نگاهي به دلايل افزايش قيمت مرغ و التهاب كاذب در بازار(بخش نخست)
غوغاي ثروت اندوزان و ميل پرواز مر غ ها!
حسن آقايي
ماجراهاي آقاي خروس و بانو مرغ اين روزها ابعاد قابل تأملي پيدا كرده است. بانو مرغ
سخنور روي لبه ظرف خوراك كه كم دانه است اندكي جابه جا مي شود. زل مي زند به اجتماع
ديگر مرغان اخمو و بعضاً سر به زير. با لحني بغض آلود و تلخ مي گويد: «دلبندانم، در
اين زمان همه ما، ديگران و «ديگران» ديگر هم مي دانند عده اي پولخوار شايد به تعداد
انگشتان پنجه مان اعتبار مردم مداري قديم الايام ما را بازيچه حرص و طمع خود كرده
اند. اينان كه شكم شان با گوشت نسل ما متورم شده، خوراك و نرخ ما را به دلخواه خود
هر روز بالا مي برند و مردم يك لاقبا و كم توان مالي را با بي انصافي محروم از مصرف
نياز غذايي مي كنند و در نتيجه ثروت روي ثروت خود مي گذارند و غبغب شان همانند آونگ
از چانه بر ورم حجيم شكم شان سنگيني مي كند...» پچ پچ مرغ ها گفتار مرغ سخنور را
قطع مي كند.
سپس مرغ مي گويد: «همتايان اجازه بديد درد دل همه مان را آن هايي كه چشم و گوششان
را بسته و بدون هيچ احتمال، تقصيرها را به گردن ديگران مي اندازند، در اين اوضاع
كمي به فكر ما و مردم نيازمند بيفتند، اما ادامه گفته ام اين است؛ همين عده اندك كه
شايد جاده صاف كن و دلال هايي هم دارند، مشكل سازي ها از گران كردن قيمت را مي
خواهند شايعه كنند بگويند كه سرتا پاي سلسله گراني مرغ ها سرچشمه اش آن ور آبي
هاست. اين گنده ثروتمندهاي موضوع گفتارم كه صاحبان پول هاي بادآورده اند، از تاريخ
انسان ها عبرت بگيرند...»، يك مرغ با صداي بلند مي گويد: بانو! چه كار از دست ما
برمي آيد كه اينان دستشون از سر ما و مردم كوتاه بشه؟... بانو مرغ با لحن ملايم مي
گويد: «هيچ! فقط مي گويم: اگه مي دونستيم عاقبتمون به دلالي و پارتي بازي افراد
بدجنس مي افته بايد عرض كنم كاش به دنيا نمي اومديم كه اصل و نسل ما در اين زمانه
چنين دستاويز عده اي بي مروت بشه. اي كاش پروبال بلند و كامل مي داشتيم و مثل مرغان
دريايي و پرندگان صحرايي، از زندگي دور از مفت خورها احساس امنيت مي كرديم.»
صداي بهم خوردن بال هاي اجتماع مرغ ها فضا را پر مي كند...
ماه رمضان، به ظرافت آسايش روان و حس آرامش درون، سفره پربركت و فيض الهي را در
خانه ها و خانواده هاي سرزمينمان گسترانيد، رمضان كه همه اقشار مردم ميهمان يكتاي
خالق هستي مي باشند.
رمضان ماه استجابت از درگاه كريمانه خداوندگار، بخشش و ستايش براي حضور در اين ماه
كرامت است. در اين فرصت متعالي خيرات و مبرات مردمان در جهت رضايت خداوند كه رضايت
مخلوق او است، فراوان تر و گسترده تر مي شود. به همين لحاظ بازار داد و ستدها خاصه
در مواد غذايي بيش از هميشه گرم تر شده، پس نياز به تامين قوت و خوراك مناسب افطاري
و سحري، گستردن سفره هاي ميهماني افطاري اضافه مي شود. لذا مديريت و تداركات مناسب
و كلان قيمت ها در اين ماه مبارك كه فرصت آسودگي بيشتر براي عبادات مردم است يك
ضرورت مهم به حساب مي آيد.
