جار و جنجال رسانه هاي معاند در حصار دستاوردهاي موفق اجلاس نم (بخش نخست)
جنبش عدم تعهد در مصاف با جنگ نرم رسانه اي
پريسا جلالي
«ما هر كاري از دستمان برآمده و مقدور بوده براي تحت فشار قرار دادن نظام انجام
داده ايم؛ پس شما چه كار داريد مي كنيد؟!»
با شكست فتنه 88 و افشاي واقعيت هاي پشت پرده سران اصلاح طلب، گويا غرب با هزينه
هاي كلاني كه براي پرورش اصلاح طلبان در ايران كرده است هنوز تمايل ندارد اميدش را
از اين گروه قطع كند كه در مواقع حساس و تاريخي براي شان پيام هايي اين چنيني مي
فرستد و از آنها مي خواهد هر كاري از دست شان برمي آيد انجام دهند تا جمهوري اسلامي
ايران را تحت فشار قرار دهند. مثل برگزاري جنبش كشورهاي عدم تعهد در تهران كه
سيگنال هاي فراواني براي وارد كردن فشار به ايران را به كار گرفتند و در نهايت هم
موفقيتي كسب نكردند.
بدون شك امروز رسانه ها قدرت بي نظيري در خلق و شكل دهي افكار عمومي جهان دارند.
اگرچه اين ابزارهاي الكترونيكي پيش از آغاز اجلاس ادعا مي كردند ايران هرگز در
برپايي آن موفق نخواهد بود اما ناگزير به اعتراف شدند كه ايران با برگزاري اين نشست
به جنگ سياست انزوا رفته است. يا شبكه الجزيره كه گفت: ميزباني ايران، هجمه
تبليغاتي منزوي شدن اين كشور را درهم شكسته است.
خبرگزاري آسوشيتدپرس هم نوشت: اين اجلاس، ويترين مناسبات جهاني ايران است. و شبكه
فاكس نيوز هم گزارش داد: ايران رياست بزر گ ترين بلوك رأي دهنده سازمان ملل را در
اختيار مي گيرد.
اما در طول نشست شاهد بوديم كه چطور رسانه به عاملي براي زير سوال بردن رسالت واقعي
خود تبديل شده بود.
كاركرد وارونه رسانه
نظريه پردازان سه نظريه را بر كاركرد رسانه قائلند كه توسط سه گروه ارائه مي شود.
حجت الاسلام والمسلمين محمد علي معلي كارشناس فرهنگي به رمزگشايي از نظريات اين سه
گروه مي پردازد و مي گويد: گروه نخست رسانه ها را مايه شر و فساد مي داند و معتقد
است رسانه براي ارسال خير و خوبي آمادگي ندارد و اگر رسانه را رها كني مشكل ايجاد
مي شود و علت آن را نيز در واقعيات بيروني مي داند.
وي در گفت و گو با خبرنگار سرويس گزارش كيهان ادامه مي دهد: برخي هم معتقدند رسانه
ظرف است . با خود رسانه مشكلي ندارند بلكه با برنامه هاي آن مخالفت مي كنند. اما
گروه ديگر شامل انديشمنداني است كه رسانه را عامل خير و خوبي مي دانند اگرچه كه
رسانه اين امكان را مي دهد كه از طريق آن پيام شر هم منتقل شود .
اجلاس تهران بهانه خوبي براي پي بردن به اين واقعيت است كه به درستي رسانه عاملي
مهم و موثر در ارائه اخبار و اطلاعات است كه مي تواند هم پيام خير و هم پيام شر را
منتقل كند.
رسانه اي كه در داخل به پيام رسان خير تبديل شده بود در جايي ديگر با نقاب وابستگي
به بيگانه پيام رسان شر و دروغ بود.
دكتر عباس اسدي عضو هيات علمي دانشگاه علامه و متخصص در علوم ارتباطات، چالش نگاه
به رسانه را ميان كاركردهاي مثبت و منفي آن هميشگي مي داند و مي گويد: نمي توان گفت
اثرات رسانه صرفا مثبت است يا فقط آثار منفي دارد اما اين را مي توانيم تعيين كنيم
كه نحوه استفاده از رسانه چطور بايد باشد تا مورد استفاده مطلوب واقع شود. رسانه هم
مي تواند در دست افرادي باشد كه استفاده بهينه و حساب شده از آن ببرند و هم در
اختيار افرادي باشد كه استفاده نامطلوب داشته باشند .
