حقوق شهروندی، متن یا حاشیه؟ (یادداشت میهمان)

1- در تبیین عبارت حقوقی «حقوق شهروندی»، بایستی چند تعریف را در نظر داشت؛ اولاً این که، منظور از حقوق (droits) در این عبارت مجموعه‌ای از حق‌ها و تکالیف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که در قوانین بالادستی ملی و نیز اسناد مصوب و بی‌مناقشه فراملی ذکر گردیده و شهروند از آن حقوق برخوردار و به ایفای تکالیف آن نیز متعهد گردیده است. ثانیاً، شهروند (citoyen) در اینجا به فردی اشاره دارد که دارای یک رابطه حقوقی- سیاسی با دولت- ملت (Etat-Nation) است که در اصطلاح حقوقی به این رابطه تابعیت (nationalite) می‌گویند. لذا، به طور خلاصه،‌حقوق شهروندی به مجموعه‌ای از حق‌ها و تکالیف مدنی- اقتصادی اطلاق می‌شود که ناظر به یک تبعه به عنوان شهروند یک کشور است. نانوشته پیداست که اجرا و احقاق این حقوق، منطقاً در یک قلمرو سرزمینی رخ خواهد داد که این قلمرو سرزمینی، همان چارچوب حکمرانی کشور فرد تبعه، اعم از زمینی، دریایی و هوایی است. با همین توضیح مختصر،‌مشخص می‌شود که مفهوم حقوق شهروندی با مفهوم حقوق بشر (droits de l’homme) علی‌رغم برخی تشابهات شکلی و اجرایی، از لحاظ ماهیتی متفاوت است؛ و همانگونه که در تعریف حقوق بشر گفته شده، این حقوق ناظر به انسان به ماهو انسان (و نه صرفاً تبعه یک کشور خاص) است که از کرامت و حیثیت ذاتی بشر (و نه رابطه حقوقی- سیاسی شهروند با دولت متبوع) برمی‌خیزد. این افتراق ماهیتی، موجب تفاوت در مصادیق این دو نوع از حقوق هم گردیده‌اند.
فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ذیل عنوان «حقوق ملت» از اصول نوزدهم تا چهل و دوم به احساء حقوق والایی پرداخته است که برخی از آن‌ها مانند مصون بودن حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض، آزادی نشریات و مطبوعات، آزادی احزاب و اقلیت‌های دینی شناخته شده، برخورداری از تأمین اجتماعی، منع تبعید، حق بر دادخواهی و منع شکنجه، ‌را می‌توان از مصادیق حقوق بشر برشمرد و برخی دیگر نظیر برخورداری همه مردم ایران از هر قوم و قبیله از حقوق مساوی، حمایت یکسان قانون از آحاد ملت ایران و فراهم نمودن وسایل آموزش و پرورش رایگان برای همه ملت را از موارد حقوق شهروندی به حساب آورد.
2- اعضای هیأت دولت و جریان پیگیر مباحث حاشیه‌ای در دولت که گویی در صدد برآمده‌اند مسائل اصلی را فرعی و مسائل فرعی را اصلی جلوه دهند، در سخنرانی‌های متعدد خود به حقوق شهروندی و تدوین منشور در این رابطه اشاره داشته است. رئیس جمهور محترم، پیش از انتخابات در همایش اعلام کاندیداتوری خود در بیست و دوم فروردین ماه این گونه به حقوق شهروندی اشاره کرده‌اند؛ «همه مردم ایران باید احساس عدالت کنند و عدالت یعنی فرصت برابر. شیعه، سنی، کرد، بلوچ، ترکمن و همه اقوام باید عدالت را احساس کنند. اگر بار اجرایی را مردم بر عهده من بگذارند، منشور حقوق شهروندی را تدوین خواهم کرد، در منشور حقوق شهروندی، تمام مردم احساس برابری خواهند کرد». پس از انتخابات نیز، آقای روحانی در بیستم آبان‌ماه طی دیداری که با اعضای مجمع نمایندگان اقلیت‌های دینی مجلس شورای اسلامی داشتند، این گونه حقوق شهروندی را در ادبیات خود به کار می‌گیرند: «دولت تدبیر و امید، همان طور که در شعارهای خود اعلام کرده، به حقوق شهروندی معتقد و پایبند بوده و به دنبال تدوین منشور حقوق شهروندی است. دولت خود را موظف به اجرای منشور حقوق شهروندی در کشور می‌داند».
فارغ از این که نحوه سخنرانی پیش از انتخابات آقای روحانی در رابطه با حقوق شهروندی به گونه‌ای است که گویی ملت ایران از اقوام گوناگون، تاکنون در جمهوری اسلامی احساس عدالت و برابری نداشته‌اند و قرار است ایشان با تدوین منشور حقوق شهروندی این احساس را به اقوام ایرانی بازگردانند(!)، با توجه به توضیحات صدر این نوشته مبنی بر تمایز حقوق شهروندی از حقوق بشر،‌از ادبیات ایشان در این زمینه، دو نوع برداشت می‌توان نمود: اول این که رئیس جمهور محترم به یک ظرافت و تمایز حقوقی توجه کافی نداشته‌اند که دائماً عبارت «حقوق شهروندی» را بجای «حقوق بشر» به کار می‌گیرند، چه مصادیقی که ذیل حقوق شهروندی ذکر می‌نمایند و سخنرانی ایشان در جمع نمایندگان محترم اقلیت‌های دینی در مجلس، هیچ ارتباطی به حقوق شهروندی نداشته بلکه ناظر به مفهوم حقوق بشر هستند. دومین برداشت این که رئیس جمهور محترم با توجه به مقام والای سیاسی‌ای که از آن برخوردار گردیده‌اند، با تکرار عناوین پرطمطراقی چون «حقوق شهروندی» و ملزم برشمردن دولتشان مبنی بر «تدوین منشور حقوق شهروندی»، با اغماض از معنای دقیق حقوقی این مفهوم، در پی تبلیغات سیاسی بوده‌اند!
برداشت اول تقریباً دور از ذهن می‌نماید، چرا که دکتر روحانی خود حقوق خوانده و آشنا به مفاهیم حقوقی است و بسیار بعید می‌نماید که دچار چنین جابجایی‌ای در مفاهیم حقوقی گردیده باشند؛ نکته جالب آن که اتفاقاً صحه گذاشتن بر برداشت دوم، مؤیدهای بیشتری هم دارد:
رئیس جمهور محترم در سخنرانی‌های خود، به جای بها دادن به اصول فصل سوم قانون اساسی و اجرای بی‌تبعیض آن‌ها، به تدوین منشور جدید حقوق شهروندی تأکید می‌نماید که به لحاظ سیاست‌ورزی، می‌توان گفت ظاهری عامه‌پسند دارد. دیگر آن‌که اگر چه مواد 100 و 211 قوانین برنامه چهارم و پنجم توسعه به تدوین و احقاق حقوق شهروندی اشاره داشته‌اند، لکن علاوه بر قانون اساسی، قوانین عادی جمهوری اسلامی ایران هم به موضوع حقوق شهروندی پرداخته‌اند که از آن جمله است ماده واحده «قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی» مصوب 15 اردیبهشت 1383، مشتمل بر یک ماده واحده و پانزده بند و یک دستورالعمل برای بند پانزده؛ رئیس محترم جمهور، باز هم بی‌هیچ اشاره‌ای در سخنرانی‌های خود به مجموعه این قوانین مصوب و قابل اجرا، کماکان مقوله تدوین منشوری جدید در زمینه حقوق شهروندی را تکرار می‌نماید.
3- با توجه به موارد یاد شده، نمی‌توان «منشور حقوق شهروندی» مورد نظر رئیس جمهور محترم را یک «ابتکار»! و یا «نوآوری»! در عرصه حقوق و تأمین حقوق شهروندان تلقی کرد، چرا که مفاد آن با تعریف جامع و مانع در قانون اساسی و سایر قوانین پیرامونی آمده و ضرورت اجرایی دارد. از این روی بیم آن می‌رود که اقدام مورد اشاره فقط در بستر یک حرکت سیاسی- تبلیغاتی به صحنه آمده باشد که پیش از آن نیز نمونه‌های مشابهی در دولت موسوم به اصلاحات داشته و «سیاسی» بودن آن- به جای محتوای حقوقی- برکسی پوشیده نیست. انتظار از دولت محترم آن است که به جای پرداختن به اینگونه مسائل جانبی و تبلیغاتی، بیشترین ظرفیت و تلاش خود را برای مقابله با مشکلاتی نظیر مسائل اقتصادی، تورم، گرانی، اشتغال و... به کار گیرد و از درگیر کردن افکار عمومی به مسائل حاشیه‌ای که برای دولت محترم نیز فرصت‌سوز و هزینه‌ای بی‌سود است پرهیز کند.
محمد صادق فقفوری