نياز به محلل جدول نرخ ها
جدول نرخ مرغ، حل ناشدني ترين جداول خاص و عام روز شده، محلل مقتدر طلب مي كند حتي
كار به آنجا كشيده كه در برخي ميادين ميوه در برابر ارائه كارت ملي، مرغ عرضه شده
است!
اگر تنها طي دهه سوم تير ماه فرصت مي گذاشتيد و به عنوان نوعي تفريح! فقط نرخ مرغ
را از فروشندگان چند سوي شهر مظنه مي كرديد، نابساماني قيمت ها بيشتر فكرتان را
خسته مي كرد تا پياده روي ها. در اين مدت از فروشندگان و اتيكت ها مي شنيديد و مي
خوانديد كه: نرخ آزاد روز با نرخ آزاد ديروزش متغير شده يعني چند توماني بالا رفته
است. در اين گشت و گذر نرخ هاي مصوب و رسمي به نقل دستگاه هاي مربوط از قرار كيلويي
4650، 4700 و 5200 تومان اعلام شده و قيمت هاي آزاد هر قسمت مرغ كيلويي 7500، 7000،
6800، 6500، 6200 و... و خلاصه ارزان ترين آن 5750 تومان بوده است.
آنان چه مي گويند و چرا نمي گويند؟
در يكي از مراكز توزيع و عرضه مرغ و گوشت قرمز (گوسفندي و...) با برخي فروشندگان
پيرامون كميت و نرخ ها خاصه در ماه رمضان و معمولا افزوني مصرف گفت وگو مي كنم. اين
در حالي است كه بيشترين واحدهاي فروش، مشغول تخليه مرغ از وانت بارهاي سردخانه اي و
بعضي در حال قطعه كردن و جداسازي هر قسمت مرغ هستند. در همين حال در دو سه مغازه
دست اندركاران به دلايل مختلف، مثلا نبود مسئول مربوط، يا عدم تمايل به گفت وگو و
اين كه كار داريم، بسنده مي كنند.
در يك فروشگاه كه انبوه مرغ بسته بندي شده گوشه اي روي زمين داخل مغازه ريخته شده
هيچ كس نه تنها مايل به گفت وگو نيست كه موافق عكس گرفتن از مرغ ها هم نمي باشد!
جايي ديگر يك فروشنده بر اين باور است كه درصد زياد مرغ كه در ميادين بايد به نرخ
مصوب بين مصرف كنندگان يك قلم، پارتي بازي شده به قيمت آزاد به فروشندگان آشنا داده
مي شود.
وضع توليد خوب است اما مرغداران
ضرر مي كنند
«حسين شاهي» با بيان اين كه نرخ مرغ ساعتي است، مي گويد: «همين وضع و شرايط اگر در
ماه رمضان باشد قيمت مرغ ممكن است به بالاي هر كيلو 7 هزار تومان برسد.» او در خصوص
توزيع غيررسمي مرغ كه پيشتر اشاره كرده، توضيح مي دهد: «در ميدان فرضاً اگر يكصد تن
مرغ آورده شود اما حداكثر 20 تن بين غرفه داران براي عرضه به مصرف كنندگان، توزيع
مي شود. مابقي با كيلويي 500 تومان بالاتر از نرخ دولتي به چند مغازه آشنا و با
پارتي بازي داده مي شود.» اين فروشنده، در ادامه اظهار مي كند: «ماه رمضان پارسال
هر كيلو مرغ حدود 2700 تومان فروخته مي شد، امسال هر كيلو حدود چهار هزار تومان فرق
كرده است در حالي كه وضع توليد خوب است ولي مرغدار ضرر مي كند چون نرخ دانه خوراك
مرغ وارداتي و گران است.» از او قيمت مرغ امروز (21تيرماه) را مي پرسم، جواب مي
دهد: «امروز هر كيلو 6500تومان خريد و 6800تومان فروش است اما تعزيرات مي گويد بايد
هركيلو مرغ را 5200تومان بفروشيم، در اين حال، خرده فروشي نمي كنيم. عمدتاً به
رستوران ها مي فروشيم.»
