نگاهي به دستورالعمل برنامه پزشك خانواده و تاثيرات آن (بخش دوم)
توسعه خدمات درماني نيازمند عمل حمايتي
قطار سنگين سلامت روي توسعه ريل ايمني
درماني آهنگ حركت كرده تا ره آورد و راهكارهاي فراگير و تسهيلات درماني را به متن
امنيت حيات خانواده در چهار سوي جغرافياي كشورمان تعميق كند و فاصله ها بين بيمار و
پزشك را كوتاه و به سرگرداني درماني مردم در شهرها نقطه پايان گذارد.
تحول برنامه پزشك خانواده بنا به آنچه مسئولان ذي ربط، برخي پزشكان و مردم گفته و
اميدوارند، نياز به حمايت مديريت كلان و البته پزشكان دارد تا در تسلسل همراهي،
چراغ سلامت در گستره جامعه و كشورمان درخشان تر و نگراني از چهره فقر درماني رخت
بربندد.
ادامه گفت وگو در شماره نخست گزارش با «دكتر محمد شريعتي» رئيس ستاد اجرايي كشوري
برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع، پيرامون مراحل انتخاب و حق الزحمه پزشك خانواده،
مقايسه ميزان پرداخت بابت ويزيت پزشك دولتي و خصوصي در حالت كنوني و زمان اجراي
برنامه پزشك خانواده، تعيين نوبت متخصص بيماران به واسطه سيستم اينترنتي و خدمات
بستري بيمار مي باشد.
2000 نفر تحت پوشش يك پزشك
به گفته دكتر شريعتي الان يك پزشك از طريق سايت IR 1590 سامانه خدمات سلامت
ايرانيان وارد برنامه پزشك خانواده شده و پس از ثبت نام تشكيل و بررسي پرونده و
تاييد آن توسط ستاد استان مربوط و بعد عقد قرارداد با بيمه انتخاب مي شود.
«براساس دستورالعمل برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهري پزشك خانواده
حداكثر مي تواند دوهزار نفر را تحت پوشش مستقيم قرار دهد.»
رئيس ستاد اجرايي كشوري برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع، در مورد متخصص طرف
قرارداد بيمه پيرامون موضوع ويزيت، با انجام يك سري محاسبات ضرب و تقسيم و حاصل
عمليات به واسطه موبايل خود، انجام مي دهد كه در اينجا به كليات آن اشاره مي شود:
به طور كلي ويزيت متخصص در بخش خصوصي 15هزار و500 تومان است كه منهاي 5 هزار و 300
تومان ويزيت متخصص در بخش دولتي، 10هزار و200 تومان مي شود كه علاوه بر 1590 تومان،
ماحصل30درصد فرانشيز ويزيت بخش دولتي و به اضافه مابه التفاوت ويزيت دولتي و خصوصي،
در نهايت 11هزار و 790تومان با دفترچه بيمه هر فرد بيمار حق ويزيت پرداخت مي كند.
ليكن با اجراي برنامه پزشك خانواده، بيمار در مراجعه به متخصص طرف قرارداد با
استفاده از نظام ارجاع، فقط 10درصد يك ويزيت متخصص را پرداخت خواهد كرد. اين مبلغ
در بخش خصوصي برابر 1550 تومان و در بخش دولتي 530 تومان مي شود.
در حال حاضر يك فرد در مراجعه به پزشك عمومي با استفاده از دفترچه بيمه، بايد 6720
تومان بابت ويزيت پرداخت كند. با اجراي برنامه پزشك خانواده اين مبلغ صفر ريال مي
شود. يعني هيچ هزينه اي براي بيمار نخواهد داشت.»