کیهان و خوانندگان

سامانه پیام کوتاه 30002323
33110065 ساعت 3 تا 6 بعدازظهر
33916546 تمام ساعات شبانه‌روز
* تیتر اول کیهان پنج‌شنبه «دولت در زنگ حساب، انشاء خواند» حرفه‌ای و هنرمندانه بود و در یک جمله، تفسیر و تحلیل دقیقی از گزارش 100 روزه رئیس‌جمهور ارائه کرده بود. تیتر کیهان را که دیدیم، نفس راحتی کشیدیم و خدا را به خاطر وجود این چشمان باز و قلم‌های متعهد شکر کردیم.
علی احمدی‌فرد و دهها پیام مشابه دیگر
* برای چند سایت طرفدار اصلاح‌طلبان پیام فرستادم که چرا این همه به روزنامه ‌کیهان ناسزا می‌گویند؟ اگر در مقابل تحلیل‌ها و نظرات کیهان دلیل و نقد مستندی دارید چرا ارائه نمی‌کنید؟‌ این فحاشی شما نشان می‌دهد که در برابر تحلیل‌ها و نوشته‌های مستند کیهان، دست اصلاح‌طلبان خالی است و سعی دارند این خلأ را با ناسزاگویی پر کنند.
شفیعی از اصفهان
* آمریکا با نقض برنامه اقدام مشترک ایران و 1+5 ماهیت کثیف خود را نزد جهانیان به نمایش گذاشت این به منزله آن است که شیطان بزرگ برای حقوق ملت‌ها هیچ احترامی قائل نیست.
سلیمان بلغار
* به جان‌کری باید گفت، اگر در هیچ گوشه‌ای از ان‌پی‌تی حق غنی‌سازی برای هیچ کشوری قائل نشده‌اند چه کسی باید غنی‌سازی اورانیوم را انجام دهد حتما فقط کشورهایی که عضو نیستند باید بیایند و این غنی‌سازی را انجام دهند!
دکتر مرتضایی از درچه اصفهان
* با قاطعیت عرض می‌کنم اگر استقامت و ایستادگی و پافشاری هشت سال گذشته در موضوع هسته‌ای و غنی‌سازی نبود موفقیت نسبی امروز تیم هسته‌ای کشور حاصل نمی‌شد عقبگرد هسته‌ای در دولت آقای خاتمی را هرگز فراموش نخواهیم کرد.
1667---0919
* مشکل گرانی مهمترین رکن اساسی بود که دولت یازدهم قول داده بود در ابتدای کار آن را برطرف کند. ولی الان می‌بینیم قیمت آب - برق و مواد خوراکی کاهش که نیافته هیچ بلکه گران‌تر هم شده است. پس کی می‌خواهند جلوی گرانی را بگیرند.
یک شهروند
* اینکه آقای روحانی در گزارش صد روزه خود در صدا و سیما اعلام کرد گرانی‌ها مهار شده ما که در واقعیت آن را نمی‌بینیم. گرانی روزافزون کالاها و مواد خوراکی و میوه و خیلی از خدمات و کالاهای دیگر هنوز مهار نشده است.
یک شهروند
* با دفن چند خواننده مبتذل فراری به خارج از کشور در قطعه هنرمندان آن هم با هزینه‌کردن 100 میلیونی مسئولین وزارت ارشاد از جیب مردم هیچ بعید نیست که جسد رجوی جنایتکار را در صورت مرگ در قطعه شهدای 72 تن خاک کنند!
3549---0912
* اخیرا قائم‌مقام وزیر نیرو در اظهارات خود گفته است مشترکان 30 درصد هزینه تمام شده آب را می‌پردازند که این کار حدود 34 سال است ادامه دارد. راستی شما که با آن شعارهای دلنشین خودتان به مردم قول داده بودید مشکل گرانی و تورم را حل می‌کنید آیا با این‌گونه اظهارات می‌خواهید مشکل گرانی را حل کنید یا به آن دامن بزنید؟
یک شهروند
* تخریب دیگران بسیار راحت‌تر است از اینکه بتوانی شب و روز تلاش کنی و دردی از مردم را دوا کنی. مرغ 7000 تومان، خامه هفته گذشته 700 تومان و امروز 1100 تومان اینها مشکلات مردم است. شما را به خدا به درد مردم رسیدگی کنید تخریب دیگران مشکلی از جامعه کنونی را مداوا نمی‌کند.
رضایی
* با توجه به گزارش صد روزه که به جای ارائه عملکرد به تخریب 8 ساله گذشته پرداخت باید فرصتی در اختیار دکتر احمدی‌نژاد قرار داد تا از خود دفاع کند. متاسفانه مجریان نیز به جای سوال در مقام ستایش مهمان بودند!
علیمردانی
* مردم در شهرها و روستاها و جاده‌های کشور خدمات دولت گذشته را دیده و با تمام وجود لمس ‌کرده‌اند. با خراب کردن دیگران راه به جایی نمی‌بریم. در مدت همین چند ماهی که دولت جدید روی کار آمده قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است.
2572---0918
