نسبت طلاق به ازدواج به 4/15 درصد رسيد

معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهور، افزايش نسبت طلاق به ازدواج از 7/10 به 4/15 درصد در 6 سال اجراي برنامه چهارم توسعه خبر داد و گزارش داد: از سال 1384 تا1389 تعداد ازدواج با سرعت آهسته و تعداد طلاق با سرعت بالايي رو به افزايش بوده است؛ اين مسئله به عنوان زنگ خطري براي جامعه و مسئولان تلقي مي شود.
در تازه ترين گزارش نظارتي معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهور از شش سال اجراي برنامه چهارم توسعه در بخش ازدواج و طلاق آمده است: ازدواج يك پديده اجتماعي مورد مطالعه در جمعيت شناسي است كه تحت تاثير ارزش هاي برتر اجتماعي قرار دارد و در اثر آن شكل و انواع خاصي پيدا مي كند. تغيير وضع فرد از حالت هرگز ازدواج نكرده به حالت ازدواج كرده را ازدواج بار اول مي گويند و شاخص هاو سنجه هاي مربوط به ازدواج را براساس آن محاسبه مي كنند.
در ارتباط با تعريف طلاق مي توان گفت كه طلاق عبارت است از انحلال نهايي و قانوني يك ازدواج و جدايي زن و شوهر براساس حكم دادگاه كه به هر دوي آنها حق قانوني يا مذهبي ازدواج مجدد را براساس قوانين هر كشور مي دهد. در تعريف علمي، طلاق به معني خروج فرد از جامعه دارندگان همسر است. بنابراين طلاق در جهت تقليل جامعه در معرض رويداد باروري عمل مي كند.
ازدواج و طلاق از رويدادهاي مهم حياتي اند كه در آنها برخلاف رويدادهايي مانند تولد و مرگ، طرفين در محدوده هاي قانوني حق انتخاب و تصميم گيري دارند. آمارهاي ازدواج و طلاق و نسبت هاي مربوط به آنها متاثر از وضعيت اقتصادي، اشتغال و بيكاري، امنيت شغلي، سنت ها و جرايم و... است كه همه با يكديگر در ارتباط هستند. و تغييرات عوامل بيان شده آمارهاي ازدواج و طلاق و نسبت هاي آنها را تحت تاثير قرار مي دهند. اغلب كشورها به روش ها و درجه هاي مختلفي وضعيت زناشويي را ثبت مي كنند و نسبت ازدواج هاي ثبت شده در كشورهاي مختلف، متفاوت و با الزام هاي قانوني و مذهبي در ارتباط است.
به گزارش مهر، جدول زير تحولات تعداد ازدواج و طلاق ثبت شده را ازسال 1375تا 1389 نشان مي دهد. طبق جدول تعداد ازدواج ثبت شده در سال 1375، 479263 مورد بوده است. اين تعداد طي سالهاي 1375 تا 1389 افزايش قابل توجهي نشان مي دهد و در سال 1389 به 891627 مورد رسيده است. افزايش تعداد ازدواج ها در سالهاي اخير به دليل تغيير ساختار سني جمعيت كشور و افزايش تعداد جمعيت واقع در سن ازدواج بوده است.
مقايسه آمار ازدواج كشور در سال 1389 نسبت به سال 1388 تنها 2/0 درصد را نشان مي دهد. بايد اذعان داشت اين افزايش با توجه به حجم جمعيت واقع در سن ازدواج كشور، كمتر از حد انتظار است و نشانگر بالارفتن سن ازدواج و ميزان تجرد در كشور است. كاهش رشد تعداد ازدواج ها در دو سال گذشته، از ميزان رشد مواليد كاسته است.
بيشترين تعداد ازدواج مردان كشور در گروه هاي سني 24-20 و 29-25 ساله و بيشترين تعداد ازدواج زنان كشور به ترتيب در گروه هاي سني 24-20ساله و 19-15 ساله روي داده است.
بيشترين تعداد ازدواج ثبت شده در بين مردان گروه سني 24-20 ساله با زنان 19-15 ساله بوده كه 19درصد از كل وقايع ازدواج را تشكيل مي دهد. در 02/12 درصد از ازدواج ها زوج و زوجه هم سن بوده اند. (بيشترين درصد) و در 44درصد ازدواج ها زوج بين يك تا 5 سال از زوجه بزرگ تر بوده است.
