بهترين ها

بهروز ساقي
با پاي سر طي كرده بوديم اين زمين ها را
افتاده بوديم از نفس ميدان مين ها را

گاهي به همراه نسيمي در سكوت شب
رد مي شديم آهسته انبوه كمين ها را

دشت شب از ماه وستاره نورباران بود
بايد كه بودي تا ببيني مه جبين ها را

فهميده ها تن پوش همت را به تن كردند
بالا زدند از روي غيرت آستين ها را

در جبهه پاهاي برهنه دست خالي ها
مي آفريدند آنچنان« فتح المبين»ها را

فصل بهار وعاشقان سرمست ودلداده
از لاله ها مي چيد گلچين بهترين ها را
 

لرزه بر عرش

محمود مربوبي
از پس آستين بوسفيان
دست شيطان دوباره پيدا شد
بعد صبح بهار اسلامي
كينه مشركان هويدا شد
¤¤¤
بار ديگر عجوزه يثرب
قصد تقريب بي طهارت كرد
لرزه برعرش كبريا انداخت
بر رسول خدا(ص) جسارت كرد
¤¤¤
ديده ام ابري است و باراني
سينه ام شرحه شرحه شد از غم
كه دوباره اهانتي كردند
بر مقام پيمبر اكرم
¤¤¤
مصطفي برگزيده رب است
منتهاي مكارم الاخلاق
حرمتش شد شكسته، جا دارد
كه مسلمان بميرد از اين داغ
¤¤¤
خسته از اين همه جسارت ها
ذكر «تبت يدا...» به لب داريم
از تبار جناب سلمانيم
كينه از نسل بولهب داريم
 

نگاهي به نقش قلم در ادبيات دفاع مقدس و مقاومت
ادبيات دفاع مقدس الگوپرداز و الگوساز

