E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

نقش بهائيت در پيدايش و استمرار رژيم پهلوي (29)
سلاخي مبارزان در مخوف ترين بازداشتگاه شاه

مريم صادقي
E-Mail:shayanfarkayhannews.ir
ثابتي از جمله كساني بود كه در رأس يك گروه از مأموران ساواك به اسرائيل اعزام شد و به احتمال قوي در همان مأموريت به استخدام موساد درآمد. او در اوايل دهه 1350ش، به عنوان سخنگوي ساواك و مقام امنيتي شهرت يافت به طوري كه گرداننده اصلي ساواك به شمار مي آمد و با ارتباطاتي كه با موساد و عوامل اين سازمان در ايران داشت حتي در امور مربوط به نمايندگي ساواك در خارج از كشور نيز كه خارج از حدود و اختيارات او بود، مداخله مي كرد. وي كه دوره جنگ ها و عمليات پارتيزاني و ضد چريكي ديده بود، با تجهيزات و امكانات گسترده، گروهي را كه در اسرائيل و ديكتاتوري هاي نامي آمريكاي لاتين دوره ديده بودند براي مبارزه با سياهكل به محاصره جنگل فرستاد.548
حسين فردوست، ثابتي را فردي بسيار مقام پرست و متظاهر مي شمارد كه دروغ و راست را مخلوط مي كرد تا ميزان فعاليت و موفقيت خود را 3-2 برابر واقع جلو دهد. فردوست مي افزايد: «در ملاقات هايي كه با من داشت طبق معمول راست و دروغ را مخلوط مي كرد و من چيزي از فعاليت هايش نفهميدم. مي خواست وانمود كند كه كارهاي اصلي شبكه پيدا شده و به زودي دستگير خواهند شد و اين شبكه ها هيچ وقت كشف نمي شد!»549
تحليلگران ايراني و غربي، اتفاق نظر دارند كه اداره ي سوم ساواك (امنيت داخلي)، در زمان رياست ثابتي، با خشونت و بي رحمي شديدي كه نسبت به زندانيان سياسي اعمال مي كرد، سخت بدنام و منفور شد. جيمزبيل، تحليلگر مشهور آمريكايي ، به اين مطلب تصريح دارد. او مي نويسد: «ساواك از نظر سازماني و براساس نوع وظيفه، به هشت اداره تقسيم شد چهار اداره، از مهم ترين بخش هاي ساواك عبارت بودنداز: اداره ي دوم (جمع آوري اطلاعات خارجي)، اداره سوم (امنيت داخلي)، اداره ي هفتم (تحليل اطلاعات خارجي) و اداره ي هشتم (ضد اطلاعات). اداره سوم موجب بدنامي ساواك شد، زيرا اين بخش فعّاليت هاي خود را روي كنترل و نظارت سياسي داخلي متمركز كرده بود. يك ناظر مطّلع آمريكايي درباره ي ساواك گفته است: «سازمان به دليل خشونت و بي رحمي اداره سوم در زندان ها، بدنام و منفور شد.»550
كميته مشترك ضد خرابكاري واقع در شمال شرقي ميدان توپخانه ي تهران (موزه ي تاريخ اطلاعات كشور يا موزه ي عبرت كنوني) مكاني بود كه در 7 سال پاياني سلطنت شاه مخلوع، به واقع، قتلگاه و سلاخ خانه ي مبارزان انقلابي مي شد. اين كميته، كه افراد آن از نيروهاي ساواك، شهرباني و ادارات اطلاعات و ضد اطلاعات ارتش و ژاندارمري تشكيل مي شدند، در تاريخ معاصر ايران به عنوان مخوف ترين بازداشتگاه و شكنجه گاه رژيم پهلوي شناخته مي شود. كميته مشترك ضدخرابكاري، با فرمان شاه مخلوع در اوايل بهمن 1350 شروع به كار كرد و اولين رئيس آن، سپهبد جعفر قلي صدري (رياست شهرباني وقت كشور) و رئيس ستاد آن نيز، پرويز ثابتي بود.551
ثابتي از زمره دوستان نزديك هويدا بود و در ملاقات هايي كه هر چهارشنبه با وي داشت اطلاعاتي را در اختيار وي قرار مي داد كه بي گمان يكي از ابزار تثبيت و تداوم قدرت هويدا بود زيرا در دوران زندگي روابط نزديكي با همكيش خود داشته است.552
در سال 1352ش، توسط ارتشبد نصيري، رئيس ساواك به سمت مدير كل اداره سوم تعيين و عملاً همه كاره ساواك شد. پرويز ثابتي(با نام رمز بامداد)در تمام عمليات پر سرو صداي ساواك در سال هاي 1352 تا 1356 نقش اصلي را برعهده داشت و شبكه موساد در وزارت خانه ها و سازمان هاي دولتي و حتي بخش خصوصي زير نظر مستقيم او عمل مي كردند و كار امنيت داخلي يكسره در دست وي بود كه رياست اداره سوم ساواك را برعهده داشت.