نرخ خام ازدواج به ترتيب در استان هاي اردبيل، گلستان، زنجان و خراسان شمالي در بالاترين ميزان و در استان هاي تهران، البرز و سيستان و بلوچستان در كمترين ميزان بوده است.
تعداد طلاق ثبت شده در سال 1375، 37817 مورد بوده است. تعداد طلاق هاي ثبت شده نيز همانند تعداد ازدواج هاي ثبت شده در سالهاي مورد بررسي همواره روند صعودي داشته است و از 37817 مورد در سال 1375 به 137200 مورد در سال 1389 رسيده است. واقعه طلاق در سال 1389 نسبت به سال 1388 حدود 19. درصد افزايش داشته است.
حدود 45 درصد از كل طلاق هاي صورت گرفته در سال 1389 مربوط به 4 سال اول زندگي مشترك زوجين بوده و حدود 14درصد از طلاق هاي ثبت شده مربوط به زوجيني است كه طول مدت ازدواج آنها كمتر از يكسال مي باشد.
بيشترين تعداد طلاق به ثبت رسيده به ترتيب براي مردان 29-25 ساله و 34-30 ساله و براي زنان 29-25 ساله و 24-20 ساله روي داده است.
نرخ خام طلاق به ترتيب در استان هاي سيستان و بلوچستان، ايلام و چهارمحال و بختياري در كمترين ميزان و در استان هاي تهران، قم و خراسان رضوي در بالاترين ميزان بوده است.
نسبت طلاق به ازدواج
شاخص ديگري كه در مطالعه وضعيت ازدواج و طلاق مورد استفاده قرار مي گيرد نسبت طلاق به ازدواج است. اين شاخص نشان مي دهد در يك سال به ازاي هر يكصد مورد پديده ازدواج چند مورد طلاق روي داده است. اين شاخص طي سالهاي مورد بررسي روند صعودي طي كرده و در سال 1389 به بالاترين حد خود رسيده است. در اين سال به ازاي هر يكصد مورد ازدواج حدود 415. درصد طلاق به ثبت رسيده است كه اين مسئله به عنوان زنگ خطري براي جامعه و مسئولين تلقي مي گردد و نيازمند تحقيقات بيشتر و ريشه يابي رخداد اين پديده تلخ اجتماعي است.
هشدار به مسئولان
پيش بيني هاي انجام شده نشان مي دهد كه ساختار سني جمعيت كشور نشان دهنده افزايش تعداد جمعيت زير پنج ساله در سال 1389 است. علي رغم تثبيت نرخ باروري در سطح پايين از سال 1385 به بعد به دليل افزايش جمعيت واقع در سنين باروري، تعداد مواليد سالانه رو به فزوني بوده است. افزايش تعداد مواليد ثبتي نيز اين پديده را تاييد مي كند.
تعداد جوانان 29-20 ساله كشور كه بخش عمده اي از نيروي كار جديد كشور را شكل مي دهند از 10 ميليون نفر (516. درصد كل جمعيت) در سال 1375 به يك جهش بي سابقه به 717. ميليون نفر (823. درصد) در سال 1389 رسيده است.
در حال حاضر اين گروه سني مركز ثقل جمعيت كشور را تشكيل مي دهند و برنامه ريزي جهت تأمين نيازهاي اين گروه سني، اولويت اول از ديدگاه سياست هاي جمعيتي است، همچنين نيازهاي اساسي حجم عظيم جمعيت جوان در شرايط كنوني اشتغال، درآمد، مسكن، ازدواج و كسب هويت اجتماعي است. در صورتي كه با برنامه ريزي مناسب زمينه تأمين اين نيازهاي اوليه فراهم شود، پتانسيل رشد اقتصادي در كشور تقويت مي گردد.