* وقتی شنیدم دو جوان را در آمریکا به دست هم‌گروه‌های خودشان در گروه موسیقی مبتذل «سگهای زرد» کشته‌اند و مسئولان وزارت ارشاد با هزینه صد میلیونی بیت‌المال آنها را به ایران ‌آورده و در قطعه هنرمندان دفن کرده‌اند از هنرمندانی چون شهید آوینی خجلت کشیدم و اشک ریختم و واقعا برای مسئولین بی‌بصیرت متاسفم.
7654---0930
* به دولتمردان توصیه می‌کنم عملکردتان را طوری تنظیم نمایید که در یوم‌الحسره دستان خود را گاز نگیرید و برای عملکرد خود در چند روز ریاست و وزارت، خود را سرزنش نکنید.
حیدری
*رئیس‌جمهور محترم با اعلام اینکه پول مسکن مهر را از جیب فقرا گرفته‌اند، مسکن مهر‌نشینان را دچار نگرانی کردند. آیا در این خانه‌های غصبی از پول فقرای هموطن نمازمان صحیح است؟
9212---0911
* با سلام به مدیر مسئول کیهان؛ گفت و شنود 6/9/92 خوب بود. ای کاش به جای عیب‌جویی از دیگران گزارش عملکرد صد روزه وعده داده شد ارائه می‌شد.
گیلانی
* از دولت تدبیر و امید انتظار می‌رود بذر امید را در دلها بپاشند نه ناامیدی و یاس را. مردم فهیم کشورمان هیچ‌گاه خدمات دولت قبل را فراموش نخواهند کرد. روز قیامت باید پاسخگوی گفته‌ها و اعمال‌مان باشیم.
فولادی از بندرانزلی
* جدای از دمیدن روح ناامیدی به جامعه در جریان گزارش صد روزه، مجریان صدا و سیما به جای طرح سوالات مرتبط با عملکرد دولت به مدح و ثنای دولت پرداختند. انتظار بود از به کارگیری صدها نفر از فتنه‌گران در وزارتخانه‌ها و استانداری‌ها و فرمانداری‌ها سوال می‌شد.
خانواده شهید و جانباز بهار از قم
* در مسکن مهر پردیس فاز11 ثبت‌نام نموده‌ام. یک خانواده 4 نفره هستم که در یک مسکن اجاره‌ای 40 متری ساکنم. از وزارت راه و شهرسازی درخواست می‌شود طبق وعده مسئولین تا دی‌ماه نسبت به واگذاری آن اقدام نمایند و از زیر سوال بردن بی‌مورد آن خودداری نمایند.
فرهادی
* اول تا آخر گزارش آقای رئیس‌جمهور بدگویی از دولت قبل بود. از آقای روحانی آن هم در لباس روحانی واقعا انتظار نداشتیم.
6775---0912
* در دولت گذشته هرگاه پول مصرفی آب و برق و گاز و ارزاق عمومی بالا می‌رفت توپخانه‌های رسانه و مطبوعات سر و صدایشان گوش فلک را کر می‌کرد ولی در این دولت کسی توجهی به این مسائل نمی‌کند. ای کاش همانطور قیمت اتومبیل‌های خارجی و موردعلاقه ثروتمندان کاهش یافت، قیمت کالاهای ضروری مردم نیز کاهش می‌یافت.
9152---0919
* تیم مذاکره‌کننده باید با صراحت و شفافیت درباره محتوای موافقت‌نامه ژنو با مردم صحبت کند و این تصور را که موافقت‌نامه شبیه قفل زدن بر مراکز غنی‌سازی انرژی اتمی است به صورت مستدل برطرف کند و بی‌جهت به جشن و پایکوبی نپردازد و حقایق را برای مردم بصیر ما بازگو کنند. ما باید به اندازه نیازمان بتوانیم به تولید سوخت و غنی‌سازی بپردازیم نه اینکه کفار و مشرکین که لحظه‌ای به بودن ما راضی نیستند مشخص کنند آیا اجازه استفاده از حقمان را داریم یا نه!
روستا از اصفهان
* شایسته نیست که از یک طرف صحبت از ضرورت وحدت بکنیم ولی هراز چندگاه رای خود را چماق کنیم بر سر نیم دیگر شهروندان ایرانی که رای دیگری داشته‌اند بکوبیم.
احمدزاده
* با وجودی که دولت قبلی کالاهای اساسی را برای دولت جدید انبار کرده بود گزارش صد روزه تنها به انتقاد و انتقام از دولت قبلی اختصاص داشت.
6775---0912
* از شهرداری منطقه 7 تهران درخواست می‌شود نسبت به تهیه و نصب چراغ روشنایی سقفی زیر پل سواره خیابان انقلاب تقاطع روشندلان- شریعتی و پایانه تاکسیرانی خط میدان تجریش و پاسداران و دو دوربرگردان زیر پل اقدام نماید.
کریمی
* به رغم کاهش قیمت ارز و طلا متاسفانه قیمت لوازم خانگی نه تنها کاهش نیافته بلکه با پافشاری حتی افزایش قیمت‌ نیز پیدا کرده است. گویا هیچ دستگاه ناظری نیز به این اجحاف‌ها توجهی نمی‌نماید. از دستگاه‌های مسئول انتظار می‌رود اقدام ویژه‌ای در این مورد بنماید.
احمدی