گزارش هايي كه از طريق نصيري به شاه داده مي شد، عمدتاً از طرف ثابتي و دارودسته او تنظيم مي گرديد. ثابتي در انتصاب مقامات دولتي و انتخاب نمايندگان مجلس نقش اساسي داشت كه اين گزارش ها براي جلوگيري از انتصاب يا انتخاب وي كافي بود.553
ثابتي طرفدار سياست سركوب تظاهرات بود و همواره تأكيد داشت كه دولت بايد با قاطعيت تمام تظاهرات را سركوب كند و از طرفي مايل بود، دست مخالفان وفادار به رژيم را باز بگذارد كه از نظام حاكم و حتي از اعضاي خاندان سلطنتي انتقاد كنند. در اواسط بهار 1357ش، از طريق هويدا پيامي مبني بر اينكه چنانچه عنان كار را دست كم براي مدت كوتاهي به ساواك بسپارد و بگذارد، آن ها تدابير لازم را براي سركوب قيام مردم و آرام كردن كشور اتخاذ كنند براي شاه فرستاد و شاه از وي خواست كه طرح عمليات مورد نظرش را مشخص كند. وي هم سياهه اي از 1500 تن از مخالفان رژيم را فراهم آورد كه در نهايت شاه با بازداشت 300 نفر آن ها موافقت كرد.554
اواخر حكومت پهلوي، ثابتي به اتفاق سپهبد نصيري (رئيس ساواك) در تاريخ 13/8/1357 به حكم دادسراي تهران ممنوع الخروج شد. اما موفق شد كه از كشور بگريزد.555 چنان كه نوشته اند، او به ژنو و از آنجا به اتفاق همسرش به اسرائيل رفت. بنا به اظهار مسافري كه در بيمارستان «جده» اسرائيل بستري بود و به تهران بازگشته است، اسرائيلي ها با عمل جراحي پلاستيك آن چنان او را تغيير شكل داده اند كه شناختنش غيرممكن مي باشد. او كه به شكنجه گر مخوف ساواك شهرت داشت، در شهر سانفرانسيسكو درخانه اي مجلل مسكن گزيد.556
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
548 - مسعود بهنود، از سيدضياء تا بختيار، ص555.
549 - حسين فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوي، ج1، صص 475-474.
550 - عقاب و شير، جيمزبيل، ترجمه ي مهوش غلامي، ج 1، صص 166-165. به نقل از فصلنامه تاريخ معاصر ايران، س 13، ش 50، تابستان 88، ص 491.
551 - مخوف ترين، بازداشتگاه رژيم پهلوي، ضميمه روزنامه ي اطلاعات،
مورخ 19/11/1382. به نقل از فصلنامه تاريخ معاصر ايران، س 13، ش 50، تابستان 88، ص 492.
552 - مركز اسناد انقلاب اسلامي، چپ در ايران به روايت اسناد ساواك، ج8، ص309.
553 - محمود طلوعي، بازيگران عصر پهلوي از فروغي تا فردوست، ج2، صص992-997.
554 - مركز اسناد انقلاب اسلامي، چب در ايران به روايت اسناد ساواك، ج8، ص309.