وي در ادامه گفت و گويش با خبرنگار سرويس گزارش كيهان ادامه مي دهد: اغلب رسانه ها
امروزه به دنبال تخدير اذهان عمومي اند بنابراين براي مقابله با تسلط كامل رسانه بر
افكار عمومي جهان و ممانعت از تخدير ذهني بايد سطح مطالعه را در جامعه افزايش داد .
نمونه اين ادعا را مي توان در مورد اجلاس نم در تهران مطرح كرد كه چطور رسانه هاي
معاند و وابسته حاضر به انعكاس واقعي اخبار و رويدادها نبودند.
توليد پيام در اتاق فكر لندن و پاريس
اتفاقي كه محمد كاظم انبارلويي سردبير روزنامه رسالت بدان اذعان دارد و با تقسيم
بندي رسانه به رسانه هاي مستقل و وابسته مي گويد: رسانه هاي مستقل و ملي آن هايي
هستند كه براي مردم خودشان مي نويسند و دغدغه مردم را دارند ولي عده ديگر مستقل
نيستند و جيره و مواجب از سرويس هاي امنيتي و اطلاعاتي اسرائيل و امريكا مي گيرند و
به اين طريق ارتزاق مي كنند.
وي در گفت و گو با گزارشگر كيهان ادامه مي دهد: بنابراين طبيعي است طراحي پيام در
اين رسانه ها دست خودشان نيست و در اتاق فكر لندن و واشنگتن و پاريس طراحي و در
نهايت به اين ها ديكته مي شود تا نقش توزيع پيام را برعهده بگيرند و توليد به عهده
كساني است كه اسپانسر مالي آنها هستند.
بسياري از روزنامه نگاران و گزارشگراني كه در راديو بي بي سي و راديو امريكا و يا
رسانه هاي مجازي و غيرمجازي عليه ايران مي نويسند يك دهه پيش در رسانه هاي خودمان
قلم مي زدند و همان موقع دلسوزان نظام و انقلاب هشدار مي دادند كه اينها همسويي و
همگرايي با منافع ملي ندارند.
عضو شوراي سردبيري روزنامه رسالت همچنين اظهار مي دارد: فتنه 88 باعث شد مواضع اين
عده شفاف شود و وطن اصلي خودشان را كه ايران باشد رها كنند و به وطن مجازي، جايي كه
جيره و مواجب آنها تامين مي شود، بروند. از آنها انتظار نداريم به نفع ملت قلم
بزنند و پيام صادر كنند آنها نوكر امريكا و رژيم صهيونيستي اند و براي مزدور بودن
شان مزد مي گيرند.
اما گويا غرب با هزينه هاي كلاني كه براي پرورش اصلاح طلبان و فتنه 88 در ايران
كرده تمايل ندارد اميدش را از اين گروه قطع كند كه براي شان پيام مي فرستد:« ما هر
كاري از دستمان برآمده و مقدور بوده براي تحت فشار قرار دادن نظام انجام داده ايم؛
پس شما چه كار داريد مي كنيد؟!»
اين يكي از آخرين پيام هايي است كه يكي از كانال هاي متصل به دولت آمريكا براي
اصلاح طلبان در داخل ارسال كرده است. اين منبع كه ظاهرا وظيفه اش اين است كه آخرين
»سياست ها، اولويت ها و دستوركارها« را به داخل منتقل كند، به برخي سران جريان فتنه
در داخل گفته است آمريكايي ها عقيده دارند تا وقتي كه يك حركت هماهنگ در داخل شكل
نگيرد و ضلع خارجي فشار، با يك ضلع داخلي تركيب نشود، اتفاقي كه مدنظر غرب است يعني
تغيير محاسبات راهبردي نظام رخ نخواهد داد.
