بازنمايي بحران اقتصادي آمريكا در فيلم «درخواست نهايي»
نمايش رسوايي سرمايه داري

محمدقمي
فيلم هاي روز سينماي آمريكا گرچه بازتاباننده فرهنگ آمريكايي هستند، اما با كمي تعمق و تأمل بر آنها مي توان بحران امروز غرب و بخصوص ايالات متحده در حال فروپاشي را ديد. نمونه اين گونه آثار «درخواست نهايي» است.
شركتي بزرگ تعداد زيادي از كارمندان خود را اخراج مي كند و يكي از مديران اخراجي، انجام يك پروژه نيمه كاره را به عهده كارمند سابقش مي گذارد و او با بررسي نمودارهاي پروژه متوجه مي شود كه فاجعه اي در حال رقم خوردن است. او مافوقش را در جريان مي گذارد و به همين ترتيب خبر به مديرعامل كل شركت مي رسد. آنها فقط دو ساعت وقت دارند تا با استفاده از نبوغ خود راهي براي فرار از اين بحران پيدا كنند...
فيلم «درخواست نهايي» تلقي جذابي است از جنبش وال استريت در يك اثري با پروداكشن قابل توجه و ساختاري اكشن و جذابيت هايي ساختاري و روايي. شايد هم توجهي پيش بيني نشده در عرصه سينما به ما به ازاي بيروني و واقعي و عيني موضوع و تم اصلي فيلم، يعني جنبش وال استريت.
در «درخواست نهايي» با يك تريلر روبروييم كه مايه هايي از اكشن و خشونت و وحشت را در بستري از يك درام آسيب شناسانه اجتماعي-اقتصادي پي گيري مي كند.
فيلم درباره روابط مخفي و بده بستان هاي اقتصادي سودجويانه ابرقدرت هاي اقتصادي دنياست كه نوعي از مافياي ملموس را در استتار فعاليت اقتصادي و سرمايه داري حرفه اي پوشش داده اند و نكته قابل توجه هم اين همزماني فيلم با جنبش وال استريت است كه نوعي همپوشاني و تلفيق را ميان يك درام سينمايي تريلرگونه و يك جنبش اجتماعي و اقتصادي كاملا ملموس و جهاني نشان مي دهد.
در واقع فيلم «درخواست نهايي» نوعي رسوايي سينمايي را براي دموكراسي مبتني بر كاپيتاليسم و نظام سرمايه داري غارتگر انرژي و عمر و تلاش طبقه 99درصدي كارگر و زحمت كشان اصلي جامعه، به روشني تصوير مي كند و در اين ميان نقب هايي مي زند به پرده نشيني اصحاب استعمار و استثمار. نوعي از آسيب شناسي براندازانه حكومت سرمايه داري كه تمام موجوديت خود را در جنبش هاي اخير و به ويژه در جنبش فراگير و مهم اشغال وال استريت، در خطر مي بيند.
توجه به نظام بانكي و بحث مهم و تكان دهنده نحوه وام دهي و وام گيري بانك ها كه در پس آن يك استثمار نوين و مستتر در امري بديهي شده در جامعه امروزي، وجود دارد و سال هاست كه طبقه سرمايه دار را هر روز فربه تر و قدرتمندتر كرده در حالي كه بار اصلي حركت حقيقي جامعه برگرده كسان ديگري است كه همان وام گيرنده هايند و طيف 99 درصدي جامعه را تشكيل مي دهند.
اين ها همگي نرم افزارهاي مضموني و تم هاي بستري درام «درخواست نهايي» هستند كه در فضايي ملهم از يك تريلر جذاب سينمايي و درگونه اي از وحشت و تعليق، به يك پرداخت سينماورزانه اجتماعي-سياسي-اقتصادي رسيده اند.
در عين حال كه لايه هايي متنوع و متعدد را در متن و بطن فيلم تشكيل داده و پيام هاي منتشر و مستتر در فيلم را در وجوهي متكثر به مخاطب مي رسانند. ضمن توجه به همان مضمون اصلي و محتواي محوري فيلم كه حول موضوعي به ظاهر اقتصادي ولي در واقع انساني و اجتماعي و بلكه سياسي شكل مي گيرد.
«تعديل» نيروهاي «انسان»ي حاصل از «ركود» اقتصادي، مدار تعريف داستان فيلم مي شود كه در طول آن، جا به جا، اشاره و تنبه و تمركز به وقايع ما به ازاي بيروني و مهمترينشان جنبش اشغال وال استريت، مورد توجه قرار مي گيرد.
جنبش وال استريت و قيام جهاني 99 درصدي ضد طيف يك درصدي سرمايه دار زالو صفت، كم كمك دارد جاي خود را در ميان آثار سينماي سياسي و اجتماعي مي يابد و در اين ميان فيلم «درخواست نهايي» از جمله قابل تامل ترين آنهاست.