555 - ثريا شهسواري، اسناد فعاليت بهائيان در دوره ي محمدرضا شاه، ص 464.
556 - مركز اسناد انقلاب اسلامي، اميرعباس هويدا به روايت اسناد ساواك، ج2، ص 76.
پاورقي
 

علل و عوامل پذيرش قطعنامه 598 (21)
برنامه ريزي براي تحميل آتش بس

تأليف : كامران غضنفري
اما موسوي بي اعتناء به دستورات امام و برنامه هاي مجلس ، راه خود را مي رفت . وي عنان اختيار دولت خود را در دست بهزاد نبوي قرار داده بود كه به قول بيژن جزني جزو ماركسيست هاي آمريكايي بودند. آنان برنامه شان اين بود كه با يك طرح ريزي دقيق ، سال به سال امكانات كشور را به هدر داده و از قدرت اقتصادي مملكت بكاهند تا كشور توان ادامه جنگ را از دست بدهد و به آتش بس تحميلي تن در دهد . در راستاي اجراي اين سناريو ، هر كس را كه مانع خودشان مي ديدند ، از سر راه برمي داشتند . علي محمد بشارتي ( وزير اسبق كشور) طي سخناني در اين باره مي گويد :« وقتي ميرحسين موسوي نخست وزير شد ، همه حزب اللهي ها را كه ايمان راستيني به انقلاب داشتند ، بيرون كرد . آقاي عسگراولادي ( وزير بازرگاني ) ، آقاي
ناطق نوري ( وزير كشور ) ، آقاي علي اكبر پرورش ( وزير آموزش و پرورش ) و آقاي توكلي ( وزير كار ) همه را اخراج كرد . دكتر علي اكبر ولايتي ( وزير امور خارجه ) را هم مي خواست عوض كند كه امام خميني نگذاشت» . 267
يكي ديگر از نمونه هاي اين شيوه برخورد را دكتر حسن غفوري فرد بيان مي كند . ايشان مي گويد :
«در زمان وزارت نيرو در دولت مهندس موسوي ، يك دفعه به آقاي مهندس موسوي نامه نوشتم و گفتم «سازمان برنامه [جناب مسعود روغني زنجاني] مي خواهد به من لطمه بزند ، ولي عملاً به وزارت نيرو ضربه مي زند . حالا كه بودجه وزارت را نمي دهند ، من كنار مي روم . كسي را بجاي من بياوريد كه با او خصومت و دشمني نداشته باشند.» بعد از من ، دكتر بانكي [ از نزديكان بهزاد نبوي ] به اين سمت منصوب شدند . يادم است دو سه روز بعد از آن كه از وزارت نيرو رفتم ، دكتر بانكي به منزل ما زنگ زدند و گفتند : آن 200 ميليون توماني كه چند وقت بود مي خواستي بگيري و به تو نمي دادند ، به من دادند . و آن 50 ميليون دلاري را هم كه به تو ندادند ، به من دادند ! ... 200 ميليون تومان پول در آن زمان ، نصف يا حداقل بخش بزرگي از بودجه وزارتخانه بود . در هر حال ، در آن چهار سالي كه من در وزارت نيرو بودم و بعضي شبها مجبور مي شدم همان جا بخوابم ، اين پول را به من ندادند» . 268
از كارآيي انداختن وزارتخانه اي مانند وزارت نيرو به مدت چهار سال، آن هم در شرايط جنگي را آيا جز خيانت به نظام مي توان چيز ديگري ناميد ؟ البته كه آقاي روغني زنجاني چنين اقدامي را جز با دستور مستقيم خود ميرحسين موسوي نمي تواند انجام دهد . اين همان روغني زنجاني است كه در سال 67 به امام خميني گزارش مي دهد كه كشور ديگر پولي براي پشتيباني از جنگ ندارد !! گزارشي كه بعداً ميرحسين موسوي اظهار مي دارد كه اين گزارش ، نظر دولت نبوده است ! و در واقع بر دروغ بودن آن صحه مي گذارد . و بالاخره ، اين همان روغني زنجاني است كه به واسطه اين خدماتش !! در دولت جناب آقاي رفسنجاني در پست رياست سازمان برنامه و رياست بانك مركزي ، مجري دستورات ديكته شده از جانب بانك جهاني و صندوق بين المللي پول مي شود .