مهدي محمدي روزنامه نگار در يادداشتي با جملات فوق پرده از سيگنال هاي اتاق فكر و
انديشكده هاي غربي به اصلاح طلبان برداشته و اين طور مي نويسد: گله آمريكايي ها
اكنون اين است كه جريان اصلاح طلب در داخل به اندازه كافي فعال نيست و نمي تواند به
نحو موثر پروژه فشار بر ايران را كه آمريكايي ها با تمام توان كليد زده اند اما مي
دانند نمي توانند بيش از چند ماه آن را ادامه بدهند، تكميل كند. كساني كه هنوز
اصرار دارند نام خود را اصلاح طلب و دوم خردادي بگذارند، اكنون بار ديگر مانند سال
88 در معرض يك انتخاب تاريخي هستند؛ بايد تصميم بگيرند كه يك بار ديگر به عنوان
بازوي اجرايي پروژه آمريكا و اسرائيل عمل خواهند كرد يا نه.
وي ادامه مي دهد: آنچه از قرائن پيداست اين است كه طرف خارجي محاسبه اي جدي روي
فعاليت مجدد اين جريان كرده است. اكنون تعداد بسياري از انديشكده ها و اتاق هاي فكر
در آمريكا عقيده دارند آمريكا بايد بار ديگر روي محيط سياسي و اجتماعي در ايران
تمركز كند والا قادر نخواهد بود از طريق فشار صرف خارجي در داخل نتيجه بگيرد. آنچه
غربي ها از اصلاح طلبان در داخل مي خواهند اين است و بايد ديد چقدر از اين سفارش
خارجي عملياتي خواهد شد.
آنها قصد داشتند برگزاري اجلاس موفق غيرمتعهدها در تهران را كه پيروزي ديپلماتيك
ايران بود زير سوال ببرند.
اپوزيسيوني كه وجود خارجي ندارد
بيش از دو سوم كشورهاي جهان به تهران آمدند براي اين كه ثابت كنند ايران منزوي نيست
بلكه تهديدات آمريكاست كه منزوي شده است. ايران موفق شد در حاشيه اين اجلاس بسياري
از توطئه هاي آمريكا را خنثي كند اما اين رسانه ها فقط به حاشيه ها پرداختند.
محمد كاظم انبارلويي به تلاش اپوزيسيون خارج از كشور براي انحراف افكار عمومي جهان
در حاشيه نشست اجلاس اشاره مي كند و مي گويد: وزن اپوزيسيون هم ديگر وزن قابل
اعتنايي نيست چون در جريان برگزاري اجلاس با همه تلاش ها حتي نتوانستند چند نفر را
جمع كنند تا عليه ايران شعار بدهند. آن چه در حال حاضر از اپوزيسيون در غرب برجاي
مانده گروهي اندك در كف خيابان كه در فضاي حقيقي وجود خارجي ندارد و در فضاي مجازي
مثل وبلاگ ها حضور دارند كه چندان مهم و تاثيرگذار نيست.
اپوزيسيون در خارج از كشور از ابتداي اجلاس سعي مي كرد اين طور منعكس كند كه بسياري
از سران كشورها به تهران نخواهند آمد و حتي رايزني هايي كرده بودند اما اين اتفاق
نيفتاد و بالاخره عالي ترين مراتب سياسي 120 كشور جهان در تهران دور هم آمدند.
اما به راستي چرا اين پيش بيني غرب به هدف نخورد؟
انبارلويي در اين باره هم مي گويد: اين كه ايران رهبري سه سال آينده اجلاس نم را به
عهده مي گيرد و در راس مديريت ديپلماتيك بيش از دو سوم كشورهاي جهان مي ايستد دليل
محكمي است تا دبير كل سازمان ملل قادر به عدم حضور نباشد چرا كه اگر نمي آمد يعني
پذيرفته بود تنها اقليت كوچكي بر سازمان ملل حكومت مي كند حتي كساني كه ترديد
داشتند به تهران بيايند وزن سياسي ايران در منطقه و جهان را محاسبه كردند و عملا
اين قدرت ايران را درك كردند.
در اين صورت طبيعي است كه شاهد خشم كشورهاي صاحب قدرتي باشيم كه سال هاست بر سازمان
ملل سلطه داشته و با منحرف كردن اين نهاد بين المللي، از آن به عنوان ابزاري براي
پيشبرد منافع خود بهره مي برند.
كشورهايي كه در سال هاي اخير با همه توان به دنبال تحريم ايران و منزوي كردن آن
بوده اند شكستن اين انحصار و برگزاري نشست سران عدم تعهد را علاوه بر احتمال ايجاد
تحول در روند آينده اجلاس غيرمتعهدها به مفهوم شكست سياست تحريم هاي يكجانبه عليه
ايران مي دانند.