در غير اين صورت، باتوجه به آنكه اين جمعيت اغلب شهرنشين، تحصيل كرده و داراي آگاهي و مطالبات بالايي هستند، آسيب هاي متعدد اجتماعي، ثبات و امنيت سياسي و اجتماعي جامعه را به مخاطره خواهد انداخت. از طرفي پيش بيني ها نشان از افزايش نسبت جمعيت سالخورده در دهه هاي آتي دارد؛ لذا برنامه هاي مرتبط با جمعيت سالخورده و لزوم مدنظر قرار گرفتن سالخوردگان در برنامه هاي توسعه آتي ضروري به نظر مي رسد.
تعداد مواليد ثبت شده طي سالهاي گذشته همواره در حال افزايش بوده است و رقم كل مواليد ثبت شده در سال 1389 به 1363542 مورد رسيده است. بر اين اساس و با استفاده از جمعيت پيش بيني شده براي سال 1389، ميزان خام مواليد كشور حدود 518. در هزار خواهد بود. از سويي طبق اعلام سازمان ثبت احوال كشور در سال 1389 تعداد 441042 مورد فوت اعم از جاري و معوقه به ثبت رسيده است. ميزان خام مرگ و مير براي سال 1389 حدود 6 در هزار برآورد مي شود.
تعداد ازدواج و طلاق ثبت شده در سال 1389 به ترتيب 891627 و 137200 مورد بوده است. آمار نشان مي دهد كه از سال 1384 تا 1389 تعداد ازدواج با سرعت آهسته و تعداد طلاق با سرعت بالايي رو به افزايش بوده است. برآيند اين امر افزايش نسبت طلاق به ازدواج از 710. درصد به 415. درصد در اين دوره مي باشد.
اين مسئله به عنوان زنگ خطري براي جامعه و مسئولين تلقي مي گردد و نيازمند تحقيقات بيشتر و ريشه يابي رخداد اين پديده اجتماعي و برنامه ريزي در جهت كاهش عواقب نامطلوب آن است.
براساس نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن، ميزان شهرنشيني در كشور از 363. درصد در سال 1375 به 568. درصد در سال 1385 افزايش يافته است. پيش بيني مي شود كه روند افزايش شهرنشيني با سرعت كمتري در سالهاي آينده نيز تداوم داشته باشد. برآورد مي شود اين نسبت در سال 1389 به رقمي حدود 570. درصد رسيده باشد. يكي از اصلي ترين دلايل افزايش ضريب شهرنشيني در كشور ما تبديل نقاط روستايي به شهر است.
نهايتا با توجه به سكونت خيل عظيم مهاجرين و اتباع خارجي در كشور و آثار انكارناپذير آن بر وضعيت شاخص هاي جمعيتي، به نظر مي رسد كه ساماندهي و توجه بيشتر به اين قشر عظيم اهميت و ضرورت ويژه داشته باشد.
 

زندگي زير سايه فناوري

عليرضا ضياعي
از خصوصيات مهم زندگي امروزي ما، جريان سريع و در عين حال پيچيده اتفاقات اطرافمان است. اين سرعت و پيچيدگي در بعضي موارد موجب محدود شدن قدرت تحليل و بازشناسي رويدادها مي شود. گسترش فناوري اطلاعات و ابزار ديجيتال با تمام معايب و مزايايش ما را با سبك زندگي جديدي روبه رو كرده است.
تغييرات به وجود آمده در زندگي فردي و اجتماعي مردم با گسترش تكنولوژي بر كسي پوشيده نيست. فناوري هاي جديد در زواياي مختلف زندگي خصوصي و اجتماعي افراد تاثيرات و تغييرات زيادي را ايجاد كرده است. در اكثر خانواه هاي امروزي حداقل يك كاربر اينترنت وجود دارد و در جوامع پيشرفته تر تمام اعضاء خانواده استفاده از اينترنت را امري اجتناب ناپذير مي دانند.
ارتباط سريع با افراد و مؤسسات، سازمانها، ارگانهاي خصوصي و دولتي، تسريع در امور مالي، رشد اقتصادي و در نهايت رشد اجتماعي افراد و ارتقاء سطح آگاهي مردم از مهم ترين دستاوردهاي فناوري به شمار مي آيد، اما آنچه كه قابل تامل است پيامدهاي فردي و اجتماعي آن است كه اعتياد به ابزار ديجيتال از مهم ترين آنها است.
