حسن آقايي
واكاوي مسافرت از زواياي گونه گون در قالب گفت وگو و نظرخواهي قشرهايي از جامعه و همچنين نگاه چند بعدي كارشناسي به گردش، كنجكاوي و آموزه ها، خلاصه چگونگي مهندسي كاربرد و بازخورد سفر تا اندازه اي كه فرصت و زمان و مجال وصف حال ميسر بود در سه شماره گزارش پيشين خوانديم. در بخش پاياني طبيعتا و لزوما كه جنبه حياتي هم دارد، بهداشت و جريان آن در رگ و پي مسافرت به ويژه در تابستان است. كوچك ترين فراموشي و سهل انديشي ناخودآگاهانه در طول سفر و در موارد مختلف از جمله: تهيه و يا مصارف مواد غذايي چه خودطبخي و چه در رستوران و مكان هاي بين راهي، پارك ها و دوره گردها، آب، نظافت محيطي، شنا در استخر، دريا و استخر، استفاده از جكوزي و سونا مي تواند سبزينه ها و رنگين كمان گشت و استراحت و شادماني را قدري خدشه دار كند.
توصيه هايي در اين باره به اضافه چگونگي اجراي طرح تابستاني امداد ساحلي خطه شمال و فوريت هاي پزشكي و اورژانسي وزارت بهداشت را مي خوانيد.
2044 پايگاه پزشكي- اورژانسي
طرح تابستاني امداد سواحل
طرح تابستاني امداد ساحلي اورژانس كشور با بيش از دو هزار پايگاه فوريت هاي پزشكي و در استان هاي شمالي از اول تير ماه اجرا مي شود و تا سي و يكم شهريورماه سال جاري ادامه خواهد داشت.
اين طرح به گفته «غلامرضا معصومي» رئيس مركز فوريت هاي پزشكي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي طرح امداد ساحلي اورژانس كشور در دو مرحله پيش بيمارستاني و بيمارستاني براي نجات افراد متاثر و گرفتار در محيط هاي آبي و دريايي استان هاي شمالي با دوهزار و 44 پايگاه فوريت هاي پزشكي در طرح تابستاني جاري فعاليت مي كنند كه شامل يك هزار و 248 پايگاه جاده اي، هفت پايگاه اورژانس هوايي و 38 پايگاه و كمپ ساحلي به ارائه خدمات اورژانسي و فوريت هاي پزشكي به آسيب ديدگان انواع حوادث و سوانح جاده اي، ترافيكي و دريايي خواهند پرداخت. در مرحله پيش بيمارستاني به طور عمده آمبولانس، آمبولانس هاي اورژانس و نيروهاي فوريت هاي پزشكي آماده باش در كنار جاده ها در دو نوبت از ساعت هشت صبح تا 12و 17 تا 21 استقرار خواهند يافت. در مرحله بيمارستاني هم حضور متخصص مقيم در بيمارستان ها براي ارايه خدمت پيش بيني نشده است.
توصيه هاي ايمني
توصيه رئيس مركز فوريت هاي پزشكي وزارت بهداشت به مسافران و گردشگران حاكي از آن است كه از تنها گذاشتن كودكان در حاشيه ساحل و كنار رودخانه ها خودداري كرده و ضمن حضور در طرح هاي سالم سازي دريا، از شنا كردن در نقاط ممنوعه و پرخطر (شنا ممنوع) به خصوص در درياي طوفاني و مواج خودداري كنند. طبق آمارهاي دريافتي از كمپ هاي ساحلي اورژانس در استان هاي شمالي و جنوبي كشور در سال گذشته 333نفر از هموطنان به علت آشنا نبودن با فنون شنا و مناطق پرخطر در محيط هاي آبي و ساحلي استان هاي مذكور غرق شده اند. همچنين در سه ماهه نخست سال جديد(91) 48مورد غرق شدگي در سواحل استان هاي گيلان، مازندران، گلستان و بوشهر به مركز فوريت هاي پزشكي وزارت بهداشت گزارش شده است. از اين عده باتلاش امدادگران و نجاتگران اورژانس كشور از 48مورد غرق شده حوادث دريايي 19نفرشان با انجام عمليات احياي قلبي و ريوي به زندگي بازگشته اند.
گفته «معصومي» به «ايرنا» با اشاره به اين كه سالانه بيش از 15ميليون نفر مسافر و گردشگر از سراسر كشور به استان هاي شمالي سفر مي كنند كه 80درصد آنان براي استفاده از دريا و ساحل به اين خطه مي آيند، همچنين گوياي آن است كه در طرح تابستانه اورژانس، بروشور و پلاكارد در محل ورودي و خروجي شهرها توزيع و نصب خواهد شد. همچنين اطلاع رساني پايگاه هاي اورژانس و كمپ هاي امدادي از طريق توزيع نقشه در استان هاي شمالي كه جاذبه توريستي بسيار دارند، انجام مي شود.»
تاثير سفر با برنامه ريزي
سايه روشن مسافرت ها را مي شود باغ زاري را گفت كه باغبانش برنامه و شناخت براي باروري مفيد محصولش داشته و يا بدون شناسه و تعقل، كار حالت ديمي يافته است.
