ضرورت بررسي موفقيت ها و ناكامي هاي سالي كه گذشت (بخش دوم)
قطار هدف روي ريل پيشرفت

انسان گرداننده گردونه امور زندگي است. اهرم اين گشت و گذار و گردان توانمندي، آفرينندگي و عزم سازندگي است.
انديشه سيال انسان صخره ها را درمي نوردد و به جايگاه درخور پاداش خود كه شيريني موفقيت هاست مي رسد چراكه قطار هدفش درست روي ريل نظم و انضباط به پيش رفته است كه تا اميد، عشق، همت و ذهنيت پويا در انسان مي جوشد، اين قطار ايستگاه بين راه ندارد.
در اين شماره گزارش «نقش نظم در پيشرفت زندگي» سؤالي است كه پاسخش را از زبان شهروندان مي خوانيم:
مديريت وظيفه است
از «محمود مشحون» رئيس فدراسيون بسكتبال كشور، درباره تأثير برنامه ريزي در پيشبرد اهداف و موفقيت مي پرسم. وي مي گويد: «نقش مديريت در پيروزي قطعاً مؤثر است اما درمورد موفقيت هاي بسكتبال من خود را سهيم نمي دانم چرا كه نقش مديريت يك وظيفه و ديني است نسبت به جوانان، و برخي مسئولان اعتماد كردند و اين امانت را به دست من سپردند، همان طور كه پيشتر اشاره شد، برنامه ريزي و مديريت كار گروهي است.»
«ابراهيم تاج الدين» كارمند دانشگاه تهران، براين باور است كه چنانچه از اول هركاري با هدف و انضباط همراه باشد كارها دقيق تر و راحت تر به نتيجه مي رسد. او مي افزايد: من از زمان شروع انجام كارها نظير امور خانواده، اداري، مسكن و گردش مثل يك دانش آموز موظف و سخت كوش نسبت به دروسش، برنامه ريزي منظم داشته ام و خواهم داشت. در چنين شرايط احساس آرامش مي كنم.»
«اكبريان» زرگر، عقيده دارد انسان صبح كه از خواب بيدار مي شود چنانچه بدون برنامه باشد در هر شغلي سرگردان مي شود. باور دارم واقعاً بدون داشتن برنامه كارها روي اصول جلو نمي روند. بنابراين، مي گويم در هر كاري هدف و برنامه ريزي مستمر براي پيشرفت و تحول در شاخص هاي زندگي امري لازم است.»
آموختم، آزمودم
نتيجه خوب گرفتم
«انسان هيچ گاه در هيچ مقوله اي نبايد جسارت عمل خواست هاي منطقي و توانمندي هاي خود را به تعويق اندازد چه رسد به آن كه كسي از تسلط و تحقق پيشبرد اهدافش دست بردارد.»
اين را «علي جعفري» دبير بازنشسته با چهره اي شاداب مي گويد و مي افزايد: بگذاريد اين جمله را كه براي بچه ها سركلاس بارها گوشزد كردم بگويم و آن اين كه اگر چه انسان اشرف مخلوقات است اما همين انسان خود خالق سرنوشت و اعمال در پيشرفت و بطالت عمر خود نيز است و مثالي هم كه مي زدم اين بود: «وسعت توان كاربردي آدم مانند كارايي آچاري بوده كه هر پيچ سختي را باز، هر مهره اي را محكم و هر مشكلي را مي تواند برطرف كند. بنابراين اعتقاد راسخ داشته و دارم انسان با برنامه بر هر كاري فايق مي آيد؛ با اين اوصاف، به تعريف ديگر مي گويم همه اين جهان لوح همت و پيشرفت در اختيار هر انسان است و هر كس بنا به پشتكار، اعتماد به خود، داشتن برنامه، هدف معين و جسارت فكري مي تواند نقشي ماندگار بر اين لوح داشته باشد.»
مي گويم از تجارب خودتان بگوييد. مي گويد: «موقعي كه استخدام شدم تا سوم دبيرستان درس خوانده بودم و گوشه اي به كار دفتري مشغول شدم. غبطه مي خوردم چرا كه به دلايلي نتوانستم درسم را ادامه بدهم. دو سه سالي گذشت يك دفعه تصميم گرفتم هر طور شده بايد درسم را ادامه دهم. از خودم بابت غفلت تحصيل عذرخواهي كردم (مي خندد) كه تحصيلات دانشگاهي نداشتم. خلاصه كلام با همان شغلي كه داشتم شب و روز درس خواندم. كلاس شبانه متفرقه رفتم. از همه تفريح ها دست كشيدم تا سرانجام وارد دانشگاه شدم. اما اين به آساني نبود ولي سختي ها برايم هيچ بودند و به قول خودم آن ها را شرمنده كردم! راه پيشرفت اگرچه طولاني بود اما به افق فكر مي كردم. همه اين مسائل در برابر اعتماد به نفس، موفق شدن، هدف متعالي و برنامه داشتن هيچ بودند. حالا به فرزندانم هم توصيه كرده ام براي موفق شدن در هر زمينه اي محدوديت نيست و تنها خود به عنوان يك انسان پرتلاش قادريد به سر منزل مقصود برسيد.»