جلوگيري
از اعتياد ديجيتالي
كاربران ابزارهاي ديجيتالي مادامي كه از اين تجهيزات استفاده مي كنند نسبت به احساسات و تجربيات دريافت شده، وابستگي رواني پيدا مي كنند و حداقل حدود پنج تا ده درصد كاربران بر خط اين وابستگي را تجربه مي كنند.
به طور مثال بهتر است هر خانواده اي اين سؤال را در ذهن خود داشته باشد كه چگونه استفاده از اينترنت تبديل به اعتياد شده و چگونه زندگي اينترنتي بر روي بقيه زندگي و اعضاء ديگر خانواده اثر مي گذارد؟
هر چند شكاف نسل كاربران اينترنت در عصر ما وجود دارد و بيشترين استفاده كنندگان را نوجوانان يا جوانان تشكيل مي دهند، اما اين بدان معنا نيست كه افراد مسن اعتياد به اينترنت نخواهند داشت براي دلايل اعتياد به اينترنت كافي است ساختار خانواده را بشناسيم و در قالب فضاي جامعه آن را بررسي كنيم.
هر چند بسياري از خانواده ها اصول اخلاقي را رعايت كرده و ساختار اجتماعي مقبولي از خود ارائه مي دهند اما در برابر موج فناوري و فضاهاي آن قرار گرفته و تحت تاثير عوامل منفي و مثبت آن قرار مي گيرند.
نقش فناوري در كيفيت زندگي خانواده تنهايي، عدم اعتماد به نفس، عدم علاقه به شغل و كسب و كار، بيماري و معلوليت، شكستهاي عاطفي، مشكلات مالي، اضطراب و محدوديت هاي اجتماعي و خانوادگي از عواملي است كه زمينه اعتياد به اينترنت را در كاربر به وجود مي آورد و فرد معتاد هنگام استفاده بر خط از اينترنت سعي در فرار از چنين احساسات مايوس كننده اي دارد.
وقتي زندگي دستخوش
تغيير مي شود
بنابراين به مرور زمان استفاده از اينترنت طولاني تر مي شود به گونه اي كه برخي از معتادان به اينترنت حتي براي خوردن غذا نيز تمايلي ندارند. اين نوع احساس وابستگي از علائم اعتياد است و چنانچه كنترل نگردد فرد ابتدا براي خود سپس براي خانواده و جامعه خود مشكلاتي را فراهم مي سازد.
در نهايت آثار منفي اعتياد به فناوري در خانواده آشكار مي شود و به جاي اينكه تكنولوژي نقش اصلي خود كه ارتقاي سطح كيفي زندگي است را بازي كند، به نوعي مانع تبديل مي شود و عواقب بد و خطرناكي را به همراه خواهد داشت.
بهترين راههاي جلوگيري و درمان اعتياد به اينترنت را مي توان از چنين راهكارهايي پيدا كرد:
- شناخت ماهيت مشكل و تمايل براي تغيير از وضعيت كنوني
- تعامل با يكديگر، افزايش اوقات بيشتر با خانواده، دوستان و جامعه براي رهايي از تنهايي
- رفتن به دامن طبيعت و لذت بردن از مناظر طبيعي
- تقويت نيروي اراده و اعتماد به نفس خود و اعضاي خانواده
- محبت و ارتباطهاي مستقيم و در نهايت كنترل رفتارهاي بر خط
با ورود موبايل به زندگي ما، مانند هر تحول ديگر ساختارهاي فردي و اجتماعي افراد به سرعت دستخوش تغيير و تحول شد. موبايل در ابتدا تنها يك تلفن همراه محسوب مي شد ولي به دليل دسترسي آسان، و ارزان بودن از استقبال خوبي برخوردار و بسياري از والدين براي آنكه هر لحظه از فرزندان خود اطلاع پيدا كنند براي هر كدام از آنها خط نقش فناوري در كيفيت زندگي خانواده و گوشي مجزا تهيه كردند.
اين در حالي بود كه اين وسيله به همان اندازه كه مي تواند نقش مثبتي در نحوه برقراري ارتباط سريع داشته باشد و بسياري از مواقع مانند هنگام حوادث و بيماري ها مي تواند عامل نجات دهنده براي يك يا گروهي از افراد باشد به همان نسبت مي تواند عامل مخرب يك رابطه و يا بر هم زننده كانون خانوادگي شود.
