به عنوان آلودگي نوري ياد مي كنيم، مسبب آن را چراغ هايي مي دانيم كه در داخل شهر آن را توليد كرده اند.
مسلم است كه رفتارهاي خارج از استاندارد با نور و چراغ و سرپوش، توليد آلودگي نوري كرده است. پس هر كجا رفتاري خارج از كيفيت مطلوب (استاندارد) با نور انجام پذيرد آلودگي نوري توليد شده است.
به طور مثال زماني كه شما براي مطالعه از لامپ كم مصرف استفاده كرده باشيد آلودگي نوري را براي خودتان توليد كرده ايد. چرا كه نور لامپ هالوژن است كه مناسب مطالعه و سلامت بينايي انسان مي شود. پس زماني كه در وادي نجوم سخن از آلودگي نوري مي كنيم بايد حيطه خود را از نورپردازي فضاي داخلي يا بيروني روشن سازيم، زيرا نوع و ساختار نورپردازي اين دو محيط بسيار با هم متفاوت مي باشد.
چه بايد كرد؟
ممكن است شما در زماني نامناسب از وجود روشنايي استفاده كنيد كه اصلا نيازي به روشن ماندن آن نيست. مانند روشن بودن لامپ پياده روها، پاركينگ ها و... كه منابع طبيعي روشنايي، مانند خورشيد، فضاي مورد نياز ما را در حد كافي روشن مي سازند. پس اگر نور كافي در روز به اندازه نياز داريد و از نور لامپ ها نيز استفاده مي كنيد، اين خود مي تواند مصداقي براي زمان نامناسب باشد.
امروزه انرژي از ارزش خاصي برخوردار است. محاسبات دقيقي براي بهينه مصرف كردن انواع انرژي از جمله نيروي برق انجام مي گيرد. در خصوص استفاده برق شهري در منازل، مكان هاي عمومي، كارگاه ها، بيمارستان ها، رستوران ها و... نيز استانداردهايي از نور تعريف شده كه سلامتي انسان بخصوص بينايي او در آن، مورد توجه مهندسان بوده است.
با توجه به نوع هر فعاليت كه مكاني خاص را براي انجام مي طلبد استانداردهايي از ميزان نور براي هر مكان تعريف شده است كه درنظرنگرفتن اين استانداردها و استفاده هاي سليقه اي قطعا توليد آلودگي نوري مي كند. در واقع با چنين نگرشي كه چه مقدار نور براي چه فعاليتي و در كجا مناسب است هم توانسته ايم انرژي را درست و بهينه مصرف كنيم و هم به سلامت بينايي خود آسيب نرسانده ايم.
بطور مثال براي يك اتاق خواب 100 لوكس، كلاس درس 300 لوكس و ميز نقشه كشي نيز 500 لوكس نور لازم است. پس استفاده بيش از مقدار لازم از نور، در هر مكان توليد آلودگي نوري مي كنند. حال مكان هايي كه با شدت نور بسيار بالايي محوطه خود را بيش از مقدار لازم روشن مي كنند كه اين عامل باعث بازتاب نور اضافي به فضا مي گردد و توليد آلودگي نوري مي كند.
كيفيت نور از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. همان گونه كه نور در مكان و زمان مناسب بايد استفاده گردد، كيفيت نور نيز از جهت پزشكي و سلامت انسان مورد توجه است.
هر نوع لامپ با توجه به ساختمان و مكانيزم توليد نور از كيفيت، رنگ نور و طيف نوري خاصي برخوردار است. به طور مثال نور لامپهاي سديمي كم فشار از نظر ستاره شناسان بسيار مناسب است زيرا به راحتي مي توان نور اين لامپ ها را با فيلترهاي مخصوص از ديد ابزارهاي منجمين مخفي كرد. چرا كه نور اين لامپ ها فقط در طيف زرد رنگ تابش مي كند و طيف نور ديگري ندارد پس براحتي با يك فيلتر كنترل مي شود.