اين دبير بازنشسته، در پايان صحبت خود، اظهار مي دارد: «همين اوايل سال جديد موقع مناسبي است كه روي يك برگ كاغذ هدف- با پرانتز باز- و برنامه ريزي خود نوشته گوشه آينه قرار داده، با توكل به خدا و خودباوري در توفيق، نخستين قدم برداشته شود. اين باور هم در نظر باشد كه تحمل كم و كاست و سختي احتمالي در مسير پيشرفت اراده را صيقل و قوي تر مي كند. تجربه اي كه خود آموختم، آزمودم و نتيجه خوب گرفتم.»
استادي كه برنامه اش
پيشرفت علمي ايران است
بيش از 40 سال خدمت پرثمر دانش پروري و اينك در سن 75 سالگي روزانه 15 ساعت كار تدريس در مقاطع فوق ليسانس و دكترا در بخش ژئوفيزيك و علوم پايه به يقين مستلزم يك برنامه ريزي منسجم، هدفمند و علاقه اي مسئولانه نسبت به توسعه علمي نيز در حوزه هاي هيئت علمي دانشگاه و صنايع با رويكرد پيشبرد نيروهاي جوان دانش آموخته به عنوان سرمايه كشورمان بوده است. «استاد» اگر از واژه «برنامه ريزي و نقش آن» در تحقق و جايگاه اهداف شخصي خود سخني به ميان نمي آورد، ليكن پرواضح است كه تداوم چندين دهه فعاليت قطعا بدون برنامه و هدف،ممكن نبوده است.
«دكتر بهرام عكاشه» در ادامه گفت وگوي مان اظهار مي دارد؛ هنوز شاغل و مشغول خدمت به دانشجويان در جهت الزام پيشرفت درجات بالاتر علمي ايران است. يك دليل ديگر: «چون همين دانشجويان هستند كه در آينده نزديك خيلي از امور صنعت را اداره مي كنند و همين نيروهاي جديد دانش آموخته هستند كه در عرصه هاي مختلف وارد ميدان كار مي شوند. لذا احساس مي كنم فرد مفيدي براي جامعه علمي كشور هستم.»
سرخط هدف
برنامه ريزي كارآمد در مدار زندگي هماره ارتباط تنگاتنگ با هدف و موفقيت انسان داشته و دارد. به بيان ديگر بايد ديباچه از پيش ترسيم شده، سرخط فرآيندهاي سنجش مثبت اهداف باشد.
گفته «صنوبر محمدي» جامعه شناس، مرتبط با نقش داشتن هدف و مديريت در پيشرفت هاي مجموعه زندگي حاكي از اين است كه براي دستيافت به موفقيت ها هيچ گاه نبايد اين نقش را ناديده گرفت زيرا عاملي صحيح و باقاعده در تحقق انجام كارهاست. او در اين مورد مي افزايد: «به طور مثال كسي كه قصد خريد اتومبيل و يا سرمايه گذاري براي تهيه يك آپارتمان مسكوني دارد لزوما بايد بسيار سنجيده عمل كند و پس از مشورت با افراد مجرب مثلا براي دريافت فلان مبلغ وام از بهمان بانك، پيشتر خود بينديشد آيا توانايي بازپرداخت اقساط آن را دارد يا اين كه پس از پرداخت چند قسط به مشكل ضعف اقتصادي برنخورد. در اينجا نقش هدف صحيح و اصولي تعيين كننده راه آينده است.»
تاثير هدف در شادماني
و عواطف انساني
«بهمن امامي» پژوهشگر علوم ارتباطات، در ادامه پيشگفت خود، پيرامون مبحث تأثير داشتن هدف در زندگي بر اين نظر است كه هدف داشتن فراگير در گردش كارها در زندگاني باعث مي شود جامعه انساني پيوسته شاد باشد و جريان شادماني اجتماعي مي تواند فعاليت ورزشي در فرهنگسراها، مدارس، باشگاه ها و همچنين در برگزاري اردو و جشن اعياد باشد. تأثير رويكرد به اين نظير فعاليت ها سبب ايجاد روحيه بانشاط مردمي مي شود.»