فناوري موبايل با افزايش مزيتهاي ديگر از تنها كاربرد آن كه تماس تلفني بود خارج شد و به يك وسيله چند رسانه اي تبديل گرديد. انتقال اطلاعات از طريق متن، صدا و تصوير هر چند يك مزيت رقابتي براي سازندگان گوشي ها و كسب بازار رقابت را در بر داشته اما چه بسا عامل اصلي عقب ماندگي و بر هم زدن روابط سالم افراد نيز شده است.
جلوگيري
از عواقب ناخوشايند فناوري
تلفن در خانواده ها يكي از وسايل ارتباطي ضروري در هر منزل به شمار مي رود اظهارات كساني كه اولين كاربران تلفن بوده اند گواهي از آن دارد كه هرنوع وسيله در ابتدا پيامدهاي بد و خوب خاص خود را به همراه دارد.
بسياري از مزاحمت ها و درگيري هاي ساده از خاطراتي است كه كاربران اوليه تلفن داشته و همچنان نيز دارند. آنچه كه پديده موبايل مي تواند بيشتر از يك تلفن خطر آفرين باشد، استفاده ورد بدل اطلاعات به شكل پنهاني است و اين براي نسل كودك و نوجوان ما عامل خطرناكي محسوب مي شود.
بسياري از اين اطلاعات مبادله شده به دور از آگاهي پدران و مادران است و آنها كنترل رفتاري فرزندان خود را تا حد زيادي از دست مي دهند، تمايل برقراري ارتباط از سمت فرزندان با خانواده خود نيز كاسته مي شود و تبعات آن در يادگيري، انزوا و يا ناهنجاريهاي رفتاريشان نمايان مي شود.
ارتباط هاي ناصحيح از طريق ارسال پيامك سريعتر افزايش مي يابد و متاسفانه به دلايل آساني و ارزاني اين تكنولوژي امروزه بسياري از افراد جامعه ما، آن را در دست دارند و بنا به فراخور نيازهاي كسب وكار، روابط دوستانه و خانوادگي خود به شكل ناصحيح از آن استفاده مي كنند و بنا به اخبار و گزارش ها منشا بسياري از جدائي ها و برهم خوردن كانون خانواده ها بوده است.
حتي مواردي از جمله پخش و انتقال تصاوير شخصي افراد در سطح جامعه، عواقب ناخوشايندي را به همراه داشته كه خوشبختانه تدوين قوانيني در اين زمينه توانسته تا حدي مانع از اين جرائم باشد.
فرصت هايي براي محدود ساختن نابرابريها
در حالي كه زندگي در عصر الكترونيك مستلزم دسترسي به اطلاعات موجود در نقش فناوري در كيفيت زندگي خانواده بود، شبكه هاي تجاري ارتباطي نيز اهميتي برابر با تبادل مالكيت در عرصه بازار دارد.
شاخص هاي اينترنت اين امكان را فراهم مي كند كه ميليون ها نفر در سراسر جهان به صورت ارتباطات يك به يك يا يك به چند، بازارهاي كوچك با هزينه هاي اندك ايجاد كنند فناوري اطلاعات و ارتباطات فرصت هاي فراواني را براي محدود ساختن نابرابريهاي اقتصادي، اجتماعي و نيز حمايت از ايجاد ثروتهاي منطقه اي فراهم مي كند.
نوآوري، خلاقيت و آگاهي از فناوري هاي عصر حاضر توانسته به افرادي كمك كند كه دردنياي مجازي كسب و كار مي كنند و سطح اقتصادي خانواده و جامعه را بالامي برند.
تغييرات اقتصادي هرچند باعث از بين رفتن بسياري از كسب و كارها شده است اما در مقابل فرصت هاي شغلي زيادي نيز بوجود آورده است. سيستم بانكداري سنتي رو به انحلال كامل است و دريافت ها و پرداخت هاي الكترونيكي جايگزين آن شده و به زودي اين شيوه حتي در كشورهاي عقب افتاده نيز اجرا خواهد شد. اسكناس يا پول فيزيكي به تدريج جاي خود را به پول الكترونيك مي دهد.