يكي از اولين و برجسته ترين قوانين مقابله با آلودگي نوري مربوط به قوانين زيستي اتحاديه بولونا در كشور ايتالياست كه در سال 2000 به تصويب رسيد و به الگوي مناسبي براي ساير مناطق و كشورها مبدل شد. كشورهاي آمريكا، استراليا نيز از پيشتازان اين مبارزه هستند. در چند بند از قانون منطقه لومباردي آمده است: «سيستم هاي روشنايي بايد طوري مجهز باشند كه قابليت كم كردن ميزان تابش نور را پس از ساعات خاموشي شبانه داشته باشند.»
«سيستم هاي روشنايي بايد مجهز به لامپ هايي با حداكثر بازده با توجه به فن آوري روز باشند.»«مقامات دولتي بايد ترويج كننده اصولي باشند كه در اين قانون به آنها اشاره شده است و اولين كساني هستند كه كاربرد صحيح اين قوانين را كنترل خواهند نمود.»
نصب كنندگان وسائل روشنايي تنها مجاز به نصب وسائلي هستند كه روي آن قيد شده باشد مطابق با قوانين مقابله با آلودگي نوري با مصرف حداقل انرژي منطبق با قانون منطقه لومباردي.
ارتباط نور و سرطان
مطالعات نشان داده اند كه رابطه اي بين نور شب و سرطان بخصوص سرطان سينه وجود دارد. در يكي از اين مطالعات، محققان سلول هاي سرطان سينه را وارد بدن موش هاي ماده كردند و آن را با خون خانم هاي سالم تغذيه كردند. اين خون هنگام روشنايي روز يا در شب پس از گذشت 2ساعت تاريكي مطلق يا 90دقيقه پس از حضور زير نور فلوئورسنت جمع آوري شده بود.
خون غني از ملاتونين- كه از خانم هايي كه در تاريكي مطلق قرار داشتند گرفته شده بود- بشدت باعث كندي رشد تومور شد. در نقطه مقابل، تومورهايي كه با خون كم ملاتونين- خانم هايي كه در معرض نور قرار داشتند تغذيه شده بودند- سريع تر رشد كردند. بنابراين به نظر مي رسد با تغيير ميزان نور و سطح ملاتونين مي توان رشد تومور را تحت تأثير قرار داد.
در آزمايش هاي بعدي معلوم شد تومور در موش هايي كه برنامه هايي مشابه شغل هاي شيفتي و خسته كننده را دنبال مي كردند نيز تندتر رشد مي كند.
به طور كلي بايد گفت اگر ملاتونين كليد اصلي باشد اين احتمال وجود دارد كه هر آنچه باعث مهار ملاتونين مي شود مي تواند خطر ابتلا به سرطان را افزايش دهد.
به جز سرطان، اختلال در ساعت دروني بدن و مهار ملاتونين با چاقي، ديابت و بيماري هاي قلبي- عروقي نيز مرتبط است. مطالعات نشان مي دهد در مقابل كساني كه در روز كار مي كنند، كاركنان شيفت شب بيشتر به سكته قلبي و مغزي دچار مي شوند و اين اختلاف با افزايش سال هاي كاري بيشتر مي شود.
در يك لامپ غيراستاندارد بسته به نوع و طراحي آن از 30تا 40درصد اتلاف انرژي را به همراه دارد و همينطور ديد عابران را نيز كم كرده و تحت شعاع قرار مي دهد.
با اصلاح هر لامپ سر در خانه هايمان يا فروشگاه ها و پياده روها آلودگي نوري شهرمان كاهش مي يابد. يك لامپ استاندارد از لحاظ جهت تابش با نصب بالاپوش برروي آن شعاع تابش كنترل شده و اجازه خروج نور از 90درجه زاويه تابش داده نمي شود. همچنين از اتلاف انرژي نيز جلوگيري مي شود. اگر تك تك ما اين مورد ساده را درخصوص كنترل آلودگي نوري رعايت كنيم بي شك بيش از نصف آلودگي نوري شهرهايمان برطرف خواهد شد. به اين واقعيت شك نكنيد.

دواي اين درد، «متادون» نيست!

آمار اعتياد دركشور رو به افزايش است؛ به خصوص جوانان كه قشر هدف به حساب مي آيند. توزيع مواد مخدر صنعتي در بين اين قشر، رشدي فزاينده پيدا كرده و كارگاه ها و لابراتوارهاي زير زميني تهيه و توزيع مخدرهاي جديد، قارچ گونه مي رويند و تكثير مي شوند. جامعه به شدت محتاج يك برنامه ريزي دقيق و مدون است تا ضربات مهلك و تباه كننده اين افراد سودجو را خنثي كند.