گفت وگو با داوود مراديان، كارگردان نخستين فيلم داستاني با موضوع بيداري اسلامي
روايت عرصه اي كه بايد تسخير شود!

هاجر ياراحمدي
در حالي كه يك سال از اوج گيري جريان بيداري اسلامي در جهان گذشته، اما سينماي ما همچنان نسبت به اين مسئله بي تفاوت و غافل است. به طوري كه در جشنواره فيلم فجر امسال تعداد بسيار زيادي فيلم با موضوعات پوچ و مخرب، مانند عشق هاي چندضلعي و خيانت به نمايش درآمد، اما حتي يك فيلم قابل توجه و تاثيرگذار با مضمون بيداري اسلامي در اين جشنواره مشاهده نشد. در اين شرايط، برخي هنرمندان متعهد مستقل اما بيكار ننشستند. فيلم كوتاه «بازي تمام شد» به كارگراني داوود مراديان، نمونه اي از اين آثار معدود است كه نخستين فيلم داستاني با مضمون بيداري اسلامي در سينماي ايران محسوب مي شود. اين فيلم در دومين دوره جشنواره فيلم عمار، جايزه بهترين اثر در بخش بيداري اسلامي را دريافت كرد. مراديان پيش از اين نيز فيلم هاي «مزدور خاموش» ؛ با موضوع پاكسازي ميادين مين و «داستان جنگ» با مضمون دفاع مقدس را توليد نموده كه فيلم «داستان جنگ» در بيش از 20جشنواره مستقل خارجي شركت و حضور يافته است. به همين مناسبت با وي به گفت وگو پرداختيم كه مي خوانيد:
¤ «بيداري اسلامي» يك مفهوم سياسي است، چگونه اين موضوع سياسي را به يك ساختار دراماتيك تبديل نموده ايد؟
- هيچ موضوع سياسي اي نيست كه عقبه فرهنگي نداشته باشد، در واقع وقتي خيزش در نقطه اي از جهان ايجاد مي شود، به چند روش مي توان به آن اتفاق پرداخت. مثلا مي توان درباره آن مستندي ساخت يا در قالب هاي ژورناليستي درباره آن صحبت كرد. اما وقتي با ديدگاه هنر نسبت به موضوعي صحبت مي شود ماندگاري بيشتري دارد. در اين فيلم هم يك بخشي را دراماتيزه و نمادگذاري كرديم، به گونه اي كه مردم با آن احساس نزديكي مي كنند و در انتها به اين نتيجه مي رسيم كه اگر ملت هاي مسلمان عليه دولت هاي خود و سلطه گران غربي شورش مي كنند به خاطر تحقير و كشتار آنان در طول ساليان دراز است. البته سعي شد تا اين پيام ها و معاني سياسي با زبان و فرم سينمايي بيان شود.
¤ مفاهيمي كه در اين فيلم به آن ها پرداخته ايد تا چه حد واقعي و تا چه اندازه ساخته و پرداخته تخيل هستند؟
- ابتدا با تخيل جلو رفتيم، ولي بعدتر متوجه شديم كه سربازان آمريكايي درعراق با كشتن مردم تفريح مي كنند! اين مسئله در واقع قدم اول فيلم بود. اما اين اثر يك لايه پنهان هم دارد؛ اينكه وقتي يك بازي يارانه اي خشن درباره جنگ عراق در كشوري ساخته مي شود و آن بازي به اندازه اي طبيعي است كه حتي نام خيابان ها هم واقعي نشان داده مي شود، بچه هاي آن كشور از ابتدا به كشتن مسلمانان عادت پيدا مي كند و هنگامي كه بزرگ مي شوند كشتن مردم ساير ملل و حتي همه انسان ها برايشان آسان است.
¤ مخاطب اصلي فيلم داخلي است يا خارجي؟
- هردو طيف مخاطب هدف گيري شده اند. چون موضوع فيلم، يك موضوع انساني است و وقتي يك فيلم داراي مفاهيم انساني باشد در هرجاي جهان با حرف آن ارتباط برقرار مي شود. در واقع فيلم يك سري كدگذاري هايي دارد كه هم مخاطب داخلي و هم مخاطب خارج از كشور آن را متوجه مي شود. در واقع نگاه فيلم بين المللي است و مي تواند درهرجاي دنيا اكران شود.
¤ براي اكران فيلم، برنامه ريزي خاصي هم كرده ايد؟
- بناست كه يك اكران خصوصي براي وبلاگ نويسان و اهالي مطبوعات انجام شود.
¤ براي ساخت فيلم «بازي تمام شد» با چه مشكلاتي دست و پنجه نرم كرديد؟