تاثير افزايش آگاهي و سطح دانش خانواده ها
اين تغييرات در دوره اول تحولات الكترونيكي بنا بر ممانعت نسل گذشته و ناآشنا به كندي صورت گرفته و تا زماني كه سرپرستان خانواده نتوانند مهارت و دانش استفاده از سيستم هاي مالي را درك كنند در برخي از امور مالي با نسل جوان تر و فرزندان خود دچار مشكلاتي خواهند شد.
به نظر مي رسد با افزايش آگاهي و سطح دانش خانواده ها براي دهه هاي بعدي اين مشكلات كمتر باشد اما واقعيت در حال حاضر اين است كه اين گونه افراد از نظر دسترسي به حقوق و مزاياي خود دچار نوعي ناامني شده و عدم امنيت آنها مي تواند فضاي داخلي خانواده را مشوش كند.
خانواده هايي كه يك يا چند نفر از آنها براي امرار معاش از دنياي مجازي الكترونيكي استفاده مي كنند نيز با برخي مسائل روبه رو هستند. بسياري از آنها داشتن دفتر و يا ساختمانهاي تجاري را بي مورد مي دانند و گوشه اي از خانه را براي فعاليت هاي اقتصادي در دنياي مجازي كافي مي دانند.
هر چند ساعات حضور اين افراد در خانواده افزايش يافته و مي تواند در تعامل و ارتباط هاي فيزيكي اعضاي خانواده موثر واقع شود از آن طرف هم در طولاني مدت در رفتارها وعادات فرد آثاري چون خستگي، عدم تحرك، افسردگي و در نهايت منزوي شدن فرد را به همراه خواهد داشت و خانواده ها بايد با برنامه ريزي و كنترل رفتارهاي پرخطر فرد، مانع از آثار سوءكسب و كار الكترونيكي در منزل نقش فناوري در كيفيت زندگي خانواده باشند.
بدون شك مهم تر از افزايش درآمد روابط يكايك افراد نسبت به يكديگر به منظور ارتقاي سطح كيفي زندگي خانوادكي در اولويت قرار دارد.
از ديگر مبادلات اقتصادي الكترونيكي خريد كالاهاي مورد نياز خانواده ها از طريق سفارش هاي الكترونيكي است. در دنياي واقعي، خريد كردن مي تواند يكي از لذت بخش ترين اوقاتي باشد كه اعضا خانواده در كنار يكديگر مي گذرانند، پدر و مادر از اينكه بتوانند نيازهاي مادي و يا اجتماعي فرزندان خود را تهيه كنند، احساس رضايت مي كنند.
فرزندان هنگام خريد مي توانند علاوه بر احساس خوشايند از ديدن كالاها و تصاحب آنچه را كه لازم دارند بسياري از مهارت هاي اجتماعي مانند برخورد فروشنده با مشتري، نوع خريد به تناسب وضع اقتصادي خانواده، اولويت دادن به كالاهاي مورد نياز و در نهايت تفريحي مانند خوردن يك عصرانه يا يك وعده غذايي را به عنوان يكي از مهارتهاي زندگي اجتماعي ياد بگيرند.
در حالي كه خريد از اينترنت اين مزايا را ندارد، هر چند اين نوع خريد مي تواند فرصت هاي ديگري براي افراد ايجاد كند اما احساس امنيت و محبتي كه در دنياي حقيقي وجود دارد را نمي توان با خريد بر خط مقايسه كرد. آسايش و امنيت از عوامل مهمي است كه مي توانند در سطح زندگي افراد نقش داشته باشد.
كنترل جرائم و پيشگيري از آنها براي آرامش خانواده ها
بخش ديگري از فناوري كه به آنها وابسته شده ايم تجهيزات امنيتي هستند. سيستم هاي مدرن ديجيتال مانند چشم الكترونيكي، سيستم هاي هوشمند، كنترل جرائم و پيشگيري از آنها تا حد زيادي در آرامش خانواده ها تاثير مطلوب داشته و زمينه هاي رشد و ترقي را براي افراد خانواده فراهم ساخته است.