مهدي فرخي
ادبيات، در تاريخ هر ملتي مي تواند بيانگر حقايق، رخدادها، رويدادها، خوشي ها و ناخوشي ها و حماسه هاي انكارناپذيري باشد كه اگر عنايت و توجّه ويژه اديبان و فرهيختگان عصر خود را دربرداشته باشد داراي وجوه شاخصي در اعصار ديگر مي گردد. چشم انداز و برداشت و نگاه هر نويسنده اي در متون ادبي، برآيند نويني است كه او از حماسه ها، احساسات و جريان هاي زندگي پيراموني خود دارد، هرچقدر اين نگاه زلال تر و شفاف تر باشد به خوبي مي تواند جريانات فكري جامعه خود را بسازد، در قالب آثاري مانا و ماندگار قرار دهد. آثاري چون شعر، قصه، رمان، نمايشنامه، فيلمنامه و ساير آثار ادبي را به ارمغان گذارد.
اگر فرصت ها مجال پرداختن به پديده هاي مهم و بزرگ را به نويسنده ندهد، نويسنده مي تواند با انتخاب اجزايي از يك پديده بزرگ شاهكاري بزرگ خلق كند. و زندگي پيراموني خود را با الهام از پديده هاي مهم آن چنان ترسيم نمايد كه حماسه اي از كلمات بسازد. در ادبيات نويسنده قادر خواهد بود با استخدام كلمات بيانگر حوادث، رويدادها، احساسات گردد و جان پيام را به مخاطبان با شيوه ها و ابزارهاي مورد دلخواه انتقال دهد.
يكي از پديده هاي مهمي كه فكر و ذهن نويسندگان معاصر را به خود معطوف داشته و خالق نوعي ادبيات در ميهن اسلاميمان گرديد، پديده اي به نام «دفاع مقدس» است كه از سال 1359 تا 1367 رخ داده است. پديده دفاع مقدس صرف نظر از اينكه مي تواند به تنهايي كتاب قطوري از دائره المعارف انقلاب اسلامي باشد و به عنوان
زير مجموعه اي از آن قرار گيرد، اما داراي آن چنان غنا، شور، نشاط، بالندگي، حوادث، رويدادها و رخدادهاي عبرت آموز تاريخي، اسلامي و انساني است كه خود به عنوان يك جريان فكري در ادبيات جا باز نموده و در تقسيم بندي ادبيات معاصر ما براي آن نوعي امتياز و برجستگي ها قائل شده ايم. لذا اينك ادبيات دفاع مقدس در همه زمينه ها از جمله شعر، داستان، رمان، نمايشنامه، فيلمنامه، قطعات ادبي، مقالات تحليلي، توصيفي، تمثيلي، انتقادي و غيره حرفهاي تازه اي براي گفتن دارد كه در كمتر پديده اي اين گستردگي را مي بينيم.
ادبيات دفاع مقدس و مزيّت ها
از مزيّت هايي كه مي تواند ادبيات دفاع مقدس در تاريخ شكوهمند انقلاب اسلامي داشته باشد مزيّت «سندسازي» است كه امروزه ادبيات علاوه بر جذب مخاطبين خود و اقناع نويسندگان و پر كردن اوقات فراغت خوانندگان و فعال نمودن زمينه هاي فرهنگي و هنري مي تواند به عنوان سندي غيرقابل انكار از ادبيات و تاريخ اين كشور براي آيندگان باقي بماند.
آيندگان مي توانند حسب علاقه و اشتياق و نياز خود از آن بهره جويند و مطالب مفيدي را از آن استخراج نمايند و يا الگو بگيرند
از آنجايي كه نويسندگان ادبيات دفاع مقدس عمدتا خود در كوران حوادث جبهه و جنگ قرار گرفته اند و از شميم كوي يار نفس كشيده اند كمتر دچار لغزش و تحريفات گرديده اند، حتي اگر در بيان و قدرت انتقال پيام و استفاده بهينه از خلاقيت هاي به كارگيري از كلمات و ماجراها قصوري كم و بيش داشته اند، در بيان مفاهيم صادق بوده اند.
از اين روست كه ما بر تارك ادبيات ايران، دفاع مقدس را مانند برگ زريني در تاريخ مي بينيم كه همانند گوهر درخشاني در ادبيات حماسي، ادبيات نمايشي، ادبيات عرفاني، ادبيات انتقادي، ادبيات توصيفي مي درخشد و جريان هاي فكري و انديشه اي را متأثر از آن مي دانيم.
اين تأثيرگذاري با واژه هاي بي جان در ادبيات، جان تازه اي در روح و جان آدميان دمانده است.
اگر نوشته ها، سروده ها و آثار نويسندگان معاصر را كه بيانگر احساسات پاك سرايندگان و نويسندگان آن نسبت به مفاهيمي چون ايثار، دلدادگي و شهادت پيشگي حماسه آفرينان دفاع مقدس است بزداييم، به جدّ سوز و شور و لطايف و ظرايف و هنر و زيبايي را از متون ادبي گرفته ايم كه در آن صورت كلمات، بي هويت و سرگردان در الفباي خيال نويسندگان بي تفاوت باقي مي مانند كه تأثيري هم در دل مخاطبان نخواهند داشت.
ادبيات دفاع مقدس پيشتاز در معرفي جهان بيني الهي
ادبيات دفاع مقدس با توجه به هويت الهي و آرماني خود در معرفي جهان بيني الهي نيز پيشتاز است و در عصر تكنولوژي و صنعت و ارتباطات و جنگ رسانه ها، بيانگر نوعي ارزش الهي و آرماني است كه فطرت انسان ها را به پذيرش جهان بيني الهي فرا مي خواند.