حالا تصور كنيد كه دراين برهه حساس، تصميم و سياستگذاري اشتباهي صورت بگيرد؛ ديگر نه تنها عرصه را به سوداگران مواد تنگ نكرده ايم، بلكه موقعيت مناسبي نيز دراختيارشان گذاشته ايم! اسير حاشيه خواهيم شد و اصل برجا خواهد ماند.
شايد كمي دقت به بيماران معتاد جامعه كافي باشد تا تغييرات محسوس و كاملا حساب شده اي را مشاهده كنيم كه نشان از يك برنامه ريزي دقيق و مافيايي دارد. برنامه اي كه تباه كردن جوانان، شايد تنها هدف كوتاه مدتش باشد.
امروزه مواد مخدري شايع شده كه با مخدرهاي قديمي تفاوتهاي زيادي دارد؛ با بررسي هاي صورت گرفته در اين زمينه مي توان راحت دريافت كه مخدرهاي امروزي، بسيارسهل الوصول و راحت به دست مصرف كننده مي رسد و براي مصرف آن، تدارك و زمينه چيني، به شكلي كه براي مصرف مخدرهاي قديمي لازم بود، احتياج نيست. به طوري كه مي توان بسيار آسان، با وسائل ابتدايي و درهمه مكان ها آن ها را استعمال كرد. نه دود و بوي زيادي دارند و نه نياز است كه براي رسيدن به نشئگي، مقدار زيادي از آن را مصرف كرد. به علاوه، حجم كمي هم دارند و به راحتي مي توان آنها را پنهان(!) كرد.
تغييرات حاصل شده تنها اين نيست، سن مصرف نيز تغيير پيدا كرده است و با كاهش ميانگين سني در آمار افراد مصرف كنندگان مواد مخدر نيز روبه رو هستيم، و شايد از همه مهم تر اينكه، اثرات سوء مواد مخدر جديد، بيشتر برسيستم اعصاب و روان افراد است تا بر جسمشان.
به عبارتي، بازار سياه مصرف مواد مخدر تغيير اساسي كرده است و حالا با محصولاتي مواجه هستيم كه در گذر زمان تغيير مي كنند و جايشان را به محصول خانمان برانداز ديگري مي دهند. متغيرها هم زيادتر شده است و به تناسب طريقه مصرف، سن، جنسيت، شرايط مالي و فرهنگي وحتي اقليمي، بازار توليد و توزيع گسترده تر شده و اصلا سياستگذاري صاحبان اين تجارت سياه همين بوده است.
كاهش آسيب يا قطع آسيب؟
براي مقابله و يا درمان افراد تحت سيطره چنين مافياي قوي و هوشمندي بايد بسيار محتاط و حساب شده عمل كنيم. به عبارتي، درمقوله هاي پيشگيري و درمان اعتياد كه دو بحث متفاوت و درعين حال مرتبط هستند. بايستي دورانديشي فراواني به خرج دهيم و نبايد با كسب اندك نتايج مثبت مقطعي و كوتاه مدت، اين نتايج را به عنوان قانوني جامع به كار بگيريم.
دربحث اعتياد هميشه دو هدف كاهش آسيب و قطع آسيب درنظر گرفته مي شود. قطع آسيب كه همان درمان قطعي است، اما كاهش آسيب يعني درمان موقتي كه تنها قادر است جلوي برخي ضررها را بگيرد و شبيه مسكن درد عمل مي كند. دربسياري از موارد كه قطع آسيب بسيار سخت مي شود، هدف از درمان اعتياد بايد محدود به كاهش آسيب شود اما اين نگرش نبايد آن قدر راحت باشد كه درمواردي كه مي توان با تلاش بيشتر و يك سياست گذاري دقيق به قطع آسيب رسيد، فقط به كاهش آسيب اكتفا كرده و هيچ تلاشي براي درماني نهايي بيمار انجام ندهيم.