از يك مغازه دار درحال تخليه و تحويل مرغ از وانت سردخانه دار، وضعيت عرضه مرغ و
گوشت در مصرف ماه رمضان را مي پرسم، جواب مي دهد: «نرخ مرغ معلوم نيست. نمي توانيم
پيش بيني كنيم.» پرسش ديگرم: نرخ هاي خريد و فروش روز چه طور است؟ مي گويد: «ديروز
خريد كيلويي 6200تومان و امروز 6500تومان است كه 6700تومان مي فروشيم.»
اين فروشنده كه همچنان سرگرم تحويل مرغ از وانت سردخانه اي است، خسته به نظر مي رسد
و اسم خود را هم نمي گويد، ادامه مي دهد: «بي ثباتي نرخ آزاد مرغ باعث سردرگمي ما و
مصرف كنندگان شده است. مسأله مرغ، بازي اقتصادي عده اي پولدار خاص است كه عامل
نابساماني بازار توزيع، ثبات قيمت مرغ و آرامش مردم عمدتاً كم درآمد كه وسع شان نمي
رسد مرغ بخرند، مي باشد.»
راهكارهاي عملي ضعيف است
«جلال قديري» شغل آزاد درباره وضعيت آشفته نرخ ها خاصه آزاد مرغ و بعضاً كالاهاي
ديگر، چنين نظر مي دهد: «آن طور كه رسانه ها اعلام مي كنند پيكان انتقاد به طرف
برخي كلان ثروتمندان كه معرفي كامل هم نمي شوند، است. آنان فرمان و گاز كار را در
دست دارند. از طرف ديگر بين مسئولان ذي ربط، نظرها موافق نيست. يكي مي گويد مرغداري
ها بدون خوراك طيورشان شده اند و ديگري از خريد و عرضه كنجاله غذاي مرغ داد سخن مي
دهد. نظارت و راهكارهاي عملي علت يابي افزايش بي رويه قيمت مواد پروتئيني مرغ و
گوشت قرمز و ماست و پنير و... ضعيف است و كمتر ملموس مي شود چراكه اكثر مردم كم
بضاعت همين نظرها را دارند. تنها بحث و اطلاعيه و... شفاهي چاره مشكل وضع مواد
غذايي نيست.»
يك حلقه مفقوده در خوراك دام و طيور
پيچيدگي مسأله نرخ هاي آزاد و پياپي مرغ آن گونه كه مسئولان دستگاه هاي مربوط طي
روزهاي اخير مطرح كرده اند، يك مورد و دو مورد نيست ولي در يك كلام مي توان گفت يك
بخش عمده معضلات توليد مواد پروتئيني برآمده از مسأله تأمين خوراك دام و طيور است
كه بازتاب آن، افزايش قيمت خوراك طيور و دام و سرريز آن، بالا رفتن نرخ فرآورده هاي
پروتئيني من جمله مرغ است. خلاصه اي در اين ارتباط: «حسين مقدم نيا» مديرعامل
اتحاديه سراسري مرغداران گوشتي كشور از عملكرد شركت پشتيباني امور دام انتقاد كرده
كه تا اين زمان (هفته آخر تيرماه) از 200هزار تن كنجاله سويايي كه شركت مذكور اعلام
كرده، حتي يك كيلو هم به اين اتحاديه داده نشده است. در مقابل، مديرعامل شركت
پشتيباني امور دام، از واردات فراوان نهاده ها خبر داده است كه خوراك دام و طيور
براي توليد گوشت و مرغ تا پايان سال بيش از نياز در كشور موجود است، لذا بايد گراني
مرغ را در بخش ديگري جست و جو كرد.» ليكن از ديگرسو در شرايطي كه مرغداران ماهانه
420هزار تن خوراك وارداتي و دامداران ماهانه حدود 600هزار تن علوفه وارداتي لازم
دارند، «ايسنا» به نقل از گمرك جمهوري اسلامي ايران، اعلام كرده طي سه ماهه اول
امسال كمتر از دو ميليون تن نهاده هاي دام و طيور به كشور وارد شده است. بدين معنا
كه واحدهاي دام و طيور كشور ماهانه يك ميليون و 20هزار تن نهاده وارداتي براي توليد
گوشت، مرغ و شير به عنوان محصولات استراتژيك نياز دارند اما ماهانه به طور ميانگين
حدود 650 هزار تن نهاده وارد شده است. لذا دامداران و مرغداران ماهانه بيش از
370هزار تن كمبود خوراك براي دام و طيور دارند. اين كمبود به عنوان عامل گراني بيش
از حد نهاده ها و سوءاستفاده فرصت طلبان شده است كه به طور كلي ذرت هر كيلو
300تومان در سال90 به هر كيلو 600تومان و كنجاله سويا از كيلويي 500تومان به 1900
تومان افزايش يافته است.»