از اين رو، مفاهيم در بستر جريان هاي دفاع مقدس رنگ خشونت و بي رحمي ندارند، بلكه رحمت و عطوفت و مهرباني از آن مي تراود، دفاع در مقابل خشونت ترسيم مي گردد، دفاع در مقابل بي رحمي و زورگويي و استعمارگري به منصه ظهور مي رسد، در مقابل خشونت، دفاع با اقتدار تمام توسط زاهدان شب و شيران روز طراحي مي گردد. در اين صورت جهان بيني الهي در لايه هاي اين تفكر و بينش نقش عميقي دارد، مفاهيم اسلامي و انساني در حدّ اعلا بروز مي يابد، مفاهيمي نظير ايثار، فداكاري، شهادت طلبي، شجاعت، رشادت، خداخواهي سوژه اصلي نوشتارهاي نويسندگان و متون ادبي مي شود. در چنين ادبياتي خوانندگان در فراخوان عظيمي از جهان بيني الهي دعوت مي شوند.
به همين دليل است كه فطرت خوانندگان بي دغدغه با رزمنده دفاع مقدس خو مي گيرد، در شعر دفاع مقدس خوانندگان مي خوانند، در قصه با آدمهاي قصه همراه مي شوند، در فيلمنامه با شخصيت هاي فيلم مي نشينند، برمي خيزند، خو مي گيرند و زندگي مي كنند، بي آنكه بخواهند خود را در فضاي مفهومي جبهه و جنگ قرار مي دهند، هر چقدر نويسنده دفاع مقدس و ادبيات ارائه شده با جهان بيني الهي هماهنگ باشد به همان نسبت درتأثيرگذاري و باورپذيري مخاطبان سهيم خواهد شد و لذا مخاطبان با خالق اثر همنفس و همراه مي شوند.
ادبيات دفاع مقدس الگوپرداز و الگوساز
ادبيات دفاع مقدس به نوعي در ميان ادبيات گذشته و معاصر الگوپرداز و الگوساز است كه اين معنا هم در محتوا و هم در ساختار قابل اثبات است.
بدين معنا كه ادبيات دفاع مقدس توانست با شكستن قواعد و مقررات دست و پاگير آثار ادبي كه منتهي بر ايجاد محدوديت براي نويسندگان متون ادبي مي شد از دو عنصر زمان و مكان نهايت بهره برداري را نموده و با تلفيق و مقايسه و يا گريز از ساختارهاي رايج، به نوعي نوآوري و خلاقيت دست پيدا كند و الگوهاي مناسبي را هم در محتوا، هم در تكنيك ارائه دهد. اين تغيير و الگوسازي و الگوپردازي در نحوه نگارش و زبان ادبي شعر، نمايش، داستان به خوبي هويداست. حتي در خلق الگوهايي كه
به عنوان قهرمان يك شعر، يا يك داستان يا رمان مد نظر است با ابتكارات ويژه اي ارائه مي شود كه ما اين نوع الگوپردازي را جز در حماسه هاي صدر اسلام و حماسه عاشورا نمي يابيم. براي همين است كه هم خوانندگان و هم نويسندگان براي شخصيت هاي خلق شده در اين آثار تقدسي غيرقابل انكار قائل هستند.
تصويري كه از شهيد چمران، شهيد باكري، شهيد صياد شيرازي در شعر، داستان، خاطره، رمان، خلق مي شود تصويري دو بعدي است كه هم الگوپردازي مي كند و هم الگوسازي مي نمايد، اگر قصوري در بيان الگوسازي است متوجه بضاعت كم و توان پايين تخصصي نويسنده است وگرنه در جريان ادبيات دفاع مقدس اين مهم به وضوح مشهود است كه اين الگوها در اذهان عمومي، همان الگويي است كه نويسنده قصد انتقال مفاهيم را داشته است.
ادبيات دفاع مقدس، موفقيت ها و ناكامي ها
در اين مجال محدود اگر بخواهيم زمينه هاي ادبي دفاع مقدس را در يك نگاه اجمالي مورد كنكاش و بررسي و ارزيابي دقيق قرار دهيم مي توان گفت: در مجموع در ادبيات دفاع مقدس شعر دفاع مقدس پيشتاز تمامي زمينه هاي ادبي دفاع مقدس است كه هم در محتوا و هم در تكنيك حرفهايي براي گفتن داشته است و يك سر و گردن از ساير موضوعات ادبي دفاع مقدس بالاتر است اما در زمينه هاي ديگر از جمله رمان و فيلمنامه موفقيت چشمگيري نداشته ايم اگرچه مي توان به تعداد انگشت دست رمان و فيلمنامه اي را به عنوان آثاري قابل قبول و نسبي پذيرفت اما در حيطه خاطره و داستان اين موفقيت بصورت چشمگيرتري ديده مي شود كه باز نتوانسته در اين رقابت به شعر دفاع مقدس برسد، شعر دفاع مقدس هم در قالب اشعار كهن و هم در اشعار نو، داراي مضامين محتوا و صنايع ادبي منحصر به فردي است كه قابليت هاي آن را مي توان در فرصت هاي مناسب برشمرد و ويژگي هاي آن را فهرست كرد تا همگان به چگونگي ارتقاي آن واقف گردند.
امروزه اگرچه ادبيات دفاع مقدس هنوز نورس و تازه به دوران رسيده است، اما به خوبي مشهود است كه تأثير و تأثراتي را در ادبيات كشور برجاي مي گذارد كه با همدلي و همياري انديشمندان انتظار ارتقاي هرچه بيشتر آن، دور از انتظار نيست .
 