امروزه بحث درمان اعتياد توسط داروي «متادون» از جمله مواردي است كه باعث دوگانگي و شك و ترديدهاي فراواني در امر درمان اعتياد بين درمانگران و حتي بيماران شده است. دارويي كه تنها توانايي كاهش آسيب را دارد و قادر به درمان بيماري نيست. زنگ خطري جديد به صدا درآمده است. توزيع فراوان و بي حساب «متادون» تبليغات فراوان جهت درمان اعتياد با اين دارو و فراواني مراكز متادون درماني در شهرهاي مختلف، موجب شده كه خود اين دارو، در طول زمان به يك ماده مخدر جديد و قانوني تبديل شود!
البته اين اولين بار نيست كه چنين اتفاقي رخ مي دهد؛ اگر كمي به گذشته برگرديم و به جامعه اروپا دقت كنيم، خواهيم ديد كه تبليغات فراوان و گوشخراش كشف يك داروي جديد درمان قطعي و آسان اعتياد و همچنين بيماريهاي اعصاب و روان، همه اروپا و سپس دنيا را دربرگرفته بود. درحالي كه آن داروي جادويي چيزي نبود جز «هروئين».
توزيع بي رويه اين دارو (البته ديگر دارو نام مناسبي برايش نيست!) در بين بيماران، تبليغات فراوان براي مصرف آن و يادآوري اين نكته كه تنها راه حل قطعي و درمان اعتياد است، موجب رواج يكي از مهلك ترين مخدرهاي دنيا شد كه همه جوره (خوراكي، تدخيني، مشامي و تزريقي) قابل مصرف است. اشتباهي كه بعدها خود محققين به آن اعتراف كردند.
شايد آنها نيز مانند برخي كلينيك هاي ترك اعتياد كشور ما، تنها به فكر درمان بدون سختي كشيدن بيماران خود بودند و يا شايد تحت تأثير تفكرات معتادگونه بيماراني قرار گرفته بودند كه به دنبال ترك راحت مي گشتند، غافل از اينكه اين بيماري مشابه بيماريهاي جسمي نيست و بعد رواني آن چه بسا مهم تر و قوي تر از بعد جسماني اش باشد.
تكرار تجربه تلخ اروپاييان
درمان راحت و بي دردسر كه از توجه زياد به ابعاد جسماني بيمار و بي توجهي به بعد رواني بيماري اعتياد نشأت مي گيرد، مي تواند عاملي باشد براي مصرف و عودهاي مكرر بيماري. در مورد داروي متادون نيز متأسفانه تاريخ درحال تكرار است. دارويي كه به عنوان مسكن، براي بيماراني ساخته شده است كه با سرطان دست و پنجه نرم مي كنند و به كمك آن مي توانند بر دردهاي فراوان ناشي از شيمي درماني فائق آيند. يا آن دسته ازبيماراني كه به دليل دردهاي جسماني فراوان، به مسكن نياز دارند، شايد هم براي بيماران تزريقي كه ممكن است با تزريق موادمخدر، براي خودشان و محيط اطرافشان، شيوع بيماري هاي عفوني نظير ايدز را موجب شوند و يا حتي براي مكانهاي نظارتي مثل زندان ها كه با اعمال قانون قوي قابل كنترل مي باشند... يعني در مواردي كه هدف، كاهش آسيب بوده است نه درمان!
اين درحالي است كه بر پايه آمار، نتايج استفاده از اين دارو براي درمان بسيار نامطلوب است. به طوري كه در بسياري از موارد كه مي شده بيمار را با چند روز كنترل و نگهداري تحت درمان قرار داد، با تجويز اين دارو، نه تنها درمان رخ نداده، بلكه بيمار وارد جريان تازه اي از مصرف موادمخدر شده است. تا جايي كه بسياري از اين دست بيماران، اذعان دارند كه علائم قطع مصرف متادون (به اصطلاح عاميانه: خماري) در مواردي بسيار شديدتر از ماده مخدري است كه مصرف مي كرده اند و اثرات وابستگي رواني اين دارو نيز گاهي شديدتر از موادمخدر گزارش شده است.