اما به راستي چرا فردي همچون ميرحسين موسوي با چنين ويژگي هايي به نخست وزيري انتخاب مي شود ؟
جالب است بدانيم كه رئيس جمهور وقت ( حضرت آيت الله خامنه اي) به هيچ وجه مايل به انتخاب موسوي نبود . يكي از كساني كه تلاش بسياري براي نخست وزير شدن موسوي كرد ، جناب بهزاد نبوي بود . وي براي اين كار رايزني هاي بسياري با آقاي هاشمي رفسنجاني به عمل مي آورد و سرانجام هم موفق مي شوند تا با جلب نظر اكثريت نمايندگان مجلس ، اين فرد را به رئيس جمهور تحميل كنند . 269
در تاريخ 8 خرداد 62 ، دكتر ولايتي در جلسه حزب جمهوري اسلامي ، از لزوم بركناري ميرحسين موسوي از دفتر سياسي حزب سخن مي گويد اما با عتاب و خطاب آقاي هاشمي رفسنجاني روبه رو مي شود. 270
آقاي هاشمي در يادداشت مورخ 8 خرداد 1362 خود در اين باره مي نويسد :
«جلسه شوراي مركزي حزب داشتيم . انتخابات هيئت اجرائي بود . رأي محافظه كاران بيشتر بود و بناي حذف ميرحسين موسوي از دفتر سياسي را داشتند . با اوقات تلخي جلوگيري كردم ». 271
در سال 1364 كه آيت الله خامنه اي مجدداً به رياست جمهوري انتخاب شدند ، قصد جدي داشتند كه فرد ديگري را به جاي ميرحسين موسوي به عنوان نخست وزير به مجلس معرفي نمايند . آقاي هاشمي در يادداشت مورخ 15 مرداد 1364 خود مي نويسد :
«شب با آقاي خامنه اي جلسه اي طولاني داشتيم . در باره كابينه آينده ، ايشان مايل نيست كه مهندس موسوي مجدداً نخست وزير شود . خط اقتصادي ايشان را قبول ندارند . از من توقع دارند كه همراهي كنم».272
آقاي هاشمي در يادداشت 16 شهريور نيز اشاره مي كند كه : «نظر آقاي خامنه اي اين است كه اينها خوب كار نكرده اند و جايز نيست دوباره مأمور تشكيل كابينه شوند». 273
اما آقاي هاشمي علي رغم همه اين مسائل ، هيچ تلاشي براي جلوگيري از انتخاب مجدد ميرحسين موسوي به عمل نمي آورد .
ايشان هم چنين در يادداشت 25 شهريور 64 خود مي نويسد : «شب آقايان بهزاد نبوي و نوربخش آمدند و از تصميم آقاي خامنه اي مبني بر تعويض دولت اظهار نگراني كردند و از من خواستند دخالت كنم و مانع شوم». 274
پيش از جلسه رأي اعتماد مجلس به دور دوم نخست وزيري مير حسين موسوي ، رئيس جمهور به عنوان سندي دال بر عدم صلاحيت موسوي ، فهرست بيش از 600 مورد تخلف از قانون اساسي آقاي موسوي كه در دوره اول نخست وزيري به او تذكر داده ولي ايشان اعتناء نكرده را به مجلس دادند . 275
حجت الاسلام سيد محمد خامنه اي نيز در مصاحبه اي در اين باره مي گويد :
«پس از انتخاب مجدد رئيس جمهور ، اين موضوع مسلّم بود كه نه رئيس جمهوري مايل به انتخاب مجدد موسوي براي نخست وزيري است و نه قشر اصلي مجلس و نه اكثريت ملت . قراين نشان مي داد كه امام هم با وي موافقت ندارند . بنا بر اين دورنماي سياست هم نشان نمي داد كه شخص مذكور مجدداً از طرف رئيس جمهوري معرفي شود و مجلس به آن رأي بدهد . از اين رو ، همه عوامل طرفدار سياست هاي مخرب وي به كار افتادند كه ميرحسين موسوي دوباره به قدرت برسد . آنها چون از انصراف مجلس و رئيس جمهوري مأيوس بودند ، به امام خميني روي آوردند و همه عناصر مؤثر در توطئه به كار افتادند و با حضور مكرر نزد امام و مدح موسوي ، چنين وانمود كردند كه جوانان جبهه طرفدار موسوي هستند و انتخاب نشدن وي صدمه محسوسي به جبهه خواهد زد و اين همان نقطه حساسي بودكه امام (ره) نسبت به آن فوق العاده حساسيت داشتند و اطرافيان هم اين را به خوبي