دبير علمي جشنواره بين المللي شعر شهداي جهاد علمي :
شاعران مطرح جهان در جشنواره حضور مي يابند

« رضا اسماعيلي، دبير علمي جشنواره بين المللي شعر شهداي جهاد علمي» از حضور شاعران مطرح ايران و جهان در اين رويداد ادبي خبر داد .
اسماعيلي در گفت و گو با كيهان از برگزاري جشنواره شهداي جهاد علمي در روزهاي 22 و 23 آبان گفت و افزود : هدف از برگزاري اين جشنواره تكريم و بزرگداشت شهداي هسته اي كشور است كه به همت سازمان بسيج اساتيد دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي كشور برپا مي شود .
وي گفت : 10 نفر از شاعران مطرح در حوزه شعر مقاومت پايداري كه در رابطه با شهداي ترور كشور خودشان شعر گفته اند ، به اين جشنواره دعوت
مي شوند .
رضا اسماعيلي همچنين افزود : شاعراني كشورهاي مصر ، فلسطين ، لبنان ، سوريه ، پاكستان ، افغانستان ، يمن و بحرين در اين جشنواره حضور مي يابند.
اين شاعر و پژوهشگر عنوان كرد: قبل از برگزاري جشنواره نيز چند پيش همايش برگزار مي كنيم كه به منظور تبيين اهداف و زمينه سازي براي برگزاري كنگره است . كه اولين پيش همايش در دزفول با حضور شاعراني از خوزستان در شهريور برگزار مي شود و سه پيش همايش ديگر هم در استان هاي اصفهان ، شيراز ، گيلان و تهران بر پا مي گردد .
اسماعيلي در خصوص شرايط شركت در جشنواره گفت: هيچ گونه محدوديت سني براي شركت در اين جشنواره وجود ندارد و همه علاقه مندان از جمله شاعران پيشكسوت و نسل جوان مي توانند حداكثر با ارسال سه قطعه شعر در قالب هاي كلاسيك و نو (نيمايي، سپيد) به دبيرخانه كنگره تا
سي ام مهر، در اين جشنواره شركت كنند.
دبير علمي جشنواره در خصوص داوران و داوري آثار جشنواره گفت : داوري آثار از 15 آبان در دو مرحله انجام مي شود و سعي كرديم از شاعران جوان و پيشكسوت براي داوري آثار بهره ببريم .
دبير علمي جشنواره بين المللي شعر شهداي جهاد علمي با اشاره به بيانات رهبر معظم انقلاب مبني بر توجه شاعران به مسائل داخلي كشور افزود: شاعران در اين جشنواره شركت كنند ، سرودن شعر براي شهدا باعث افتخار است.
به خصوص شهيدان والامقامي چون مجيد شهرياري، مسعود عليمحمدي، سردار حسن تهراني مقدم، مصطفي احمدي روشن، داريوش رضايي نژاد و... كه با نثار خون هاي پاك خود، شجره طيبه انقلاب اسلامي را كه ميراث گرانقدر امام راحل (ره) است، آبياري كردند.
وي همچنين افزود : بعد و يا همزمان با جشنواره برگزيده اشعار شاعران داخلي و خارجي را در قالب يك جلد كتاب چاپ و منتشر و در اختيار علاقه مندان قرار مي دهيم .
وي در باره روند برگزاري جشنواره در سال هاي آينده افزود : تصميم بر اين است كه اين جشنواره در سال هاي بعد ادامه يابد .
 