آموزش الكترونيكي هم از مواردي است كه در دهه گذشته آغازشده و موسسات زيادي سعي بر گسترش آن دارند. مزايا و معايب آن مي تواند عامل افزايش دهنده و يا كاهش دهنده سطح كيفي زندگي خانواده شود.
آرامش، انتخاب رشته مورد علاقه، رهايي از مشكلات رفت و آمد و هزينه هاي آن، امكان دسترسي در هر زمان و مكان، امكان استفاده از منابع الكترونيكي و كتابخانه هاي ديجيتال مي تواند ارتقاي دانش افراد خانواده را فراهم كند.
ويدئوكنفرانس ها و تالارهاي مجازي گفت وگو ارتباط دانشجو با استاد و يا دانشجويان ديگر در هر نقطه جغرافيايي را به راحتي فراهم مي سازد. دسترسي به اين امكانات مستلزم تجهيزات مناسب و اينترنت پرسرعت است، طرح آموزش الكترونيك به سرعت رو به افزايش است و بسياري از خانواده ها براي كنترل فرزندان خود و كاهش هزينه از آن استقبال كرده اند.
اما بايد در نظر داشت كه بسياري از فنون و مهارت هاي يادگيري در ارتباطهاي نزديك و فيزيكي موثر است و آموزش الكترونيك به تنهايي نمي تواند تمام ابعاد مهارتهاي يادگيري را پوشش دهد.
در سال 1972 كمپاني آتاري بازي پين پال را طراحي كرد. اين توپ بازي با استقبال مخاطبين روبه رو شد و به تدريج بازيهاي الكترونيكي همزمان با نرم افزارهاي رايانه اي جايگاه ويژه اي در ميان خانواده ها پيدا كردند.امروزه نزديك به بيست ميليون بازيكن آنلاين بازيهاي نرم افزاري مختلف را به عنوان سرگرمي انتخاب مي كنند و آمارها نشانگر اين نكته است كه بيش از 90 درصد بازيگران افراد بالغ و بزرگسالان هستند. اين نوع بازيها به دليل آنكه حريف مقابل مي تواند فردي ناشناس با هر زبان و در هر مكاني باشد، جذابيت خاصي به خود مي گيرد.
پرورش روح و جسم
با هوشياري
حتي چنانچه فرد حريفي را نخواهد با بازيگر اصلي رايانه اي بازي مي كند و معمولا به دليل قوي بودن رايانه، بازنده هميشگي است و اين خود انگيزه اي براي تكرار بازي است. جذابيت بازيهاي الكترونيكي آنقدر زياد است كه اگر يك نفر تنها يكبار آن را امتحان كند بي شك براي دفعات بعد اشتياق بيشتري پيدا مي كند.
تاثير بازيهاي الكترونيكي در سطح كيفي زندگي خانواده ها، چنانچه اعتيادآور نشده باشد مي تواند نقش مثبتي را ايفا كند، اما اين نكته را بايد در نظر داشت، بازي براي پرورش روح و جسم نوجوان اهميت دارد و چنانچه تنها جنبه گذران اوقات بدون هدف باشد در طولاني مدت خستگي ذهني را ايجاد مي كند.
به علاوه اين اعتياد مانع از فعاليت و تحرك جسمي فرد مي شود. عدم تحرك سلامت و بهداشت فرد و در نهايت خانواده را به خطر مي اندازد. به علاوه بسياري از بازيها براي هر قوم و ملتي، نشاني از آداب و رسوم آنان است. از بين رفتن بازيهاي سنتي آسيبي براي فرهنگ و سنت محسوب مي شود.
بسياري از كمپاني ها براي تبليغات سايت خود بازيهاي رايگاني را در اختيار كاربران قرار مي دهند. رايگان بودن بازي به همراه جذابيت هاي ذكرشده اعتياد به بازيهاي الكترونيكي را تا حد اعتياد افزايش مي دهد.
اين نوع بازيها را فراهم آوردن راهي براي فرار از دنياي واقعي به دنياي تخيلي مي داند. اعتياد به بازيهاي الكترونيكي باعث عقب ماندگي درسي، از دست دادن شغل و قطع ارتباط با اعضا خانواده مي شود.