مي دانستند» . 276
با كمال تعجب ، يكي از كساني كه تلاش بسياري
مي كند تا موسوي دوباره به پست نخست وزيري منصوب شود ، آقاي محسن رضايي
( فرمانده وقت سپاه ) است ! ايشان به نزد امام خميني رفته و مدعي مي شود كه در صورت عدم انتخاب مجدد ميرحسين موسوي ،
جبهه هاي جنگ لطمه خواهد خورد !277
وي خود در اين باره در مصاحبه اي در سال 88 مي گويد : در سال هاي گذشته ، دو بار براي ميرحسين موسوي در نزد امام (ره) وساطت كردم تا بتواند به مسئوليتش ادامه دهد (!) 278
ظاهراً رضايي بعداً مدعي
مي شود كه اين پيشنهاد ، حاصل عقل جمعي فرماند هان جنگ بوده است . اما محسن رفيق دوست با رد اين ادعا اظهار مي دارد كه :« اين تشخيص خود آقاي رضايي و چند نفر ديگر از اطرافيان ايشان بوده است» . 279
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
267. دستور ترور شهيد آيت را بني صدر به منافقان داد . پيشين ، ص 67
268. حسن غفوري فرد .« خاطرات دكتر حسن غفوري فرد ». تدوين طاهره خدارحمي . تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامي ، 1387 . ص 271 - 270
269. رضا خجسته رحيمي . « خداحافظي با سياست ». سالنامه1383 روزنامه شرق . ص 39
270. همان . ص 39
271. آرامش و چالش . پيشين ، ص 109
272. اميد و دلواپسي . پيشين ، ص 212
273. همان . ص 242
274. اميد و دلواپسي .پيشين ، ص 251
275. امير قنبري. « گروه 1 + 5 در ايران ». اصفهان: حيات طيبه ، 1390 . ص 106
هم چنين رك.به: گذر از فتنه 88 . پيشين ، ص 91 و نيز : ميثم تولايي « نامه امام منتشر مي شد ، ميرحسين نه دنيا داشت نه آخرت ». روزنامه وطن امروز . 11 مرداد 1388
276. زينب كريميان . « ناگفته هاي آيت الله ». ماهنامه همشهري . ارديبهشت 1390 . ص 50
277. رازهاي دهه شصت . پيشين ، ص 297
278. محمد رضا قمشه اي . «فرمان براندازي : آسيب شناسي بيانيه هاي 18 گانه ميرحسين موسوي و پيامدهاي آن ». تهران: ساحل انديشه تهران ، 1389 . ص 272
وي در جاي ديگر مي گويد : در هر دو بار نخست وزيري آقاي موسوي ، مسائلي پيش آمد كه تقاضايي كه من از امام (ره) كردم ، منجر به نخست وزيري ايشان شد . همان . ص 273
يعني كه آقاي محسن رضايي علي رغم آن كه مي دانسته رئيس جمهور وقت ( حضرت آيت الله خامنه اي ) به هيچ وجه مايل به انتخاب موسوي به عنوان نخست وزير نيست ، هم در دوره اول و هم در دوره دوم رياست جمهوري مقام معظم رهبري ، با هماهنگي و همسوئي با كساني چون آقاي هاشمي و بهزاد نبوي ، با تعريف و تمجيد كردن از موسوي در نزد امام خميني ، باعث به قدرت رسيدن او مي شود !!
279. رازهاي دهه شصت . پيشين ، ص 299
پاورقي