شعرآئيني در مجمع شاعران اهل بيت(ع) سامان مي گيرد

عليرضا آل يمين
هفته گذشته مجمع شاعران اهل بيت با حضور پيشكسوتان شعرآئيني، شاعران جوان، استادان و صاحب نظران آغاز به كار كرد. به اين بهانه با حجت الاسلام والمسلمين محمدجواد زماني دبير مجمع شاعران اهل بيت گفت وگويي ترتيب داديم تا ضمن معرفي اين مجمع به مخاطبان، با اهداف و رويكردهاي آن نيز آشنا شويم.
¤ چطور شد تصميم گرفتيد چنين مجمعي تشكيل بدهيد و شاعران آئيني را دور هم جمع كنيد؟
- به هر حال اين تحولاتي كه در شعر آئيني در سال هاي اخير اتفاق افتاد و نقش فراوان شعر و ادب آئيني بر جامعه ما طي سالهاي متمادي و فرهنگ آفريني هايي كه در اين عرصه وجود داشت و كشش و جاذبه اي كه نسل امروز را با هنر و ادب آئيني در خدمت قرآن و عترت قرار مي دهد ما را بر آن داشت برويم به سمت تحول در شعر آئيني تا بتوانيم هنر آئيني را رشد بيشتري بدهيم. بعد از ديدار سال گذشته رهبر معظم انقلاب با شعرا تكليف ما نسبت به شعر آئيني صد چندان شده با افقي كه ايشان ترسيم كردند براي شعر آئيني و تشويقي كه داشتند نسبت به شعراي آئيني تصميم گرفتيم اين حركت را شروع كنيم براي عرصه امور فرهنگي در عرصه شعر آئيني و پيگيري بسياري از پيشرفت هايي كه در اين عرصه بوجود آمده بود و جلوگيري از موازي كاري و ايجاد يك مركز براي هماهنگي ميان نهادها و مؤسسات و گروه هايي كه در حوزه شعر آئيني فعاليت مي كنند.
مسئوليت اصلي و كار محوري ما در مجمع سامان بخشي و انسجام شعرايي است كه با محوريت قرآن كريم و عترت و ارزش هاي انقلاب اسلامي فعاليت مي كنند. همچنين در پي بسترسازي براي تحقق منويات حضرت امام خميني(ره) و رهبر معظم انقلاب با بهره مندي از ظرفيت هاي شعر آئيني هستيم.
در كنار اين مسئوليت هاي اصلي موضوعات هدف غفلت واقع شده اي هم هست كه تلاش مي كنيم آنها را احيا كنيم. موضوعاتي همچون شعر قرآن و اهل بيت(ع)، ادعيه، شعر مناجاتي و شعر پند و موعظه كه پيشينه سترگي در آنها داريم. از قديم شعرا به شعر مناجات بها مي دادند. يك بخش از شعر آئيني از همين مناجات نامه هاست كه در وصف خداي متعال سروده مي شد. شعرا در ابتداي ديوانشان يك شعر مناجاتي مي سرودند و بعد از آن به سراغ شعرهاي ديگر مي رفتند. رهبر معظم انقلاب هم در ديدار با شاعران آئيني فرمودند: شعر آئيني فقط مدح و مرثيه نيست شعر مناجات هم شعر آئيني است. يا شعر پند و اندرز كه از قديم هم در محافل مذهبي مرسوم بود. مداح يك شعر با محوريت پند و اندرز مي خواند و بعد شروع مي كرد به مدح و مرثيه اي كه متناسب با مجلس بود. ما در مجمع شاعران اهل بيت(ع) بنا داريم اين ظرفيت ها را احيا كنيم.
¤ حوزه اي كه براي فعاليت هاي مجمع در نظر گرفته ايد آيا محدود به ادبيات فارسي و ايران است يا در كشورهاي مسلمان ديگري كه به شعر آئيني پرداخته شده است هم فعاليت خواهيد كرد؟
- گستره كاري ما داخل كشور است اما در ابعاد بين المللي هم كارهايي را آماده كرده ايم. با رشد مسئله بيداري اسلامي ضرورت دارد با شعراي جهان اسلام تعامل داشته باشيم. بخصوص در منطقه و در كشورهايي همچون مصر، سوريه، بحرين و لبنان. در اين كشورها شعرايي هستند كه در مدح اهل بيت(ع)، اشعار بسياري سروده اند و فعاليت مي كنند. با توجه به اينكه شعر در ميان كشورهاي عرب زبان جايگاه ويژه اي دارد و همچنين داراي تأثيرگذاري بسيار گسترده اي است بنا داريم با تعامل با اين شاعران و با همفكري آنها براي دنياي اسلام چاره انديشي كنيم. به ويژه بعد از جريان بيداري اسلامي بايد تعامل مان با جهان اسلام بيشتر باشد.
¤ چه فعاليت هايي را براي مجمع شاعران اهل بيت(ع) برنامه ريزي كرده ايد؟
- فعاليت هاي مجمع را در سه بخش دسته بندي كرده ايم: «آموزش»، «پژوهش» و «آفرينش»!
در بخش آموزش دو نوع آموزش را طراحي كرده ايم. آموزش حضوري را درنظر گرفتيم براي شاعراني كه در تهران زندگي مي كنند و امكان حضور در كلاس را دارند.
بخش ديگر ، آموزش هاي مجازي يا اينترنتي است براي كساني كه در شهرستان ها زندگي مي كنند و يا در تهران به دليل مشغله هاي زياد امكان حضور در كلاس را ندارند. از اين دو طريق، فرآيند آموزش شعر را پي خواهيم گرفت.
چاپ نشريه يا مجله را هم در برنامه هاي مجمع قرار داده ايم كه يك مجله با محوريت شعر آييني به مخاطبان و علاقه مندان عرضه كنيم.