آلو (گفت و شنود)

گفت: هنوز امضای توافقنامه ژنو خشک نشده که اتحادیه اروپا 17 شرکت ایرانی را تحریم کرد.
گفتم: مگر قرار نبود تحریم‌های جدید وضع نشود؟!
گفت: می‌گویند این تحریم‌ها از قبل تصویب شده بود!
گفتم: خب! غنی‌سازی اورانیوم و تاسیسات آب سنگین اراک و غنی‌سازی 20 درصد و تولید سانتریفیوژهای پیشرفته و ... هم از قبل انجام شده بود. چرا باید فعالیت ایران به حالت تعلیق درآید ولی حریف هر غلطی دلش خواست بکند؟
گفت: چه عرض کنم؟! از اول هم معلوم بود که آمریکا و اروپا قابل اعتماد نیستند و هر روز برای دبه درآوردن بهانه‌ای می‌تراشند.
گفتم: آموزگاری به دانش‌آموزش گفت؛ چند دفعه بگویم که سر کلاس چیزی نخور؟ و دانش‌آموز گفت؛ آقا اجازه! آلو‌خشک است، گذاشته‌ام توی دهنم خیس بخورد تا در زنگ تفریح بخورم!

تحریم 17 شرکت ایرانی یک هفته پس از توافق ژنو اتحادیه اروپا هم مثل آمریکا قابل اعتماد نبود

سرویس سیاسی-
در فاصله کمتر از یک هفته از توافق ژنو میان ایران و گروه موسوم به 5+1، شورای اتحادیه اروپا 17 شرکت ایرانی را به فهرست تحریم‌های ضد ایرانی خود اضافه کرد.
این رویکرد و اقدام خصمانه و کینه‌توزانه در حالی است که ایران طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر و پیش از توافق در ژنو، بارها با اعتمادسازی، حسن‌نیت خود را به طرف مقابل نشان داد. موضوع اعتمادسازی ایران حتی در گزارش فصلی اخیر آژانس انرژی اتمی مورد اذعان قرار گرفت.
به هر حال و پس از چند دور مذاکرات فشرده و نفسگیر در ژنو، ایران و 5+1 به یک توافق موقت و 6 ماهه رسیدند.
نکته حائز اهمیت این است که بلافاصله پس از توافق ژنو، مقامات آمریکایی‌ در چندین موضع‌گیری بر چند مطلب اصرار داشتند؛ 1- حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته نشده است. 2- راکتور آب سنگین اراک باید تعطیل شود. 3- تحریم‌های اصلی باقی می‌ماند و...
اظهارات جان‌کری تا باراک اوباما پیرامون ادعاهایی که علیه ایران پس از توافق ژنو مطرح کردند به وضوح نشان داد آمریکایی‌ها قابل اعتماد نیستند.
اکنون این بار اتحادیه اروپا نیز مثل آمریکا نشان داد که قابل اعتماد نیست و عهدشکنی بخشی از هویت آنهاست. در همین زمینه، پنج‌شنبه گذشته شورای اتحادیه اروپا طی اعلامیه‌ای که در سایت رسمی خود منتشر کرده اعلام داشت 17 شرکت ایرانی را به فهرست تحریم‌های خود افزوده است.
در اعلامیه شورای اتحادیه آمده است که این اتحادیه به موجب تصمیمی که در 23 مارس سال 2012 اتخاذ شده اعمال محدودیت بر برخی شرکت‌های ایرانی را ادامه می‌دهد.
شرکت مدیریت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ایران و 16 شرکت کشتیرانی شرکت‌هایی هستند که در فهرست تحریمی اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند.
فهرست 16 شرکت کشتیرانی که اتحادیه اروپا آنها را در فهرست جدید تحریم‌های خود قرار داده عبارتند از:
- «شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران» (بخاطر آنچه حمل محموله‌های نظامی و نقض تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه خرید و فروش تسلیحات نظامی عنوان شده است)؛ «شرکت کشتیرانی بوشهر»، «شرکت کشتیرانی حافظ دریا»، «کشتیرانی ایران و مصر»، «کشتیرانی اییرین وست‌شیپ»، «شرکت مالتا»، «شرکت کشتیرانی جی‌ام‌بی‌اچ‌ اروپا»، «شرکت مهندسی و خدمات دریایی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی»، «شرکت دریایی آی‌اس‌آی مالتا»، «شرکت کشتیرانی خزر»، «شرکت کشتیرانی ماربل»، «شرکت کشتیرانی سفیران پیام دریا»، «شرکت خدمات کامپیوتری کشتیرانی»، «شرکت کشتیرانی سروش سرزمین اساطیر»، «آژانس کشتیرانی راه جنوب» و نهایتاً «شرکت کشتیرانی والفجر 8».
علت تحریم این شرکت‌ها وابستگی، همکاری و تحت مالکیت بودن و یا تحت کنترل بودن آنها توسط شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ادعا شده است.
همچنین دیوان دادگستری اروپا طی حکمی پس از بررسی درخواست استیناف اتحادیه اروپا در مورد لغو تحریم شرکت «کالا نفت» مربوط به ایران دوباره این شرکت را در فهرست تحریم‌های این اتحادیه قرار داد.
براساس این گزارش، دیوان دادگستری اتحادیه اروپا اعلام کرد: شرکت پشتیبانی ساخت و تهیه کالای نفت باید در فهرست تحریمی افراد و شرکت‌های ایرانی اتحادیه اروپا باقی بماند.
پیش از این دادگاه عمومی اتحادیه اروپا، تحریم شرکت کالا نفت از سوی این اتحادیه اروپا را لغو کرده بود. اتحادیه اروپا این شرکت را به مشارکت در فعالیت‌های هسته‌ای ایران متهم کرده است.
اما عباس عراقچی معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه و عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان به اقدام اتحادیه اروپا واکنش نشان داد.
عراقچی در گفت‌وگو با مهر، درباره اقدام اتحادیه اروپا مبنی بر گنجاندن 17 شرکت دیگر ایرانی در فهرست شرکت‌های تحریم شده با انتقاد از اقدام اتحادیه اروپا، گفت: اجرای تحریم‌های گذشته خلاف توافق‌نامه جدید نیست اما خلاف روحیه همکاری و حسن نیت در شرایطی است که در حال آماده‌سازی توافق جدید بین ایران و کشورهای 5+1 هستیم.
وی ادامه داد: توافق جدید شامل بسیاری از تحریم‌های قبلی نمی‌شود و البته این توافق نیز هنوز اجرایی نشده است.
خاطرنشان می‌شود آنچه که اکنون در فضای پس از توافق ژنو از پرده برون افتاده است و البته اتفاق غیرمنتظره‌ای نیست این است که طرف غربی برخلاف ژست دیپلماتیک و مانور تعامل با کشورها، بیرون از حسن نیت و همکاری به رویکرد خصمانه خود اصرار دارد که مانند همیشه نشان از غیرقابل اعتماد بودن آنهاست.