- يك مشكل بزرگي كه در ابتدا با آن درگير شديم سرماي شديد هوا بود؛ گاهي دماي هوا به زيرصفر مي رسيد! حتي در مقاطعي از كار به علت بارندگي، فيلمبرداري ادامه نمي يافت و به بعد موكول مي شد. با توجه به اينكه فيلم در فرمت كوتاه و با موضوع بيداري اسلامي ساخته مي شد، خيلي از بازيگران تمايلي به بازي دراين فيلم نداشتند. اما درعين حال افرادي كه حضور در اين فيلم را پذيرفتند به علت علاقه اي بود كه به اين موضوع داشتند. با توجه به اينكه فيلم در جشنواره عمار جايزه گرفت، در فضاي شبه روشنفكري با استقبال خوبي مواجه نشد. به عبارت بهتر، اين فيلم در فضاي شبه روشنفكري انكار مي شود.
¤ معمولا فيلمسازان ما كمتر سراغ چنين موضوعاتي مي روند. چه شد كه شما درباره «بيداري اسلامي» فيلم ساختيد؟
- بله، «بازي تمام شد» نخستين فيلم داستاني سينماي ايران است كه در اين حوزه ساخته شده است. علاوه بر اين، موضوع فيلم بسيار دراماتيك و داراي قابليت فراواني براي فضاسازي هاي دراماتيك است كه اين دو مسئله بيش از هرچيز انگيزه رفتن من به سراغ چنين سوژه اي شد.
¤ چرا در زمينه بيداري اسلامي و موضوعاتي از اين دست فيلم هاي بسيار كمي ساخته مي شود؟
سرمايه گذارها سواد كافي ندارند و برخي از آنها هم كه در دولت تصميم گيري مي كنند مناسبات را بر نوآوري ترجيح مي دهند. درحال حاضر سرمايه گذارها حاضر هستند روي فيلم هايي سرمايه گذاري كنند كه سرمايه گذاري ميلياردي و فروش ميليوني دارند، به شرطي كه چهره هاي جديد وارد اين حوزه نشوند. اگر اين روند ادامه پيدا كند، افرادي با استعداد در اين حوزه يا جذب جريان شبه روشنفكري مي شود و يا سينما را كنار مي گذارند. متأسفانه اكنون برنامه مدوني براي ورود افرادي كه اهل علم هستند و سعي كرده اند سينما را خوب ياد بگيرند وجود ندارد. گويي عهدنامه نانوشته اي وجود دارد كه مانع ورود چهره هاي جديد به اين عرصه مي شود و آن را به چهره هاي دهه 60 منحصر كرده است. براي افراد مستقل كه نه به جريان ها و محافل شبه روشنفكرانه متصل هستند و نه به دولت، كار بسيار دشوار است و فعلا راهكاري هم براي بهبود اوضاع وجود ندارد. در واقع وقتي يك چهره جديد حزب اللهي وارد مي شود هم با برخورد قهرآميز
شبه روشنفكران مواجه مي شود و هم از طرف مراكز رسمي حمايت نمي شود و اين روند ادامه پيدا مي كند تا مشكلات سينماي ايران پابرجا بماند. در طول سال تقريبا 90 فيلم با ميانگين هزينه 400 ميليون تومان ساخته مي شود كه اغلب آنها راهي آرشيو مي شوند و اين درصورتي است كه حتي براي 10 فيلم هم سرمايه گذاري نمي شود كه نيروهاي جوان حزب اللهي وارد كار شوند و حتي عرصه اي براي حضور آنها در تلويزيون نيز ايجاد نمي شود. وقتي يك فيلم ساخته مي شود بايد قوت هاي آن را درنظر گرفت و بعد به ضعف هاي آن پرداخت. اوضاع به گونه اي است كه فيلم «بازي تمام شد» در داخل كشور ناديده گرفته مي شود، در صورتي كه يكي از روزنامه هاي خارج از كشور درباره اين فيلم تيتر خاصي زد. مثلا به فيلم ما ايراد گرفته مي شود كه شخصيت پردازي ندارد. درپاسخ بايد گفت، افرادي كه در فيلم كوتاه به دنبال شخصيت پردازي هستند، سينما را نمي شناسند. من ابتدا فكر مي كردم كه مشكل ما فقط به اين محدود مي شود كه سوادكافي براي اين عرصه وجود ندارد، اما حالا متوجه شده ام كه در سينماي ايران برنامه اي وجود دارد كه مانع حضور هنرمندان جوان حزب اللهي مي شود.
¤ راهكار خروج از اين وضعيت چيست؟
- فيلم قبلي ام را هم مانند همين فيلم با هزينه شخصي ساختم. توليد فيلم بعدي ام را نيز با هزينه شخصي آغاز كرده ام. من از فضاي شبه روشنفكري وارد فضاي حزب اللهي شده ام و كاملا از رويكردهاي آن خبر دارم. فكر مي كنم براي رقابت با آنها، ما بايد كمي بيشتر همديگر را تحمل كنيم و با هم همكاري داشته باشيم. لازم است كه يك نفر بالاي كار ما قرار بگيرد و اين جريان را حمايت كند. اگر سرمايه گذاري و حمايت بيشتري انجام شود، قطعا به نتايج بهتري هم خواهيم رسيد.