همچنين درنظر داريم يك خبرگزاري ويژه ادبيات و شعر راه اندازي كنيم تا با انتشار اخبار ادبي و هنري مخاطبان بتوانند اوضاع شعر و ادبيات را رصد كنند. انتشار گفتگوها و مقالات تخصصي نيز از همين طريق صورت مي گيرد. اين خبرگزاري در مرحله اول با رويكرد شعر آييني وارد عمل مي شود و به مرور زمان فعاليت هاي خود را گسترده تر خواهد كرد .
بخش ديگر از فعاليت هاي مجمع شاعران اهل بيت پژوهش است كه تاكنون در اين موضوع گام هاي خوبي برداشته نشده است. اگر مدح و مرثيه را قاعده مند و مباني را تعريف كنيم و چشم انداز ترسيم نماييم؛ بسياري از مسائل حل مي شود و بسياري از معضلات شعر آييني از بين مي رود. به عنوان مثال يكي از معضلات شعر آييني غلو است اما متاسفانه يك كتاب پژوهشي جامع نداريم كه غلو را ترسيم كرده باشد. بايد در موضوعات اين چنين تحقيقات و پژوهش علمي و گسترده اي صورت گيرد كه براي شاعران و اهل فن قابل استناد باشد.
كارهاي آفرينشي همچون چاپ و نشر كتاب از فعاليت هاي ديگر مجمع شاعران اهل بيت(ع) است. در اين حوزه به چاپ و نشر مجموعه هاي موضوعي شعر آييني و چاپ و نشر آثار شاعران جوان توجه ويژه اي خواهد شد.
در بخش آفرينش، فعاليت هاي رسانه اي بويژه رسانه هاي ديداري مانند تهيه كليپ و نماهنگ با موضوع شعر آييني در دستور مجمع قرار دارد.
برپايي كتاب خانه تخصصي شعر اهل بيت(ع) هم مورد توجه است كه به آن پرداخته خواهد شد .
همچنين بانك اطلاعاتي تخصصي در عرصه شعر و شاعران آييني براي آشنايي و معرفي و خدمت رساني به آنها ايجاد مي شود. نمونه هايي از آثار شاعران آييني و اطلاعاتي از قبيل شهر محل سكونت يا تحصيلات آنها در اين بانك اطلاعاتي قرار خواهد گرفت.
¤ اين مجموعه در حوزه مطالبات صنفي نيز فعاليت خواهد كرد؟
به دنبال مسائل صنفي هم هستيم اما در اين زمينه نياز به همكاري نهادهاي فرهنگي و مراكز مسئول داريم. مثلا بحث بيمه شاعران است كه در اين زمينه مراكزي همچون سازمان تامين اجتماعي و سازمان تبليغات اسلامي بايد با ما همكاري كنند تا بتوانيم به نتيجه برسيم. كارهايي هست كه به صورت مستقل انجام نمي شود. از مجموعه هايي مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي حوزه هنري انتظار مساعدت داريم. البته رايزني هايي هم انجام شده اما اميدواريم در آينده به صورت گسترده تر شاهد همكاري نهادهاي مربوط باشيم.
¤ در جلسه افتتاحيه هم از شاعران پيشكسوت حضور داشته اند هم جوان ترها آيا براي همراهي اين دو گروه برنامه خاصي درنظر داريد؟
به قول صائب «همت پيران جوانان را به منزل مي برد» بدون حضور پيشكسوتان اين حركت راه به جايي نمي برد. افرادي همچون استاد سازگار بيش از 50 سال است در عرصه شعر آييني فعاليت مي كنند. آثار خوبي را بوجود آورده اند و ديدگاه هاي خوبي هم دارند. هم در عرصه آموزش و هم در عرصه پژوهش از استادان بهره خواهيم برد و تلاش مي كنيم زمينه هاي استفاده جوان ترها را از اين بزرگان آماده كنيم.
¤ جلسات رهبر معظم انقلاب با شاعران در نيمه ماه مبارك رمضان كه هر سال صورت مي گيرد و همچنين ديدار با شاعران آييني كه سال گذشته صورت گرفت آيا تاثيري در روند شعر خصوصا شعر آييني داشته و دارد؟
در واقع اهتمامي كه رهبر معظم انقلاب در رابطه با شاعران آييني داشتند و نزديك به سه ساعت وقت براي شاعران آييني گذاشتند و آنها را به حضور پذيرفتند، نشان از توجه ويژه ايشان به شعر آييني دارد. ايشان معتقدند شاعران آييني مي توانند در عرصه فرهنگ جامعه تاثيرگذار باشند و سطح ذوق و تعاملات مردم را بالا ببرند و پيش نياز اين تاثيرگذاري هم اين است كه شاعر آييني خود به سطح بالاي معنوي برسد.
رهبر معظم انقلاب تاكيد كردند كه لازمه ارتقاي معنوي اين است كه شاعران محيط اطراف خودشان را مراقبت كنند. اين محيط مانند هوايي است كه ما تنفس مي كنيم. بايد مراقب باشيم كه آلوده و مسموم نباشد. ايشان از حاجي محمدجان قدسي مشهدي نام بردند كه در عهد صفويه زندگي مي كرده است و تا زماني كه عنوان ملك الشعرايي حرم امام رضا(ع) را داشته شاعر خوبي بوده است اما بعد همين آدم به هند رفته است و در آنجا اسير شاعران درباري شده است و همين باعث تنزل و خسران وي مي شود .
¤ مرز ميان شاعر آييني و غيرآييني را چگونه ترسيم مي كنيد و شاعر آييني چطور از ديگر شاعران شناخته مي شود؟
شاعر آييني به شاعري اطلاق مي شود كه با دو بال محبت و معرفت در گستره قرآن و اهل بيت(ع) پرواز مي كند. شعر شاعر آييني هم شامل مداحي و مراثي مي شود و هم به مناجات و پند و ارز مي پردازد در عين حال به مسائل جاري جامعه اسلامي و جهان اسلام نيز توجه دارد!
 