17 آذرماه بازرسان آژانس به تأسیسات آب سنگین اراک می‌روند

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد بر اساس توافق با ایران، بازرسان آژانس 8 دسامبر (17 آذر) برای بازدید از تاسیسات آب سنگین اراک به ایران می‌آیند.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه اعلام کرد که آژانس دعوت ایران برای فرستادن بازرسانش برای بازدید از تاسیسات آب سنگین اراک در 8 دسامبر (17‌آذر) را قبول کرده است.
به گزارش سی‌ان‌ان، یوکیا آمانو ادامه داد: ما هنوز پاسخ خود را به این دعوت اعلام نکرده‌ایم اما این بازدید انجام می‌شود. ما از این تاسیسات بازدید کرده و فعالیت‌های لازم را انجام خواهیم داد و واقعیت‌های موجود را به شورای حکام گزارش می‌کنیم.
وی اضافه کرد: این بازدید بخشی از فعالیت‌های پادمانی و آزمایشی است.
آمانو افزود: این دعوت تنها برای بازدید از تاسیسات آب سنگین اراک است و اجازه بازدید از راکتور آب سنگین هنوز داده نشده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: بازرسان آژانس به صورت دائمی در آنجا نخواهند بود به طور معمول دو تیم دو نفره از بازرسان از این تاسیسات بازدید می‌کنند.
وی با اشاره به کمبود بودجه در آژانس گفت: آژانس احتمالا برای تکمیل وظایف خود نیاز به کمک دارد. من فکر نمی‌کنم ما بتوانیم تمام مسائل را با بودجه موجود مورد بررسی و آزمایش قرار دهیم.
در همین حال، رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که برخی رسانه‌های خارجی اعلام کردند که ایران در چارچوب اجرای تفاهم ژنو از بازرسان برای سفر به ایران دعوت کرده است، گفت: ایران صرفا در چارچوب توافق تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از بازرسان خواسته است تا در تاریخ 17 آذر (8 دسامبر) برای بازدید از تاسیسات تولید آب سنگین اراک به ایران بیایند و هیچ درخواستی برای حضور بازرسان در ایران و بازرسی از تاسیسات و مراکز هسته‌ای در چارچوب توافق ژنو نداشته است.
در همین رابطه، کشورهای 1+5 در بیانیه مشترکی که در نشست شورای حکام آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی و از سوی سفیر آمریکا به نمایندگی از 6 کشور قرائت شد از بیانیه مشترک ایران و آژانس در مورد چارچوب همکاری‌ها استقبال کرد.
در این بیانیه همچنین از توافق وزیران امور خارجه 1+5 و ایران در خصوص برنامه اقدام مشترک حمایت و بر نقش آژانس در راستی‌آزمایی موضوعات ذی‌ربط هسته‌ای مندرج در برنامه اقدام مشترک تاکید شده است.
جنبش عدم تعهد نیز در بیانیه‌ای در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن حمایت از فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورمان از تداوم همکاری‌های ایران با آژانس استقبال کرد.
این جنبش در بیانیه خود که آن را رضا نجفی نماینده کشورمان در آژانس به عنوان رئیس این گروه قرائت کرد، از مذاکرات سازنده ایران و آژانس و بیانیه مشترک دو طرف در مورد چارچوب همکاری در یازده نوامبر (20 آبان ماه) که در تهران امضا شد و نیز از برنامه اقدام مشترک که در ژنو مورد موافقت وزیران امور خارجه 1+5 و ایران قرار گرفت استقبال کرد.
در این بیانیه همچنین تاکید شده است جنبش عدم تعهد بر اعتقاد خود مبنی بر اینکه تنها راه حل موضوع هسته‌ای ایران گفت‌وگو و دیپلماسی است تاکید می‌کند.
کاخ سفید: ایران حق فعالیت در اراک را ندارد!
از سوی دیگر؛ همزمان با اظهارات آمانو در مورد حضور بازرسان در تاسیسات آب سنگین اراک در 17 آذر کاخ سفید در بیانیه‌ای مدعی شد: ایران حق ادامه فعالیت‌هایی در راکتور آب سنگین اراک که می‌تواند منجر به تولید پلوتونیوم شود، را ندارد.
در این بیانیه تاکید شده است: تهران می‌تواند برخی ساخت و سازها در این رآکتور را که ارتباطی با تولید یا پیشرفت برنامه تولید پلوتونیوم ندارد، ادامه دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم مدعی شد: فعالیت‌های ساخت و ساز در این رآکتور می‌تواند ادامه داشته باشد اما تولید سوخت هسته‌ای، ادامه کار رآکتورها، تست و ارزیابی سیستم‌های کنترلی و دیگر فعالیت‌هایی از این دست مجاز نیست.
پیشتر وزیر خارجه کشورمان از ادامه فعالیت در این رآکتور خبر داده بود.