حال بدانيم سفر اگر با برنامه ريزي پيش از حركت و پشتوانه فكري بوده چه مقدار دلپذير و سودمند شده. آنجا كه تهي از حساب و كتاب باشد چه فرآيندي خواهد داشت.
دكتر «فربد فدايي» مدير گروه روانپزشكي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي در ادامه شرح و بيان پيرامون نياز انسان به سفر و فرآيندهاي آن با اشاراتي تاريخي كهن كه در شماره قبل گزارش خوانديد را به مباحثي با همان محوريت ليكن با برآيندهاي متنوع تر، تاثير سفر بدون برنامه ريزي و... معطوف مي كند كه مي خوانيد:
«در گذشته كه امكانات درماني مانند امروز فراهم نبود، توصيه به سفر از تجويزهايي بود كه پزشكان به فراواني به عمل مي آوردند. واقعا هم آب و هوا، رطوبت، ارتفاع از سطح دريا، وضعيت جغرافيايي و چشم انداز محل مي توانند تاثيراتي در جسم و روان خود داشته باشند. اين روزها نيز براي فردي كه با استرس هاي مكرر زندگي روزانه روبروست و دود و بخار مسموم كارخانه ها، كارگاه ها و اتومبيل ها و بوق گوش خراش وسايل نقليه، صداي جانخراش موتوسيكلت ها، نور مداوم و زننده تابلوهاي تبليغاتي، جسم و روان را آزرده است، چند روز استراحت در روستايي با آب و هواي پاك مي تواند نجات بخش باشد.»
«دكتر فدايي»، عضو هيئت مديره انجمن علمي روانپزشكان ايران، ادامه مي دهد: «سفر، يكنواختي و ملال هر روزي را كه باعث افسردگي مي شود رفع مي كند و باعث مي شود انسان جهان را با ديدي ديگر ببيند. مسافرت همچنين موجب در آميختن و بارور شدن انديشه ها، فرهنگ ها و تمدن ها مي شود و انسان را باتجربه مي كند و خاطرات خوش مشترك براي همسفران پديد مي آورد.»
وي مي افزايد: «گرچه در خوبي سفر ترديد نيست ليكن توصيه آن است كه با برنامه ريزي و انديشه انجام شود. سفر بي برنامه، خود، موجبي براي افزايش فشار رواني و خستگي مي شود. بهتر است مسير و مقصدي براي سفرها در نظر گرفته شود كه علاوه بر آسودن تن و روان، آموزش و اعتلاي اخلاق هم لحاظ شود.»
پايان بخش بيان ديدگاه هاي روانپزشكي وي، اين جملات است: «برخي سفرهاي خارج كشور جز آلودگي روان و جسم تاثير ندارد و جز ضرر چيزي به بار نمي آورد.»
در گفت وگو با «مهندس محسن فرهادي» رئيس اداره بهداشت مواد غذايي و بهسازي اماكن عمومي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، از او مي پرسم تمهيدات و توصيه هاي سفرهاي تابستاني چيست، وي مي گويد: «به چند محور موضوع بهداشتي در رابطه با افزايش سفر در تابستان كه با آن مواجه هستيم بايد دقت بيشتري داشته باشيم با توجه به شروع فصل گرما مسافران مجبورند آب با استفاده از يخ بنوشند. در اين شرايط عمده توصيه ما با توجه به اين كه مسافران مواد غذايي همراه شان طبيعتا از مواد گوشتي و پروتئيني است اين مي باشد كه تا حد امكان از اين نوع مواد استفاده نكنند. يا آن را در ظرف يخدان سردكننده نگه دارند. بعد موقع مصرف با حرارت بين 75- 65 درجه سانتيگراد، خوب حرارت داده شود. توجه كنند اگر مواد گوشتي پيشتر پخته شده، خوب داغ كرده بعد مصرف شود.»
وي با اين توضيحات بهداشتي نيز مي گويد: «در چنين شرايطي بهتر است غذاي سرد مثل سبزي هاي كه خوب شسته و گندزدايي شده استفاده كرد. چنانچه غذا همراه نباشد، در بين راه، رستوراني انتخاب شود كه از نظر ظاهري يك سري رعايت بهداشتي صورت گرفته شده است. اگر مكان رستوران ناشناخته باشد خود مسافر بايد كنجكاو نشان و رعايت بهداشتي شود و از اين طريق كنترل كلي داشته باشد. همچنين هنگام ورود به محل غذاخوري توجه شود مگس و حشرات نباشد و دقت شود روپوش كاركنان تميز و كاملا پاك باشد و اين درحالي است كه تصاوير كاركنان به لحاظ تأييد بهداشتي بايد در منظر عمومي باشد.»
اين يخ بهداشتي نيست!