در هفته دفاع مقدس صورت مي گيرد
رونمايي از «فرهنگ توصيفي تحليلي ادبيات داستاني دفاع مقدس»

كتاب «فرهنگ توصيفي تحليلي ادبيات داستاني دفاع مقدس» در هفته دفاع مقدس در استان مازندران رونمايي خواهد شد. اين اثر نخستين فرهنگنامه در زمينه داستان نويسي دفاع مقدس است.
به گزارش خبرنگار كيهان كتاب «فرهنگ توصيفي تحليلي ادبيات داستاني دفاع مقدس» به قلم «دكتر مهدي خادمي» به تمامي نويسندگان دفاع مقدس تا پايان سال 1390 پرداخته شده است و شرح حال نويسنده، يكي از داستان هاي او و نقد آن داستان را دربر مي گيرد.
اين كتاب شامل مولفه هايي چون آثار داستاني مزتبط با ادبيات داستاني دفاع مقدس به ترتيب زمان نشر و خلاصه اي از داستان هاي مندرج در آن ، كليه آثار داستان نويسان و مختصري از بيوگرافي آنها و... است .
اين اثر نخستين بار است كه با همكاري مشترك بنياد شهيد و امور ايثارگران استان مازندران و نشر شاهد منتشر مي شود.
 