روایت آلبرایت از دستاوردهای مهم آمریکا در توافق ژنو (خبر ویژه)

«در توافق ژنو حق غنی‌سازی به ایران داده نشده است. ایرانی‌ها تصور می‌کنند باید 19 هزار سانتریفیوژ نصب شده را حفظ کنند. اینجاست که کار سخت خواهد شد».
دیوید آلبرایت ضمن تحلیلی که از سوی شورای روابط خارجی آمریکا منتشر شد، خاطرنشان می‌کند: توافق ژنو شروع خوب برای یک راه طولانی بود. توافقنامه شش‌ماهه‌ای که در ژنو به امضا رسید، در کوتاه‌مدت دستاوردهای عظیمی به همراه دارد اما طرف‌ها همچنان با چالش‌های دشواری در مورد حل و فصل مسائل در طولانی‌مدت مواجه هستند. مهم‌ترین دستاورد توافق ژنو این است که ایران حاضر شد ذخایر اورانیوم با غنای 20 درصد را از بین ببرد و در طی دوران مورد توافق، سانتریفیوژهای جدید تولید نکند. نیمی از اورانیوم 20 درصد رقیق شده و نیم دیگر نیز اکسید شده و از بین می‌رود.
وی می‌افزاید: اما یکی از مسائل مهم و دشواری که در آینده مطرح می‌شوند، به سقف مجاز تعداد سانتریفیوژهای ایران مربوط می‌شود. ایالات متحده احتمالاً می‌خواهد تعداد سانتریفیوژهای ایران را به 5 هزار دستگاه محدود کند و ایران احتمالاً خواهان دو برابر این تعداد است.
آلبرایت ادامه می‌دهد: «نکته دیگری که بسیار مهم است و عده زیادی را حیرت‌زده کرد، این است که ایران پذیرفت طی این 6 ماه سانتریفیوژ جدید نصب نکند و ساخت دستگاه‌های جدید را فقط به تعویض دستگاه‌های خراب غنی‌سازی که برخی در نطنز و برخی در فردو هستند، محدود کند. علاوه بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر خواهد بود دو بخش کلیدی را در مجموعه ساخت سانتریفیوژ کنترل کند تا اطمینان یابد که سانتریفیوژ جدیدی ساخته نمی‌شود. این هم بخش قابل ملاحظه‌ای از این توافق است که البته چندان مورد توجه عموم قرار نگرفت. به علاوه، قرار است ایران ساخت و ساز اساسی در راکتور آب سنگین اراک را که پلوتونیوم تولید می‌کند، به حال تعلیق درآورد.»
کارشناس آمریکایی در ادامه با اشاره به 6 ماهه بودن توافق ژنو نوشت: «مقامات آمریکا اعلام کرده‌اند ایران مجبور خواهد بود قبل از شکل‌گیری توافق جامع در آینده نگرانی‌ها را برطرف کند یا در این خصوص با آژانس به توافق برسد.»
وی افزود: «مهم این است که به ایران حق غنی‌سازی داده نشده و آمریکا و گروه 5+1 این مسئله را نپذیرفته‌اند(!) اما یکی از مسائلی که باید حل شود این است که برنامه سانتریفیوژهای ایران به چه شکلی باشد. به هر حال مجموعه‌ای از شروط وجود دارد که ایران ناگزیر از پذیرش آن خواهد بود و کاملاً روشن است که این کشور تلاش خواهد کرد تا جای ممکن تعداد کمتری از این شروط را قبول کند اما ایالات متحده نیز سعی خواهد کرد امتیازات بسیار قابل توجهی بگیرد.
وی می‌نویسد: شاید ایرانی‌ها تصور کنند که 18 تا 19 هزار سانتریفیوژ نصب شده دارند و باید این تعداد را حفظ کنند. اینجاست که کار سخت خواهد شد و بحث شدیدی نیز بر سر چارچوب زمانی اجرای این محدودیت‌ها در خواهد گرفت. تعیین سه تا پنج سال هیچ فایده‌ای ندارد اما 20 سال برای این کار مدت زمان قابل توجهی است(!) و طی این مدت یک دوره کامل از محدودیت‌ها می‌تواند برقرار شود.