وضعيت حقوق پزشكان خانواده
بر طبق دستورالعمل برنامه پزشك خانواده «حق الزحمه اين پزشكان به صورت سرانه پرداخت
مي شود. ميزان سرانه پايه پزشك و دستيارش (ماما يا پرستار) به ازاي هر نفر در ماه
17هزار و500 ريال خواهد بود كه با توجه به پذيرش گروه هاي سني و جنسي و نيز برخي
موارد خاص افزايش مي يابد.»
«دكتر شريعتي» در خصوص دريافتي پزشكان متخصص در برنامه پزشك خانواده توضيح مي دهد:
«پزشكان متخصص در اجراي ويزيت بيماران ارجاع شده از طرف پزشك خانواده، در بخش خصوصي
يك ويزيت دولتي به اضافه يك ويزيت خصوصي برابر 20هزارو 800 تومان دريافت خواهند كرد
كه از اين مبلغ فقط 1550 تومان توسط بيمار پرداخت خواهد شد و مابقي توسط بيمه تامين
خواهد شد. ما در بخش دولتي به ازاي ويزيت هر بيمار ارجاعي به بخش سرپايي تخصصي
دولتي برابر سه ويزيت دولتي معادل 15هزار و 900 تومان توسط بيمه به پزشك پرداخت
خواهد شد. از اين مبلغ فقط 530 تومان آن را بيمار پرداخت خواهد كرد.»
كاهش 5درصدي فرانشيز
گفته «دكتر شريعتي» درباره هزينه فرانشيز بيمار بستري حاكي از آن است كه درحال حاضر
افراد بستري در بيمارستان هاي دولتي 10درصد فرانشيز پرداخت مي كنند اما با اجراي
برنامه پزشك خانواده اين مبلغ به 5درصد كاهش مي يابد.
نوبت دهي اينترنتي
وي همچنين از اجراي نوبت دهي متخصص به بيماران به صورت اينترنتي با همكاري پزشك
خانواده خبر مي دهد و مي افزايد: «الان در دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي مقدمات
كار نوبت دهي اينترنتي به بيماران ارجاعي به متخصص بيمارستان درحال انجام است.»
بيمارستان ها آماده
«پزشك خانواده» باشند
«اجراي طرح پزشك خانواده سنگين است اما شايد بتوان نظام سلامت را بسامان تر كند.»
«دكتر باقر لاريجاني» رئيس دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه تهران چندي پيش در همايش بين
المللي مديريت بيمارستاني كه با محوريت موضوعي «نقش رهبري و منابع انساني در
اعتباربخشي بيمارستاني» در سالن همايش هاي پورسينا برگزار شد، درخصوص برنامه پزشك
خانواده، اظهار كرده: «بيمارستان ها براي اجراي طرح پزشك خانواده آماده شوند و
البته بايد زمان مناسبي را براي استقرار اين طرح در بيمارستان ها درنظر گرفت.»
وي همچنين با بيان اين كه اجراي طرح پزشك خانواده سنگين است، افزوده: «اما شايد
بتوان نظام سلامت را بسامان تر كرد. بايد تلاش كنيم مؤثرترين راهكارها را براي
مديريت بيمارستان ها به كار گيريم.»
محور نظرات يك دكتر درخصوص برنامه پزشك خانواده به طور عمده شامل دو بخش محاسن و
معايب يا به عبارتي موارد مثبت و منفي اين پروژه درماني است. وي در اين ارتباط،
خدمات پزشك خانواده را رايگان و در راستاي قانون اساسي خوانده و در باب تسهيلاتي بر
اين نظر است كه اجراي برنامه پزشك خانواده رفت و آمدهاي متعدد بيمار به پزشك متخصص
و فوق تخصص را به شدت كاهش خواهد داد و بار هزينه هاي او نيز كاسته خواهد شد.