اما بسياري از كشورهاي عضو جنبش براي حضور در اجلاس تهران به تهديدهاي آمريكا براي
تحريم اين نشست توجه نكردند چرا كه تصميمات اجلاس عدم تعهد در مخالفت با نظام سلطه
و حمايت حقوق ملت ها و محكوم كردن تصميمات آمريكا در تحميل نظراتش آرزوي ديرينه اي
است كه همه كشورهاي عضو جنبش در سر مي پرورانند.
سخنان مرسي دستاويز رسانه اي
وقتي بحث برگزاري نشست سران جنبش عدم تعهد مطرح شد پيش بيني كشورهاي غربي با توجه
به نفوذي كه در برخي از اين كشورها داشتند، اين بود كه ايران نمي تواند اجلاس نم را
برگزار كند و در يك انزوا قرار خواهد گرفت.
روح الله زاد تحليل گر مسايل خاورميانه با تبيين نتايج اين نشست تاكيد دارد كه اين
پيش بيني ها كه البته توسط رسانه هاي وابسته به غرب مطرح و در بوق و كرنا شده است،
به ورشكستگي در حوزه سياسي و بين المللي كشورهاي غربي منتهي شد.
وي در گفت و گو با گزارشگر كيهان مي گويد: با توجه به فشارهايي كه در حوزه تحريم
ايران وارد كرده بودند رسانه هاي شان اين طور وانمود مي كردند كه اين كشورها ديگر
تمايلي براي افزايش ارتباط با ايران ندارند. اما با توجه به ديپلماسي بالاي ايران و
با توجه به موقعيت خاصي كه در سطح منطقه خاورميانه و بين كشورهاي جهان اسلام دارد
همچنين ظرفيت هاي بالاي اقتصادي ايران داراي فضاي گسترده براي سرمايه گذاري هاي سود
آور است بنابراين حمله به دستاوردهاي جنبش را در دستور كار قرار دادند و چون دلايل
مستحكم نداشتند به بزرگ نمايي موارد حاشيه اي پرداختند تا دستاوردهاي جنبش را تحت
الشعاع قرار دهند.
وي ضمن اشاره به سخنان محمد مرسي كه در رسانه ها به نحو نامناسبي گزارش شد، مي
گويد: اگر به صحبت هاي رئيس جمهور مصر توجه شود بيش از 80 درصد آن ادبيات مثبتي در
مورد اهداف جنبش مردم منطقه بود. در بخش سوريه هم بحثي كه مطرح مي كند به طور طبيعي
از جهاتي تحت فشار جريان هاي تندرو سلفيه است كه از منابع مالي عربستان سعودي و قطر
بهره مندند و ابزارهاي متعددي در دسترس دارند.
اين كارشناس سياسي تصريح مي كند: جريان اخوان المسلمين تلاش مي كند در سوريه دولت
مردمي مبتني بر اخوان به وجود آورد و با توجه به اين كه اخوان المسلمين سوريه نفوذ
چنداني در سوريه ندارد مرسي دليل صحبت هايش را مديريت بحران آينده سوريه قلمداد مي
كند كه اگر دولت اسد سرنگون شود جريان اخوان سوريه بتواند ابتكار عمل را به دست
بگيرد و حلقه اخواني در تمام كشورهاي منطقه شكل بگيرد و صاحب موضع بالاي سياسي شود.
البته قابل پيش بيني بود كه مرسي اين ادبيات را مطرح كند اما صحبت هاي او در بحران
سوريه چندان به نفع معارضين و مخالفين مسلح نخواهد بود و همان طور كه دولت اسد نشان
داده ابتكار عمل در دست دولت است و مردم سوريه اقبال كلي به دولت دارند.
برخلاف اين كه در كشورهاي ديگر اين
جريان هاي انقلابي بودند كه اجماع را عليه
دولت هاي وقت به دست آوردند در سوريه عكس اين موضوع صادق است و نشان مي دهد معارضين
در بين ملت سوريه جايگاهي ندارند و اين دولت است كه كمافي السابق از اقبال عمومي
برخوردار است و صحبت هاي مرسي چندان بر اين مساله تاثيرگذار نيست بنابراين طراحان
برنامه هاي
رسانه اي در اين مورد هم به خطا رفتند.
گزارش روز
|