دیپلمات صهیونیست: بپذیریم یا نپذیریم ایران اتمی شده است (خبر ویژه)

وزیر خارجه اسبق رژیم صهیونیستی اذعان کرد ایران اکنون یک کشور اتمی است و دیگر نمی‌توان برنامه هسته‌ای این کشور را نابود کرد.
شالومد بن عامی که در مادرید سخن می‌گفت، اظهار داشت: طبیعی است ایرانی‌ها هرگز نخواهند پذیرفت که به عقب برگردند و ما چه بپذیریم و چه نپذیریم، ایران حالا یک کشور عملا اتمی است. به همین دلیل، نابود کردن برنامه اتمی ایران که خواست اسرائیل است، امری نیست که بتوان انجام داد.
بن عامی با اشاره به محورهای توافق ژنو یادآور شد: با این حال، همه چیز در این زمینه به توافق نهایی بستگی دارد.
وی قدرت مقاومت ایران را در صحنه بین‌المللی شگفت‌انگیز توصیف کرد و گفت: در شرایطی که غرب همه گونه فشار و تحریم را بر ایران وارد می‌کرد، ایران از طریق حمایت از حماس، حزب‌الله و دیگر گروه‌ها بر توافق اعراب و اسرائیل و مخالفت‌های غرب تاثیر می‌گذاشت و حتی از چنان مقاومتی برخوردار بوده که توانسته است روابط خود با کشورهای مختلف را توسعه دهد.

سولانا: باورکردنی نبود ایران در ژنو سخاوتمندانه رفتار کرد! (خبر ویژه)

مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت دستیابی به توافق ژنو، نشانه سخاوت ایران بود. خاویر سولانا گفت 10 سال قبل تعداد سانتریفیوژها به 10 دستگاه هم نمی‌رسید اما حالا این کشور 19 هزار سانتریفیوژ دارد.
سولانا که هفته گذشته در نشست «حال و آینده گفت‌وگو با ایران» سخنرانی می‌کرد، حصول توافق ژنو را باورنکردنی توصیف نمود و افزود: در سال 2003 که ایران فقط کیک زرد داشت و در مراحل اولیه برنامه اتمی خود بود، روحانی و دولت خاتمی پذیرفت برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند و ایران به پروتکل الحاقی بپیوندد. اگر غرب و اروپا در آن زمان با ایران توافق می‌کردند، برنامه اتمی ایران تا این اندازه پیشرفت نکرده بود، تعداد سانتریفیوژها و سطح غنی‌سازی آن اینقدر بالا نمی‌رفت و از نظر فناوری هسته‌ای ایران تا این اندازه زیاد پیشرفت نمی‌کرد.
وی، سرعت پیشرفت ایران در زمینه هسته‌ای را در فاصله 10 ساله دو توافق، انقلابی و دگرگون کننده توصیف کرد و اظهار داشت: پس از روحانی، لاریجانی آمد که او هم مذاکره‌کننده‌ای بسیار باهوش و با ذکاوت بود اما ما به دلیل یک مسئله کوچک نتوانستیم با آنها به توافق برسیم و آن این بود که ما همواره اصرار داشتیم باید برنامه هسته‌ای خود را متوقف کنید اما هرگز سخنی از به رسمیت شناختن غنی‌سازی مطرح نمی‌کردیم.
مسئول سابق سیاست خارجی اروپا گفت: پس از آن، ما همواره بر فریز در برابر فریز تاکید داشتیم و چون نپذیرفتند، آنها را به طور مرتب تحریم کردیم اما این تحریم‌ها تاثیری در توسعه فناوری هسته‌ای ایران نداشت.
وی با بیان اینکه «من دیگر تصور نمی‌کردم هیچگاه ظرفیت چنین توافقی را با ایران داشته باشیم»، دستیابی به توافق ژنو را نشانه «سخاوت» ایران دانست و تصریح کرد: اگرچه در این توافق نیز بحث فریز در برابر فریز وجود دارد اما قرار است ما در مقابل توقف فعالیت‌های هسته‌ای، تحریم‌ها را از روی ایران برداریم.
سولانا با اشاره به محورهای این توافق تصریح کرد: امروز دیگر غنی‌سازی بیش از پنج درصد در ایران وجود ندارد و این دستاورد بسیار بزرگی است. ایران اکنون پذیرفته است مراکز هسته‌ای جدید یا سانتریفیوژهای نسل جدید نسازد که به نظر من، این موضوع بسیار مهمی است.
وی تصریح کرد: در زمان حاضر ما در شرایط ایده‌آل قرار داریم؛ با این حال، برخی نظیر عربستان و اسرائیل می‌گویند چرا برنامه هسته‌ای ایران متوقف شده نه منحل و به همین دلیل، اعتراض دارند.
سولانا با بیان اینکه در قبال توافق ژنو، صادرات نفت ایران به چین و هند و برخی کشورها ادامه خواهد یافت، تحریم طلا برداشته خواهد شد و برخی مبادلات تجاری با ایران به ویژه با اهداف انسانی صورت خواهد گرفت، اظهار داشت: صادقانه بگویم برای من به عنوان کسی که به مدت 10 سال با ایران مذاکره کرده است، می‌گویم آنچه که غربی‌ها داده‌اند، در مقابل آنچه که به دست آورده‌اند، اندک است.
سولانا گفت: عربستان نگران بمب اتمی ایران نیست چون پاکستان به سعودی‌ها بمب اتم می‌دهد بلکه نگرانی سعودی‌ها افزایش قدرت و وزن ایران در سطح منطقه است. اسرائیل نیز اصرار دارد که ایران نباید هیچگونه پیشرفت هسته‌ای داشته باشد اما حالا دیگر شرایط عوض شده است و دیگر نمی‌توان به نابودی برنامه هسته‌ای ایران فکر کرد بلکه ما فقط باید سطح غنی‌سازی آن را کنترل کنیم.