كاهش 90درصدي مراجعات بيمار
با «دكتر محمدرضا حيدري» از راه دور در شرايطي گفت وگو مي شود كه تلفن در هر چند
دقيقه قطع و وصل مي شود كه گفته مي شود علتش در سيستم ارتباطي مخابراتي منطقه اي
است. به هرحال كم و بيش نقطه نظرات وي چنين است:
«اين برنامه قطعاً يك سري محاسن و يك سري معايب دارد. محاسن شامل آن است كه سيستم
بهداشتي- سلامتي رايگان بر طبق قانون اساسي در اختيار مردم گذاشته مي شود ضمن آن كه
ارزش و جايگاه هاي پزشك معين است و بيمار موظف است تحت پوشش يك پزشك باشد. در اين
شرايط، ارتباط متقابل بيمار و پزشك در تشخيص درمان و جلوگيري از مورد بيماري تأثير
مي گذارد. از محاسن ديگر برنامه پزشك خانواده آن است كه از 90درصد از مراجعات بيمار
به بخش هاي تخصصي و فوق تخصصي كه بيهوده است جلوگيري خواهد شد. در اين حال هزينه
هاي درمان تخصصي كم شده كه از هرنظر به نفع بيمار و وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشكي خواهد بود. به خاطر آن كه هزينه ها از دوش بيمار برداشته خواهد شد و حالا
متوجه بيمه ها، دولت و دانشگاه علوم پزشكي مي شود. به عبارت ديگر اين همه محاسن از
ديدگاه بيمار، وزارت بهداشت و دولت حاصل مي شود.»
كمبود تعرفه و حقوق
وي در ادامه طرح نظرات مثبت خود، جنبه هاي منفي برنامه پزشك خانواده را مطرح مي
كند.
«دكتر حيدري» در اين زمينه ضمن آن كه برنامه پزشك خانواده را مغاير اصل خصوصي سازي
قلمداد مي كند، كم بودن مبلغ تعرفه ثابت به ازاي هر بيمار و حقوق ماهانه پزشك را با
ميزان مخارج گردش كار و مايحتاج مصرفي و كاربردي در مطب و تعدد مسئوليت پذيري در
روند وظايف را از ديگر عوامل منفي مي خواند و مي گويد: «طرح پزشك خانواده و دولتي
كردن درمان كلاً با اصل44 خصوصي سازي مغاير است. در اين برنامه، پزشك حقوق بگير
دولت و با حقوق ثابت است، حقوقي كه باتوجه به هزينه ها، چيز قابل توجهي نخواهد بود
درحالي كه هر پزشك در مركز (به زعم وي) 2500نفر بيمار را پذيرش خواهد كرد و تعرفه
ثابت 1750تومان به ازاي هر بيمار است، ماهانه چهار ميليون و 250هزار تومان حقوق
خواهد داشت. در مقابل اين مبلغ، بايد ماهانه حقوق يك ماما يا پرستار به اضافه حق
بيمه حدود يك ميليون تومان، منشي حدود 350هزار تومان به علاوه 120هزار تومان حق
بيمه شان كه پزشك بايد بپردازد، اجاره محل كسب در شهرستان حدود 500هزار تومان،
هزينه مصرف آب، برق و تلفن حدود 100هزار تومان و...، پرداخت خواهد شد. درحالي كه يك
پزشك در شرايط كاري معمول، ساعات كارش در صبح و عصر مشخص است. اما براساس برنامه
مشروح پزشك خانواده الان مي بايست 8صبح تا 8شب حضور فيزيكي در محل كار خود داشته
باشد. بعد از 8شب تا نيمه شب بايد موبايلش روشن و در اختيار بيماران باشد و احياناً
تزريقات رايگان باشد. در چنين شرايطي اگر تعرفه از 1750تومان به ازاي هر بيمار به
5هزار تومان افزايش يابد و در آن زمان ميزان حقوق دريافتي پزشك 12ميليون و
پانصدهزار تومان شود، از اين مبلغ چهار ميليون و پانصدهزارتومان صرف مخارج مختلف
مطب خواهد شد و مابقي حقوق پزشكان است.»
گزارش روز
|