ادامه گفتار وي معطوف به برنامه و نظم خانواده و مهرورزي نسبت به بچه ها مي شود. او مي گويد: «توجه والدين به نيازهاي عاطفي و روحي فرزندان يكي از متغيرها با تأثير فوق العاده در زمينه هاي شادكامي نوجوان و جوان است. در همين ارتباط اضافه مي شود در رعايت برنامه ريزي ميزان نيازهاي عاطفي نبايد فقط به فكر وضعيت جسماني بچه ها، خورد و خوراك و پوشاك آنان بود بلكه بايد طي برنامه ريزي روزانه ساعاتي براي مشورت و صحبت با آنان و همچنين امور نرم افزاري و عواطف شان اختصاص داد. در همين راستا در بين خانواده هايي كه والدين درگيري كاري داشتند يا به امور تغذيه و وضع اقتصادي اهميت نمي دادند ما شاهد شادكامي كمتر در ميان اعضاي اين خانواده ها بوده ايم.»
جايگاه ويژه نظم در كار
«سيدشهاب الدين قطب شريف» دانشجوي مهندسي صنايع كنترل كيفيت محصولات، پرسش نقش نظم و انضباط در موفقيت را خلاصه مي كند به اين پاسخ كه برنامه ريزي شان در راستاي دروس كنكور فوق ليسانس است. او اما بعد پيرامون سؤال مذكور، موضوع را از ديدگاه ديني توصيف مي كند از جمله: «قرين شدن نظم در كارها با تقواي الهي جايگاه ويژه نظم را مي رساند و برنامه ريزي يكي از مصاديق نظم در كارهاست.» وي ادامه مي دهد: «حقيقتاً وقتي زندگي بزرگان و انسان هاي موفق را بررسي مي كنيم مي بينيم رسيدن به اين موفقيت هاي عظيم در سايه نظم دقيق بوده است و لازمه رسيدن به اين نظم، طبق روايت مذكور چيزي جز تقواي الهي نيست. به عبارت ديگر در تقواي الهي، خداوند آثار زيادي را قرار داده است همچنان كه يكي از آن اثرات، نظام مند شدن زندگي است كه به نظر مي رسد كليد كارگشاي موفقيت هم همين نظم و انضباط است.»
توي اين روزگار نبايد كيلويي فكر كرد
«اگر سوخت، لاستيك، باتري، ترمز، كلاچ، چراغ، خلاصه كل ماشين رديف نباشد تو جاده ماندن چي؟!... آدم علاف مي شود و بار مردم وسط راه مي ماند. براي اين كه چنين نشود ما مي گوييم تا ماشين همه جوره رديف نباشد نبايد از گاراژ بيرون آمد كه اين همين برنامه ريزي و نظم و ترتيب درست است كه پرسيديد.»
«رضا جهرمي» راننده حمل و نقل كالا مي گويد چند سالي است كه فرمان ماشينش را به فرزند ارشدش سپرده است ولي مي گويد: «براي اين كه دلم براي جاده هاي آشنا تنگ نشود هرچند ماه خودم رانندگي مي كنم.»
از او مي پرسم غير از آنچه گفتيد، در زمينه هاي ديگر زندگي برنامه ريزي داريد؟ ريزخنده اي توي صورتش خط مي اندازد و اين جواب را مي دهد: «بي نظم بودن مثل اين است كه آدم در برهوت باشد، سرگشته راه خروج مي شود و مجبور مي گردد دور بزند. اين بازگشت بايد تجربه اش شود كه ديگر بي گدار به آب نزند. برنامه به نظر من يعني حساب و كتاب زندگي را داشتن و دخل و خرج باهم خواندن است. تو اين اوضاع روزگار نبايد كيلويي كار و فكر كرد. اصلاً هيچ وقت بدون برنامه نبايد سراغ كاري رفت.»
مثلث پيروزي
يك بازارياب مواد پلاستيكي بر اين نظر است كه در هر كاري هميشه حصول موفقيت در گرو فرصت، پشتكار، سرعت و جسارت است.
به عقيده «صفدري» برخي از بديهيات متداول در موفقيت كه نقش پايه كار هستند شامل هدف، برنامه و نظم مي باشد. اين موارد اگر كاملاً رعايت شوند، موفق شدن دور از انتظار نيست.
او مي گويد: «شخصي كه دنبال كار مورد علاقه مي رود بايد به هدفش دلبستگي و براي موفقيت برنامه عملي داشته باشد. جسارت و عمل در هر دو مورد لازم است. تاكيد مي كنم علاقه به هدف بااهميت است. آدم هاي موفق اغلب كساني بوده و هستند كه خود ساخته و بااراده قوي بوده و هستند، با درايت و خستگي ناپذير از ناهمواري هاي مسير هدف خود منحرف نشده اند. حتي برخي در اوايل كار دچار نامرادي شده اما در مانده نشده بلكه بيشتر كوشش نموده تا به خواسته خود رسيده اند. معتقدم انسان در هيچ كاري نبايد روحيه اش را ببازد.»
گزارش روز