پرنده لبخند

محمدحسن مقيسه
پوست زمخت جنگ، احساس هر انگشتي را مجروح مي كرد و مرهم خنده، سوز زخم هاي شكاف برداشته را از اثر مي انداخت.
در جبهه - و در اردوگاه هاي حزب سه ستاره بعث- دعا بود، نماز بود، توسل بود؛ اما جنس خنده، توماني هزار برگ سبز با اجناس هم طبقه خود توفير داشت، ولي هيچ گاه روي در روي دعا و اشك و توسل نايستاد و نجابت يك همسايه خوب و بساز را تا آخرين روزهاي جنگ نشان داد.
لطيفه هاي جبهه نه از لجنزار طعنه هاي نيشدار بويي داشت و نه فرزند ناخلف كنايه هاي كوچه خياباني بود. اين حكايت هاي تراش خورده، هنگامي از گلبرك دهان بيرون مي تراويد كه قبلاً در شبنم نزاكت شسته شده بود و به همين دليل در تمام هشت سال دفاع مقدس حتي يك بار نيز در پرونده سفيد لطيفه هاي جبهه حكم توبيخ درج نشد و دانستني تر آن كه خالقان خوش ذوق آن ها آن قدر در ساخت و ساز اين حكايت هاي ظريف و مطبوع، ماهراند تار و پود را به هم بافتند و آداب سلوك و گفتار راحتي در حق دشمن نيز - كه قصد ساقه هاي سبز وجودي شان را كرده بود- رعايت كردند و لطيفه هاي خوش ساخت و مليح قالب گرفتند كه جز به حساب جوانمردي نمي توان گذاشت.
گستره بال اين پرنده خوش پرواز تنها در آسمان جبهه هاي جنگ ما پرنگشود، بلكه در تمام جنگ ها و نبردهاي پايداري كه بر بستر كره خاكي روي داده و اردوگاه هايي كه به پيوست آن ها شكل گرفته، نشاني بر جاي نهاده است؛ همچنان كه آن اسير گرفتار آمده در اردوگاه آلماني هاي نژادپرست، با پيكان خنده به جنگ جغد شوم خودكشي رفت و درباره نيروي حيات بخش لبخند نوشت:
كوشش در برانگيختن قريحه بذله گويي و ديدن وقايع در پرتو نوري از مزاح، حيله اي است استادانه در فن زندگي و زنده ماندن. اين حيله را در اردوي اسارت نيز مي توان آموخت و به كار برد1.
والله به خدا من يك سبزي فروش بودم...
كپ كرده بوديم و آتش دشمن هر لحظه روي ما سنگين تر مي شد. تركش هاي علاف، تك تيرهايي كه مثل زنبور از بغل گوشمان ويزي مي كرد و به زمين مي افتاد و سرد مي شد و سنگ و آهن و آتشي كه فواره مي كرد و به سقف آسمان مي خورد. يكي از موضوعات گفت وگو در چنين شرايطي طبعاً بحث شهادت و اسارت و مجروحيت بود. بعد از كلي شوخي كه آن شب در آن وضعيت بچه هاي دسته باهم كردند، رو كردند به هم و گفتند: بياييد كمي سر به سر حاجي بگذاريم. بعد يكي از آن ها رو به مسئول دسته كرد و گفت: حاجي! شما اگر اسير بشي چي داري بگي؟ حسابي فكر مي كنم از جلوت دربيان و تحويلت بگيرند. حاجي گفت: چي دارم بگم، هيچي. راستش رو مي گم. هيچي از راست و درستي بهتر نيست. ديگري گفت: مثلاً چي مي گي؟ گفت: مي گم والله به خدا من يه سبزي فروش بودم. اومده بودم واسه مامانم اينا نون بخرم، سربازاي شما مچمو گرفتن و گفتن ياالله بيفت جلو!2

1- انسان در جست جوي معني، دكتر ويكتور فرانكل، مترجم، دكتر اكبر معارفي، ناشر؛ دانشگاه تهران، چاپ چهارم، ص .30
2- فرهنگ جبهه (شوخ طبعي ها/2)، سيدمهدي فهيمي، حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي، چاپ اول 1369، صص 70-69