فرهادي مي گويد: «در جريان سفر براي مصرف آب شرب دقت شود. در جايي كه شبكه لوله كشي وجود ندارد بهتر است از آب بطري مصرف شود. موضوع ديگر آن است كه از يخ هاي فله اي بزرگ كه در برخي جاها ديده مي شود، مصرف آن در آب آشاميدني مورد تأييد ما نيست زيرا اين نوع يخ ها، مصرف صنعتي دارند. اگر لازم باشد از اين يخ ها صرفا به طور غيرمستقيم مثلا گذاشتن كنار ظرف آب به منظور سرد شدن، استفاده شود. حتي با اين نوع يخ ها، نوشابه هم نخوريد. كلا راه استفاده و تماس مستقيم با چنين يخي مسدود است.»وي مي گويد: «برخي هتل ها و رستوران ها از دستگاه يخ ساز استفاده مي كنند. همكاران ما هم در جريان بازرسي از اين گونه مكان ها به اين موضوع تأكيد مي كنند كه از يخ ساز استفاده كنند. ضمنا آب مورد مصرف يخ سازها به شبكه سراسري وصل است.»
ممنوعيت استفاده لوازم مشترك در استخرها
رئيس اداره بهداشت مواد غذايي و بهسازي اماكن، در ادامه صحبت خود با اشاره به اين كه از استخرهايي بايد استفاده كرد كه مجوز تربيت بدني داشته باشند، مي افزايد: «مردم در بدو ورود به محل استخر، كل واحد استخر را از لحاظ بهداشتي كنترل كنند و نيز در نظر داشته باشند كه استفاده از لباس مشترك شنا يا كرايه دادن لباس و حوله ممنوع و مردود است، چرا كه سبب انتقال بيماري پوستي خواهد شد. بنابراين، كليه البسه و حوله هنگام استفاده بايد شخصي باشند. همين طور دمپايي كه در محوطه استخر مورد استفاده قرار مي گيرد اگر ضدعفوني نشده باشد مي تواند قارچ سازي كند.» وي در ادامه مبحث مرتبط با استخرها، با ابراز تأسف از آن كه مسئول استخر براي كنترل وضعيت آب، كلر زياد مصرف مي كند، مي گويد: «اين امر مي تواند مشتقات سمي ايجاد كند. شناگر اگر پوستش مي سوزد علتش بالا بودن درجه گرماي آب است و در اين حال شناگر بايد مورد را كاملا كنترل كند و به مسئول مربوط تذكر بدهد.»
آلودگي بستني كنار خيابان
«فرهادي» درباره مصرف بستني ها، اظهار مي دارد: «بستني هاي مختلف چه كارخانه اي و چه سنتي بايد توليد در مراكز مجاز باشند درحالي كه فروشنده بايد خود بستني توليد كند. او همچنين مي گويد: «مردم تا حد امكان از بستني سازان كنار خيابان كه درواقع يك واحد دوره گرد محسوب مي شوند، بستني نخرند چون گردوغبار ميكروبي وسايل و ظرف بستني را آلوده مي كند. بازرسان تيم بهداشت محيط كار، اين مواد غيربهداشتي را پيگيري مي كنند.»
وي همچنين مي گويد: «بخشي از عرضه مواد غذايي در پارك ها نظير بستني، شير، تخم مرغ، سالاد كه شكل و شرايط واحد دوره گردي دارند ممنوع است به خصوص در تابستان و بيماري هاي فصل. بنابراين مردم آگاه، مواد غذايي دوره گردي و غيربهداشتي و خطرناك نمي خرند خصوصا براي بچه ها. كساني كه مشكلات جسمي، بيماري هاي روده اي دارند، در فصل تابستان اين قبيل خوراكي ها باعث افزايش چنين امراضي مي شوند.»
معاينه فني خودرو فراموش نشود
پيش از هر نوع تداركات مسافرتي چنانچه مي خواهيد از وسيله نقليه شخصي استفاده كنيد، به فكر و انجام معاينه فني خودروي خود باشيد. در غير اين صورت، به لحاظ حفظ سلامت و احساس آرامش خود و همراهان، بهتر است مسافرت تابستاني انجام نشود.
سيدعلي رضوي مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران با بيان اين نكته كه بيش از 60درصد از عيوب خودروهاي مراجعه كننده به مراكز معاينه فني تهران مربوط به نقص سيستم ترمز، كمك فنر و يا هم راستايي چرخ ها و همچنين صاف بودن لاستيك ها و ايراد در چراغ ها مي باشد مي گويد: «طبق بررسي هاي به عمل آمده همين چند مورد اخير عامل بسياري از تصادفات هولناك و دلخراش است كه با استفاده از تجهيزات مستقر در مراكز معاينه فني به راحتي قابل تشخيص بوده و در صورت رفع آن ها مي توان از اين گونه حوادث پيشگيري به عمل آورد.
پيش بيني مي شود همزمان با افزايش حجم سفر در تابستان، اعمال قانون نيز به طور جدي در دستور كار پليس قرار گرفته و از تردد خودروهاي فاقد برگه معاينه فني جلوگيري شود بنابراين بهتر است شهروندان به منظور پيشگيري از اعمال قانون و صرفه هزينه و وقت زياد و احتمالا رها كردن سفر از نيمه راه و مهم تر از همه تأمين سلامت و آرامش خانواده خود، قبل از سفر از ايمني خودرو خود مطمئن شوند».
گزارش روز