هيچ نمي خواهيم جز ارزاني
«ما، يعني من و بسيار امثال من از دولت جز ارزاني قيمت ها و جلوگيري از عوامل
سرمايه گذار كه گراني مضاعف را مخصوصاً به مردم كم درآمد تحميل كرده اند، چيز ديگري
نمي خواهيم.» اين گفته «توكل شوكتي» كارمند بازنشسته يك شركت توليدي محصولات غذايي
است. او با ماهانه 380هزار تومان حقوق و سه فرزند جوان بيكار، مستأجرنشين است. با
وي جلوي يك فروشگاه مواد پروتئيني گفت وگو مي كنم؛ در واقع، خود او سر صحبت را باز
مي كند، آنگاه كه فروشنده به وي مي گويد: گوشت از كيلويي 900/15تومان تا 500/21
داريم. اين شهروند همچنين تأكيد دارد دولتمردان به حال و زندگي مردم آسيب پذير از
مشكل سازي نرخ بالاي مايحتاج روزمره بيشتر توجه نمايند چراكه با افزايش قيمت هاي
بدون كنترل و غيرمصوب، مثل نرخ مرغ و ديگر كالاها عرصه زندگي به خانواده هاي كم
درآمد تنگ شده است. مسئولان چاره انديشي مؤثر كنند تا اين قشر مردم بتوانند يك
مقدار مرغ براي مصرف خانوادگي آن هم در ماه مبارك رمضان تهيه كنند.
تخفيف نرخ مايحتاج غذايي در ماه رمضان
به مناسبت فرا رسيدن ماه مبارك رمضان سه نمايشگاه عرضه انواع پروتئيني؛ مرغ، گوشت
قرمز، محصولات لبني و... با تخفيف تا 15درصد در چند منطقه مختلف شهر تهران برگزار
شده است.
در گفت وگو با «مجتبي شيرقاضي» معاون توسعه بازرگاني داخلي سازمان صنعت و معدن و
تجارت، وي به اين پرسش كه وضعيت تأمين و توزيع مايحتاج اساسي غذايي مصرف عمومي در
ماه رمضان، چيست؟ از برپايي نمايشگاه عرضه كالاي ضروري خبر مي دهد.
وي توضيح مي دهد: «سه نمايشگاه در تهران شامل مصلاي حضرت امام خميني«ره»، حكيميه و
فرهنگسراي خاوران از تاريخ 26تيرماه آغاز شده و به مدت دو هفته: هفته قبل و هفته
اول ماه رمضان فعاليت مي كنند. در اين نمايشگاه كالاها شامل محصولات لبني، مرغ،
گوشت قرمز، برنج، خرما، زولبيا و حبوبات با هماهنگي تشكل هاي ذي ربط صنايع روغن،
كارخانجات، فرآورده هاي لبني و... از 5تا 15درصد زير قيمت بازار عرضه مي شود.»
گفته «شير قاضي» همچنين حاكي از آن است كه در اين نمايشگاه هاي ويژه ماه مبارك
رمضان، برنج تايلندي به نرخ هر كيلو 750تومان به مردم عرضه مي شود و مرغ گرم با
قيمت مصوب هر كيلوگرم 650/4تومان و نيز گوشت گرم فله و بسته بندي شده با 5درصد زير
نرخ بازار به مصرف كنندگان فروخته مي شود. وي تأكيد مي كند: «تمامي كالاها تحت
نظارت و سيستم هماهنگي با بازرسي شوراي اصناف ارايه مي شود.»
گزارش روز
|