خانواده ها بايد به اين نكته توجه شاياني داشته باشند كه ماهيت برخي از اين بازيها آسيب زاست و بسياري از انحرافات اخلاقي و پرخاشگري به ظاهر بي ضرر در ميان آنها به نمايش گذاشته مي شود. چنانچه رفتارهاي فردي نشان از اعتياد آن به بازيهاي نقش فناوري در كيفيت زندگي خانواده الكترونيكي و يا اينترنتي را تاييد كند، نزديكان و اعضا ديگر خانواده مي بايست نسبت به درمان آن اقدامات لازم را انجام دهند.
يكي از تاثيرات مهم ابزار ديجيتال و فناوري نفوذ در زبان و فرهنگ ملتها است. پديده جهاني شدن فناوري به ناچار بسياري از واژگان بيگانه را وارد زبان كاربر مي كند و كاربران در اندك زماني به آن عادت كرده و تركيبي از واژگان را در كلمات روزانه خود بكار ميبرند.
بدين ترتيب فرهنگ لغات جديدي كه آميخته اي از لغات بيگانه است، شكل مي گيرد. كاربرد اين زبان توسط افراد جوان خانواده، بين والدين و يا افراد مسن نوعي كم ارتباطي يا بد ارتباطي را ايجاد مي كند و اين خود مي تواند آغاز بسياري از معضلات ديگر باشد.
بروز شكاف ديجيتالي تاثيرات زيادي در تجارت الكترونيك ، اقتصاد و آموزش خواهد داشت. حاصل اين امر عقب افتادگي در علوم و فناوري كشورهاي در حال توسعه خواهد بود.
عميق تر شدن اين شكاف به معناي فاصله گرفتن اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي كشورهاست كه نتيجه آن تحميل كالاها و توليدات فرهنگي صاحبان فناوري براي سست كردن باورها و فرهنگ هاي كشورهاي در حال توسعه است كه پيامدش نوعي استثمار فرهنگي، بحران بي هويتي نسل جوان ياس و افسردگي در سطح جوامع خواهد شد.
جوامعي كه متحمل بروز ناهنجاريهاي اجتماعي روز افزون از قبيل بزهكاري، دزدي، ميل به اعتياد، افزايش طلاق و سست شدن بنيانهاي خانوادگي و... خواهد شد.
پيشرفت فناوري نشان مي دهد كه جهان به دو بخش مجزا تقسيم خواهد شد. بسياري از كشورها به عقب ماندگي روز افزون گرفتار مي شوند و كشورهاي صاحب فناوري هم به همين ترتيب، روز به روز پيشرفت خواهند كرد.
افزايش كيفيت زندگي
در عصر ديجيتال
تجربه نشان مي دهد كه رابطه ميان فناوري اطلاعات و كيفيت زندگي رابطه اي خطي است يعني هميشه آنها همسو و هم جهت، حركت مي كنند. پس مي توان انتظار داشت كه تامين فناوري به كيفيت زندگي كمك مي كند.
استفاده از فناوريهاي جديد نمي تواند بسياري از رفتارهاي ما را تعيين كند. تمام فناوري هاي مدرن با همه خوبي هايي كه دارند و علي رغم تسهيل بسياري از فعاليتهاي انساني ممكن است بر روابط افراد با يكديگر تاثير منفي هم بگذارند. البته نبايد همه تقصيرها را به گردن فناوري انداخت.تغيير فرهنگ و ريخته شدن قبح استفاده نادرست از فناوري ديگر عوامل اين مسئله است. آن چه مسلم است، دولت ها بايد پاسخگوي نيازهاي توسعه اي مردم باشند و تنگناها و موانع موجود را برطرف كنند و ظرفيت هاي لازم را ايجاد كنند.
با ورود به عصر ديجيتال و ديجيتالي كردن خدمات و فرآيندها ما مجبوريم بحث كيفيت زندگي را به طور جدي و در بهترين وضعيت به عنوان راهنماي اين حركت توسعه اي دنبال كرده و تامين دسترسي به آخرين دستاورهاي فناوري و فراهم آوردن امكانات لازم براي يادگيري مهارت هاي مورد نياز براي استفاده درست از آن را جهت افزايش كيفيت زندگي مهيا كنيم.