استاد دانشگاه تهران:«جدايي...» فيلمي سياه، خشن و پرخاشگر است

استاد دانشگاه تهران معتقد است:«جدايي نادر از سيمين» يك رئاليسم سياه از ايران است و به علت سياهي، خشونت و پرخاش حاكم بر آن و مضر بودن براي كودكان و نوجوانان حتي در آمريكا رنكينگ «13+» خورده است.
دكتر ابراهيم فياض، عضو هيئت علمي دانشگاه علوم اجتماعي دانشگاه تهران با بيان اين مطلب به نسيم گفت: غربي ها به چيزي جايزه مي دهند كه در راستاي اهداف و سياست هاي آنها باشد. وي تصريح نمود: جدايي نادر از سيمين يكي از بدترين فيلم هاي دوران اخير است. اين فيلم حتي براي اكران در آمريكا رده بندي سني 13+ خورد و اين نشان مي دهد كه آنها ديدن اين فيلم را براي كودكان و نوجوانان مضر مي دانند و اين ناشي از خشونت و پرخاش و سياهي حاكم در فيلم است.فياض بيان داشت: اين فيلم يك رئاليسم سياه از ايران است كه كشور را سياه نمايي كرده و راه نجات را رفتن و رجوع به غرب معرفي مي كند. دراين فيلم كشور و مملكت دچار آلزايمر نشان داده مي شود كه تجلي آن در پيرمردي است كه نماد سنت و گذشته است ديده مي شود.وي درباره برگزيده شدن فيلم «جدايي» در جشنواره فيلم فجر گفت: جشنواره فجر بعد از 30 سال هنوز سياست مشخص خود را ندارد و در حالي كه عنوان فجر انقلاب اسلامي را يدك مي كشد ولي به اثري جايزه مي دهد كه سياه نمايي كشور است. چطور مي شود اين فيلم هم از جشنواره فجر انقلاب اسلامي جايزه بگيرد هم از آلمان و آمريكا. آيا جشنواره فجر ما منطبق با سياست هاي غرب جايزه مي دهد؟!

استاندار: گردشگري رويكرد استان گيلان درسال 91 است

رشت-خبرنگاركيهان:
بحث گردشگري رويكرد استان گيلان درسال 91 خواهد بود.
مهدي سعادتي استاندار گيلان به هنگام بازديد از اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان با اشاره به رشد 24 درصدي ورود گردشگر به استان درسال جاري افزود: درسال جاري استان گيلان ميزبان 28ميليون و 556 هزار و 335 نفر بود كه شاهد رشد 24 درصدي ورود گردشگر به استان بوديم.
مهدي سعادتي خاطر نشان كرد: استان گيلان يك مقصد گردشگري است و ظرفيت زيادي براي پذيرش، اسكان، اقامت و ماندگاري مسافران داخلي و خارجي كشور دارد كه مي توان از آن براي رشد ماندگاري گردشگري استفاده كرد.
وي گفت: گيلان در رديف 13استان برتر به لحاظ ماندگاري مسافران نوروزي قرارگرفته است.