بی‌بی‌سی: توافق ژنو «به نوعی» حق ایران را به رسمیت می‌شناسد (خبر ویژه)

«توافق نهائی ایران و 1+5 می‌بایست در برگیرنده محدودیت‌ها و اقدامات شفاف‌ساز به‌منظور حصول اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران باشد و در مقابل منجر به برداشته شدن کامل همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و نیز تحریم‌های چندجانبه و یک‌جانبه‌ای شود که علیه ایران وضع شده است.»
وبسایت بی‌بی‌سی فارسی با انتشار تحلیلی به قلم شهیر شهیدثالث (تحلیلگر مقیم کانادا و همکار رسانه‌های اصلاح‌طلب) نوشت: توافق ژنو نتایج بعضاً مهم به همراه دارد. نخست آنکه شکست مذاکرات می‌توانست به سرعت موقعیت حسن روحانی را در داخل تضعیف کند و زمینه‌ساز بازگشت سیاست‌های رادیکال 8 سال گذشته شود. گزارشی در نیویورک تایمز منتشر شده که حاکی است که اوباما و دستیاران وی اینگونه استدلال می‌کردند که باید محملی برای ادعای پیروزی در اختیار حسن روحانی و جواد ظریف قرار داد که بتوانند برای رسیدن به یک توافق دائمی دوباره به میز مذاکره بازگردند.(!)
نویسنده ادامه می‌دهد: جان‌کری ادعا می‌کند که موضوع کلیدی حق غنی‌سازی اورانیوم ایران در این توافقنامه به رسمیت شناخته نشده است، اما جواد ظریف این ادعا را رد می‌کند. ظریف در کنفرانس خبری‌ای که بلافاصله پس از اعلام خبر توافق صورت گرفت تاکید کرد که در این توافقنامه، حداقل در دو مورد، حق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران مورد تایید قرار گرفته است. ظاهراً اشاره وی یکی به بخش مقدمه است که می‌گوید «راه‌حل جامع (و نهایی)، در برگیرنده یک برنامه غنی‌سازی مورد توافق دو طرف است» و دیگری به بخش انتهایی که بر «یک برنامه غنی‌سازی مورد توافق دو طرف با در نظر گرفتن معیارهای منطبق بر نیازمندی‌های عملی...» به عنوان بخشی از راه‌حل نهایی تاکید دارد.
در ادامه این تحلیل آمده است: در هر صورت تیم روحانی-ظریف قادر است ادعا کند که توافقنامه ژنو، حق غنی‌سازی ایران را که عمده‌ترین بخش منازعه آن کشور و غرب بر سر مسئله هسته‌ای بود، «به نوعی» به رسمیت شناخته است.

استقبال شهروندان از تیتر دولت در زنگ حساب انشاء خواند (خبر ویژه)

تیتر نخست روز پنج‌شنبه گذشته کیهان با استقبال گسترده در میان مخاطبان روزنامه مواجه شد و در عین حال بازتاب وسیعی در دیگر رسانه‌ها داشت.
تیتر نخست روز پنج‌شنبه کیهان این عبارت بود: «گزارش 100 روزه یا حمله به دولت سابق/ دولت در زنگ حساب انشاء خواند». به دنبال انتشار گزارش و تحلیل‌های روز پنج‌شنبه کیهان، تماس‌های بسیاری از سوی شهروندان با روزنامه انجام شد که اغلب حاکی از استقبال از این عنوان خبری بود و البته برخی از تماس‌گیرندگان نیز اصرار داشتند همچنان به تخطئه دولت قبل بپردازند؛ حال آن که کیهان به درستی پرسیده بود سخنان رئیس جمهور قرار بوده تخطئه دولت سابق به سبک تبلیغات انتخاباتی 7-8 ماه پیش باشد و یا ارائه گزارش عملکرد 100 روزه دولت جدید؟
یادآور می‌شود انتشار گزارش و تیتر کیهان در سایت‌های دیگر نیز با استقبال گسترده مخاطبان مواجه شد. از جمله برخی مخاطبان کامنت‌‌هایی از این قبیل را در سایت‌های مختلف گذاشته‌اند؛ «تیتر عالی بود.../ کیهان راست میگه، همش داشت آسیب‌شناسی 8 سال گذشته رو انجام می‌داد، البته بعضی آمارش هم اشتباه از آب درآمد/ تیتری براساس واقعیت.../ تیتر جالبیه ولی خوب کار همه دولت‌ها انشاء خوندنه/ احسنت... واقعاً هم همین بود/ عالی!! حسابی خندیدیم!/ اصلاً و ابداً تیتر کیهان را نمی‌پسندم / این تیتر عالی بود/ ایول واقعاً تیتر بجایی بود/ دمت گرم کیهان/ آخه انشایش هم انشای مالی نبود/ واقعاً دم کیهان گرم گرم گرم!/ این زیباترین، بامعناترین و بامسماترین و صد البته حرفه‌ای‌ترین تیتری بود که در مورد سخنان رئیس جمهور دیدم و در واقع منحصر بفرد بود!/ فرق کیهان با سایر نشریات و رسانه‌ها در همین جاها مشخص می‌شود/ دولت در زنگ حساب انشاء خواند...!!!!/ باز هم باید گفت دمت گرم کیهان/ اینکه نیاز به صد روز نداشت، در همان دو روز اول هم می‌توانست این انشا را بنویسد/ چه تیتر جالبی/ مرگ بر کیهان ]پاسخ؛ شعار مدعیان اصلاحات: زنده باد مخالف مرده من![/ احسنت بر کیهان... دولت راستگویان!!/ جالب بود. ان‌شاءالله دفعه بعد حواس آقای روحانی جمع باشد/ تیتر قشنگی زده خدائیش/ دمت گرم، چون واقعاً انشاء بود. خوب اومدی/ آخه از انشاء هم نمره نگرفت. معلوم نبود موضوع انشاء کارهای دولت بود یا گرفتن ایراد از دولت قبلی/ ... اما انشایی که نیاز به ویراستار حقوقی دارد. زیرا پر بود از سیاه‌نمایی و افترا/ واقعاً بهترین تیتری هست که میشه نوشت/ احسنت و آفرین بر کیهان واقعاً کیهان انقلابی عمل می‌کند و....