در يك تحقيق ساده در بين 62 بيمار كه با قرص و يا شربت هاي متادون در حال درمان بودند، بعد از دوماه، 45 نفر از آنها به ادامه درمان و افزايش دوز متادون اصرار داشتند و با كم كردن داروي متادون خود مخالفت كردند، در اين افراد علائم وابستگي به اين دارو به وفور مشاهده مي شد. بعداز گذشت شش ماه، 23 نفر از اين بيماران كه پرسشنامه هايي را پركرده بودند، اعتراف به خستگي و عدم رضايت و همچنين وابستگي جسماني و رواني شديدي به داروي متادون كرده و خواستار راه حلي براي قطع يكباره اين دارو بودند.
البته بايد اذعان داشت كه داروي متادون، در برخي موارد نتايج خوبي را به همراه داشته است و مي توان از آن به عنوان داروي مفيد براي كمك به درمان اعتياد نام برد ولي نمي توان آنرا تنها راه حل درمان اعتياد دانست. اما زنگ خطر هنگامي به صدا درمي آيد كه اين دارو در معرض عموم جامعه قرار بگيرد و بي حساب و كتاب و كنترل نشده توزيع شود. جايي كه متوجه شويم كه خريد و فروش اين داروي مخدر، در بين جوانان رايج شده و به طرق خوراكي و حتي تزريقي مورد استفاده قرار مي گيرد.
موثرترين راه درمان اعتياد
برخي براي درمان اعتياد، به روش هايي مانند متادون درماني و غيره روي مي آورند در حالي كه، راه هاي بسيار موثري هست كه به قول معروف «امتحان پس داده»اند و به ميزان بالايي موفقيت در پي خواهند داشت. يكي از اين راه ها كه موفقيت زيادي هم در امر درمان اعتياد داشته، بستري و كنترل علائم بيمار براي چند روز و سپس انتقال سريع بيمار به جلسات گروه درماني است. اگر بيماران معتاد را در محيطي مناسب و تجهيز شده مطابق استانداردهاي درمان اعتياد، چند روز نگهداري كرده و علائم جسماني ناشي از قطع مصرف مواد مخدر را با داروهاي رايج و ساده كنترل كنيم و پس از بهبودي علائم وابستگي جسماني، آن ها را وارد گروه هاي درماني و كلاسهاي روان شناسي و مددكاري نماييم، نتيجه بسيار موفقيت آميزي را شاهد خواهيم بود. اگر اين كار را براي آن دسته از بيماراني كه زمان زيادي از شروع مصرف مواد مخدر آن ها نمي گذرد، در منزل انجام دهيم، نتيجه بسيار موثرتر خواهد بود.
درمان اين بيماري با استفاده از داروهايي مثل متادون يا ترامادول، براي بيمار بسيار لذت بخش و آسان تر است در حالي كه بايد اين نكته را مدنظر قرار دهيم كه توجه صرف به راحتي و لذت بخش بودن درمان در اين نوع از بيماران، اغلب نتيجه عكس داده است. اين همان حلقه گمشده درمان بيماران معتاد است. البته مي توان از تلفيق چند روش هم براي درمان اين بيماري بهره جست؛ موثرترين رويكردي كه در جهان براي درمان اين بيماري مورد استفاده قرار گرفته، روش درمان بستري است كه در كمپ صورت گرفته و همراه با گروه درماني و تزريق افكار و اخلاقيات صحيح به روان بيماران، به خوبي جواب داده است.
تجربيات نشان مي دهد كه در بسياري از موارد، روش هاي سنتي و قديمي درمان اعتياد نتايج خوبي را به همراه داشته و بيمار ارزش سختي و رنجي را كه در مبارزه با وسوسه هاي اين بيماري داشته و همفكري و همكاري مستمر با همدرداني نظير خود را مي داند و با مرور اين عجز و سختي ها بهتر مي تواند درمان را قبول كند و مدت زمان زيادتري را به دور از مواد زندگي كند.
جايي كه پزشك و بيمار هر دو يك درد را تجربه كرده اند و مي توانند بعد از «تولد دوباره» نيز به يكديگر كمك كرده و مراقبان خوبي براي هم باشند. كساني كه از سقوط نجات يافته اند و حالا قدرت دست گيري و هدايت اين نوع بيماران را هم كسب كرده اند.